opracowania egzam monka (2)

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

1

ZESTAW I

1. Definicja audytu

Audyt wewn trzny jest to ogół działa , przez które kierownik JSFP otrzymuje niezale n i

obiektywn ocen funkcjonowania jednostki w zakresie gospodarki finansowej pod wzgl dem

legalno ci, gospodarno ci, rzetelno ci i celowo ci, a tak e przejrzysto ci i jawno ci.

Audyt wewn trzny obejmuje:

a) badanie dowodów ksi gowych i zapisów w ksi gach rachunkowych

b) ocen systemu gromadzenia rodków publicznych i dysponowania nimi oraz

gospodarowania mieniem

c) ocen efektywno ci i gospodarno ci zarz dzania finansowego

Definicja audytu wg Instytutu Audytorów Wewn trznych

Audyt wewn trzny stanowi niezale ne, obiektywne działania o charakterze zapewniaj cym i

doradczym, zaprojektowane w celu przysporzenia dodatkowej warto ci i usprawnienia działalno ci

danej instytucji. Pomaga on danej organizacji w osi ganiu jej celów poprzez wprowadzenie

systematycznego, zdyscyplinowanego podej cia do oceny i poprawy skuteczno ci w zakresie

procesów zarz dzania ryzykiem, kontroli i kierowania organizacj .

2. Ryzyka w próbkowaniu

Przy realizacji testów rzeczywistych

- ryzyko nie uznania prawidłowego wyniku (dotyczy badania bilansu) lub ryzyko alfa

- ryzyko uznania nieprawidłowego wyniku (dotyczy badania bilansu) lub ryzyko beta

Przy wykonywaniu testów zgodno ci

- ryzyko alfa i ryzyko braku zaufania powoduje jedynie nisk efektywno audytu

gdy prowadzi do dodatkowych niepotrzebnych testów (sytuacja odwrotna ni

poni ej)

- ryzyko beta i ryzyko nieuzasadnionego zaufania s gro niejsze, gdy prowadz do

nie wykrycia bł dów (wyniki próby losowej potwierdzaj zakładany poziom

zaufania, podczas gdy faktyczny poziom zgodno ci nie usprawiedliwia takiego

stwierdzenia).

Ryzyko Alfa i ryzyko braku zaufania powoduje jedynie nisk efektywno audytu

gdy prowadzi do dodatkowych niepotrzebnych testów.

Ryzyko Beta i ryzyko nieuzasadnionego zaufania s gro niejsze, gdy prowadz do

nie wykrycia istniej cych bł dów.

3.

Poj cie racjonalnego zapewnienia

Audyt wewn trzny jest narz dziem zarz dzania słu cym kierownikowi JSFP do uzyskania

racjonalnego zapewnienia, czy:

- cele postawione przed jednostk s wykonywane

- zasady i procedury wynikaj ce z przepisów prawa powszechnie obowi zuj cego lub

przyj te przez kierownika jednostki s wdra ane i przestrzegane

- mechanizmy i procedury stanowi ce system kontroli wewn trznej s adekwatne i

skuteczne dla prawidłowego działania jednostki

Jest to satysfakcjonuj cy poziom zaufania przy danych kosztach, korzy ciach i stopniu ryzyka.

4.

Zasady rachunkowo ci.

Jednostka powinna posiada dokumentacj opisuj c w j zyku polskim przyj te przez ni

zasady (polityk ) rachunkowo ci, a w szczególno ci dotycz ce:

1) okre lenia roku obrotowego i wchodz cych w jego skład okresów sprawozdawczych,

2) metod wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego w zakresie, w jakim

ustawa pozostawia jednostce prawo wyboru,

3) sposobu prowadzenia ksi g rachunkowych, w tym co najmniej:

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

2

a)

zakładowego planu kont, ustalaj cego wykaz kont ksi gi głównej, przyj te zasady

klasyfikacji zdarze , zasady prowadzenia kont ksi g pomocniczych oraz ich powi zania z kontami

ksi gi głównej,

b)

wykazu ksi g rachunkowych, a przy prowadzeniu ksi g rachunkowych przy u yciu

komputera - wykazu zbiorów danych tworz cych ksi gi rachunkowe na komputerowych no nikach

danych z okre leniem ich struktury, wzajemnych powi za oraz ich funkcji w organizacji cało ci

ksi g rachunkowych i w procesach przetwarzania danych,

c)

opisu systemu przetwarzania danych, a przy prowadzeniu ksi g rachunkowych przy

u yciu komputera - opisu systemu informatycznego, zawieraj cego wykaz programów, procedur

lub funkcji, w zale no ci od struktury oprogramowania, wraz z opisem algorytmów i parametrów

oraz programowych zasad ochrony danych, w tym w szczególno ci metod zabezpieczenia dost pu

do danych i systemu ich przetwarzania, a ponadto okre lenie wersji oprogramowania i daty

rozpocz cia jego eksploatacji,

4)

systemu słu cego ochronie danych i ich zbiorów, w tym dowodów ksi gowych,

ksi g rachunkowych i innych dokumentów stanowi cych podstaw dokonanych w nich zapisów.

Kierownik jednostki ustala w formie pisemnej i aktualizuje w/w dokumentacj .

W sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy, przyjmuj c zasad (polityk )

rachunkowo ci, jednostka mo e stosowa krajowe standardy rachunkowo ci wydane przez

uprawniony w my l ustawy Komitet Standardów Rachunkowo ci. W przypadku braku

odpowiedniego standardu krajowego mo e stosowa Mi dzynarodowe Standardy Rachunkowo ci.

Jednostki obowi zane s stosowa okre lone ustaw zasady rachunkowo ci, rzetelnie i jasno

przedstawiaj c sytuacj maj tkow i finansow oraz wynik finansowy.

1) zdarzenia, w tym operacje gospodarcze ujmuje si w ksi gach rachunkowych i

wykazuje w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich tre ci ekonomiczn

2) wykazane w ksi gach rachunkowych na dzie zamkni cia stany aktywów i pasywów

nale y uj w tej samej wysoko ci, w otwartych na nast pny rok obrotowy ksi gach

rachunkowych.

3) w ksi gach rachunkowych jednostki nale y uj wszystkie osi gni te, przypadaj ce

na jej rzecz przychody i obci aj ce j koszty zwi zane z tymi przychodami

dotycz ce danego roku obrotowego, niezale nie od terminu ich zapłaty,

4) poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia si stosuj c rzeczywi cie

poniesione na ich nabycie (wytworzenie) ceny (koszty) z zachowaniem zasady

ostro no ci

5) warto poszczególnych składników aktywów i pasywów, przychodów i kosztów,

jak te zysków i strat nadzwyczajnych ustala si oddzielnie.

5.

Pozycja prawna ministrów, „rodzaje” ministrów

Bardzo istotnym składnikiem administracji centralnej, zwi zanych zasadniczo z jej segmentem

polityczno-rz dowym s ministrowie.

Pozycja prawna ministra (kształtowana w pierwszym rz dzie przez Konstytucj , a

tak e przez ustaw o rz dzie czy ustaw o działach administracji rz dowej) przedstawia si w

sposób zło ony i zró nicowany. Sama kategoria ministrów jest przez to niejednolita i obejmuje

ministrów o odmiennie uj tym statusie prawnym. To co ł czy ministrów to powi zanie ich w

mechanizm politycznie pojmowanego rz du i realizowanie funkcji zarz dzania.

Minister powołany jest do kierowania okre lonym działem administracji rz dowej

(kieruj cy działami administracji) lub do wypełniania zada wyznaczonych przez Prezesa Rady

Ministrów (ministrowie „z powierzenia” premiera lub ministrowie bez teki).

Minister uczestniczy w ustalaniu polityki pa stwa, jest obowi zany do inicjowania i

opracowywania polityki rz du, przedkładania inicjatyw i projektów aktów na posiedzeniach Rady

Ministrów. Minister współdziała z członkami Rady Ministrów, nadzoruje działalno terenowych

organów administracji rz dowej, współdziała z samorz dem terytorialnym, organizacjami

społecznymi i przedstawicielami rodowisk zawodowych i twórczych, wyst puje do Prezesa Rady

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

3

Ministrów o powołanie zespołów mi dzyresortowych do wykonywania zada wykraczaj cych

poza zakres jego działania, a po zawiadomieniu Prezesa Rady Ministrów powołuje rady i zespoły

jako organy pomocnicze w sprawach nale cych do zakresu jego działania.:

• Minister Finansów, Minister Infrastruktury, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Minister

Spraw Zagranicznych, Minister Spraw Wewn trznych i Administracji, Minister Edukacji

Narodowej i Sportu, Minister Obrony Narodowej, Minister Skarbu Pa stwa, Minister

rodowiska, Minister Sprawiedliwo ci, Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej,

Minister Zdrowia, Minister Kultury

Ministrowie kieruj cy działami administracji rz dowej

Ministrowie bez teki

W ramach okre lenia szczegółowego zakresu działania poszczególnych ministrów prezes Rady

Ministrów ustala te , zakres uprawnie ministrów jako dysponentów wyodr bnionej lub

wyodr bnionych cz ci bud etu pa stwa. Ponadto Prezes Rady Ministrów w rozporz dzeniu tym

ustala równie ministerstwo lub inny urz d administracji rz dowej, który ma obsługiwa ministra,

jak równie organy i jednostki organizacyjne jemu podległe i przez niego nadzorowane.

Minister kieruje, nadzoruje i kontroluje działalno podporz dkowanych organów, urz dów i

jednostek. W szczególno ci :

1) tworzy i likwiduje jednostki organizacyjne, chyba e przepisy odr bne stanowi inaczej,

2) powołuje i odwołuje kierowników jedn. organiz.,

3) organizuje kontrol sprawno ci działania, efektywno ci gospodarowania oraz przestrzegania

prawa przez jedn. organizacyjne.

Minister :

1) składa Prezesowi RM wnioski o powołanie i odwołanie kierownika urz du centralnego,

2) składa Prezesowi RM wniosek o nadanie urz dowi centralnemu statutu

3) powołuje z-ców kierownika urz du centralnego

Ministerstwo tworzy, znosi lub przekształca Rada Ministrów, w drodze rozporz dzenia.

Szczegółowy zakres działania ministra ustala w drodze rozporz dzenia Prezes Rady Ministrów.

Minister jest powoływany przez Prezesa Rady Ministrów w drodze rozporz dzenia. To Prezes Rady

Ministrów ustala czym i jak ma si zaj powołany minister.

Druga kategoria ministrów – to ministrowie nie kieruj cy działami administracji rz dowej lecz

zajmuj cy si sprawami powierzonymi im przez Prezesa Rady Ministrów ze sfery jego zada i

kompetencji prezes rady ministrów w drodze rozporz dzenia okre la zakres działania ministra „bez

teki”.

ZESTAW II

1. Kontrola korekcyjna

Celem tej kontroli jest korekta parametrów systemu, która zapobiegnie dalszemu powstawaniu

wykrytych bł dów. Kontrola korekcyjna powinna by uzupełniana przez kontrol detekcyjn .

Przykładem tej kontroli jest kara dyscyplinarna nało ona na pracownika nie przestrzegaj cego

obowi zuj cych procedur, co poskutkuje tym, e pracownik w przyszło ci post pi odpowiednio.

2. Sposoby inwentaryzacji

Jednostki przeprowadzaj na ostatni dzie ka dego roku obrotowego inwentaryzacj :

1)

aktywów pieni nych (z wyj tkiem zgromadzonych na rachunkach

bankowych), papierów warto ciowych, rzeczowych składników aktywów obrotowych, rodków

trwałych oraz maszyn i urz dze wchodz cych w skład rodków trwałych w budowie - drog spisu

ich ilo ci z natury, wyceny tych ilo ci, porównania warto ci z danymi ksi g rachunkowych oraz

wyja nienia i rozliczenia ewentualnych ró nic,

2)

aktywów finansowych zgromadzonych na rachunkach bankowych lub

przechowywanych przez inne jednostki, nale no ci, w tym udzielonych po yczek, z zastrze eniem

pkt 3, oraz powierzonych kontrahentom własnych składników aktywów - drog otrzymania od

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

4

banków i uzyskania od kontrahentów potwierdze prawidłowo ci wykazanego w ksi gach

rachunkowych jednostki stanu tych aktywów oraz wyja nienia i rozliczenia ewentualnych ró nic,

3)

rodków trwałych, do których dost p jest znacznie utrudniony, gruntów, nale no ci

spornych i w tpliwych, a w bankach równie nale no ci zagro onych, nale no ci i zobowi za

wobec osób nieprowadz cych ksi g rachunkowych, z tytułów publicznoprawnych, a tak e aktywów

i pasywów niewymienionych w pkt 1 i 2 oraz wymienionych w pkt 1 i 2, je eli przeprowadzenie

ich spisu z natury lub uzgodnienie z przyczyn uzasadnionych nie było mo liwe - drog porównania

danych ksi g rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji realnej warto ci tych

składników.

Inwentaryzacj drog spisu z natury obejmuje si równie znajduj ce si w jednostce składniki

aktywów, b d ce własno ci innych jednostek, powierzone jej do sprzeda y, przechowania,

przetwarzania lub u ywania, powiadamiaj c te jednostki o wynikach spisu. Obowi zek ten nie

dotyczy jednostek wiadcz cych usługi pocztowe, transportowe, spedycyjne i składowania.

Termin i cz stotliwo inwentaryzacji, okre lone w ust. 1, uwa a si za dotrzymane, je eli

inwentaryzacj :

1)

składników aktywów - z wył czeniem aktywów pieni nych, papierów

warto ciowych, produktów w toku produkcji oraz materiałów, towarów i produktów gotowych,

okre lonych w art. 17 ust. 2 pkt 4 - rozpocz to nie wcze niej ni 3 miesi ce przed ko cem roku

obrotowego, a zako czono do 15 dnia nast pnego roku, ustalenie za stanu nast piło przez

dopisanie lub odpisanie od stanu stwierdzonego drog spisu z natury lub potwierdzenia salda -

przychodów i rozchodów (zwi ksze i zmniejsze ), jakie nast piły mi dzy dat spisu lub

potwierdzenia a dniem ustalenia stanu wynikaj cego z ksi g rachunkowych, przy czym stan

wynikaj cy z ksi g rachunkowych nie mo e by ustalony po dniu bilansowym,

2)

zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów znajduj cych

si w strze onych składowiskach i obj tych ewidencj ilo ciowo-warto ciow - przeprowadzono

raz w ci gu 2 lat,

3)

rodków trwałych oraz maszyn i urz dze wchodz cych w skład rodków trwałych

w budowie, znajduj cych si na terenie strze onym - przeprowadzono raz w ci gu 4 lat.

4. Inwentaryzacj , o której mowa w ust. 1, przeprowadza si równie na dzie zako czenia

działalno ci przez jednostk oraz na dzie poprzedzaj cy postawienie jej w stan likwidacji lub

upadło ci. W przypadku poł czenia lub podziału jednostek, z wyj tkiem spółek kapitałowych,

strony mog w drodze umowy pisemnej odst pi od inwentaryzacji.

3. Funkcje wojewody

Wojewoda jako organ administracji ogólnej

Administracj publiczn w województwie wykonuj organy administracji rz dowej, a

mianowicie wojewoda sprawuj cy władz administracji ogólnej.

Wojewoda jest:

1)

przedstawicielem Rady Ministrów w województwie,

2)

zwierzchnikiem zespolonej administracji rz dowej,

3)

organem nadzoru nad jednostkami samorz du terytorialnego,

4)

organem wy szego stopnia w rozumieniu przepisów o post powaniu

administracyjnym, je eli ustawy szczególne tak stanowi ,

5)

reprezentantem Skarbu Pa stwa, w zakresie i na zasadach okre lonych w odr bnych

Wła ciwo miejscowa wojewody obejmuje obszar województwa.

Do kompetencji wojewody nale wszystkie sprawy z zakresu administracji rz dowej w

województwie, niezastrze one na rzecz innych organów tej administracji.

Wojewoda na podstawie i w granicach upowa nie zawartych w ustawie stanowi akty prawa

miejscowego obowi zuj ce na obszarze województwa lub jego cz ci. W zakresie

nieuregulowanym w ustawach lub innych przepisach powszechnie obowi zuj cych wojewoda mo e

wydawa rozporz dzenia porz dkowe, je eli jest to niezb dne do ochrony ycia, zdrowia lub

mienia oraz do zapewnienia porz dku, spokoju i bezpiecze stwa publicznego.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

5

Wojewoda okre la zakres kompetencji i zada wykonywanych przez wice wojewodów.

1) wojewoda jako szef administracji zespolonej

Na stopniu wojewódzkim zwierzchnikiem wojewódzkiej administracji zespolonej jest

wojewoda, który wykonuje zadania głównie przy pomocy kierowników zespolonych słu b,

inspekcji i stra y wojewódzkich. Zwierzchnictwo to wyst puje w dwóch zasadniczych postaciach –

zwierzchnictwa osobowego i słu bowego. Zwierzchnictwu osobowemu podstaw daje wł czenie

inspekcji, stra y lub słu b w struktur urz du wojewódzkiego. Jednocze nie cało układu

organizacyjnego administracji zespolonej okre la statut urz du wojewódzkiego nadany przez

wojewod , cho uzale niony w tre ci nierzadko pod postanowie ministerialnych rozporz dze w

sprawach organizacji wojewódzkich inspektoratów.

Wojewoda jako zwierzchnik zespolonej administracji rz dowej:

1) kieruje ni i koordynuje jej działalno ,

2) zapewnia warunki do skutecznego jej działania,

3) ponosi odpowiedzialno za rezultaty jej działania.

2)

wojewoda jako przedstawiciel Rz du w terenie

- realizacja polityki rz du oraz generalne zobowi zanie do wykonywania zada ustalonych

przez rad Ministrów i Prezesa RM.

Wojewoda jako przedstawiciel Rady Ministrów odpowiada za wykonywanie polityki rz du na

obszarze województwa, a w szczególno ci:

1) kontroluje wykonywanie przez organy zespolonej administracji rz dowej zada wynikaj cych z

ustaw i innych aktów prawnych wydanych na podstawie upowa nie w nich zawartych, ustale

Rady Ministrów oraz zarz dze i polece Prezesa Rady Ministrów,

2) kontroluje wykonywanie przez organy samorz du terytorialnego i inne samorz dy zada z

zakresu administracji rz dowej, realizowanych przez nie na podstawie ustawy lub

porozumienia z organami administracji rz dowej,

3) dostosowuje do miejscowych warunków szczegółowe cele polityki rz du oraz - w zakresie i na

zasadach przewidzianych w ustawach - koordynuje i kontroluje wykonanie wynikaj cych st d

zada ,

4) zapewnia współdziałanie wszystkich jednostek organizacyjnych administracji rz dowej i

samorz dowej działaj cych na obszarze województwa i kieruje ich działalno ci w zakresie

zapobiegania zagro eniu ycia, zdrowia lub mienia oraz zagro eniom rodowiska,

bezpiecze stwa pa stwa i utrzymania porz dku publicznego, ochrony praw obywatelskich, a

tak e zapobiegania kl skom ywiołowym i innym nadzwyczajnym zagro eniom oraz

zwalczania i usuwania ich skutków na zasadach okre lonych w ustawach,

5) dokonuje oceny stanu zabezpieczenia przeciwpowodziowego województwa, opracowuje plan

operacyjny ochrony przed powodzi oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm

przeciwpowodziowy,

6) reprezentuje Rad Ministrów na uroczysto ciach pa stwowych i w trakcie oficjalnych wizyt

składanych w województwie przez przedstawicieli pa stw obcych,

7) wykonuje i koordynuje zadania w zakresie obronno ci i bezpiecze stwa pa stwa, wynikaj ce z

odr bnych ustaw,

8) współdziała z wła ciwymi organami innych pa stw oraz mi dzynarodowych organizacji

rz dowych i pozarz dowych na zasadach okre lonych przez ministra wła ciwego do spraw

zagranicznych,

9) przedstawia Radzie Ministrów, za po rednictwem ministra wła ciwego do spraw administracji

publicznej, projekty dokumentów rz dowych w sprawach dotycz cych województwa,

10) wykonuje inne zadania przewidziane w ustawach oraz ustalone przez Rad Ministrów i

Prezesa Rady Ministrów.

Wojewoda mo e wydawa , w zakresie wykonywania funkcji przedstawiciela Rady

Ministrów, polecenia obowi zuj ce wszystkie organy administracji rz dowej, a w sytuacjach

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

6

nadzwyczajnych, obowi zuj ce równie organy samorz du terytorialnego. O wydanych

poleceniach wojewoda niezwłocznie informuje wła ciwego ministra.

Wojewoda kontroluje :

- wykonywanie przez organy zespolonej administracji rz dowej zada wynikaj cych z ustaw i

innych aktów prawnych wydanych na podstawie upowa nie w nich zawartych, ustale

Rady Ministrów oraz zarz dze i polece Prezesa Rady Ministrów,

- wykonywanie przez organy samorz du terytorialnego i inne samorz dy zada z zakresu

administracji rz dowej, realizowanych przez nie na podstawie ustawy lub porozumienia z

organami administracji rz dowej.

4. Na czym polegaj metody analityczne

Metody analityczne wykorzystuj analiz danych zawartych w sprawozdaniach finansowych

w

celu ustalenia, czy s one wzajemnie zgodne oraz czy pozostaj w zgodzie z wiedz audytora na

temat JA i jej działalno ci. Audytor posługuje si metodami analitycznymi tam, gdzie mo na

przypuszcza , i zachodz zwi zki mi dzy pozycjami w sprawozdaniach finansowych oraz mi dzy

pozycjami na kontach a danymi nie finansowymi.

Metody analityczne to szczególny przypadek testów rzeczywistych. Podstaw ich stosowania

jest zało enie, e przy braku znanych uwarunkowa przeciwstawnych, mo na oczekiwa

wyst pienia i dalszego trwania zwi zków pomi dzy zmiennymi.

Metody analityczne mog obejmowa

1. porównywanie bie cej informacji z analogiczn informacj z poprzedniego okresu

2. porównywanie bie cej informacji z istniej cymi planami finansowymi lub prognozami

3. porównywanie informacji z analogiczn dotycz c podobnych jednostek

4. badanie zmian w saldach kont wcze niejszych okresów, które mo e doprowadzi do

sformułowania prognozy dla okresu bie cego (np. spłata po yczki x liczba lat)

5. badanie zwi zków mi dzy saldami na kontach w danym okresie (np. nale ne odsetki lub

zobowi zania odsetkowe wobec udzielonych b d zaci gni tych po yczek)

6. prognozowanie salda konta z wykorzystaniem niezale nych danych (np. liczba personelu oraz

rednie płace dla prognozy kosztów osobowych)

7. badanie relacji mi dzy danymi finansowymi i nie finansowymi, które mo e zwróci uwag na

nietypowe wyniki np.:

- wzrost zysku netto przy spadku rentowno ci sprzeda y i nie zmienionej wielko ci

produkcji

- porównanie ilo ci wydanych rodków na zakup z ilo ci zakupionego towaru.

Czyli: porównania, zwi zki, relacje mi dzy tym a tym.

Podstawowe metody analityczne:

1. analiza wska nikowa,

2. analiza trendu,

3. analiza prognostyczna

Analiza wska nikowa – metoda wykorzystuj ca porównywanie danych liczbowych. Jest

szczególnie przydatna tam, gdzie mo na obliczy wska niki dla wystarczaj cej liczby lat lub

miesi cy, aby było mo liwe poznanie i ocena trendów.

Analiza trendu – Audytor porównuje badany parametr z bie cego roku, miesi ca do

wielko ci tego parametru w poprzednich okresach w celu ustalenia czy nie odstaje on od normy.

Analiza prognostyczna – jest to procedura analityczna wykorzystywana do prognozowania

warto ci analizowanej zmiennej w przyszłych okresach w oparciu o wyst powanie wzajemnych

zwi zków. Jest skuteczna ale skuteczno zale y od nast puj cych czynników:

- wiarygodno wykorzystywanych informacji,

- wykorzystywanie do prognozy wła ciwych danych,

- pomini cie danych nieistotnych.

Metody analityczne mog by wykorzystywane przy wykryciu:

- nieoczekiwanych ró nic,

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

7

- braku ró nic, pomimo, e si ich spodziewano,

- bł dów, nieprawidłowo ci i oszustw,

- innych wyj tkowych transakcji lub wydarze .

Mamy trzy podstawowe rodzaje testów:

1.

Testy przegl dowe – ich celem jest znalezienie dowodów na istnienie kontroli i

zrozumienie systemu. Stosowane techniki: graficzna analiza procesu, wywiad, rozmowa, przegl d

dokumentów lub transakcji, obserwacja (te wynikaj z rozporz dzenia) + kwestionariusze

samooceny (to wynika z ksi ki).

2.

Testy zgodno ci – ich celem jest znalezienie dowodów na przestrzeganie procedur.

Ocenie podlega system kontroli, a nie transakcja. W przypadku stwierdzenia odst pstw nale y

okre li istotno . Techniki: rozmowa, obserwacja, analiza, powtórzenie czynno ci, weryfikacji itp.

3.

Testy rzeczywiste – ich celem jest znalezienie dowodów kompletno ci, poprawno ci,

prawidłowo ci, własno ci, istnienia, dokładno ci, rzetelno ci czy wa no ci informacji zawartych w

dokumentach. Techniki: testy gwarancji (góra-dół i odwrotnie), weryfikacja dowodów ródłowych,

inwentaryzacja, próbkowanie, bezpo redni ogl d, sprawdzenie, obliczenie, potwierdzenie

(zewn trzne, pozytywne, negatywne), uzgodnienie z innymi ródłami itp. Oraz metody analityczne,

które s szczególnym przypadkiem testów rzeczywistych, słu do analizy kwot pieni nych,

procentów, wska ników.

Trzy podstawowe metody analityczne:

(1) wska nikowa – indeksacja o wspólnej podstawie, analiza wska ników;

(2) trendu – porównanie parametrów ró nych okresach – techniki: graficzna, porównanie

mi dzyokresowe, rednie wa one, analiza regresji, profilowanie;

(3) prognostyczna – analiza zmiennej w przyszłych okresach w oparciu o wzajemne zwi zki – wiele

technik – od prostego wyliczenia sald na kontach do skomplikowanej analizy regresji +

modelowanie.

5.

Na czym polega niezale no operacyjna audytora wg standardów MF

Standard 4.1.1 Niezale no

Niezale no operacyjna

Audytor wewn trzny (kierownik komórki audytu wewn trznego) nie powinien by nara ony

na próby narzucenia obszarów audytu, wpływania na sposób wykonywania pracy i przekazywania

wyników.

Audytor wewn trzny musi mie zagwarantowany nieograniczony dost p do wszelkich

dokumentów, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, do wszystkich

pracowników oraz wszelkich innych ródeł informacji potrzebnych do przeprowadzenia audytu.

Audytor wewn trzny nie mo e bra udziału w działalno ci operacyjnej jednostki.

W przypadku, gdy audytor bierze udział w innych działaniach ni czynno ci audytowe,

działania te nie mog prowadzi do konfliktu interesów. W szczególno ci nale y wykluczy z

zakresu audytora wewn trznego takie zadania lub uprawnienia, które wchodz w zakres

zarz dzania jednostk .

Czyli niezale no ta przejawia si w:

- planowaniu,

- realizacji testów (zada ),

- przekazywaniu wyników pracy (sprawozdaniu) – nie mo na narzuci tre ci oraz adresatów

sprawozdania.

ZESTAW III

1. Scharakteryzuj kontrol finansow i jej elementy

Kontrola finansowa w jednostkach sektora finansów publicznych dotyczy procesów zwi zanych

z gromadzeniem i rozdysponowaniem rodków publicznych oraz gospodarowaniem mieniem.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

8

2.Kontrola finansowa obejmuje:

- zapewnienie przestrzegania procedur kontroli oraz przeprowadzanie wst pnej

oceny celowo ci zaci gania zobowi za finansowych i dokonywania wydatków;

- badanie i porównanie stanu faktycznego ze stanem wymaganym, pobierania i

gromadzenia rodków publicznych, zaci gania zobowi za finansowych i

dokonywania wydatków ze rodków publicznych, udzielania zamówie

publicznych oraz zwrotu rodków publicznych;

- prowadzenie gospodarki finansowej oraz stosowanie procedur,

Czyli kontrol finansow (system kontroli finansowej) w j.s.f.p mo na okre li jako cz

systemu kontroli wewn trznej dotycz cej procesów zwi zanych z gromadzeniem i

rozdysponowaniem rodków publicznych oraz gospodarowania mieniem. Za pomoc systemu

kontroli finansowej kierownik jednostki mo e uzyska tylko rozs dny stopie pewno ci (zwany

racjonaln pewno ci ) a nie absolutn pewno , e cele jednostki s realizowane.

2. Funkcje i zadania Rady Ministrów

Zgodnie z Konstytucj (art. 147) Rada Ministrów składa si z Prezesa Rady Ministrów i

ministrów. W skład Rady Ministrów mog by powoływani wiceprezesi Rady Ministrów, Prezes i

Wiceprezes mog pełni funkcj ministrów. W skład Rady Ministrów mog by ponadto

powoływani przewodnicz cy okre lonych w ustawach komitetów.

Na Radzie Ministrów spoczywa podstawowy ci ar wykonywania i nadawania kierunków

władzy wykonawczej. R M jest podstawowym o rodkiem rz dzenia pa stwem w sensie

politycznym, tj. kierowanie jego rozwojem, przes dzanie o wytyczaniu kierunków rozwi zywania

spraw publicznych, kształtowania generalnych rozstrzygni we wszystkich dziedzinach i

sprawowanie ogólnego kierownictwa w odniesieniu do realizacji tych rozstrzygni , wytyczonych

kierunków działania. R M prowadzi polityk wewn trzn i zagraniczn RP i podejmuje decyzje we

wszystkich sprawach polityki pastwa, których ustawa konstytucyjna lub inna ustawa nie zastrzegły

dla innego organu pa stwowego b d samorz du.

RM zajmuje wobec całej administracji pozycj nadrz dn i kierownicz . Spina na szczeblu

centralnym cały aparat administracyjny. W zwi zku z tym RM spełnia funkcje kierownicze,

nadzorcze i koordynacyjne realizowane bezpo rednio w stosunku do organów naczelnych i innych

podległych organów, a za ich po rednictwem dotycz cych wszystkich ogniw administracji

publicznej. RM kieruje administracj rz dow . W zakresie i na zasadach okre lonych w Konstytucji

i ustawach RM w szczególno ci :

1) zapewnia wykonanie ustaw,

2) wydaje rozporz dzenia,

3) koordynuje i kontroluje prace organów administr. rz dowej,

4) chroni interesów Skarbu Pa stwa,

5) uchwala projekt bud etu pa stwa,

6) kieruje wykonaniem bud etu pa stwa oraz uchwala zamkni cie rachunków pa stwowych i

sprawozdanie z wykonania bud etu,

7) zapewnia bezpiecze stwo wewn trzne pa stwa oraz porz dek publiczny,

8) zapewnia bezpiecze stwo zewn trzne pa stwa,

9) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi pa stwami i organizacjami

mi dzynarodowymi,

10) zawiera umowy mi dzynarodowe wymagaj ce ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne

umowy mi dzynarodowe,

11) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronno ci kraju oraz okre la corocznie liczb

obywateli powoływanych do czynnej słu by wojskowej,

12) okre la organizacj i tryb swojej pracy.

3. Definicja ryzyka, czynniki ryzyka, kategorie ryzyka

Ryzyko

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

9

Mo liwo wyst pienia zdarzenia, które b dzie miało niepo dany wpływ na organizacj .

Istniej dwa ródła ryzyka:

- zagro enia bezpo rednie (zdarzenia szkodliwe), które powoduj , e cele nie zostan osi gni te,

- szanse (zdarzenia korzystne), które daj mo liwo skuteczniejszego osi gni cia celów.

Ocena Ryzyka

Identyfikacja i ocena ryzyk i ich potencjalnych skutków.

Analiza ryzyka

Metoda oceny podatno ci systemu lub grupy systemów na czynniki ryzyka.

Czynniki ryzyka

Czynniki sprzyjaj ce wyst pieniu ryzyka. Fakty, którym nale y przyporz dkowa okre lone

wagi w celu wyliczenia ryzyka i istotno ci w planowaniu

Kryteria ryzyka

Pogrupowane w kategorie czynniki ryzyka. Grupowanie w kategorie jest potrzebne aby móc

porównywa ryzyka ró nych zada audytowych, dla których wyst puj ró ne czynniki ryzyka

Waga ryzyka

Wpływ danego czynnika ryzyka na badany system wyra ony poprzez przypisanie temu

czynnikowi relatywnej wagi.

Ryzyko Audytu (RA)

Ryzyko sformułowania bł dnej opinii przez audytora. Istotno zagadnienia, którego dotyczy

opinia musi by znacz ca. RA = RK x RW x RD

Ryzyko Kontroli (RK)

Ryzyko wyst pienia sytuacji, w której istniej cy system kontroli wewn trznej nie zapobiegnie

lub nie wykryje bł du o znacz cej istotno ci.

Ryzyko Wrodzone (Wewn trzne) (RW)

Ryzyko wyst pienia bł du o znacz cej istotno ci przy zało eniu, e system kontroli

wewn trznej nie funkcjonuje.

Ryzyko Detekcji (RD)

Ryzyko, e przeprowadzone przez audytora testy nie wykryj bł dów o znacz cej istotno ci.

4. Wzór na ryzyko audytu

RA = RK x RW x RD

Ryzyko Audytu, (RA)

Ryzyko sformułowania bł dnej opinii przez audytora. Istotno zagadnienia, którego dotyczy

opinia musi by znacz ca.

Ryzyko Kontroli (RK)

Ryzyko wyst pienia sytuacji, w której istniej cy system kontroli wewn trznej nie zapobiegnie

lub nie wykryje bł du o znacz cej istotno ci.

Ryzyko Wrodzone (Wewn trzne) (RW)

Ryzyko wyst pienia bł du o znacz cej istotno ci przy zało eniu, e system kontroli

wewn trznej nie funkcjonuje.

Ryzyko Detekcji (RD)

Ryzyko, e przeprowadzone przez audytora testy nie wykryj bł dów o znacz cej istotno ci.

5. Podział dowodów ksi gowych (rodzaje)

(art. 20,21,22,23 UR).

Podstaw zapisu w kr mog by wył cznie dowody ksi gowe. Zapis ksi gowy bez dowodu

ksi gowego jest bezpodstawny i nie mo e mie miejsca. Istnieje od tej reguły wyj tek dotyczy

przypadku prowadzenia ksi g przy pomocy komputera (art. 20 ust. 5 UR).

Dowody ksi gowe dzieli si na

1) zewn trzne obce- otrzymane od kontrahentów

2) zewn trzne własne- przekazane w oryginale kontrahentom

3) wewn trzne- dotycz ce operacji wewn trz jednostki.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

10

Podstaw zapisów mog by sporz dzone przez jednostk dowody ksi gowe (dowody własne)

1) zbiorcze- słu ce do dokonania ł cznych zapisów zbioru dowodów ródłowych, które

musz by w dowodzie zbiorczym pojedynczo wymienione,

2) koryguj ce poprzednie zapisy,

3) zast pcze- wystawione do czasu otrzymania zewn trznego obcego dowodu ródłowego,

4) rozliczeniowe- ujmuj ce ju dokonane zapisy wg nowych kryteriów klasyfikacyjnych.

ZESTAW IV

1. Rodzaje rodków publicznych wg ustawy o fin. pub.

rodkami publicznymi s :

1. dochody publiczne;

a) daniny publiczne, do których zalicza si podatki oraz inne wiadczenia pieni ne, których

obowi zek ponoszenia na rzecz pa stwa, jednostek samorz du terytorialnego oraz innych

jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych wynika z odr bnych ustaw;

b) pozostałe dochody uzyskiwane przez jednostki sektora finansów publicznych, do których

zalicza si :

- opłaty,

- dochody z mienia, w szczególno ci z najmu oraz z dzier awy i innych umów o

podobnym charakterze oraz dywidendy od wniesionego kapitału,

- dochody ze sprzeda y maj tku, rzeczy i praw, oraz dochody ze wiadczenia usług,

-. spadki, zapisy i darowizny w postaci pieni nej,

- inne dochody uzyskane na podstawie odr bnych przepisów, o ile s pobierane przez

organy finansowane z dochodów publicznych lub przez podległe albo nadzorowane przez te

organy jednostki

2. rodki pochodz ce ze ródeł zagranicznych, niepodlegaj ce zwrotowi, z wył czeniem

rodków okre lonych w pkt 2a;

- 2a rodki pochodz ce z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójno ci Unii Europejskiej;

3. przychody bud etu pa stwa i bud etów jednostek samorz du terytorialnego oraz innych

jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych pochodz ce:

a)

ze sprzeda y papierów warto ciowych oraz z innych operacji finansowych,

b)

z prywatyzacji maj tku Skarbu Pa stwa oraz maj tku jednostek samorz du terytorialnego,

c)

ze spłat po yczek udzielonych ze rodków publicznych,

d)

z otrzymanych po yczek i kredytów;

3. przychody jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych uzyskiwane w zwi zku

z prowadzon przez nie działalno ci oraz pochodz ce z innych ródeł.

2. Ustrój administracji samorz du terytorialnego

Samorz d terytorialny został utworzony na 3 poziomach:

- gmina

- powiat

- województwo

W gminie organem wykonawczym jest wójt (burmistrz, prezydent) – wybierany w wyborach

bezpo rednich, który kieruje bie cymi sprawami gminy oraz reprezentuje j na zewn trz. Wójt

wykonuje zadania przy pomocy urz du gminy i jest jego kierownikiem. Wójt mo e powierzy

prowadzenie okre lonych spraw gminy w swoim imieniu zast pcy lub sekretarzowi gminy. Decyzje

w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej wydaje wójt, o ile przepisy nie

stanowi inaczej. Od tej decyzji słu y odwołanie do samorz du kolegium odwoławczego.

W powiecie organem wykonawczym jest zarz d powiatu. W skład zarz du wchodz starosta

jako jego przewodnicz cy, oraz 3-5 radnych Rada powiatu wybiera zarz d w liczbie 3 do 5 osób, w

tym starost i wicestarost . Zarz d wykonuje zadania powiatu przy pomocy starostwa

powiatowego oraz jednostek organizacyjnych powiatu, w tym powiatowego urz du pracy. W

indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej nale cych do wła ciwo ci powiatu

decyzje wydaje starosta, chyba e przepisy szczególne przewiduj wydawanie decyzji przez zarz d

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

11

powiatu. Starosta mo e upowa ni wicestarost , poszczególnych członków zarz du powiatu,

pracowników starostwa, powiatowych słu b, inspekcji i stra y oraz kierowników jednostek

organizacyjnych powiatu do wydawania w jego imieniu decyzji. Decyzje wydane przez zarz d

powiatu z zakresu administracji publicznej podpisuje starosta.

Zarz d zadania swe wykonuje:

- w ramach władczych, stanowi c akty normatywne – akty porz dkowe w formie zarz dze

zatwierdzone na posiedzeniu rady oraz akty indywidualne (decyzje administracyjne w rozumieniu

k.p.a.)

- w formach cywilnoprawnych w szczególno ci gospodaruj c mieniem i rodkami finansowymi.

W samorz dzie województwa organem wykonawczym jest zarz d województwa, w skład

którego wchodzi 5 osób, w tym marszałek lub 2 wicemarszałków i pozostali członkowie. Marszałek

województwa organizuje prac zarz du i urz du marszałkowskiego, kieruje bie cymi sprawami

województwa oraz reprezentuje województwo na zewn trz. Zarz d woj. wykonuje zadania

województwa przy pomocy urz du marszałkowskiego i wojewódzkich samorz dowych jednostek

organizacyjnych lub wojewódzkich osób prawnych. Decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu

administracji publicznej wydaje marszałek województwa, je eli przepisy szczególne nie stanowi

inaczej. Marszałek mo e upowa ni wicemarsz., pozostałych członków zarz du, pracowników

urz du marszałkowskiego oraz kierowników wojew. samorz dowych jednostek organizacyjnych do

wydawania w jego imieniu decyzji. Decyzje wydane przez zarz d wojew. w sprawach z zakresu

administracji publ. podpisuje marszałek. Od decyzji słu y odwołanie do samorz dowego kolegium

odwoławczego a w sprawach powierzonych na podstawie porozumienia z wojewod – do

wła ciwego ministra.

Na system podmiotów administracji samorz dowej składaj si nast puj ce podmioty:

• gmina (powstała z mocy prawa wspólnota samorz dowa mieszka ców gminy),

• powiat (powstała z mocy prawa lokalna wspólnota samorz dowa),

• województwo (powstała z mocy prawa regionalna wspólnota samorz dowa),

• sołectwo, dzielnica, osiedle (powstałe na podstawie uchwały rady gminy, po

przeprowadzeniu konsultacji z mieszka cami lub z ich inicjatywy, jednostki pomocnicze nie

posiadaj ce osobowo ci prawnej),

• gminne osoby prawne (jednostki organizacyjne utworzone przez gmin w celu wykonywania

zada gminy),

• powiatowe jednostki samorz dowe (jednostki organizacyjne utworzone przez powiat w celu

wykonywania zada powiatu),

• wojewódzkie jednostki samorz dowe (jednostki organizacyjne utworzone przez

województwo w celu wykonywania zada województwa),

• zwi zek komunalny (powstały na podstawie uchwały dwóch lub wi cej rad gmin

(powiatów), nabywaj cy osobowo prawn po przeprowadzonym post powaniu

rejestracyjnym, fakultatywny lub obligatoryjny),

• stowarzyszenie jednostek samorz du terytorialnego (stowarzyszenie osób prawnych

powołane w celu wspierania idei samorz du teryt., posiadaj ce osobowo prawn , tworzone

przez zainteresowane jednostki samorz du teryt.,

• samorz dowe kolegia odwoławcze (powołane na podstawie ustawy o samorz dowych

kolegiach odwoławczych, pa stwowe jednostki bud etowe, b d ce w rozumieniu ustawy

(kpa) organami wy szego stopnia w indywidualnych sprawach administracyjnych,

załatwianych przez organy jednostek samorz du teryt.,

regionalne izby obrachunkowe (powołane na podstawie ustawy o regionalnych izbach

obrachunkowych, pa stwowe jednostki bud etowe, sprawuj ce nadzór i kontrol gospodarki

finansowej jednostek sam. teryt., zwi zków komunalnych oraz innych samorz dowych osób

prawnych).

3. Cele audytu wg standardów MF

Celami audytu wewn trznego s :

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

12

1) identyfikacja i analiza ryzyka zwi zanego z działalno ci jednostki, a w szczególno ci

ocena efektywno ci zarz dzania ryzykiem oraz ocena systemu kontroli wewn trznej,

2) wyra enie opinii na temat skuteczno ci mechanizmów kontrolnych w badanym systemie,

3) dostarczanie kierownikowi jednostki, w oparciu o ocen systemu kontroli wewn trznej,

racjonalnego zapewnienia, e jednostka działa prawidłowo,

4) składanie sprawozda z poczynionych ustale oraz tam gdzie jest to wła ciwe,

przedstawianie uwag i wniosków dotycz cych poprawy skuteczno ci działania jednostki w

danym obszarze.

4. Typowe ryzyka zewn trzne w j.s.f.p.

1. Klienci : atrakcyjno rynku; popyt na wyroby JA (produkty, usługi); poziom satysfakcji

klientów; skorumpowanie głównych klientów.

2. Dostawcy: stabilno lub niepewno zaopatrzenia; stosunki z partnerami biznesowymi; praktyki

monopolistyczne dostawców.

3. Konkurencja: konkurencyjno wyrobów; pojawienie si nowych technologii; pojawienie si

nowych konkurentów.

4. Infrastruktura: dojazdy pracowników; dostawy energii; uzale nienie od Internetu i poczty

elektronicznej

5. rodowisko naturalne: zatrucie rodowiska; wydatki zwi zane ochron rodowiska;

6. Ekonomiczne: stopy procentowe; kursy wymiany walut; inflacja;

7. Siła wy sza: po ar, powód , trz sienie ziemi.

8. Prawne: poziom skomplikowania przepisów; cz ste zmiany przepisów,

9. Polityczne: presja społeczna.

5. Kwestionariusz samooceny, do czego słu y

Kwestionariusze samooceny s coraz popularniejszym narz dziem stosowanym przez

audytorów.

Powinny by stosowane w pocz tkowej fazie audytu.

Wymagaj potwierdzenia z innych ródeł

Pomagaj audytorom w zrozumieniu JA

Zastosowanie pyta otwartych daje audytowanym mo liwo opisania swojej działalno ci.

Kwestionariusz samooceny jest dokumentem podobnym w układzie do KKW. Kwestionariusze

samooceny s wypełniane samodzielnie przez kierownictwo jednostki audytowanej. Pytania

dotycz ryzyk, jakie s zwi zane z działalno ci JA. Stosuje si pytania zamkni te i otwarte.

Kwestionariusze samooceny maj wszechstronne zastosowanie. Mog by stosowane jako jeden z

elementów procesu samooceny. Samoocena jest procesem stosowanym w analizie ryzyka i jest

omówiona w rozdziale

ZESTAW V

1. Administracja publiczna

Administracja publiczna to administracja wykonywana przez pa stwo i inne zwi zki

publiczno-prawne (np. samorz d) w celu zaspokojenia potrzeb zbiorowych i realizacji celów o

charakterze publicznym. Administracja publiczna obejmuje administracj pa stwow i

samorz dow . W ramach administracji pa stwowej wyró ni mo na administracj rz dow , a tak e

organy, które z racji zada i kompetencji mo na zakwalifikowa jako organy administracyjne, lecz

nie wchodz ce w obszar administracji rz dowej, poniewa nie podlegaj one bezpo rednio b d

po rednio Radzie Ministrów (Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji , Pa stwowa Inspekcja Pracy).

Administracj rz dow mo na podzieli na administracj zespolon i niezespolon .

Szczególne cechy administracji publicznej:

1.administracja wyst puje w imieniu (na rachunek) pa stwa lub innego zwi zku publiczno-

prawnego. Pierwszym dysponentem administracji jest pa stwo, ale ono na ogół dzieli si. t

administracja z innymi zwi zkami publiczno-prawnymi,

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

13

2. administracja jest działalno ci organizatorsk o charakterze wykonawczym polegaj c na

ci głym, bie cym i nieprzerwanym realizowaniu zada publicznych,

3. administracja ma obowi zek działania w interesie publicznym. Funkcja administracji obejmuje

realizowanie w sposób trwały zada publicznych okre lonych w przepisach prawnych. Działanie w

interesie publicznym nie wyklucza mo liwo ci pobierania opłat za pewne czynno ci

administracyjne.

4. administracja działa wył cznie na podstawie prawa i w ramach granic wytyczonych przez prawo.

Do administracji nie ma zastosowania zasada: co nie jest zabronione to jest dozwolone.

5. administracja jest działalno ci co do zasady władcz , aczkolwiek nie w ka dym przejawie tej

działalno ci odzwierciedla si to władztwo. Władztwo to oznacza mo liwo jednostronnego

wi

cego kształtowania sytuacji prawnej innego podmiotu, wi e si z mo liwo ci wydawania

nakazów i zakazów, okre lonego zachowania si , czyli narzucenia innym podmiotom swej woli.

6. administracja publiczna wykonywana jest w swoistych formach prawnych, z których najbardziej

charakterystyczn jest akt administracyjny.

Administracja publiczna - rozumie si przez to ministrów, centralne organy administracji

rz dowej, wojewodów, działaj ce w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy

administracji rz dowej (zespolonej i niezespolonej), organy jednostek samorz du terytorialnego.

Poj cie to obejmuje organy centralne i dualistyczne organy terenowe składaj ce si na

rozbudowan struktur administracyjn pa stwa.

Organizacja składaj ca si z ró norodnych jednostek organizacyjnych, skupionych wokół

organów, tj. jednostek organizacyjnych wyposa onych w kompetencje okre lone w ustawach i

tworz cych pewien zamkni ty układ organizacyjny, maj cy realizowa zadania pa stwowe lub

publiczne, albo jedne i drugie.

Je eli administracja składa si :

- wył cznie z pa stwowych jednostek organizacyjnych – mówimy o

administracji pa stwowej

w w skim znaczeniu

- z pa stwowych jednostek organizacyjnych oraz innych instytucji i organizacji – o

administracji w znaczeniu szerokim

- wył cznie z instytucji i organizacji pozapa stwowych, powołanych przez ustawy i

wyposa onych przez nie w kompetencje do realizowania zada publicznych – o

administracji

publicznej (lub o administracji publicznej w w skim rozumieniu).

2. Wymie jednostki s.f.p. wg ustawy o f.p.

Do sektora finansów publicznych zalicza si :

1) organy władzy publicznej, organy administracji rz dowej, organy kontroli pa stwowej i

ochrony prawa, s dy i trybunały, a tak e jednostki samorz du terytorialnego i ich organy oraz

zwi zki;

2) jednostki bud etowe, zakłady bud etowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek bud etowych;

3) fundusze celowe;

4) pa stwowe szkoły wy sze;

5) jednostki badawczo-rozwojowe;

6) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;

7) pa stwowe lub samorz dowe instytucje kultury;

8) Zakład Ubezpiecze Społecznych, Kas Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i zarz dzane

przez nie fundusze;

9)

(2)

Narodowy Fundusz Zdrowia;

10) Polsk Akademi Nauk i tworzone przez ni jednostki organizacyjne;

11) pa stwowe lub samorz dowe osoby prawne utworzone na podstawie odr bnych ustaw w celu

wykonywania zada publicznych, z wył czeniem przedsi biorstw, banków i spółek prawa

handlowego.

3. Diagramy w analizie ryzyka

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

14

Diagram jest jednym z podstawowych dokumentów stosowanych w audycie wewn trznym.

Mo e by wykonany zarówno w JA jak i przez audytora. Je li został wykonany przez jednostk

audytowan , to stanowi na ogół jeden z elementów procedur, jakie obowi zuj w JA. Audytor mo e

wykorzysta diagram wykonany przez JA, ale jego obowi zkiem jest zweryfikowanie czy gotowy

diagram jest:

• poprawny

• kompletny

• aktualny

Je li w JA nie ma diagramów ilustruj cych obowi zuj ce procedury audytor wykonuje go sam. S

dwa rodzaje diagramów: diagramy poziome i diagramy pionowe. Diagramy poziome lepiej

pokazuj przepływ dokumentów pomi dzy poszczególnymi komórkami organizacji.

Wykaz symboli u ywanych w diagramach według metody Skinnera & Andersona stanowi

zał cznik.

Diagramy wykonywane s w pocz tkowych fazach audytu, na ogół na etapie wst pnego zapoznania

z jednostk audytowan .

4. Co powinien zrobi audytor, je li w kontrolowanej jednostce działanie audytu nie jest

zgodne ze standardami.

Pomimo, e działalno audytu wew. powinna by w pełni zgodna ze standardami mog

wyst pi przypadki odst pstw. Je li maj one wpływ na prac audytora, o ka dym odst pstwie

powinien by bezzwłocznie informowany kierownik jednostki.

5. Jakim elementem kontroli finansowej jest podział obowi zków?

Wg standardów kontroli finansowej

Standard D.-MECHANIZMY SYSTEMU KONTROLI FINANSOWEJ

15. Podział obowi zków

Kluczowe obowi zki dotycz ce prowadzenia, zatwierdzania, rejestrowania i sprawdzania operacji

finansowych, gospodarczych i innych zdarze s rozdzielone pomi dzy ró ne osoby, z

uwzgl dnieniem obowi zków i odpowiedzialno ci głównego ksi gowego jednostki okre lonych w

przepisach prawa. Sporz dzone jest zestawienie obowi zków, które w danej jednostce musz by

rozdzielone pomi dzy ró nych pracowników.

Kontrola prewencyjna

Wi kszo kontroli wewn trznych nale y do tej kategorii. Celem kontroli prewencyjnej jest

zapobieganie niepo danym rezultatom. Im bardziej istotny mo e by wpływ zdarzenia na

organizacj , tym wa niejsza jest kontrola prewencyjna.

Przykłady

1. Podział obowi zków: Jest uwa any za bardzo wiarygodn kontrol prewencyjn

zabezpieczaj c przed bł dami i oszustwami popełnianymi przez pojedynczych pracowników.

Podział obowi zków nie zabezpiecza przed zmow kilku pracowników. Funkcje, które nale y

rozdziela , obejmuj :

- upowa nienia do podejmowania zobowi za finansowych (autoryzacja)

- rejestracj operacji finansowych

- dla systemów informatycznych, rozwój systemów oraz codzienne operacje

- wydawanie i przyjmowanie aktów

- dokonywanie wypłat

- bie cy przegl d lub kontrol operacji finansowych.

Praca ka dego pracownika wykonuj cego jedno z tych zada powinna by nadzorowana

przez drugiego urz dnika. Zadania powinny by okre lone na pi mie. Powinny by wyznaczone

limity finansowe. W przypadku braku pracowników, aby zastosowa t technik , kierownictwo

musi by wiadome ryzyka i skompensowa luk innymi procedurami kontrolnymi. Ryzyko mo e

zosta ograniczone poprzez rotacj pracowników (przez długi okres czasu ta sama osoba nie b dzie

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

15

miała wpływu na operacje gospodarcze) jak równie przez wymaganie, aby pracownicy na

wra liwych stanowiskach corocznie korzystali z urlopu.

4.

Autoryzacja (upowa nienie) jest szczególnym przypadkiem podziału obowi zków,

jest głównym sposobem zapewnienia, e operacje finansowe i zdarzenia b d przebiega zgodnie z

procedurami i w granicach ustalonych przez kierownictwo oraz wynikaj cych z ustaw..

ZESTAW VI

1. rodki specjalne – wszystko o ...

rodki specjalne s rodkami finansowymi, gromadzonymi przez jednostki bud etowe

na wyodr bnionych rachunkach bankowych:

1) na podstawie odr bnych ustaw oraz uchwał organów stanowi cych jednostek samorz du

terytorialnego;

2) z tytułu spadków, zapisów i darowizn w postaci pieni nej na rzecz jednostki bud etowej;

3) z tytułu odszkodowa i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie oddane jednostce

bud etowej w zarz d b d w u ytkowanie;

4) z tytułu sprzeda y zapasów rodków materiałowych przechowywanych w celach

mobilizacyjnych.

rodki specjalne przeznacza si na:

1) cele wskazane w ustawie lub uchwale, na podstawie, której utworzono te rodki;

2) cele wskazane przez darczy c lub spadkodawc ;

3) remont lub odtworzenie mienia.

rodkami specjalnymi jednostki bud etowej s wyodr bnione z bud etu, gromadzone na

specjalnym rachunku bankowym, okre lone prawem rodzaje dochodów bud etowych z tytułu

działalno ci ubocznej lub cz ci działalno ci podstawowej na pokrycie własnych wydatków, bez

obowi zku odprowadzania do bud etu ( np. wydatki na wynagrodzenia w formie premii, nagród,

prowizji itp. Oraz wydatki inwestycyjne)

Podstaw gospodarki rodkami specjalnymi jest plan finansowy obejmuj cy przychody i wydatki

( rodki specjalne nie maj wyodr bnienia organizacyjnego i nie mog zatrudnia pracowników)

sporz dza si go na okres, w którym rodki te b d wydatkowane.

Roczny plan finansowy obejmuj cy przychody i wydatki rodków specjalnych sporz dza si

dla rodków specjalnych (na podstawie odr bnych ustaw oraz uchwał organów stanowi cych

jednostek samorz du terytorialnego, z tytułu sprzeda y zapasów rodków materiałowych

przechowywanych w celach mobilizacyjnych).

Plan finansowy dla rodków specjalnych pochodz cych z tytułu spadków, zapisów i

darowizn w postaci pieni nej na rzecz jednostki bud etowej; z tytułu odszkodowa i wpłat za

utracone lub uszkodzone mienie oddane jednostce bud etowej w zarz d b d w u ytkowanie,

sporz dza si na okres, w którym rodki te b d wydatkowane.

W planach finansowych rodków specjalnych, wyodr bnia si w szczególno ci:

1) wynagrodzenia i składki naliczane od wynagrodze ;

2) wydatki inwestycyjne.

2. Rodzaje ryzyka (wzór na ryzyko)

Ryzyko Audytu (RA)

Ryzyko sformułowania bł dnej opinii przez audytora. Istotno zagadnienia, którego dotyczy

opinia musi by znacz ca. RA = RK x RW x RD

Ryzyko Kontroli (RK)

Ryzyko wyst pienia sytuacji, w której istniej cy system kontroli wewn trznej nie zapobiegnie

lub nie wykryje bł du o znacz cej istotno ci.

Ryzyko Wrodzone (Wewn trzne) (RW)

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

16

Ryzyko wyst pienia bł du o znacz cej istotno ci przy zało eniu, e system kontroli wewn trznej

nie funkcjonuje.

Ryzyko Detekcji (RD)

Ryzyko, e przeprowadzone przez audytora testy nie wykryj bł dów o znacz cej istotno ci.

3. Podział terytorialny

Ustaw z dnia 24 lipca 1998r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału

terytorialnego pa stwa z dniem 1 stycznia 1999 r. wprowadza si zasadniczy trójstopniowy podział

terytorialny pa stwa.

Jednostkami zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego pa stwa s : gminy, powiaty

i województwa (16)

Prezes Rady Ministrów ogłasza w drodze obwieszczenia, wykaz gmin i powiatów

wchodz cych w skład województw, uwzgl dniaj c nazwy i siedziby jednostek samorz du

terytorialnego, aktualizuj c wykaz w przypadku dokonania zmian granic, nazw i siedzib władz lub

utworzenia albo zniesienia jednostek.

Rada Ministrów, w drodze rozporz dze , dokonuje zmian granic województw zwi zanych z

tworzeniem, ł czeniem, dzieleniem lub znoszeniem powiatów po zasi gni ciu opinii organów

stanowi cych jednostek samorz du terytorialnego, których zmiany dotycz . Przy dokonywaniu

zmian granic województw nale y d y do poprawienia warunków wykonywania zada

publicznych o charakterze wojewódzkim oraz zachowania regionalnych wi zi społecznych,

gospodarczych i kulturowych.

4. Poj cie czynnika ryzyka wg standardów MF, podaj przykład(y)

Czynnik ryzyka jest to zdarzenie, działanie lub zaniechanie, które mo e spowodowa

wyst pienie ryzyka np.:

- Finansowe czynniki ryzyka

A) Bud etowe

- Przychody z działalno ci podstawowej

- Dochód brutto i netto

B) Inwestycje

-

ródła finansowania

- Koszty inwestycji.

C) Płynno

- Pogarszaj ce si warunki ekonomiczne JA

- Problemy ze sprzeda zapasów,

- Cykl obrotu produktów i surowców,

- Bankructwo klienta

i inne

5. Plan audytu

Opracowanie planu audytu

Plan audytu jest ogólnym dokumentem przygotowanym przed rozpocz ciem audytu.

Plan audytu powinien zawiera przynajmniej nast puj ce punkty

wyliczenie obiektów audytu

cele i zakres audytu

przewidywan metodyk

skład zespołu prowadz cego audyt

bud et czasowy i zasoby potrzebne do przeprowadzenie audytu

1. Przygotowanie planu audytu przez Koordynatora Audytu;

2. Zatwierdzenie planu przez Dyrektora ZAW

2.1.

Koordynator audytu powinien zorganizowa spotkanie całego zespołu audytowego w

celu przedyskutowania planu audytu. Koordynator powinien równie ustali , na których etapach

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

17

audytu b dzie sprawdzał stan zaawansowania, kompletno dokumentacji oraz istotno ustale .

Oznacza to konieczno ustalenia punktów kontrolnych (milestones). Koordynator powinien za-

pewni wymagany przez SPPAW poziom jako ci procesu planowania, co odnosi si szczególnie do

analizy ryzyka. Proces planowania powinien by w pełni udokumentowany

2.2. Ustalenie, w jaki sposób, kiedy i komu b dzie przekazany raport z audytu.

3. Zawiadomienie Jednostki Audytowanej o rozpocz ciu audytu

O planowanym rozpocz ciu zadania audytowego kierownika Jednostki Audytowanej powiadamia

pisemnie Dyrektor ZAW. Kopia listu jest dokumentem roboczym audytu i jest wł czana do

kartoteki bie cej

ZESTAW VII

1. Jednostka bud etowa – wszystko o

Jednostkami bud etowymi s takie jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych,

które pokrywaj swoje wydatki bezpo rednio z bud etu, a pobrane dochody odprowadzaj na

rachunek odpowiednio dochodów bud etu pa stwa albo bud etu jednostki samorz du

terytorialnego. Nie maj osobowo ci prawnej.

2. Jednostka bud etowa prowadzi gospodark finansow według zasad okre lonych w

ustawie.

3. Jednostki bud etowe, z zastrze eniem odr bnych przepisów, tworz , ł cz ,

przekształcaj w inn form organizacyjno-prawn i likwiduj :

1) ministrowie, kierownicy urz dów centralnych i wojewodowie oraz inne organy działaj ce

na podstawie odr bnych przepisów - pa stwowe jednostki bud etowe;

2) organy stanowi ce jednostek samorz du terytorialnego - gminne, powiatowe lub

wojewódzkie jednostki bud etowe.

4. Likwiduj c jednostk bud etow organ, o którym mowa w ust. 3, okre la przeznaczenie

mienia znajduj cego si w u ytkowaniu jednostki; w przypadku pa stwowej jednostki bud etowej

decyzja o przeznaczeniu tego mienia podejmowana jest w porozumieniu z ministrem wła ciwym do

spraw Skarbu Pa stwa.

5. Przepis ust. 4 stosuje si odpowiednio do ł czenia jednostek bud etowych.

6. Podstaw gospodarki finansowej jednostki bud etowej jest plan dochodów i wydatków,

zwany dalej "planem finansowym".

2. Co upowa nia do przeprowadzania audytu?

Do przeprowadzania audytu wewn trznego uprawnia imienne upowa nienie wystawione

przez kierownika jednostki oraz legitymacja słu bowa lub dowód osobisty Audyt wewn trzny

przeprowadza si na podstawie rocznego planu audytu w j.s.f.p. W przypadkach wymagaj cych

specjalnych kwalifikacji audytor wewn trzny mo e w uzgodnieniu z kierownikiem jednostki

powoła rzeczoznawc .

3. Ró nica: organ administracji a urz d administracji

Organ administracji publicznej mo na okre li jako wyodr bnion w całym aparacie pa stwowym

jednostk organizacyjn posiadaj c własne, prawem okre lone kompetencje, działaj ca na

rachunek pa stwa lub innego zwi zku publiczno-prawnego i z tego tytułu maj ca mo liwo

korzystania ze rodków władczych, wykonuj c funkcje administracji publicznej i działaj c w

swoistych formach prawnych.

Organ administracyjny posiada:

1. wyodr bnienie organizacyjne,

2. własne kompetencje,

3. działanie w imieniu i na rachunek pa stwa,

4. wykonywanie funkcji administracji publicznej

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

18

Organy administracji mog by w ró ny sposób klasyfikowane. Do najcz ciej spotykanych

klasyfikacji nale y podział na organy:

a. centralne (oraz naczelne) i terenowe,

b. Kolegialne i jednoosobowe,

c. O wła ciwo ci ogólnej i wła ciwo ci specjalnej,

d. Decyduj ce i pomocnicze (doradcze, opiniodawcze),

e. Społeczne i zawodowe.

Urz d administracyjny w znaczeniu cisłym oznacza zorganizowany zespół osób i rodków

materialnych przydatnych organowi do pomocy w wykonywaniu jego zada i kompetencji. Urz d

administracyjny jest aparatem pracy organu administracyjnego, nie posiadaj cym własnych

kompetencji, lecz działaj cym w zakresie zada i kompetencji organu, któremu jest

podporz dkowany. Urz dem administracyjnym jest urz d wojewódzki, gminy a tak e np. biuro,

kancelaria np. kancelaria Sejmu, biuro pełnomocnika rzadu.

Od organu administracyjnego urz d odró nia si tym, e nie posiada własnych kompetencji,

lecz wykonuje kompetencje tzw. „cudze” (nale ce do organu administracyjnego).

4. Kontrola prewencyjna

Wi kszo kontroli wewn trznych nale y do tej kategorii. Celem kontroli prewencyjnej jest

zapobieganie niepo danym rezultatom. Im bardziej istotny mo e by wpływ zdarzenia na

organizacj , tym wa niejsza jest kontrola prewencyjna.

Przykłady

Podział obowi zków – zabezpieczenie przed bł dami i oszustwami popełnionymi przez

pojedynczych pracowników. Praca ka dego pracownika wykonuj cego jedno zadanie winna by

nadzorowana przez drugiego urz dnika.

Autoryzacja (upowa nienie) – jest szczególnym przypadkiem podziału obowi zków, jest głównym

sposobem zapewnienia, e operacje finansowe i zdarzenia b d przebiega zgodnie z procedurami i

w granicach ustalonych przez kierownictwo oraz wynikaj cych ustaw.

ZESTAW VIII

1. Analiza ryzyka: czynniki, kategorie, wagi

Analiza ryzyka to metoda oceny podatno ci systemu lub grupy systemów na czynniki ryzyka.

Analiza ryzyka jest stosowana na wielu poziomach planowania i pracy operacyjnej.

Najwa niejsze zastosowanie to:

1) Narz dzie wspomagaj ce planowanie ( w planowaniu długoterminowym, podczas

przygotowania planu zadania audytowego)

2) Umo liwia wyliczenie i monitorowanie ryzyka niepowodzenie w audycie projektów,

3) Pomaga oceni adekwatno i skuteczno systemu kontroli wewn trznej,

4) Pozwala wyceni poszczególne elementy systemu kontroli wewn trznej,

Pozwala oceni jak kierownictwo zarz dza ryzykiem.

Czynniki ryzyka - czynniki sprzyjaj ce wyst pieniu ryzyka, czynnikom ryzyka nale y

przyporz dkowa okre lone wagi w celu przeprowadzenia oceny ryzyka.

Kryteria ryzyka

Pogrupowane w kategorie czynniki ryzyka. Grupowanie w kategorie jest potrzebne, aby móc

porównywa ryzyka ró nych zada audytowych, dla których wyst puj ró ne czynniki ryzyka

Waga ryzyka

Wpływ danego czynnika ryzyka na badany system wyra ony poprzez przypisanie temu czynnikowi

relatywnej wagi, która ma zazwyczaj warto mniejsz od jedno ci. W wi kszo ci stosowanych

matematycznych systemów analizy ryzyka suma wag równa si 1.

Ka de zidentyfikowane ryzyko poddawane jest gruntownej i cało ciowej analizie, maj cej na celu

okre lenie mo liwych skutków (znaczenia, wpływu) danego ryzyka i prawdopodobie stwa jego

wyst pienia.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

19

2. Uprawnienia kontrolera sprawdzaj cego standardy, procedury

Audytor musi mie zagwarantowany nieograniczony dost p do wszelkich dokumentów, z

zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, do wszystkich pracowników oraz

wszelkich innych ródeł informacji potrzebnych do przeprowadzania audytu.

Audytor wew. powinien okre li i wykorzysta procedury przeprowadzania czynno ci

sprawdzaj cych wykonanie zgłoszonych uwag i wniosków. Audytor mo e przeprowadzi

czynno ci sprawdzaj ce, dokonuj c oceny dostosowania działa jednostki do zgłoszonych przez

niego uwag i wniosków. Ustalenia audytor zamieszcza w notatce informacyjnej. Notatk przekazuje

kierownikowi jednostki oraz kierownikowi komórki, w której jest przeprowadzony audyt wew.

3. Kontrola a nadzór

Celem kontroli jest ustalenie zgodno ci mi dzy stanem obowi zuj cym a rzeczywistym. W

przypadku stwierdzenia niezgodno ci (rozbie no ci) mi dzy stanem rzeczywistym a

obowi zuj cym (postulowanym) konieczne jest wyja nienia przyczyn ewentualnego wyst pienia

tych ró nic i podj cia rodków zaradczych b d zastosowanie sankcji. Jednak e sama kontrola nie

obejmuje czynno ci pokontrolnych ani tym bardziej zarz dzania i administrowania. Te elementy

czynno ci mog natomiast wypełnia poj cie nadzoru.

Nadzór jest to poj cie szersze od poj cia kontroli, zawiera, bowiem, poza kontrol elementy

podejmowania decyzji, ustalania wytycznych, zarówno przed jak i po jej przeprowadzeniu..

W wyniku kontroli organ nadzoruj cy (równie kierowniczy) podejmuje działania władcze,

zmierzaj ce do usuni cia uchybie , maj ce na celu zapewnienie zgodno ci mi dzy stanem

obowi zuj cym a rzeczywistym.

4. Czym wg standardów ma si charakteryzowa ocena pracy audytora

Standard 4.3.2. System oceny pracy audytora wewn trznego

W ramach systemu oceny efektywno ci pracy audytora wewn trznego nale y uwzgl dnia oceny

wewn trzne i zewn trzne.

Oceny wewn trzne

Ocena wewn trzna powinna obejmowa :

- bie ce przegl dy funkcjonowania audytu wewn trznego,

- okresowe przegl dy wykonywane w drodze samooceny oraz przez inn osob z komórki audytu

wewn trznego.

Oceny zewn trzne

Oceny zewn trzne dokonywane s przez wyspecjalizowan w tym celu komórk organizacyjn

Ministerstwa Finansów lub przez inn jednostk do tego upowa nion .

5. Ewidencja ilo ciowo-warto ciowa rzeczowych składników maj tku obrotowego (art. 17

ustawy o rachunkowo ci)

Kierownik jednostki, uwzgl dniaj c rodzaj i warto poszczególnych grup rzeczowych

składników aktywów obrotowych posiadanych przez jednostk , podejmuje decyzj o stosowaniu

ró nych metod prowadzenia kont ksi g pomocniczych dla tych grup składników.

Jedn z tych metod jest ewidencj ilo ciowo-warto ciow , w której dla ka dego składnika

ujmuje si obroty i stany w jednostkach naturalnych i pieni nych Umo liwia ona ustalenie

warto ci pocz tkowej i ilo ci składników maj tku obrotowego oddanych do u ywania

poszczególnym osobom i komórkom organizacyjnym oraz ewidencj warto ciow . Analityczna

ewidencja ilo ciowo – warto ciowa według poszczególnych miejsc u ywania mo e by

prowadzona w ksi gach inwentarzowych lub w kartotekowych urz dzeniach ewidencyjnych albo w

postaci wydruków komputerowych.

Szczegółow ewidencj ilo ciowo-warto ciow mog by obj te poszczególne obiekty

(przedmioty) lub grupy przedmiotów o zbli onych cechach. Te składniki, które maj wysok

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

20

warto pocz tkow lub s szczególnie wa ne dla jednostki, zaleca si ewidencjonowa

oddzielnie, nadaj c ka demu obiektowi indywidualny numer inwentarzowy, natomiast mniej

warto ciowe składniki mog by uj te w grupach obejmuj cych takie same lub zbli one rodzajowo

przedmioty.

ZESTAW IX

1. Niezale no audytora wg standardów

4.1.1. Niezale no

Audytor wewn trzny (kierownik komórki audytu wewn trznego) powinien by niezale ny,

zarówno w sferze organizacyjnej jak i operacyjnej.

Niezale no organizacyjna

Audytor wewn trzny (kierownik komórki audytu wewn trznego) podlega bezpo rednio

kierownikowi jednostki, który zapewnia organizacyjn odr bno wykonywanych przez niego

zada .

Niezale no operacyjna

Audytor wewn trzny (kierownik komórki audytu wewn trznego) nie powinien by nara ony na

próby narzucenia obszarów audytu, wpływania na sposób wykonywania pracy i przekazywania

wyników.

Audytor wewn trzny musi mie zagwarantowany nieograniczony dost p do wszelkich

dokumentów, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, do wszystkich

pracowników oraz wszelkich innych ródeł informacji potrzebnych do przeprowadzenia audytu.

Audytor wewn trzny nie mo e bra udziału w działalno ci operacyjnej jednostki.

2. Kontrola detekcyjna

Kontrola detekcyjna

Celem tych kontroli jest wykrywanie zdarze , które odbiegaj od przyj tych kryteriów.

Kontrola detekcyjna stosowana jest na wyj ciu procesu gdy dotyczy zdarze , które ju zaszły.

Kontrole detekcyjne stosujemy, je li mo emy akceptowa strat gdy mog one zapobiega jedynie

przyszłym stratom poprzez korygowanie parametrów systemu. Wiele kontroli detekcyjnych jest

jednocze nie kontrolami prewencyjnymi.

Mo na przyj , e te kontrole detekcyjne, które s wykonywane regularnie i mog powodowa

negatywne konsekwencje wobec osób fizycznych czy te instytucji s jednocze nie prewencyjne.

Wył cznie detekcyjne s kontrole automatyczne koryguj ce parametry systemu je li mierzony

parametr ró ni si od punktu odniesienia (reference point)

Przykłady:

1. Inwentaryzacja zapasów

Jest to kontrola detekcyjna, gdy pozwala wykry ewentualne braki i wyegzekwowa ich

wyrównanie oraz działania dyscyplinarne i organizacyjne.

Jednocze nie ta sama kontrola mo e by sklasyfikowana jako prewencyjna, gdy osoba

odpowiedzialna za magazyn obawiaj c si ujawnienia braków powstrzyma si od kradzie y.

2. Przeliczenie gotówki w kasie,

3. Przegl d "Post Implementation Review"

Pozwala wyci gn wnioski z bł dów popełnionych w trakcie wprowadzania nowego systemu.

Wyci gni te wnioski powinny zapobiec popełnianiu podobnych bł dów w przyszłych

projektach.

3. Urz d centralny, poj cie, rola

Urz dy centralne stanowi pewn zbiorcz kategori , obejmuj c liczn grup organów, maj cych

ró ne nazwy, ró norak struktur organizacyjn oraz funkcje i usytuowanie w systemie

administracji centralnej (wyznaczane poprzez podległo okre lonym organom szczebla

rz dowego). W klasyfikacji organów urz dy centralne uznaje si za organy jednoosobowe, nadaj c

uprawnienia decyzyjne kierownikowi, b d prezesowi urz du, sam urz d za sprowadzaj c do

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

21

funkcji aparatu pracy. Wszystkie urz dy centralne maj wspóln cech , e posiadaj pozycj

prawn samodzielnych organów administracji, wyposa onych we własne, prawem przypisane

kompetencje. Rola urz dów centralnych polega na trwałym, powtarzalnym spełnianiu funkcji

administrowania (na podstawie przepisów prawnych) okre lonymi dziedzinami spraw. Te dziedziny

w znacznej mierze zwi zane s ze sfer administracyjn i funkcjami policyjno-ochronnymi, w

du ym stopniu reprezentuj te swego rodzaju słu by pa stwowe (np. statystyczna, archiwalna,

geologiczna). Działania urz dów centralnych polegaj na bie cym stosowaniu prawa i realizacji

wynikaj cych ze zada administracyjnych, w tym równie polegaj cych na wydawaniu

rozstrzygni w zakresie problemów ogólnych i orzekaniu w kwestiach konkretnych.

• Główny Urz d Geodezji i Kartografii

• Główny Urz d Nadzoru Budowlanego

• Główny Inspektorat Weterynarii

• Wy szy Urz d Górniczy

• Urz d Zamówie Publicznych

• Komenda Główna Pa stwowej Stra y Po arnej

• Komenda Główna Policji

• Komenda Główna Stra y Granicznej

• Urz d Słu by Cywilnej

• Urz d Ochrony Konkurencji i Konsumentów

• Agencja Wywiadu

• Agencja Bezpiecze stwa Wewn trznego

• Polska Akademia Nauk

• Rz dowe Centrum Studiów Strategicznych

4. Rodzaje audytu wewn trznego

Audyt operacyjny – obejmuje badanie oszcz dno ci, wydajno ci i skuteczno ci systemów i

jednostek organizacyjnych. Audyt operacyjny obejmuje ocen efektywno ci zarz dzania, czyli

ocen sposobu, w jaki kierownictwo JA planuje swoje działania a nast pnie kontroluje realizacj

planów.

Oszcz dno jest okre lana standardem „ dobrego gospodarowania” w zakresie

wydatkowania funduszy publicznych.

Poj cie wydajno ci odnosi si do osi gania przez JA zało onych wyników w relacji do

kosztów. Analiza wydajno ci to badanie relacji mi dzy kosztem projektu a wynikami. Wydajno

mo e obejmowa porównanie rzeczywistego czasu realizacji zadania z jego harmonogramem.

Ocena skuteczno ci obejmuje ustalenie, czy oci gni to planowane cele, oraz relacje

pomi dzy zamierzonym a faktycznym rezultatem. Oceniaj c skuteczno audytor powinien wzi

pod uwag wpływ czynników zewn trznych. Celem analizy wydajno ci jest ustalenie czy korzy ci

odnoszone przez jednostk , program lub przedsi wzi cie przekraczaj jego koszty. Analiz

wydajno ci audytor przeprowadza porównuj c koszty i rezultaty, gdy mo na je wyliczy lub

oszacowa .

-

analiza skuteczno ci kosztowej ( ASK) to badanie zwi zków mi dzy kosztami

projektu a wynikami, wyra one jako koszt jednostkowy uzyskanego zysku.

Analiza skuteczno ci kosztowej zajmuje si znalezieniem najta szych sposobów

osi gni cia zdefiniowanych celów lub uzyskaniem maksymalnej warto ci z

danego nakładu finansowego.

Audyt finansowy – Celem badania sprawozdania finansowego jest wyra enie przez audytora opinii

pisemnej wraz z raportem o tym, czy badane sprawozdanie finansowe jest prawidłowe oraz rzetelne

i jasno przedstawia sytuacj maj tkow i finansow oraz wynik finansowy badanej jednostki.

Czy sprawozdanie finansowe:

- zostało sporz dzone na podstawie prowadzonych ksi g rachunkowych,

- zostało sporz dzone zgodnie z okre lonymi ustaw zasadami rachunkowo ci,

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

22

- jest zgodne co do formy i tre ci z obowi zuj cymi jednostk przepisami prawa,

- przedstawia rzetelne i jasno wszystkie istotne dla oceny jednostki informacj

oraz czy zawarte w sprawozdaniu zarz d z rocznej działalno ci jednostki dane s

zgodne z informacjami zawartymi w rocznym sprawozdaniu finansowym,

- czy nie jest zagro ona kontynuacja działalno ci jednostki,

- czy przestrzegane s tzw. Zasady ci gło ci

Celem audytu finansowego jest uzyskanie pewno ci, e sprawozdania s poprawne i kompletne.

Zakres audytu finansowego jest okre lony w ustawodawstwie. Audytor wew powinien zna i

rozumie zasady sporz dzania sprawozda finansowych oraz obowi zuj ce przepisy. Powinien

zna obowi zuj ce przepisy standardów ksi gowo ci, które okre laj jak nale y zarejestrowa w

sprawozdaniach finansowych skutki transakcji i wydarze . Audytor winien by wiadomy, e

wiarygodno sprawozda finansowych i raportu o tych sprawozdaniach mo e zosta podwa ona

przez wykazanie niezgodno ci mi dzy sprawozdaniami a pozostałymi informacjami lub bł dów

zawartych w innych informacjach. Audytor powinien oceni dokładno i zgodno wszystkich

dost pnych informacji

Sprawozdania finansowe winny charakteryzowa si cechami, które czyni prezentowane przez nie

informacje przydatnymi dla odbiorców:

Zrozumiałe: informacje nale y rozumie przed jej wykorzystaniem. Nale y unika nadmiernej

szczegółowo ci, przedstawione wyja nienia powinny by dokładne, przejrzyste, i napisane prostym

j zykiem.

Istotne: informacja jest istotna, je li pomaga tym, którzy j wykorzystuj do realizacji swych

działa . Decyduj o tym, co jest istotne,

Wiarygodne: informacja wiarygodna przedstawia fakty, winna by dokładna w ramach

akceptowalnej tolerancji, kompletna oraz mo liwa do sprawdzenia. Sprawozdania winny ujawnia ,

w mo liwym stopniu, wszelkie istotne szacunki.

Wa ne: informacja jest wa na, je li mo na oceni , i wpływa ona na działania tych, którzy j

wykorzystuj . Waga jest przedmiotem oceny.

Terminowe, Konsekwentne, Porównywalne

Podej cie systemowe w audycie - systemy funkcjonalne s zazwyczaj tak skonstruowane, e

mo liwe jest ustalenie wewn trznej hierarchii obiektów kontroli oraz samych kontroli. Na

najwy szym poziomie znajduj si kontrole sprawowane przez kierownictwo najwy szego

szczebla. Celem tych kontroli jest zapewnienie:

- realizacji głównych celów biznesowych poprzez:

- definiowanie

- planowanie realizacji

- kierowanie realizacj

- monitorowanie rezultatów

Audytor powinien wykorzysta profesjonalny os d do ustalenia niezb dnego zakresu pracy.

Nale y przy tym uwzgl dni relacj nakładów pracy do istotno ci obiektów audytu. Ocena

obiektów kontroli jest podstaw audytu systemów, poniewa kontrola jest oceniana z perspektywy

celów realizowanych przez system. Oznacza to, e oceniamy czy kontrole zapewniaj realizacj

celów badanego systemu.

5. Elementy ksi g rachunkowych (chyba raczej jakie zbiory tworz ksi gi rachunkowe)

Art. 13. 1. Ksi gi rachunkowe obejmuj zbiory zapisów ksi gowych, obrotów (sum zapisów) i

sald, które tworz :

1) dziennik,

2) ksi g główn ,

3) ksi gi pomocnicze,

4) zestawienia: obrotów i sald kont ksi gi głównej oraz sald kont ksi g pomocniczych,

5) wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz).

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

23

2. Przy prowadzeniu ksi g rachunkowych przy u yciu komputera za równowa ne z nimi

uwa a si odpowiednio zasoby informacyjne rachunkowo ci, zorganizowane w formie

oddzielnych komputerowych zbiorów danych, bazy danych lub wyodr bnionych jej cz ci, bez

wzgl du na miejsce ich powstania i przechowywania.

Dziennik jest jednym z podstawowych elementów kr brak dziennika jest niezale nie od formy

prowadzenia kr, jest istotnym naruszeniem UR uniemo liwiaj cym uznanie ich za prawidłowe.

Dziennik jest urz dzeniem słu cym do

chronologicznego rejestrowania zdarze gospodarczych,

jakie nast piły w danym okresie sprawozdawczym. Nie oznacza to, i jednostki maj obowi zek

dokonywa zapisów dzie po dniu. Wystarcza rejestrowanie w dzienniku dowodów ksi gowych wg

daty ich wpływu i przygotowania z zastrze eniem, i musz dotyczy danego okresu

sprawozdawczego. W dzienniku nale y ujmowa jedynie dowody ksi gowe sprawdzone i

zatwierdzone. Zapisy w dzienniku musz by kolejno numerowane, a sumy zapisów liczone w

sposób ci gły. Oznacza to przenoszenie sum narastaj co do przeniesienia na stron nast pn

dziennika w sposób ci gły i podanie sumy ł cznej na stronie ostatniej. Zgodnie z ustaw nie ma

obowi zku comiesi cznego drukowania dziennika lub przenoszenia go na inny trwały no nik.

Je eli stosuje si dzienniki cz ciowe, grupuj ce zdarzenia wg ich rodzajów, to nale y

sporz dzi zestawienie obrotów tych dzienników za dany okres sprawozdawczy.

Przy prowadzeniu kr przy u yciu komputera zapis ksi gowy powinien posiada automatycznie

nadany numer pozycji, pod któr został wprowadzony do dziennika, a tak e dane pozwalaj ce na

ustalenie osoby odpowiedzialnej za tre zapisu.

Ksi ga główna składa si z kont, na których dokonuje si uj cia operacji gospodarczych

wył cznie warto ciowo w uj ciu systematycznym, tj. wg kryterium podobnej tre ci. Zapisy

dokonywane na kontach ksi gi głównej musz uprzednio by uj te w dzienniku z oznaczeniem

pozycji, pod któr figuruj w dzienniku. Przy dokonywaniu zapisów na kontach ksi gi głównej

obowi zuje zasada podwójnego zapisu z zachowaniem kolejno ci chronologicznej.

Ksi gi pomocnicze słu do uszczegółowienia zapisów na kontach syntetycznych w uj ciu

systematycznym. Na kontach ksi g pomocniczych mo na ujmowa operacje gospodarcze w

mierniku ilo ciowo-warto ciowym lub ilo ciowym.

Jednym z elementów ksi g rachunkowych jest

zestawienie obrotów i sald ksi gi głównej i

ksi g pomocniczych. Zestawienie to spełnia istotn funkcj kontroln i informacyjn . Obroty tego

zestawienia powinny dowodzi zgodno ci z obrotami dziennika za te same okresy. Jest ono równie

dowodem na przestrzeganie przez jednostk zasady ci gło ci. Jednostka ma obowi zek

sporz dzania zestawienia obrotów i sald przynajmniej za poszczególne okresy sprawozdawcze, nie

rzadziej jednak ni na koniec miesi ca.

Przez poj cie

inwentarz nale y rozumie wykaz aktywów i pasywów sporz dzony na

okre lony moment potwierdzony przeprowadzon inwentaryzacj . Wykaz taki sporz dzaj

jednostki, które uprzednio nie prowadziły ksi g rachunkowych. W jednostkach, które prowadz

ksi gi rachunkowe, rol inwentarza spełniaj zestawienia obrotów i sald kont ksi gi głównej oraz

zestawienia sald kont ksi g pomocniczych sporz dzone na dzie zamkni cia ksi g rachunkowych.

Do ksi g rachunkowych okresu sprawozdawczego (nie miesi ca) nale y wprowadzi w

postaci zapisu ka de zdarzenie, które nast piło w tym okresie sprawozdawczym.

ZESTAW X

1. Zespolenie administracji

Zespolenie jest pewn zasad organizacyjn , która znajduje zastosowanie tak w administracji

rz dowej, jak i samorz dowej. Oznacza ona skoncentrowanie całego (lub znacznej cz ci) aparatu

administracyjnego w danej jednostce terytorialnej w ramach jednego urz du i pod jednym

zwierzchnikiem. Zasada zespolenia w gminie polega na tym, e wójt (burmistrz, prezydent) kieruje

urz dem gminy i jest zwierzchnikiem wszystkich jego pracowników. W samorz dzie województwa

marszałek województwa kieruje urz dem marszałkowskim i jest zwierzchnikiem jego

pracowników.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

24

Gdy chodzi o administracj rz dow w województwie, to ustawa przewiduje generaln zasad

zespolenia słu b, inspekcji i stra y pod zwierzchnictwem wojewody i o ile ustawa nie stanowi

inaczej w jednym urz dzie. Przepis ten zakłada, e aparat pracy kierowników słu b (inspekcji,

stra y) powinien by wł czony organizacyjnie w skład urz du wojewódzkiego, z drugiej jednak

strony dopuszcza pozostawienie tego aparatu (na podstawie ustaw) jako odr bnych jednostek

organizacyjnych. Do słu b, inspekcji i stra y, znajduj cych si w ramach zespolenia na szczeblu

wojewódzkim nale m. in.:

- Policja

- Pa stwowa Stra Po arna

- Słu ba Ochrony Zabytków

- Inspekcja Handlowa

- Inspekcja Sanitarna

- Inspekcja Ochrony rodowiska

- Inspekcja Budowlana.

Administracja zespolona:

1) Komendant wojewódzki Pa stwowej Stra y Po arnej

2) Komendant wojewódzki Policji

3) Kurator o wiaty

4) Pa stwowa Stra Rybacka

5) Wojewódzki inspektor farmaceutyczny

6) Wojewódzki inspektor inspekcji handlowej

7) Wojewódzki inspektor jako ci handlowej artykułów rolno-spo ywczych

8) Wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego

9) Wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego

10) Wojewódzki inspektor ochrony ro lin i nasiennictwa

11) Wojewódzki inspektor ochrony rodowiska

12) Wojewódzki inspektor transportu drogowego

13) Wojewódzki konserwator zabytków

13) Wojewódzki lekarz weterynarii

2. Fundusz celowy – przykłady

Funduszem celowym jest fundusz ustawowo powołany przed dniem wej cia w ycie

ustawy, którego przychody pochodz z dochodów publicznych, a wydatki przeznaczone s na

realizacj wyodr bnionych zada .

2. Fundusz celowy mo e działa jako osoba prawna lub stanowi wyodr bniony rachunek

bankowy, którym dysponuje organ wskazany w ustawie tworz cej fundusz.

3. Fundusz celowy, który realizuje zadania wyodr bnione z bud etu:

1) pa stwa - jest pa stwowym funduszem celowym;

2) gminy, powiatu lub województwa - jest gminnym, powiatowym lub wojewódzkim

funduszem celowym.

4. Podstaw gospodarki finansowej funduszu celowego jest roczny plan finansowy.

5. Wydatki funduszu celowego mog by dokonywane, z zastrze eniem ust. 6, tylko w

ramach posiadanych rodków finansowych obejmuj cych bie ce przychody, w tym dotacje z

bud etu pa stwa lub bud etów jednostek samorz du terytorialnego i pozostało ci rodków z

okresów poprzednich.

6. Fundusze celowe mog zaci ga kredyty i po yczki, o ile ustawa tworz ca fundusz tak

stanowi.

7. Szczegółowe zasady gospodarki finansowej pa stwowego funduszu celowego, w

zakresie nieuregulowanym ustaw tworz c fundusz, okre la, w drodze rozporz dzenia,

minister nadzoruj cy pa stwowy fundusz celowy, w porozumieniu z Ministrem Finansów.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

25

Fundusze celowe mog by istotne z finansowego punktu widzenia instytucjami finansowymi

(np. Fundusz Ubezpiecze Społecznych, Fundusz Pracy, Pa stwowy Fundusz Rehabilitacji Osób

Niepełnosprawnych), jak i pomocniczymi, o niewielkich stosunkowo ródłach dochodów

(Fundusz Pracy, Pa stwowy Fundusz Kombatantów, Fundusz Alimentacyjny) b d posiada

własne, wystarczaj ce ródła dochodów (Narodowy Fundusz Ochrony rodowiska i

Gospodarki Wodnej, Centralny Fundusz Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i

Kartograficznym, Centralny fundusz Ochrony Gruntów Rolnych).

3. Autoryzacja, – jaki to rodzaj kontroli

Autoryzacja jest przykładem kontroli prewencyjnej. Celem kontroli prewencyjnej jest

zapobieganie niepo danym rezultatom. Im bardziej istotny mo e by wpływ zdarzenia na

organizacj , tym wa niejsza jest kontrola prewencyjna.

Autoryzacja jest szczególnym przypadkiem podziału obowi zków. Operacje finansowe i

znacz ce zdarzenia powinny podlega autoryzacji, czyli wykonywane tylko przez osoby

uprawnione.

Autoryzacja jest głównym sposobem zapewnienia, e operacje finansowe i zdarzenia b d

przebiega zgodnie z zamierzeniami kierownictwa. Potwierdzenie warunków autoryzacji oznacza,

e pracownicy wykonuj powierzone im zadania zgodnie z procedurami i w granicach ustalonych

prze kierownictwo oraz wynikaj cych z ustaw.

4. Do czego słu y analiza ryzyka

Analiza ryzyka jest stosowana na wielu poziomach planowania i pracy operacyjnej.

Najwa niejsze zastosowanie to:

- Narz dzie wspomagaj ce planowanie ( w planowaniu długoterminowym, podczas przygotowania

planu zadania audytowego)

- Umo liwia wyliczenie i monitorowanie ryzyka niepowodzenie w audycie projektów,

- Pomaga oceni adekwatno i skuteczno systemu kontroli wewn trznej,

- Pozwala wyceni poszczególne elementy systemu kontroli wewn trznej,

- Pozwala oceni jak kierownictwo zarz dza ryzykiem.

Zasadniczym celem analizy ryzyka jest wskazanie tych obszarów ryzyka, gdzie ryzyko jest

najwi ksze.

ZESTAW XI

1. Koordynacja zewn trzna audytu wewn trznego

Organem administracji rz dowej wła ciwym w sprawie koordynacji kontroli finansowej i

audytu wewn trznego w jednostkach sektora finansów publicznych jest Minister Finansów.

Zadania okre lone w ust. 1 Minister Finansów wykonuje przy pomocy:

1)Głównego Inspektora Audytu Wewn trznego, zatrudnionego w Ministerstwie Finansów na

zasadach i w trybie okre lonych w przepisach o słu bie cywilnej;

2)komórki organizacyjnej, wyodr bnionej w tym celu w strukturze Ministerstwa Finansów.

2. Ocena zewn trzna audytu wewn trznego

Standard 4.3.2.

System oceny pracy audytora wewn trznego

Oceny zewn trzne

Oceny zewn trzne dokonywane s przez wyspecjalizowan w tym celu komórk organizacyjn

Ministerstwa Finansów lub przez inn jednostk do tego upowa nion .

3. Zakład bud etowy – planowanie, sprawozdawczo i wszystko o

Zakłady bud etowe s to samodzielne, lecz nie posiadaj ce osobowo ci prawnej pa stwowe lub

samorz dowe jednostki organizacyjne, które prowadz działalno na zasadzie odpłatno ci

pokrywaj c swoje wydatki z własnych przychodów.

Zakładami bud etowymi s takie jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych,

które:

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

26

1)odpłatnie wykonuj wyodr bnione zadania;

2)pokrywaj koszty swojej działalno ci z przychodów własnych, z zastrze eniem ust. 7 i 8.

2. Zakłady bud etowe tworz , ł cz , przekształcaj w inn form organizacyjno-prawn i

likwiduj :

1) ministrowie, kierownicy urz dów centralnych lub wojewodowie oraz inne organy

działaj ce na podstawie odr bnych przepisów - pa stwowe zakłady bud etowe;

2) organy stanowi ce jednostek samorz du terytorialnego - gminne, powiatowe lub

wojewódzkie zakłady bud etowe.

3. Organ, o którym mowa w ust. 2, likwiduj c zakład bud etowy, okre la przeznaczenie

mienia znajduj cego si w u ytkowaniu zakładu; w przypadku pa stwowego zakładu bud etowego

decyzja o przeznaczeniu tego mienia podejmowana jest w porozumieniu z ministrem wła ciwym do

spraw Skarbu Pa stwa.

4. Przepis ust. 3 stosuje si odpowiednio do ł czenia zakładów bud etowych.

5. Nale no ci i zobowi zania zlikwidowanego zakładu bud etowego przejmuje organ,

który go zlikwidował.

6. Podstaw gospodarki finansowej zakładu bud etowego jest roczny plan finansowy,

obejmuj cy przychody i wydatki stanowi ce koszty działalno ci oraz stan rodków obrotowych

i rozliczenia z bud etem.

7. Zakład bud etowy mo e otrzymywa z bud etu dotacj przedmiotow .

8. W zakresie okre lonym w odr bnych przepisach zakład bud etowy mo e otrzymywa

dotacj podmiotow lub dotacj celow na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji.

9. Nowo tworzonemu zakładowi bud etowemu mo e by przyznana jednorazowa dotacja z

bud etu na pierwsze wyposa enie w rodki obrotowe.

10. Ł cznie dotacje dla zakładu bud etowego nie mog przekroczy 50% jego wydatków;

nie dotyczy to dotacji inwestycyjnych.

11. Zakład bud etowy dokonuje wpłat do bud etu nadwy ek rodków obrotowych,

ustalonych na koniec okresu rozliczeniowego.

12. W planie finansowym zakładu bud etowego wyodr bnia si w szczególno ci:

1) przychody własne;

2) dotacje z bud etu pa stwa lub bud etu jednostki samorz du terytorialnego;

3) wydatki na wynagrodzenia i składniki naliczane od wynagrodze ;

4) wydatki inwestycyjne.

13. W planie finansowym zakładu bud etowego mog by dokonywane zmiany w ci gu

roku w przypadku realizowania wy szych od planowanych przychodów i wydatków, pod

warunkiem e nie spowoduje to zmniejszenia wpłat do bud etu ani zwi kszenia dotacji z bud etu.

Zakłady bud etowe s samodzielne ale nie posiadaj osobowo ci prawnej.

Poziom rodków obrotowych okre la normatyw zapasów materiałowych ustalony przez kierownika

zakładu na podst. wytycznych dysponenta wy szego stopnia oraz wysoko rodków na

wynagrodzenia wraz ze składkami, nie wi cej jednak ni 1/12 wydatków na ten cel, wyznaczonych

w planie finansowym.

Osi gaj c przychody w zwi zku z odpłatnym wykonywaniem zada , zakład bud etowy podlega

podatkowi dochodowemu od osób prawnych.

Status z-du bud etowego mog uzyska np. stołówki i bufety studenckie, kolonie i obozy,

filharmonie, teatry, domy wczasowe, przedszkola, resortowe centra kształcenia kadr.

Zakłady bud etowe składaj sprawozdania : Rb-30 – półroczne/roczne z wykonania planów

finansowych z-dów bud etowych, Rb-Z - kwartalne spr. o stanie zobowi za wg tytułów dłu nych

oraz gwarancji i por cze , Rb-N - kwartalne spr. o stanie nale no ci.

4. Samorz d – poj cie i istota

O samorz dzie mo na mówi w kilku aspektach, np. w aspekcie prawnym. W uj ciu prawnym

samorz d stanowi typ decentralizacji i specyficzn form administracji opart na zasadzie

niezale no ci hierarchicznej.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

27

Samorz d mo na okre li jako wykonywanie wyodr bnionej cz ci administracji przez

zwi zki publiczno-prawne (osoby prawa publicznego) na zasadzie samodzielno ci i wzgl dnej

niezale no ci, tzn. pod ustawowo ustalonym i ograniczonym nadzorem. Uwzgl dniaj c kontekst

organizacyjny samorz d mo na okre li jako: wydzielony przez ustaw zwi zek osób, do którego

przynale no jest z mocy prawa, powołany do realizacji zada i funkcji administracji publicznej na

zasadzie samodzielno ci i wzgl dnej niezale no ci od pa stwa (pod ustawowo ustalonym i

ograniczonym nadzorem).

Istot samorz du jest to, e wyodr bnienie korporacji nast puje w celu przekazania im

wykonywania administracji publicznej.

Rodzaje samorz du:

- terytorialny

- specjalny (zawodowy, narodowo ciowy, wyznaniowy).

Zgodnie z tre ci art. 16 Konstytucji RP ogół mieszka ców jednostek zasadniczego podziału

terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnot samorz dow .

Samorz d terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługuj c mu w

ramach ustaw istotn cz

zada publicznych samorz d wykonuje w imieniu własnym i na własn

odpowiedzialno

Samorz d terytorialny stanowi form organizacji społecze stwa obywatelskiego – publicznej

władzy lokalnej i regionalnej typu demokratycznego, reprezentuj cej społeczno ci (wspólnoty)

lokalne i regionalne na okre lonym terytorium. Władza ta działa na ró nych szczeblach zarz dzania

o ró nym zasi gu terytorialnym. Samorz d terytorialny w Polsce wyst puje jako samorz d lokalny

(na szczeblu gminy i powiatu) i regionalny (na szczeblu województwa).

Celem podziału władzy publicznej w pa stwie, słu cego jej decentralizacji i wyodr bnieniu

władzy sprawowanej w formach samorz dowych, jest pobudzenie inicjatyw społecznych dla

optymalnego zaspokojenia potrzeb społecznych i rozwoju gospodarczego kraju, w tym skutecznego

lokowania publicznych zasobów finansowych. Ka dy rodzaj jedn. sam. terytor. ma swoje,

okre lone w ustawach, zadania.

Podstawow zasad ustrojow wynikaj c z istoty samorz dno ci jest zasada samodzielno ci

jednostek samorz du terytorialnego, w tym samodzielno ci finansowej. Zasada samodzielno ci le y

u podstaw procesów decentralizacji, w tym decentralizacji finansowej. Swe podstawy filozoficzne

zasady te wywodz z idei subsydiarno ci (zasada pomocniczo ci lub wspomagania) – wolno

działania obywateli oraz społeczno ci mniejszych w stosunku do wi kszych).

istot decentralizacji administracji publicznej jest ustawowe przeniesienie zada , kompetencji

decyzyjnych ze szczebla wy szego na rzecz administracyjnych struktur regionalnych oraz

ograniczenie ingerencji organów szczebli wy szych w sfer działalno ci szczebli ni szych. Celem i

skutkiem procesu decentralizacji administracji jest samodzielno jednostek samorz du

terytorialnego ograniczona ustaw . Jednostki sam. teryt. uczestnicz w sprawowaniu władzy

publicznej samodzielnie, a samodzielno ta podlega ochronie s dowej. Polega na zapewnieniu

wszystkim, poszczególnym jednostkom sam. teryt. szerokiego zakresu swobodnego decydowania

we własnym imieniu i na własn odpowiedzialno o sprawach regionalnych lub lokalnych w celu

zaspokojenia potrzeb mieszka ców swojego terytorium.

Samodzielno finansowa dotyczy :

- gwarantowania dochodów, w tym władztwa podatkowego ograniczonego prawem, oraz

mo liwo ci pozyskiwania innych rodków finansowych,

- samodzielno ci uchwalania bud etów

- dokonywania wydatków w ramach gospodarki bud etowej

- okre lania, w granicach prawa, metod i form działania, w szczególno ci dostosowania

dochodów i wydatków do zakresy działa i wyboru najkorzystniejszej formy organizacyjnej

gospodarki finansowej.

5. Mapa ryzyka – co to jest (pytano o ró nic z macierz ryzyka)

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

28

Mapa ryzyka to zestawienie w formie tabeli ryzyka, jakie audyt wewn trzny

zidentyfikował w trakcie wykonywania zadania audytowego. Mapa ryzyka jest sporz dzona w

celu u wiadomienia adresatom raportu, jakie mog by konsekwencje, je li rekomendacje audytu

nie zostan zrealizowane.

Ryzyka na jakie wystawiona jest jednostka audytowana w wyniku słabo ci systemu kontroli

powinny zosta zidentyfikowane poprzez testy zgodno ci. Testy te dostarczaj dowodów na

przestrzeganie procedur . ocenie podlega system kontroli a nie warto transakcji. Po stwierdzeniu

odst pstwa nale y oceni jego istotno . Wyniki testów przegl dowych i testów zgodno ci

pozwalaj sporz dzi map ryzyka. Przykładowa mapa ryzyka

Waga ryzyka

Opis ryzyka

Obiekt audytu

Kontrole ograniczaj ce

ryzyko

Bardzo powa ne

1.

2.

Powa ne

1.

Umiarkowane

1.

2.

Niskie

1.

Narz dziem, które mo e by przydatne przy opracowywaniu programu zadania audytowego

jest

macierz ryzyka. Dla ka dego zagadnienia obj tego badaniem (lub planowanego) okre la si

poziom ryzyka. Nast pnie ustala si wag ka dego ryzyka i w zale no ci od okre lonej sumy

ryzyka opracowuje si program badania (np. ró nica mi dzy poziomem ryzyka ogólnego niskim a

wysokim polega na ilo ci elementów w próbie).

ZESTAW XII

2. Poprawianie bł dów w ksi gach rachunkowych

Sprawdzone bł dy w zapisach poprawia si :

1) przez skre lenie dotychczasowej tre ci i wpisanie nowej, z zachowaniem czytelno ci

bł dnego zapisu, oraz podpisanie poprawki i umieszczenie daty; poprawki takie

musz by dokonane jednocze nie we wszystkich ksi gach rachunkowych i nie

mog nast pi po zamkni ciu miesi ca

2) przez wprowadzenie do kr dowodu zawieraj cego korekty bł dnych zapisów,

dokonywane tylko zapisami dodatnimi albo tylko ujemnymi.

W razie ujawnienia bł dów po zamkni ciu miesi ca lub prowadzenia kr przy u yciu

komputera, dozwolone s tylko korekty dokonane w sposób okre lony w pkt. 2. Dowody

koryguj ce dla zachowania zasady sprawdzalno ci i przejrzysto ci powinny by wła ciwie opisane-

wskazywa bł dne zapisy podlegaj ce korekcie oraz przyczyn korekty. Korygowa powinno si

zapisy w cało ci wprowadzaj c zapisy prawidłowe. Korekt dokonywa mo na po zamkni ciu

miesi ca, jak równie w ka dym nast pnym okresie sprawozdawczym. Przy prowadzeniu ksi g za

pomoc komputera jedynym prawidłowym sposobem poprawiania bł dów w zapisach ksi gowych

jest wprowadzanie do ksi g zapisów koryguj cych: storno czarne lub czerwone. W takich

przypadkach zapisy na dokumencie stornowanym jak i stornuj cym powinny by tak

udokumentowane, aby mo na było ustali wzajemne powi zania pomi dzy nimi.

3.

Etapy analizy ryzyka

1. Okre lenie celów strategicznych i operacyjnych organizacji

2. Wskazanie procesów biznesowych i zidentyfikowanie wła cicieli procesów

3. Okre lenie ryzyk, na jakie nara ony jest proces

3.1 Zdefiniowanie wła cicieli ryzyk

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

29

4. Zidentyfikowanie czynników ryzyka

5. Okre lenie poziomu wra liwo ci procesu na ryzyko – strat

6. Okre lenie poziomu ryzyka akceptowanego przez Kierownictwo

7. Zapoznanie si z matematycznymi i szacunkowymi metodami oceny ryzyka

8. Wybranie metody obliczania ryzyka

9. Przeprowadzenie analizy ryzyka

10. Dokonanie interpretacji uzyskanych wyników

11. Wykonanie analizy u yteczno ci zastosowanego modelu.

12. Okre lenie planu awaryjnego

13. Okre lanie poziomu ryzyka po ka dej istotnej zmianie

14. Monitorowanie ryzyka.

4. Co to jest decyzja administracyjna

Decyzj jest akt administracyjny stanowi cy jednostronne ustalenie organu administracji

publicznej o wi

cych dla jednostki (i organu) konsekwencjach normy prawa administracyjnego.

Jest skierowany do konkretnie oznaczonego adresata i okre laj cym jego sytuacj prawn w

konkretnie (indywidualnie) oznaczonej sprawie.

Organ administracji publicznej załatwia spraw przez wydanie decyzji. Decyzje rozstrzygaj

spraw co do jej istoty w cało ci lub w cz ci albo w inny sposób ko cz spraw w danej instancji.

Gdy post powanie z jakiejkolwiek przyczyny stało si bezprzedmiotowe, organ administracji

publicznej wydaje decyzj o umorzeniu post powania.

Podstawa prawn decyzji administracyjnej mo e by jedynie przepis prawa powszechnie

obowi zuj cego, czyli przepis ustawy (i aktów z ni równorz dnych) oraz przepis aktu

wykonawczego, wydanego na podstawie i w granicach wyra nego upowa nienia zawartego w

ustawie. Organ administracji publicznej podejmuje działanie w formie decyzji, gdy załatwia spraw

administracyjna co do istoty w cało ci albo w cz ci, lub w inny sposób ko czy spraw w danej

instancji (art. 104 kpa).

Decyzja powinna zawiera : oznaczenie organu administracji publicznej, dat wydania,

oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygni cie, uzasadnienie faktyczne i

prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie słu y od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i

nazwiska oraz stanowiska słu bowego osoby upowa nionej do wydania decyzji. Decyzja, w

stosunku do której mo e by wniesione powództwo do s du powszechnego lub skarga do s du

administracyjnego, powinna zawiera ponadto pouczenie o dopuszczalno ci wniesienia powództwa

lub skargi.

Przepisy szczególne mog okre la tak e inne składniki, które powinna zawiera decyzja.

Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególno ci zawiera wskazanie faktów, które

organ uznał za udowodnione, dowodów, na których si oparł, oraz przyczyn, z powodu których

innym dowodom odmówił wiarygodno ci i mocy dowodowej, za uzasadnienie prawne -

wyja nienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa.

5. Przeciwdziałanie ryzyku

Do tej kategorii zalicza si zdecydowanie najwi cej reakcji na ryzyko.( inne reakcje: transfer

– przeniesienie ryzyka na inn instytucj ; tolerowanie – je eli przeciwdziałanie przekracza

potencjalne korzy ci to odpowiedzi na ryzyko mo e by tolerowanie) Podj te działanie mo e

doprowadzi do likwidacji ryzyka lub do jego ograniczenia do akceptowalnego poziomu. Działania

podj te w celu przeciwdziałaniu ryzyka nazywamy kontrol wewn trzn . Działania wewn trzne

podj te przez organizacj mog mie równie wpływ na otoczenie.

Zarz dzanie ryzykiem oznacza, e funkcjonuje obejmuj cy cał organizacj proces oceny i

przeciwdziałania skutkom ryzyka. Proces ten powinien by racjonalny w doborze rodków.

ZESTAW XIII

1. Organ a urz d administracji

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

30

Organ – wewn trzna jednostka organizacyjna danego podmiotu prawa (np. gminy), która

wyposa ona jest w uprawnienie wyra ania woli tego podmiotu. ródłem tego uprawnienia jest

przepis prawa i z reguły przybiera ono posta wykazu zada i kompetencji danego organu.

Organ pa stwa – jednostka organizacyjna pa stwa maj ca uprawnienie do wyra ania woli

tego pa stwa.

Organ administracji pa stwowej (rz dowej lub samorz dowej) – organ pa stwa zajmuj cy

si bezpo rednim wykonywaniem funkcji administracyjnej pa stwa.

Urz d:

1) wyodr bniony zespół kompetencji (praw i obowi zków zwi zanych z okre lonym

organem administracji publicznej), np. urz d ministra, wojewody;

2) szczególna nazwa organu administracyjnego, np. urz d morski;

2) zorganizowany zespół osób przydany danemu organowi administracyjnemu do pomocy

w wykonywaniu jego funkcji, np. rektorat, ministerstwo.

Od organu administracyjnego urz d odró nia si tym, e nie posiada własnych kompetencji,

lecz wykonuje kompetencje tzw. „cudze” (nale ce do organu administracyjnego). Urz dem

administracyjnym jest urz d wojewódzki (a organem wojewoda) urz d gminy, a tak e jednostki

organizacyjne wyst puj ce pod innymi nazwami np. biuro, kancelaria.

Patrz VII.3

2. Gospodarstwo pomocnicze – wszystko o

Gospodarstwem pomocniczym jest wyodr bniona z jednostki bud etowej, pod wzgl dem

organizacyjnym i finansowym w ramach macierzystej jednostki, cz

jej podstawowej działalno ci

lub działalno uboczna.

2. Gospodarstwo pomocnicze pokrywa koszty swojej działalno ci z uzyskiwanych przychodów

własnych, z zastrze eniem ust. 7.

3. Gospodarstwo pomocnicze tworzy, przekształca w inn form organizacyjno-prawn i

likwiduje kierownik jednostki bud etowej, po uprzednim uzyskaniu zgody:

1) wła ciwego ministra, kierownika urz du centralnego lub wojewody - w przypadku gospodarstw

pomocniczych pa stwowych jednostek bud etowych;

2) zarz du jednostki samorz du terytorialnego - w przypadku gospodarstw pomocniczych

gminnych, powiatowych i wojewódzkich jednostek bud etowych.

4. Tworz c gospodarstwo pomocnicze kierownik jednostki bud etowej okre la nazw i

siedzib gospodarstwa pomocniczego, nazw i siedzib jednostki bud etowej, przedmiot

działalno ci wyodr bnionej z zakresu działalno ci jednostki bud etowej oraz składniki maj tkowe

przydzielone gospodarstwu przez jednostk bud etow .

5. Składniki maj tkowe, nale no ci i zobowi zania zlikwidowanego gospodarstwa

pomocniczego przejmuje jednostka bud etowa, przy której funkcjonowało gospodarstwo.

6. Podstaw gospodarki finansowej gospodarstwa pomocniczego jest roczny plan finansowy

obejmuj cy przychody, wydatki stanowi ce koszty działalno ci, rachunek wyników, stan rodków

obrotowych i rozliczenia z bud etem. ( przychody, które pokrywaj wydatki stanowi ce koszty

działalno ci)

7. Gospodarstwo pomocnicze mo e otrzymywa z bud etu dotacje przedmiotowe.

8. Nowo utworzone gospodarstwo pomocnicze jednostki bud etowej mo e otrzyma z bud etu

dotacj na pierwsze wyposa enie w rodki obrotowe.

9. Sprzeda y usług na rzecz macierzystej jednostki bud etowej gospodarstwo pomocnicze

dokonuje według kosztów własnych.

10. Gospodarstwo pomocnicze wpłaca do bud etu połow osi gni tego zysku.

11. W planie finansowym gospodarstwa pomocniczego jednostki bud etowej wyodr bnia si w

szczególno ci:

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

31

1) przychody własne;

2) dotacje z bud etu pa stwa lub bud etu jednostki samorz du terytorialnego;

3) wydatki na wynagrodzenia i składki naliczane od wynagrodze .

12. W planie finansowym gospodarstwa pomocniczego mog by dokonywane zmiany w ci gu

roku w przypadku realizowania wy szych od planowanych przychodów i wydatków, pod

warunkiem e nie spowoduje to zmniejszenia wpłat do bud etu ani zwi kszenia dotacji z bud etu.

13. Gospodarstwami pomocniczymi mog zosta :

- gospodarstwa rolne,

- warsztaty szkolne,

- stołówki, o rodki szkoleniowe,

- biura obsługi organu samorz dowego i inne.

Powstaj one przy szkołach wy szych, urz dach samorz du terytorialnego, Zakładach Słu by

Zdrowia itp.

4. Koordynacja audytu wew., (kto jest organem od audytu – GIAW czy MF)

Organem administracji rz dowej wła ciwym w sprawie koordynacji kontroli finansowej i

audytu wewn trznego w jednostkach sektora finansów publicznych jest Minister Finansów.

Zadania okre lone w ust. 1 Minister Finansów wykonuje przy pomocy:

1) Głównego Inspektora Audytu Wewn trznego, zatrudnionego w Ministerstwie Finansów na

zasadach i w trybie okre lonych w przepisach o słu bie cywilnej;

2) komórki organizacyjnej, wyodr bnionej w tym celu w strukturze Ministerstwa Finansów.

5. Sposoby pomiaru ryzyka

Przeprowadzaj c pomiar ryzyka audytor ma za zadanie zmierzy w sposób maksymalnie

obiektywny ryzyko. Pomiar ryzyka to proces składaj cy si z nast puj cych czynno ci :

- wybór okre lonej liczby kategorii ryzyka reprezentuj cych najwa niejsze aspekty ryzyk dla

danej organizacji. Kategorie te powinny by miarodajne. Oznacza to konieczno

zró nicowania wag dla poszczególnych zada audytowych

- wybór skali - rekomendowane jest stosowanie skali 4-stopniowej

- ocena ka dej z jednostek audytowanych pod wzgl dem obecno ci lub siły danej kategorii

ryzyka i przypisanie wyniku

- przyj cie wagi dla ka dego z wybranych kategorii ryzyka oparte na oddziaływaniu jaki dana

kategoria ma na jednostk audytowan . Wagi winny by znormalizowane,tj. suma wag

winna wynosi 1,00 lub 100%. Kategoria ryzyk powinna mie przynajmniej 10% wpływu

na jednostk .

- iloczyn warto ci wagi danej kategorii i warto ci nat enia przypisanego tej kategorii ryzyka

nazywamy

warto ci wa on ryzyka :

Rw = W x S

Rw - wa ona warto ryzyka

W - waga

S - skala

Suma wa onych warto ci ryzyka okre la ryzyko dla danej jednostki audytowanej (obiekt

audytu)

ZESTAW XIV

1. Cechy dowodu ksi gowego wg ustawy o rachunkowo ci (pyt. dodatkowe: czy paragon

mo e by dowodem ksi gowym, je li tak to pod jakimi warunkami, co go odró nia od

dowodu ksi gowego- jakich cech mu brak) art. 21

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

32

Za prawidłowy uwa a si dowód ksi gowy

- stwierdzaj cy fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem a

zawieraj cy co najmniej:

1) okre lenie rodzaju dowodu i jego numer identyfikacyjny

2) okre lenie stron dokonuj cych operacji gospodarczej

3) opis operacji oraz jej warto , je eli to mo liwe okre lon tak e w jednostkach naturalnych

4) dat dokonania operacji, a gdy dowód został sporz dzony pod inn dat - tak e dat

sporz dzenia dowodu

5) podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyj to składniki

aktywów

6) stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do uj cia w ksi gach rachunkowych

przez wskazanie miejsca oraz sposobu uj cia dowodu w ksi gach rachunkowych

(dekretacja), podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania.

- sprawdzony pod wzgl dem merytorycznym i formalno-rachunkowym przez wła ciwe komórki

organizacyjne oraz na dowód sprawdzenia podpisany przez osob upowa nion ,

- oznaczony numerem lub w inny sposób umo liwiaj cy powi zanie dowodu z zapisami

ksi gowymi dokonanymi na jego podstawie.

Dowody ksi gowe powinny by rzetelne, to jest zgodne z rzeczywistym przebiegiem operacji

gospodarczych, któr dokumentuj , kompletne, zawieraj ce co najmniej dane okre lone w art. 21,

oraz wolne od bł dów rachunkowych. Niedopuszczalne jest dokonywanie w dowodach ksi gowych

wymazywania i przeróbek.

5. Odwołanie od decyzji administracyjnej (pyt. dodatkowe – czy i do kogo przysługuje

odwołanie od decyzji wydanej prze Ministra Finansów, wydanej przez Premiera)

Od decyzji wydanej w pierwszej instancji słu y stronie odwołanie tylko do jednej instancji.

Wła ciwy do rozpatrzenia odwołania jest organ administracji publicznej wy szego stopnia,

chyba, e ustawa przewiduje inny organ odwoławczy.

Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra lub samorz dowe kolegium

odwoławcze nie słu y odwołanie, jednak e strona niezadowolona z decyzji mo e zwróci si do

tego organu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy; do wniosku tego stosuje si odpowiednio

przepisy dotycz ce odwoła od decyzji.

Odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczy, je eli z odwołania wynika, e

strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji.

Odwołanie wnosi si do wła ciwego organu odwoławczego za po rednictwem organu, który

wydał decyzj . Organ administracji publicznej, który wydał decyzj obowi zany jest przesła

odwołanie wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu w terminie 7 dni od dnia w którym

otrzymał odwołanie.

Odwołanie wnosi si w terminie 14 dni od dnia dor czenia decyzji stronie, a gdy decyzja została

ogłoszona ustnie – od dnia jej ogłoszenia stronie.

Przed upływem terminu do wniesienia odwołania decyzja nie ulega wykonaniu.

O wniesieniu odwołania organ administracji publicznej, który wydał decyzj , zawiadomi strony.

Je eli odwołanie wniosły wszystkie strony, a organ administracji publicznej, który wydał decyzj ,

uzna, e to odwołanie zasługuje w cało ci na uwzgl dnienie, mo e wyda now decyzj , w której

uchyli lub zmieni zaskar on decyzj .

Decyzji, od której słu y odwołanie, mo e by nadany rygor natychmiastowej wykonalno ci,

gdy jest to niezb dne ze wzgl du na ochron zdrowia lub ycia ludzkiego albo dla zabezpieczenia

gospodarstwa narodowego przed ci kimi stratami b d te ze wzgl du na inny interes społeczny

lub wyj tkowo wa ny interes strony.

Organ administracji publicznej, który wydał decyzj jest ni zwi zany od chwili jej dor czenia

lub ogłoszenia.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

33

W toku post powania organ administracji publicznej wydaje postanowienia.

Postanowienia dotycz poszczególnych kwestii wynikaj cych w toku post powania, lecz nie

rozstrzygaj o istocie spraw.

POSTANOWIENIE – ZA ALENIE – 7 dni

DECYZJA – ODWOŁANIE DO WY SZEJ INSTANCJI – 14 dni

Organ odwoławczy

nie mo e wyda decyzji na niekorzy strony odwołuj cej si , chyba, e

zaskar ona decyzja ra co narusza prawo lub ra co narusza interes społeczny.

3. Na czym polega niezale no operacyjna audytu (pyt. dodatkowe – czy audytor mo e

zajmowa si działalno ci operacyjn jednostki)

Standard 4.1.1.-Niezale no

Niezale no operacyjna

Audytor wewn trzny (kierownik komórki audytu wewn trznego) nie powinien by nara ony

na próby narzucenia obszarów audytu, wpływania na sposób wykonywania pracy i przekazywania

wyników.

Audytor wewn trzny musi mie zagwarantowany nieograniczony dost p do wszelkich

dokumentów, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, do wszystkich

pracowników oraz wszelkich innych ródeł informacji potrzebnych do przeprowadzenia audytu.

Audytor wewn trzny nie mo e bra udziału w działalno ci operacyjnej jednostki.

Sporadycznie pracownicy ZAW mog by na polecenie Kierownictwa Organizacji

kierowani do pracy bezpo rednio na rzecz innych zespołów przy realizacji zada nie maj cych

zwi zku z celami ZAW i zadaniami wynikaj cymi z rocznego planu audytu. Podczas wykonywania

takich zlece audytor podlega zlecaj cej komórce organizacyjnej w sprawach dotycz cych danego

zlecenia; jednak e w pozostałych sprawach natury administracyjnej audytor winien zwraca si o

wskazówki do dyrektora ZAW. W sytuacji, kiedy ilo zada dodatkowych wykonywanych poza

Zespołem Audytu Wewn trznego jest na tyle znacz ca, e zagra a realizacji rocznego planu audytu

Dyrektor ZAW powinien powiadomi o tym fakcie jak równie o ryzykach, jakie wynikaj z

niewykonania planu rocznego Kierownictwo Organizacji. (ksi ka Czerwi skiego str. 23)

4. Sk d wynika konieczno analizy ryzyka w planowaniu rocznym

Art. 35 f Audyt wew. przeprowadza si na podstawie rocznego planu audytu, plan audytu

przygotowuje audytor w porozumieniu z kierownikiem jednostki. Plan audytu zawiera w

szczególno ci analiz obszarów ryzyka w zakresie gromadzenia rodków publicznych i

dysponowania nimi.

Audytor przygotowuj c plan ustala kolejno poddania obszarów ryzyka audytowi, bior c

pod uwag stopie ich wa no ci oraz uwzgl dnia czynniki organizacyjne.

Standardy 3.3 – planowanie i sprawozdawczo ,

Rozporz dzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2002r. w sprawie szczegółowego sposobu

i trybu przeprowadzania audytu wewn trznego § 3

5. Na czym polega kontrola kierownicza (zarz dcza), podaj przykład (pyt. dodatkowe –

czy jest ró nica w poj ciach kontrola kierownicza a kontrola zarz dcza)

Celem tych kontroli jest zapewnienie, e zostan osi gni te zało one cele. Kontrole te s

kluczowe, je li pewne zdarzenia mog doprowadzi do krytycznych konsekwencji, takich jak

bankructwo lub utrata zdrowia i ycia. Dotyczy ona całej instytucji: wszystkich systemów, strategii,

procedur oraz zasad praktyki, potrzebnych pracownikom do realizacji zada instytucji

Przykłady:

Przegl dy wykonywane przez kierownictwo

Bezpo rednie zarz dzanie

Organizowanie szkole

Nagrody pieni ne dla wyró niaj cych si pracowników.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

34

Kontrola kierownicza s to pewne działania nakierowane na okre lone działania w celu

osi gni cia w przyszło ci pewnych celów. To te procedury, okre lenie polityki jednostki.

Kontrola kierownicza uto samia si z kontrol zarz dcz . S to poj cia zamienne.


ZESTAW

XV

4. Metoda delficka-ekspercka

Prowadz cy projekt zbiera opinie od ekspertów, podsumowuje wyniki i przekazuje rezultaty

ekspertom bez ujawniania, kto zaj ł, jakie stanowisko. Cykl mo e by powtarzany kilkakrotnie.

Eksperci nie wiedz , kto bierze udział w rozwi zaniu problemu. Metoda jest u yteczna przy

uzgadnianiu danych liczbowych - np. oczekiwany poziom inflacji. Przydatna w analizie ryzyka

gdzie stosuje si uproszczon wersj .

Metoda Delficka ( Grupa ekspercka):

• Grupa składaj ca si z audytorów i managementu

• Identyfikuje, klasyfikuje i ocenia ryzyka

• Podej cie systemowe

• Wyliczenie wszystkich istotnych elementów ocenianego zbioru

• Systematyczne porównywanie ryzyk i ekspozycji wszystkich badanych elementów

• Przyporz dkowuje warto ci dla ka dego ryzyka i sumuje dla wyliczenia całkowitego ryzyka

Grupowe metody identyfikacji ryzyka

1. Ankiety eksperckie

Metoda ankiet eksperckich polega na uzyskiwaniu informacji na temat rodzajów ryzyka

pojawiaj cych si w danej działalno ci oraz zagro e jakie mog wynika ze zidentyfikowanych

ryzyk, a tak e mo liwego prawdopodobie stwa wyst pienia ryzyk od wła ciwego eksperta, który

najlepiej orientuje si w danej działalno ci. Ekspertem mo e zosta kierownik danej jednostki

(komórki) organizacyjnej, poniewa on najlepiej zna zadania realizowane przez jednostk .

Identyfikacja ryzyka t metod rozpoczyna si od przygotowania przez audytora ankiet

dotycz cych danego obszaru. Nast pnie nale y uzgodni z wybranym ekspertem termin

przeprowadzenia ankiety, tak aby nie przeszkadza mu w bie cej pracy oraz aby da mu

odpowiednio du o czasu do przygotowania si do tej rozmowy. Dobrze jest dostarczy wcze niej

ankiet lub list tematów, jakie b d poruszane podczas rozmowy.

Bardzo wa nym etapem tej metody jest rozpoznanie wła ciwego specjalisty w danej

dziedzinie. Audytor powinien wybra specjalist , który najlepiej zna dziedzin obj t ankiet .

Podczas rozmowy nie powinno si odbiega znacz co od wyznaczonego tematu rozmowy, ale

nale y wysłucha opinii eksperta na inne tematy, które wi

si z jego dziedzin . Informacje te

b dzie mo na wykorzysta podczas rozmów z innymi ekspertami.

Ka da metoda identyfikacji ryzyka ma swoje wady i zalety. Wady metody ankiet eksperckich

to:

mo liwo otrzymania wielu subiektywnych opinii od ekspertów,

uzyskanie informacji słabej jako ci,

wybór niewła ciwych osób do przeprowadzenia ankiet,

wyniki ankiet mog okaza si niedokładne, mało szczegółowe, mog mie równie nisk

u yteczno .

Do zalet tej metody mo emy zaliczy :

niski koszt metody,

do przeprowadzenie identyfikacji t metod nie s wymagane du e zasoby,

jest łatwa do zastosowania.

2. Metoda delficka

Nazwa metody pochodzi od wyroczni w Delfach. Zgodnie z mitologi greck , kapłankom –

opiekunkom wyroczni, mo na było zada pytanie dotycz ce przyszło ci. Odpowiedzi na nie,

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

35

dawane pod wpływem bogów, były przekazywane odpowiednim osobom, których zadaniem było

ich wytłumaczenie.

W tej metodzie identyfikacji ryzyka równie wykorzystuje si wiedz ekspertów, ale nie

musz to by osoby doskonale znaj ce analizowan działalno . Wystarczy, e b d to osoby na

bie co uczestnicz ce w danej działalno ci oraz zainteresowane jej wynikami. Podobnie jak w

metodzie opisanej powy ej, nale y przygotowa kwestionariusze pyta zwi zanych z

analizowanym obszarem. Pytania powinny by precyzyjnie sformułowane, aby mo na było

otrzyma konkretne odpowiedzi, powinny te w pewnym stopniu umo liwia twórcz interpretacj

danego problemu. Ankiety s przekazywane ekspertom do wypełnienia. Maj oni wtedy

odpowiednio du o czasu na ich przygotowanie i bezpo redni dost p do niezb dnych informacji.

Metoda ta na etapie wypełniania ankiety nie wymaga spotkania audytora z ekspertem.

Eksperci udzielaj odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszach, a osoby

przeprowadzaj ce ankiety (w tym przypadku audytor) interpretuje te opinie. Osoby ankietowane

weryfikuj te interpretacje, tak aby ich informacje były dobrze zrozumiane przez audytora. Ankieta

metod delfick mo e by przeprowadzona w kilku cyklach. Dzi ki temu wyniki s coraz bardziej

precyzyjne.

Do wad metody delfickiej zaliczy nale y:

mo liwo bł dne interpretacji odpowiedzi udzielanych przez ekspertów,

przeprowadzenie ankiet mo e okaza si czasochłonne.

Do zalet tej metody nale :

otrzymywanie odpowiedzi od ekspertów bez zakłócania ich normalnego toku pracy,

niskie koszty przeprowadzenie oraz minimalne zasoby, jakie s potrzebne do jej

przeprowadzenia.

4. Dług publiczny

Je li dochody bud etowe s niedostateczne dla zrealizowania niezb dnych wydatków, na ich

pokrycie musimy znale inne rodki. Mog to by nie zaliczane do dochodów pozostało ci

(nadwy ki) z poprzednich lat oraz dochody ze sprzeda y mienia, zwykle jednak deficyt poci ga za

sob konieczno po yczenia pieni dzy. Powstaje wówczas

dług publiczny. Dług publiczny

rozumiany jest jako ł czna kwota zobowi za wszystkich podmiotów sektora publicznego. Tworz

go nie tylko zobowi zania zaci gni te w celu sfinansowania cz ci wydatków bud etu pa stwa, ale

równie zobowi zania gmin, funduszy celowych, agencji i innych, podobnych instytucji.

Dług publiczny mo e by zaci gany w ró nych formach. Dla Skarbu Pa stwa podstawow

form zaci gania długu publicznego jest sprzeda skarbowych papierów warto ciowych, gminy

cz ciej korzystaj z kredytów i po yczek udzielanych przez banki i inne sytuacje finansowe, w

tym przez fundusze celowe, cz sto oferuj ce preferencyjne warunki oprocentowania i spłaty.

Dług publiczny tworz skumulowane deficyty bud etowe planowane w bud ecie pa stwa i

w bud ecie jednostek samorz du terytorialnego. Dług publiczny dotyczy okresu wieloletniego.

W zwi zku z potrzebami adaptacji polskich rozwi za prawnych do przepisów Unii

Europejskiej kategoria deficytu i długu publicznego stała si podstawowym kryterium oceny

polityki finansowej pa stwa. Zgodnie z Traktatem w Maastricht limit stanowi cy równocze nie

zobowi zanie makroekonomiczne pa stw wchodz cych w skład Unii, jako kryteria konwergencji

(zbie no ci) s : dla deficytu – 3% dopuszczalnej wielko ci PKB, a dla długu – 60% PKB.

ZESTAW XVI

1. K.P.A. - co reguluje

Kodeks post powania administracyjnego normuje post powanie:

1) przed organami administracji publicznej w nale cych do wła ciwo ci tych organów

sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych,

2) przed innymi organami pa stwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy s one powołane

z mocy prawa lub na podstawie porozumie do załatwiania spraw okre lonych w pkt 1,

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

36

3)w sprawach rozstrzygania sporów o wła ciwo mi dzy organami jednostek samorz du

terytorialnego i organami administracji rz dowej oraz mi dzy organami i podmiotami, o których

mowa w pkt 2, a tak e mi dzy tymi organami a s dami,

4) w sprawach wydawania za wiadcze .

Kodeks post powania administracyjnego normuje ponadto post powanie w sprawie skarg i

wniosków przed organami pa stwowymi, organami jednostek samorz du terytorialnego oraz

przed organami organizacji społecznych.

2. Wnioski audytu

Audytor wewn trzny przedstawia kierownikowi jednostki oraz kierownikowi audytowanej

komórki sprawozdanie z przeprowadzonego zadania audytowego. Sprawozdanie powinno

uwzgl dnia m.in. zagadnienia zwi zane z ryzykiem, opini dotycz c systemu kontroli

wewn trznej oraz ocen efektywno ci zarz dzania audytowan komórk .

Uwagi sformułowane w trakcie wykonywania zadania audytowego powinny opiera si na

faktach, za fakty nie mog zosta pozbawione wła ciwego im kontekstu. Audytor wewn trzny

misi dokona obiektywnej, czyli pozbawionej d enia do osi gni cia jakichkolwiek własnych

osobistych celów oceny istotno ci ustale , jakie przyniosło zadanie audytowe.

Ustalenia i wnioski audytor wewn trzny misi oprze na faktach a nie na wra eniach, jakim

uległ w czasie dokonywania bada . Powinien pami ta , e jego działalno jest usług wiadczon

kierownictwu, które ma mie zaufanie do wyników jego pracy.

3. Czynniki ryzyka operacyjnego

Istnieje bardzo du o systemów klasyfikacji czynników ryzyka. Czynniki ryzyka

dzielimy na kategorie: np.

Kategoria : Operacyjne czynniki ryzyka – zwi zane z prowadzon działalno ci .

1. Działalno podstawowa

a) presja wywierana na kierownictwo,

b) niedawne zmiany kluczowych pracowników,

c) skomplikowanie operacji JA

d) do wiadczenie zawodowe pracowników,

personel( morale, niezadowolenie, stres)

2. Informacja

a) integralno baz danych,

b) bezpiecze stwo IT,

c) poufno danych,

3. Stabilno

a)stabilno poziomu produkcji

b) gwałtowny wzrost

4. Technologiczne

a) poziom uzale nienia od IT

b) pojawienie si nowych technologii

5. Projekty

a) niepowodzenie projektu,

b) nadmierne koszty,

c) opó nienia

6. Innowacyjno

a) koszty bada naukowych,

b) opór pracowników

d) skłonno do zmian

4. Deficyt bud etowy

Deficyt bud etowy wyst puje wtedy, gdy wydatki bud etowe s wi ksze od dochodów.

W uj ciu ekonomicznym wyró nia si dwa rodzaje deficytu sektora publicznego:

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

37

- deficyt pierwotny-ukazuje, jak kształtowałoby si saldo bud etowe, gdyby nie

zachodziła konieczno sfinansowania kosztów zwi zanych z istniej cym

długiem publicznym. Wyst pienie ujemnego deficytu pierwotnego wiadczy o

rzeczywistej nierównowadze bud etowej i przekroczeniu granicy bezpiecze stwa

długu publicznego

- deficyt konwencjonalny-wskazuje na zale no mi dzy kategori deficytu i

długu publicznego, cho dług ten nie jest konsekwencj jedynie finansowania

deficytów w drodze zaci gania po yczek.

Ustawa o finansach publicznych rozró nia dwa rodzaje deficytów:

- deficyty bud etowe-powstaj w

bud ecie pa stwa oraz bud etach jednostek

samorz du terytorialnego

- deficyt sektora finansów publicznych.

Deficyt bud etu pa stwa okre lany jest jako ujemna ró nica mi dzy dochodami a

wydatkami bud etu pa stwa.

Deficyt bud etu jednostki samorz du terytorialnego okre lany jest jako ujemna ró nica

mi dzy dochodami a wydatkami bud etu danej jednostki samorz du terytorialnego.

Rodzaje i wielko ródeł pokrycia deficytu bud etowego okre la ustawa bud etowa, a

deficytu poszczególnych jednostek samorz du terytorialnego i ich wielko okre laj uchwały

bud etowe.

Deficyt bud etu pa stwa finansowany jest przychodami pochodz cymi:

- ze sprzeda y skarbowych papierów warto ciowych na rynku krajowym i

zagranicznym

- kredytów zaci ganych w bankach krajowych i zagranicznych

- po yczek

- prywatyzacji maj tku Skarbu Pa stwa

- nadwy ki bud etu pa stwa z lat ubiegłych.

Jednostki samorz du terytorialnego jako ródło pokrywania deficytu mog

wykorzystywa równie dodatkowo inn kategori :

- wolne rodki jako nadwy ki rodków na rachunku bie cym bud etu jednostki

samorz du terytorialnego, wynikaj ce z rozlicze kredytów i po yczek z lat

ubiegłych.

Deficyt sektora finansów publicznych jest ujemn ró nic mi dzy dochodami publicznymi,

powi kszonymi o bezzwrotne rodki pochodz ce ze ródeł zagranicznych, a wydatkami

publicznymi w danym okresie rozliczeniowym.

ZESTAW XVII

2. Nadzór zewn trzny nad audytorem wewn trznym

Audytor wewn trzny podlega bezpo rednio kierownikowi jednostki. Minister Finansów dokonuje

oceny:

- stosowania przepisów ustawy w zakresie kontroli finansowej i audytu wewn trznego,

- funkcjonowania standardów.

Oceny dokonuj pracownicy komórki organizacyjnej Ministerstwa Finansów na podstawie

pisemnego upowa nienia GIAW lub pracownicy innej upowa nionej jednostki.

Organem administracji rz dowej wła ciwym w sprawie koordynacji finansowej i audytu

wewn trznego w jednostkach sektora finansów publicznych jest Minister Finansów.

Zadania Minister Finansów wykonuje przy pomocy:

- GIAW zatrudnionego w Ministerstwie Finansów na zasadach i w trybie okre lonych w

przepisach o słu bie cywilnej,

- komórki organizacyjnej, wyodr bnionej w tym celu w strukturze Ministerstwa

Finansów

3. Kto jest organem administracji w zakresie audytu wewn trznego (MF?

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

38

Art. 35n- Organem administracji rz dowej wła ciwym w sprawie koordynacji kontroli

finansowej i audytu wewn trznego w jednostkach sektora finansów publicznych jest Minister

Finansów.

2. Zadania okre lone w ust. 1 Minister Finansów wykonuje przy pomocy:

1) Głównego Inspektora Audytu Wewn trznego, zatrudnionego w Ministerstwie Finansów na

zasadach i w trybie okre lonych w przepisach o słu bie cywilnej;

2) komórki organizacyjnej, wyodr bnionej w tym celu w strukturze Ministerstwa Finansów.

4. Zaanga owanie wydatków bud etowych

Od 2002 r. jednostki bud etowe s zobowi zane do ewidencji zaanga owania w przyszłe

wydatki bud etowe oraz wykazywania stanu zaanga owania w sprawozdaniach bud etowych.

Art. 14 ust 1 pkt 2 i ust 2 pkt 2 ustawy o finansach publicznych stanowi, e w zakresie

wydatków bud etowych jednostki bud etowe musz ujmowa w ksi gach rachunkowych wszystkie

etapy rozlicze pocz wszy od zaanga owania rodków bud etowych.

Zasady rachunkowo ci zaanga owania wydatków reguluje rozporz dzenie MF z dnia

18.12.2001r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowo ci oraz planów kont dla bud etu pa stwa,

bud etów jst oraz niektórych jednostek sfp.

Jednostka bud etowa finansuje swoje zadania bezpo rednio w ci ar bud etu. St d te istnieje

konieczno cisłej kontroli zaci gania przez dysponentów rodków bud etowych zobowi za ,

które w przyszło ci b d powodowały konieczno zapłaty tych zobowi za ze rodków bud etu.

Jednostki bud etowe mog zaci ga zobowi zania do wysoko ci kwot uj tych w

zatwierdzonym planie finansowym wydatków bud etowych.

Zobowi zania obci aj ce plany finansowe lat nast pnych mog by zaci gane:

- z tyt. umów wieloletnich, gdy umowy te uzasadnione s odpowiednimi programami prac

- z tyt. umów, których realizacja w roku nast pnym jest niezb dna do zapewnienia ci gło ci

działania jednostki.

Do ewidencji zaanga owania planu wydatków bud etowych przeznaczone s dwa konta

998 –„Zaanga owanie wydatków bud etowych roku bie cego” (planowany termin

dokonania wydatku upływa w danym roku bud etowym). Konto to jest kontem pozabilansowym.

Zaanga owanie obci aj ce wydatki bud etowe bie cego roku s ksi gowane po stronie Ma, np.

warto umowy o remont, który ma by wykonany w roku bie cym. Faktura za wykonany remont

jest ksi gowana na koncie 201 „Rozrachunki z dostawcami i odbiorcami”, a wi c na koncie

bilansowym. Na koncie bilansowym jest ujmowane równie wykonanie wydatku bud etowego- str.

Ma konta 130 „Rachunek bie cy„ Wykonanie wydatku jest równie ujmowane na koncie 998 po

str. Wn jako zapis powielony do konta 130. Saldo Ma konta 998 oznacza, na ile zaanga owane

wydatki bud etowe nie zostały jeszcze wykonane. Zapisy na koncie 998 mog by dokonywane

okresowo na podstawie dowodów ksi gowych zbiorczych (art. 20 ustawy o rachunkowo ci).

Podstaw ksi gowania na str. Wn 998 mo e by miesi czne sprawozdanie o wydatkach

bud etowych Rb 28 (wydatki w sprawozdaniu s wykazywane w kwotach narastaj cych, nale y

wi c kwoty pomniejszy o kwoty poprzedniego okresu ju zaksi gowane).

Na koniec roku konto 998 nie mo e wykazywa salda.

Idealn byłaby sytuacja, gdyby zaanga owanie nie przekroczyło planu, a wykonanie równałoby

si zaanga owaniu. Je eli zaanga owanie jest wi ksze ni wykonanie- ró nic przenosi si jako

zaanga owanie przechodz ce na rok nast pny. Ró nic te na podstawie polecenia ksi gowania

ujmuje si :

- Wn 998

- Ma 999

Po tym ksi gowaniu konto 998 nie wykazuje salda, natomiast konto 999 wykazuje saldo Ma.

W roku nast pnym pod dat 1 stycznia cz

salda dotycz c zaanga owania tego roku przenosi

si na podstawie polecenia ksi gowania na stron Ma konta 998.

W sprawozdaniu o wydatkach bud etowych na formularzu Rb 28 wykazuje si zawsze warto

zaanga owania wydatków uj tych na str. Ma konta 998. nie mo e to by saldo konta 998.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

39

Zaanga owanie wykazuje si w sprawozdaniach sporz dzanych na koniec ka dego kwartału w

kwotach narastaj cych od pocz tku roku do ko ca roku, ale na koniec danego okresu.

Tak wi c z tytułu wynagrodze o prac na koniec pierwszego kwartału zostanie wykazane

zaanga owanie całego roku, gdy plan wydatków bud etowych dotyczy roku bud etowego.

999 –„ Zaanga owanie wydatków bud etowych przyszłych lat”

Jednostki mog dokonywa wydatków tylko legalnych, to jest takich, do których upowa nia

przepis prawa, np. wynagrodzenia pracowników, wiadczenia społeczne, prace zlecone i o dzieło,

dotacje, usługi zabezpieczaj ce działalno jednostki, wydatki na inwestycje, podatki.

Zaanga owaniem jest wywołanie takiego stanu prawnego, przez dysponenta rodków

bud etowych, który spowoduje w przyszło ci dokonanie wydatku bud etowego.

Stan prawny anga uj cy bud et powoduj zawarte umowy o prac stał , zlecenia, o dzieło,

umowy o usługi, decyzje przyznaj ce dotacje, decyzje przyznaj ce wiadczenia społeczne itp.

Warunkiem jest wymiar kwotowy, gdy zaanga owanie podlega ewidencji.

Przy umowach bezterminowych, o znanej stawce miesi cznej- wymiar jest ograniczony do

planu bie cego roku.

Przy umowach wieloletnich o stałej kwocie płatno ci, np. czynsz po 1000 zł miesi cznie na

trzy lata- zaanga owanie dzielimy na obci aj ce rok bie cy i zaanga owanie obci aj ce lata

przyszłe.

Przy umowach wieloletnich, ale ograniczonych czasem, np. trzyletnich, bez okre lenia kwoty

miesi cznej, ale w których opłata jest uzale niona od stawki i zu ycia. Zaanga owanie jest ustalone

na podstawie odczytu zu ycia.

W adnym przypadku zaanga owanie nie mo e by kwot szacunkow wynikaj c z danych

planowanych na podstawie ubiegłorocznych do wiadcze . W ten sposób ustala si plan. W

zaanga owaniu chodzi natomiast o ustalanie jak faktycznie jest ju obci ony plan i na ile b dzie

go mo na jeszcze obci y .

Za dokonanie zaanga owania odpowiada kierownik jednostki, gdy on jest dysponentem

planu wydatków bud etowych. Kierownik mo e swoje uprawnienia delegowa na pracowników

merytorycznych.

Główny Ksi gowy nie jest dysponentem planu wydatków bud etowych, st d te nie

odpowiada za dokonanie zaanga owania (z wyj tkiem przypadków kiedy wyst puje jako

pracownik merytoryczny). Główny Ksi gowy jedynie mo e w ramach kontroli wewn trznej

dokonywanej ex ante wypowiada swoje zdanie na temat zaanga owania wydatków bud etowych.

5. Czynniki ryzyka zwi zane z jako ci zarz dzania w jednostce (wg standardów kontroli

finansowej)

Standard 5.2.3.

Zarz dzanie jednostk

Audyt wewn trzny powinien przyczynia si do usprawnienia procesu zarz dzania jednostk , w

szczególno ci poprzez ocen :

1) systemu ustalania i komunikowania celów i warto ci,

2) systemu monitorowania osi gania celów,

3) zakresów uprawnie i odpowiedzialno ci,

4) ochrony zasobów.

Ksi ka Czerwie skiego.

Kategoria: Jako zarz dzania

Zespół zarz dzaj cy - polityki, plany strategiczne, prognozy,

- kwalifikacje pracowników i kierownictwa,

- zarz dzanie zasobami ludzkimi (płace, pakiety socjalne, szkolenia,

cie ki awansu)

Organizacja – struktura organizacyjna, zakresy obowi zków,

- system przepływu informacji,

- system wynagradzania, cie ki awansu

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

40

ZESTAW XVIII

1. Samoocena ryzyka

Samoocena to proces oddolny, w który jest zaanga owane kierownictwo i pracownicy jednostki

audytowanej. W procesie samooceny identyfikuj oni obiekty kontroli, kontrole, oraz ryzyka w ich

jednostce organizacyjnej a nast pnie ustalaj , jakie nale y wprowadzi usprawnienia. Samoocena

jest jedn z metod stosowanych w analizie ryzyka. Idea le ca u podstaw tej metody polega na

zało eniu, e kierownictwo JA jest najlepiej przygotowane do identyfikacji i oceny ryzyk. Ka da

jednostka organizacyjna jest proszona o przegl d swoich działa i o przekazanie zidentyfikowanych

ryzyk.

Samoocen ryzyka mo na przeprowadzi stosuj c:

• kwestionariusze samooceny

• specjalistyczne warsztaty samooceny z udziałem moderatorów – ·znaj cych t metod

ekspertów, którzy przeszli ···szkolenie i maj wymagan praktyk .

Kwestionariusze samooceny s coraz popularniejsz metod pracy audytorów.

• Powinny by stosowane w pocz tkowej fazie audytu.

• Wymagaj potwierdzenia z innych ródeł.

• Pomagaj audytorom w zrozumieniu JA.

• Pytania otwarte i zamkni te

Kwestionariusz samooceny jest dokumentem podobnym w układzie do KKW

2. Zaksi gowa operacje: przyj cie rodka trwałego z inwestycji, zapłata faktury, lista

płac, podatek

011/080- przyj cie r. trwałego z inwestycji

201/130- zapłata za faktur

231/225-zaksi gowanie podatku z listy płac

3. Niezale no organizacyjna w wietle standardów MF

Standard 4.1.1.-Niezale no

Audytor wewn trzny (kierownik komórki audytu wewn trznego) powinien by niezale ny,

zarówno w sferze organizacyjnej jak i operacyjnej.

Niezale no organizacyjna

Audytor wewn trzny (kierownik komórki audytu wewn trznego) podlega bezpo rednio

kierownikowi jednostki, który zapewnia organizacyjn odr bno wykonywanych przez niego

zada .

4. Poj cie strony w post powaniu administracyjnym

Stron jest ka dy, czyjego interesu prawnego lub obowi zku dotyczy post powanie albo kto

da czynno ci organu ze wzgl du na swój interes prawny lub obowi zek.

Stronami mog by osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o pa stwowe i samorz dowe

jednostki organizacyjne i organizacje społeczne - równie jednostki nie posiadaj ce osobowo ci

prawnej.

Strona mo e działa przez pełnomocnika, chyba e charakter czynno ci wymaga jej

osobistego działania.

5. Zadania kontroli finansowej

Kontrola finansowa w jednostkach sektora finansów publicznych dotyczy procesów

zwi zanych z gromadzeniem i rozdysponowaniem rodków publicznych oraz gospodarowaniem

mieniem.

Kontrola finansowa obejmuje:

1) zapewnienie przestrzegania procedur kontroli oraz przeprowadzanie wst pnej oceny

celowo ci zaci gania zobowi za finansowych i dokonywania wydatków;

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

41

2)badanie i porównanie stanu faktycznego ze stanem wymaganym, pobierania i gromadzenia

rodków publicznych, zaci gania zobowi za finansowych i dokonywania wydatków ze rodków

publicznych, udzielania zamówie publicznych oraz zwrotu rodków publicznych;

3) prowadzenie gospodarki finansowej oraz stosowanie procedur.

Procedury ustala w formie pisemnej kierownik jednostki, bior c pod uwag standardy kontroli

finansowej.

ZESTAW XIX

1.

Zarz dzanie ryzykiem.

Standard 5.2.1.-Zarz dzanie ryzykiem

Audyt wewn trzny dokonuje oceny systemu zarz dzania ryzykiem w jednostce i przyczynia si do

jego usprawnienia.

Za zarz dzanie ryzykiem odpowiedzialny jest Kierownik Jednostki. Rol audytu wew. jest

przedstawienia niezale nej oceny ryzyka i wsparcie Kierownictwa w skutecznym zarz dzaniu

ryzykiem poprzez dostarczenie opinii o skuteczno ci działa podj tych w celu ograniczenia ryzyka.

Dzi ki skutecznemu zarz dzaniu ryzykiem mo liwe jest uzyskanie poprawy w nast puj cych

obszarach zarz dzania:

a) wiadczenie usług – usługi mog by opó nione, by niskiej jako ci lub niedost pne dla

osób uprawnionych

b) Zarz dzanie zmianami – zmiany s stałe w JSFP, pojawiaj ce si nowe problemy , nowe

wymagania i nowe usługi wymagaj od JSFP podejmowania stosownych działa , zmiany

zmuszaj pracowników administracji do podnoszenia kwalifikacji

c) Innowacyjno – np. wymagania dotycz ce wprowadzenia katastru czy te akceptowania

podpisu elektronicznego, s niemo liwe do spełnienia bez odpowiedniej infrastruktury

informatycznej

d) Ograniczenie marnotrawstwa, oszustw, - JSFP powinny dokonywa regularnej oceny czy

system kontroli wew. jest wiarygodny i skutecznie zapobiega oszustwu,

e) Lepsze wykorzystanie zasobów

f) Skuteczniejsze zarz dzanie projektami.

2.

Urz dy centralne i ich rola.

Urz dy centralne stanowi pewn zbiorcz kategori , obejmuj c liczn grup organów,

maj cych ró ne nazwy, ró norak struktur organizacyjn oraz funkcje i usytuowanie w systemie

administracji centralnej (wyznaczane poprzez podległo okre lonym organom szczebla

rz dowego). W klasyfikacji organów urz dy centralne uznaje si za organy jednoosobowe, nadaj c

uprawnienia decyzyjne kierownikowi, b d prezesowi urz du, sam urz d za sprowadzaj c do

funkcji aparatu pracy. Wszystkie urz dy centralne maj wspóln cech , e posiadaj pozycj

prawn samodzielnych organów administracji, wyposa onych we własne, prawem przypisane

kompetencje. Rola urz dów centralnych polega na trwałym, powtarzalnym spełnianiu funkcji

administrowania (na podstawie przepisów prawnych) okre lonymi dziedzinami spraw. Te dziedziny

w znacznej mierze zwi zane s ze sfer administracyjn i funkcjami policyjno-ochronnymi, w

du ym stopniu reprezentuj te swego rodzaju słu by pa stwowe (np. statystyczna, archiwalna,

geologiczna). Działania urz dów centralnych polegaj na bie cym stosowaniu prawa i realizacji

wynikaj cych ze zada administracyjnych, w tym równie polegaj cych na wydawaniu

rozstrzygni w zakresie problemów ogólnych i orzekaniu w kwestiach konkretnych.

• Główny Urz d Geodezji i Kartografii

• Główny Urz d Nadzoru Budowlanego

• Główny Inspektorat Weterynarii

• Wy szy Urz d Górniczy

• Urz d Zamówie Publicznych

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

42

• Komenda Główna Pa stwowej Stra y Po arnej

• Komenda Główna Policji

• Komenda Główna Stra y Granicznej

• Urz d Słu by Cywilnej

• Urz d Ochrony Konkurencji i Konsumentów

• Agencja Wywiadu

• Agencja Bezpiecze stwa Wewn trznego

• Polska Akademia Nauk

Rz dowe Centrum Studiów Strategicznych

3.

Zasada elastyczno ci w jednostkach samorz du terytorialnego. (odpowied z Konstytucji)

Art. 167. (konstytucja)

1. Jednostkom samorz du terytorialnego zapewnia si udział w dochodach publicznych

odpowiednio do przypadaj cych im zada .

2. Dochodami jednostek samorz du terytorialnego s ich dochody własne oraz subwencje

ogólne i dotacje celowe z bud etu pa stwa.

3. ródła dochodów jednostek samorz du terytorialnego s okre lone w ustawie.

4. Zmiany w zakresie zada i kompetencji jednostek samorz du terytorialnego nast puj wraz z

odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych.

Art. 168.

Jednostki samorz du terytorialnego maj prawo ustalania wysoko ci podatków i opłat

lokalnych w zakresie okre lonym w ustawie.

Zasada elastyczno ci podziału dochodów dopuszcza mo liwo oddziaływania na ich

zwi kszenie, stosownie do rozszerzonych zada i wydatków (Chojna-Duch). Problemem

zasadniczym jest konieczno wypracowania systemowych, obiektywnych form redystrybucji i

stałych kryteriów obliczania wielko ci przekazywanych rodków finansowych, w sposób nie

maj cy charakteru uznaniowego, ograniczenie za stanowi brak, w praktyce wi kszo ci systemów,

wystarczaj cych rodków w systemie publicznej gospodarki bud etowej na realizacje wszystkich,

potrzebnych zada na poszczególnych szczeblach samorz du terytorialnego.

4.

Uprawnienie osób do kontroli i audytu.

Audytor wewn trzny musi mie zagwarantowany nieograniczony dost p do wszelkich

dokumentów, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, do wszystkich

pracowników oraz wszelkich innych ródeł informacji potrzebnych do przeprowadzenia audytu.

ZESTAW XX

1. Zasada jedno ci w uj ciu merytorycznym.

Zasada jedno ci dotyczy wewn trznej konstrukcji bud etu. W uj ciu

merytorycznym

oznacza przeznaczanie cało ci dochodów na pokrycie cało ci wydatków bud etowych. Sprzeczne z

t zasad jest przeznaczanie okre lonych dochodów na okre lone rodzaje wydatków, czyli

tworzenie funduszy. Fundusze uniemo liwiaj przerzucanie rodków mi dzy zadaniami, kr puj

swobod organom bud etowym w okre laniu priorytetów zada i hierarchii potrzeb w zakresie

wydatków, zamra aj rodki finansowe. Zasada ta jest postulatem teoretycznym.

Zasada jedno ci w uj ciu

formalnym oznacza postulat sporz dzania bud etu w jednym

dokumencie prawnym, odzwierciedlaj cym cało gospodarki bud etowej danego szczebla.

Odst pstwem od niej jest sporz dzanie kilku bud etów. Zasada jedno ci w uj ciu formalnym jest

przestrzegana w naszym prawie.

2. Konstrukcja prawna organu administracyjnego.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

43

1) Organy administracji rz dowej, na obszarze województwa administracj rz dow wykonuj :

• Wojewoda

• Działaj cy pod zwierzchnictwem wojewody kierownicy zespolonych słu b,

inspekcji i stra y wykonuj cy zadania i kompetencje okre lonych w

ustawach, wykonuj cy zadania w imieniu wojewody b d własnym je li

ustawy tak stanowi

• Organy administracji niezespolonej

• Organy samorz du terytorialnego, je eli wykonanie zada wynika z ustawy

b d porozumienia

• Działaj cy pod zwierzchnictwem starosty kierownicy powiatowych słu b,

inspekcji i stra y

• Organy innych samorz dów

2) Organy samorz dowe

II

1) Organy centralne

• Organy naczelne administracji

• Urz dy centralne

2) Organy terenowe

• Organy administracji zespolonej

• Organy administracji niezespolonej

III.

1) Organy decyduj ce

2) Organy doradcze/pomocnicze

IV.

1) Organy jednoosobowe

2) Organy kolegialne

V.

1) Organy wybieralne

2) Organy obsadzane w drodze nominacji

Organ – wewn trzna jednostka organizacyjna danego podmiotu prawa (np. gminy), która

wyposa ona jest w uprawnienie wyra ania woli tego podmiotu. ródłem tego uprawnienia jest

przepis prawa i z reguły przybiera ono posta wykazu zada i kompetencji danego organu.

Organ pa stwa – jednostka organizacyjna pa stwa maj ca uprawnienie do wyra ania woli tego

pa stwa.

Organ administracji pa stwowej (rz dowej lub samorz dowej) – organ pa stwa zajmuj cy si

bezpo rednim wykonywaniem funkcji administracyjnej pa stwa.

3. Ryzyko, analiza, waga.

Analiza ryzyka to metoda oceny podatno ci systemu lub grupy systemów na czynniki ryzyka.

Analiza ryzyka jest stosowana na wielu poziomach planowania i pracy operacyjnej.

Najwa niejsze zastosowanie to:

1) Narz dzie wspomagaj ce planowanie ( w planowaniu długoterminowym, podczas

przygotowania planu zadania audytowego)

2) Umo liwia wyliczenie i monitorowanie ryzyka niepowodzenie w audycie projektów,

3) Pomaga oceni adekwatno i skuteczno systemu kontroli wewn trznej,

4) Pozwala wyceni poszczególne elementy systemu kontroli wewn trznej,

Pozwala oceni jak kierownictwo zarz dza ryzykiem.

Czynniki ryzyka - czynniki sprzyjaj ce wyst pieniu ryzyka, czynnikom ryzyka nale y

przyporz dkowa okre lone wagi w celu przeprowadzenia oceny ryzyka.

Kryteria ryzyka

Pogrupowane w kategorie czynniki ryzyka. Grupowanie w kategorie jest potrzebne, aby móc

porównywa ryzyka ró nych zada audytowych, dla których wyst puj ró ne czynniki ryzyka

Waga ryzyka

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

44

Wpływ danego czynnika ryzyka na badany system wyra ony poprzez przypisanie temu

czynnikowi relatywnej wagi, która ma zazwyczaj warto mniejsz od jedno ci. W wi kszo ci

stosowanych matematycznych systemów analizy ryzyka suma wag równa si 1.

4. Kto koordynuje działalno audytorów?

Organem administracji rz dowej wła ciwym w sprawie koordynacji kontroli finansowej i

audytu wewn trznego w jednostkach sektora finansów publicznych jest Minister Finansów.

Zadania okre lone w ust. 1 Minister Finansów wykonuje przy pomocy:

1)Głównego Inspektora Audytu Wewn trznego, zatrudnionego w Ministerstwie Finansów na

zasadach i w trybie okre lonych w przepisach o słu bie cywilnej;

2)komórki organizacyjnej, wyodr bnionej w tym celu w strukturze Ministerstwa Finansów.

ZESTAW XXI

1.

Kontrola finansowa.

Art. 35a. 1. Kontrola finansowa w jednostkach sektora finansów publicznych dotyczy

procesów zwi zanych z gromadzeniem i rozdysponowaniem rodków publicznych oraz

gospodarowaniem mieniem.

2. Kontrola finansowa obejmuje:

1) zapewnienie przestrzegania procedur kontroli oraz przeprowadzanie wst pnej oceny celowo ci

zaci gania zobowi za finansowych i dokonywania wydatków;

2) badanie i porównanie stanu faktycznego ze stanem wymaganym, pobierania i gromadzenia

rodków publicznych, zaci gania zobowi za finansowych i dokonywania wydatków ze

rodków publicznych, udzielania zamówie publicznych oraz zwrotu rodków publicznych;

3) prowadzenie gospodarki finansowej oraz stosowanie procedur

Zestaw XXII

1. Analiza obszarów ryzyka.

Obszar ryzyka s to procesy, zjawiska lub problemy wymagaj ce przeprowadzenia audytu

wewn trznego.

Standard 5.3.1.-Ocena obszarów ryzyka

Audytor wewn trzny powinien identyfikowa i ocenia obszary ryzyka zwi zane z

zarz dzaniem jednostk , bior c pod uwag , w szczególno ci:

- cele i zadania jednostki,

- przepisy prawne dotycz ce działania jednostki,

- wyniki wcze niej przeprowadzonego audytu lub kontroli,

- wyniki wcze niej dokonywanej oceny adekwatno ci, efektywno ci i skuteczno ci systemów

kontroli, w tym kontroli finansowej,

- wewn trzne i zewn trzne czynniki ryzyka maj ce wpływ na realizacj celów jednostki,

- uwagi pracowników jednostki,

- liczb , rodzaj i wielko dokonywanych operacji finansowych,

- mo liwo dysponowania przez jednostk rodkami pochodz cymi ze ródeł zagranicznych,

niepodlegaj cych zwrotowi, ze szczególnym uwzgl dnieniem wymogów dawcy,

- liczb i kwalifikacje pracowników jednostki,

- działania jednostki, które mog wpływa na opini publiczn ,

- sprawozdania finansowe oraz sprawozdania z wykonania bud etu (planu finansowego).

2. Procedura uchwalania bud etu Pa stwa.

Bud et pa stwa jest uchwalany co roku, ale cała procedura trwa znacznie dłu ej (ok. 2 i pół roku).

Cało procedury bud etowej dzieli si na trzy zasadnicze cz ci:

- opracowanie i uchwalenie bud etu

- wykonywanie bud etu

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

45

- opracowanie i zatwierdzenie sprawozdania z wykonania bud etu.

Pierwsza faza prac to niesformalizowane prace analityczne prowadzone w MF. Powstaje tzw.

nota

bud etowa (rozporz dzenie MF w sprawie trybu opracowania projektu bud etu pa stwa), w której

Minister Finansów okre la:

- harmonogram prac bud etowych

- obowi zki poszczególnych resortów i zasady ich współdziałania

- wzory formularzy planistycznych, na których resorty i inne instytucje finansowe z

bud etu pa stwa b d przedkłada MF informacje i propozycje do bud etu pa stwa

- zasady planowania poszczególnych rodzajów wydatków.

Wła ciw procedur bud etow rozpoczyna przekazania MF przez ministrów, wojewodów i innych

dysponentów cz ci bud etowych (erzetki), które informuj o rozmiarach zada , jakie b d

finansowane z bud etu pa stwa w kolejnym roku. Wszystkie zebrane materiały i dokumenty staj

si podstaw do przygotowania

zało e projektu bud etu pa stwa, które MF przedstawia Radzie

Ministrów. Dysponenci w swoich propozycjach wydatków maj narzucone limity, po otrzymaniu,

których sporz dzaj swoje projekty bud etów, które s weryfikowane przez Ministerstwo

Finansów. Nast pnie staj si podstaw do zestawienia zbiorczego projektu bud etu pa stwa. O ile

projekt planu wydatków bud etu pa stwa powstaje w cisłej współpracy z poszczególnymi

ministrami i wojewodami, to projekt planu dochodów jest wła ciwie w cało ci zestawiany w MF.

Równolegle z pracami nad projektem bud etu powstaje projekt tekstowej cz ci ustawy

bud etowej. Do projektu ustawy bud etowej sporz dza MF uzasadnienie. Nast pnie projekt

przekazywany jest do uzgodnienia ministrom. Rada Ministrów akceptuje projekt ustawy

bud etowej w formie uchwały. Rada Ministrów przedkłada Sejmowi najpó niej na 3 miesi ce przed

rozpocz ciem roku bud etowego projekt ustawy bud etowej na rok nast pny wraz z uzasadnieniem.

Nast pnie s trzy czytania projektu ustawy bud etowej w Sejmie. Po trzecim czytaniu odbywa si

głosowanie. Głosuje si w kolejno ci

- wniosek o odrzucenie projektu –je li był zgłaszany

- wniosek mniejszo ci

- wnioski zgłoszone w drugim czytaniu

- cało projektu z poprawkami.

Bud et pa stwa jest uchwalany przez Sejm w formie ustały bud etowej. Ustawa bud etowa trafia

do Senatu. Senat ma 20 dni na zgłoszenie poprawek lub akceptacj . Je li Senat zgłosi poprawki-

trafiaj one znowu do Komisji Finansów Publicznych, która przedstawia Sejmowi sprawozdanie w

sprawie poprawek senackich, proponuj c ich odrzucenie lub przyj cie. Przegłosowanie prze Sejm

poprawek Senatu ko czy procedur parlamentarn ( poprawki senatu sejm przyjmuje lub odrzuca

bezwzgl dn wi kszo ci głosów przy obecno ci, co najmniej połowy liczby posłów).. Marszałek

Sejmu kieruje teraz uchwalona ustaw do podpisu do Prezydenta, który ma 7 dni na podpisanie

ustawy, albo kieruje j do Trybunału Konstytucyjnego w celu stwierdzenia zgodno ci ustawy z

konstytucj . W odniesieniu do ustawy nie przysługuje prezydentowi prawo weta.

Procedur opracowania i uchwalenia ustawy ko czy zarz dzenie przez Prezydenta

publikacji ustawy w Dz. U., z klauzul i wchodzi w ycie z dniem ogłoszenia . z moc od dnia

1 stycznia roku bud etowego.

Konstytucja dopuszcza by w wyj tkowych sytuacjach przychody i wydatki pa stwa w okresie

krótszym ni rok okre lała ustawa o

prowizorium bud etowym. Sens tego przepisu sprowadza si

do tego, by w sytuacji, gdy Rz d ma problemy z opracowaniem całorocznego bud etu pa stwa,

zezwoli mu na opracowanie „uproszczonego” bud etu na okres np. trzech miesi cy i da tym

samym czas na prace nad wła ciwym bud etem. Praktyczne znaczenie tego przepisu jest niewielkie.

Wynika to z tego, e opracowanie trzymiesi cznego prowizorium nie jest łatwiejsze ni

opracowanie bud etu na cały rok.

Wykonanie bud etu pa stwa polega na gromadzeniu i wydatkowaniu rodków finansowych na

cele publiczne, zgodnie z ustaw bud etow .

Minister Finansów sprawuje ogóln kontrol realizacji dochodów i wydatków bud etu pa stwa,

poziomu deficytu oraz utrzymania równowagi bud etowej.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

46

Naruszenie zasad gospodarki finansowej wi e si z konsekwencjami finansowymi oraz

odpowiedzialno ci z zakresu dyscypliny bud etowej. Zmiany bud etu w trakcie jego

wykonywania mog wynika tylko z istotnych przyczyn polityki ekonomicznej i społecznej.

Zmiany wydatków bud etowych mog by przeprowadzane w formie;

- przenoszenia wydatków,

- dysponowania rezerwami bud etowymi.

Przenoszenie wydatków – upowa nienie posiada Rada Ministrów oraz dysponenci cz ci

bud etowych w zakresie dokonywania przesuni mi dzy rozdziałami i paragrafami klasyfikacji.

Sprawozdania dysponentów I stopnia (głównych) przekazywane s Ministrowi Finansów, który

opracowuje coroczne sprawozdanie z wykonania ustawy bud etowej. Uchwala ten dokument Rada

ministrów i przedkłada Sejmowi, który po przeprowadzeniu procedury udziela lub nie udziela

Radzie Ministrów absolutorium (akceptacja i wotum zaufania – od strony rachunkowej).

Dyscyplina bud etowa to obowi zek przestrzegania zasad legalno ci i gospodarno ci okre lonych

prze prawo w toku publicznej gospodarki finansowej. Odpowiedzialno za naruszenie dyscypliny

ponosz pracownicy sektora finansów publicznych oraz inne osoby dysponuj ce rodkami

publicznymi, odpowiedzialne za gospodarowanie rodkami publicznymi.

3. Decyzja ostateczna-wzruszalno .

Decyzja ostateczna, na mocy, której adna ze stron nie nabyła prawa, mo e by w ka dym

czasie uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który j wydał, lub przez organ

wy szego stopnia, je eli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony.

Decyzja ostateczna, na mocy, której strona nabyła prawo, mo e by w ka dym czasie za zgod

strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który j wydał, lub przez

organ wy szego stopnia, je eli przepisy szczególne nie sprzeciwiaj si uchyleniu lub zmianie

takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony.

Organ administracji publicznej stwierdza niewa no decyzji, która:

1.

wydana została z naruszeniem przepisów o wła ciwo ci,

2.

wydana została bez podstawy prawnej lub z ra cym naruszeniem prawa,

3.

dotyczy sprawy ju poprzednio rozstrzygni tej inn decyzj ostateczn ,

4.

została skierowana do osoby nie b d cej stron w sprawie,

5.

była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalno ma charakter trwały,

6.

w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagro ony kar ,

7.

zawiera wad powoduj c jej niewa no z mocy prawa.

Wła ciwym do stwierdzenia niewa no ci decyzji w przypadkach wymienionych wy ej jest

organ wy szego stopnia a gdy decyzja wydana została przez ministra lub samorz dowe kolegium

odwoławcze – ten organ.

Post powanie w sprawie stwierdzenia niewa no ci decyzji wszczyna si na danie strony

lub z urz du.

Odmowa wszcz cia post powania w sprawie niewa no ci decyzji nast puje w drodze decyzji.

Rozstrzygni cie w sprawie niewa no ci decyzji nast puje w drodze decyzji.

4. Zasady finansów publicznych. (jawno , przejrzysto ...)

Zasada jedno ci dotyczy wewn trznej konstrukcji bud etu. W uj ciu

formalnym oznacza ona

postulat sporz dzania bud etu w jednym dokumencie prawnym, odzwierciedlaj cym cało

gospodarki bud etowej danego szczebla. Odst pstwem od niej jest sporz dzanie kilku bud etów

(np. w formie odr bnych programów lub zada b d bud etu bie cego i inwestycyjnego lub

maj tkowego). Zasada jedno ci formalnej jest przestrzegana w naszym prawie.

Zasada jedno ci w uj ciu

merytorycznym postuluje przeznaczenie cało ci dochodów na

pokrycie cało ci wydatków bud etowych. Sprzeczne z t zasad jest przeznaczanie okre lonych

dochodów na okre lone rodzaje wydatków, czyli tworzenie funduszy. Zasada ta nie jest w pełni

zrealizowana w adnym systemie bud etowym.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

47

Zasada zupełno ci (powszechno ci) oznacza postulat wł czenia w pełnych kwotach

wszystkich dochodów i wydatków, tj. bud etowania brutto w przeciwie stwie do metody

bud etowania netto, dopuszczaj cej powi zanie „wynikowe”- nadwy k lub dotacj z bud etu.

Najpełniej realizuj t zasad jednostki bud etowe.

Zasada równowagi bud etowej okre la konieczno wzajemnego dostosowania ogólnej

kwoty wydatków bud etowych do ogólnej kwoty dochodów. cisłe jej stosowanie wykluczyłoby

powstawanie deficytów bud etowych i długu publicznego. Istnienie deficytu i długu publicznego

nie jest dowodem słabo ci pa stwa i gospodarki, zasada równowagi bud etowej nie jest za

traktowana bezwzgl dnie jako wzorcowa cecha gospodarki, lecz rozumiana jest jako postulat

racjonalnej polityki finansowej i równowagi gospodarczej kraju w skali wieloletniej oraz

wzgl dnego zrównowa enia bud etu danego roku.

Zasada szczegółowo ci bud etu to postulat ujmowania dochodów i wydatków bud etowych

z podziałem na grupy rodzajowe, wg ustalonej klasyfikacji. Szczegółowo bud etu jest ci le

zwi zana z pokrewnymi cechami:

- specjalizacji bud etowej

- jawno ci

- przejrzysto ci bud etu.

Te trzy zasad powinny si wzajemnie uzupełnia , umo liwiaj c optymalne planowanie i

harmonijn gospodark bud etow .

Specjalizacja oznacza wi

ce prawnie uj cie kwot rodków publicznych w odpowiednich

podziałkach bud etowych. Specjalizacja ma swój aspekt jako ciowy, ilo ciowy i czasowy:

- wydatki mog by dokonywane tylko na okre lony w bud ecie cel, powinny

finansowa ci le okre lone zadanie

- dochody i wydatki powinny by uj te w bud ecie w okre lonych kwotach, z tym e

w stosunku do wydatków wysoko tych kwot mo e by w trakcie roku

bud etowego zmieniana tylko w przypadkach i formach ci le okre lonych w

ustawie, po stronie dochodów za kwotowe uj cie stanowi wyraz d enia do

osi gni cia niezb dnej, minimalnej wysoko ci dochodów dla sfinansowania

zaplanowanych zada

- dochody mog by pobierane, a wydatki dokonywane tylko w okresie

obowi zywania ustawy bud etowej, czyli w roku bud etowym, za ich realizacja

powinna by zgodna z harmonogramem okre lonym przez odpowiednie organy.

Jawno bud etu jest to taka sytuacja, w której wszyscy zainteresowani obywatele i

wszystkie instytucje powołane do kontroli funkcjonowania władzy publicznej maj swobodny

dost p do danych o gospodarce rodkami publicznymi, ograniczony tylko wzgl dami

bezpiecze stwa pa stwa. Prawn podstawa jawno ci bud etu daje art. 61 Konstytucji oraz ustawa o

fin pub. Art. 11. Przejrzysto fin. pub. uzupełnia jawno w tym sensie, e o ile jawno fin. Pub.

oznacza pełny dost p do informacji, to przejrzysto ma gwarantowa , e informacja ta jest

zrozumiała i kompletna. Przejrzysto ci fb słu y przede wszystkim:

- klarowne wyodr bnienie sektora publicznego z cało ci gospodarki

-

cisłe okre lenie podziału zada i kompetencji w sektorze publicznym

- stałe informowanie o przeszłym, aktualnym i planowanym stanie sektora

publicznego

uznanie bilansu sektora publicznego za stały element oceny sytuacji finansowej pa stwa.

ZESTAW XXIII

1.

Składniki planu audytu wewn trznego.

Ustawa art. Art. 35f

. Ust 4

Plan audytu zawiera w szczególno ci:

1)analiz obszarów ryzyka w zakresie gromadzenia rodków publicznych i dysponowania nimi;

2)tematy audytu wewn trznego;

3)proponowany harmonogram realizacji audytu wewn trznego;

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

48

4)planowane obszary, które powinny zosta obj te audytem wewn trznym w kolejnych latach.

Rozporz dzenie § 4. 1. Audytor wewn trzny, przygotowuj c plan audytu wewn trznego,

ustala kolejno poddania obszarów ryzyka audytowi wewn trznemu, bior c pod uwag stopie ich

wa no ci, oraz uwzgl dnia czynniki organizacyjne, a w szczególno ci:

1) czas niezb dny dla:

a) przeprowadzenia zespołu działa podejmowanych w ramach audytu wewn trznego,

zwanego dalej "zadaniem audytowym",

b) przeprowadzenia czynno ci organizacyjnych,

2) czas przeznaczony na szkolenie osób zatrudnionych na stanowiskach zwi zanych z

przeprowadzaniem audytu wewn trznego,

3) dost pne zasoby ludzkie i rzeczowe,

4) rezerw czasow na nieprzewidziane działania,

5) koszty przeprowadzenia audytu wewn trznego.

2.

Istotno .

Istotno to iloczyn prawdopodobie stwa wyst pienia danego zdarzenia oraz jego wpływu na

organizacj ( potencjalnej straty)

Prawdopodobie stwo – wyliczone wykorzystaniem rachunku prawdopodobie stwa lub przyj te

metod profesjonalnego os du prawdopodobie stwo zaj cia danego zdarzenia

Wpływ - Wyliczony efekt zaj cia zdarzenia

Istotno jest miar :

- mo liwych bezpo rednich i po rednich konsekwencji finansowych w przypadku

zaj cia zdarzenia

- znaczenia poszczególnych celów realizowanych przez organizacj

- strat, które nie maj wymiaru finansowego

Istotno , w audycie finansowym, – gdy cele audytu odnosz si do systemów lub operacji, w

ramach, których przetwarza si transakcje finansowe, przy ocenie istotno ci powinna by brana pod

uwag warto aktywów kontrolowanych przez systemy lub warto transakcji przetwarzana w

ci gu dnia

Istotno w planowaniu audytu finansowego

W przypadkach, gdy cele audytu odnosz si do systemów lub operacji, w ramach, których

przetwarza si transakcje finansowe, przy ocenie istotno ci pod uwag powinna by brana · warto

aktywów kontrolowanych przez system(y) lub warto transakcji przetwarzanych w ci gu dnia/

tygodnia/ miesi ca/ roku.

3.

Kto dokonuje oceny audytu wewn trznego wg Standardów?

Standard 4.3.2.-System oceny pracy audytora wewn trznego

W ramach systemu oceny efektywno ci pracy audytora wewn trznego nale y uwzgl dnia

oceny wewn trzne i zewn trzne.

Oceny wewn trzne

Ocena wewn trzna powinna obejmowa :

- bie ce przegl dy funkcjonowania audytu wewn trznego,

- okresowe przegl dy wykonywane w drodze samooceny oraz przez inn osob z komórki audytu

wewn trznego.

Oceny zewn trzne

Oceny zewn trzne dokonywane s przez wyspecjalizowan w tym celu komórk organizacyjn

Ministerstwa Finansów lub przez inn jednostk do tego upowa nion .

ZESTAW XXIV

1. Strona w post powaniu administracyjnym.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

49

Stron jest ka dy, czyjego interesu prawnego lub obowi zku dotyczy post powanie albo, kto

da czynno ci organu ze wzgl du na swój interes prawny lub obowi zek. Stronami mog by

osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o pa stwowe i samorz dowe jednostki organizacyjne i

organizacje społeczne - równie jednostki nie posiadaj ce osobowo ci prawnej.

Strona mo e działa przez pełnomocnika, chyba e charakter czynno ci wymaga jej osobistego

działania. Pełnomocnikiem strony mo e by osoba fizyczna posiadaj ca zdolno do czynno ci

prawnych. Pełnomocnictwo powinno by udzielone na pi mie lub zgłoszone do protokołu.

2. Kto mo e by audytorem?

Art. 35k. Audytorem wewn trznym mo e by osoba, która:

1) ma obywatelstwo polskie;

2) ma pełn zdolno do czynno ci prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych;

3) nie była karana za przest pstwo popełnione z winy umy lnej;

4) posiada wy sze wykształcenie;

5) zło yła z pozytywnym wynikiem egzamin przed Komisj Egzaminacyjn , zwan dalej

"Komisj ".

3.

Czynniki ryzyka w kontroli wewn trznej.

Czynniki ryzyka wewn trznego (wrodzonego)

Wielko organizacji /JA - skala produkcji,

- obroty,

- maj tek trwały,

- liczba pracowników.

Ryzyko bran y - sezonowo , - niska rentowno ,

-du a konkurencja,

- monopolizacja bran y

Kompleksowo - ilo transakcji,

- skomplikowanie systemu,

- rozległa si WAN z wieloma u ytkownikami

4.

Ocena wewn trzna audytora wewn trznego.

Standard 4.3.2.-System oceny pracy audytora wewn trznego

W ramach systemu oceny efektywno ci pracy audytora wewn trznego nale y uwzgl dnia oceny

wewn trzne i zewn trzne.

Oceny wewn trzne

Ocena wewn trzna powinna obejmowa :

- bie ce przegl dy funkcjonowania audytu wewn trznego,

- okresowe przegl dy wykonywane w drodze samooceny oraz przez inn osob z komórki audytu

wewn trznego.

ZESTAW XXV

1.

Słu ba cywilna.

Stosunek pracy pracownika słu by cywilnej nawi zuje si na podstawie

umowy o prac na czas

nie okre lony lub na czas okre lony, nie dłu szy ni 3 lata. W przypadku umowy na czas okre lony

wcze niejsze rozwi zanie stosunku pracy mo e by dokonane za dwutygodniowym

wypowiedzeniem.

W przypadku osób podejmuj cych po raz pierwszy prac w słu bie cywilnej umow o prac

zawiera si na czas okre lony; w czasie trwania umowy osoby te obowi zane s do odbycia słu by

przygotowawczej, która trwa 6 miesi cy i ko czy si nie pó niej ni po upływie 18 miesi cy od

podj cia przez pracownika pracy w danym urz dzie. Słu ba przygotowawcza ko czy si ocen

komisji egzaminacyjnej.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

50

Na podstawie oceny komisji egzaminacyjnej, zawiera si z pracownikiem umow o prac na czas

nie okre lony lub umow o prac rozwi zuje.

O uzyskanie

mianowania w słu bie cywilnej mo e ubiega si osoba, która:

1) jest pracownikiem słu by cywilnej,

2) odbyła słu b przygotowawcz ,

3) posiada co najmniej dwuletni sta pracy w słu bie cywilnej,

4) posiada tytuł magistra lub równorz dny,

5) zna co najmniej jeden j zyk obcy,

6) jest ołnierzem rezerwy lub nie podlega powszechnemu obowi zkowi obrony.

Szef Słu by Cywilnej, w terminie 14 dni od opublikowania ustawy bud etowej, podaje do

publicznej wiadomo ci poprzez ogłoszenie w Biuletynie Słu by Cywilnej maksymaln liczb

nowych mianowa w danym roku.

Je eli jest to uzasadnione potrzebami urz du, dyrektor generalny urz du mo e w ka dym czasie

przenie urz dnika słu by cywilnej na inne stanowisko w tym samym urz dzie, uwzgl dniaj c

jego przygotowanie zawodowe.

Stosunek pracy członka korpusu słu by cywilnej

tymczasowo aresztowanego ulega z mocy prawa

zawieszeniu.

Stosunek pracy urz dnika słu by cywilnej

wygasa w razie:

1) odmowy zło enia lubowania,

2) zrzeczenia si obywatelstwa polskiego,

3) prawomocnego orzeczenia kary dyscyplinarnej wydalenia ze słu by cywilnej,

4) prawomocnego skazania za przest pstwo popełnione umy lnie,

5) prawomocnego orzeczenia utraty praw publicznych lub zakazu wykonywania zawodu

urz dnika w słu bie cywilnej,

6) upływu 3 miesi cy nieobecno ci w pracy z powodu tymczasowego aresztowania,

7) odmowy wykonania decyzji w sprawie przeniesienia, lub niepodj cia pracy w urz dzie, do

którego urz dnik został przeniesiony

8) niepodj cia wykonywania obowi zków słu bowych mimo wezwania

Rozwi zanie stosunku pracy urz dnika słu by cywilnej nast puje, z zachowaniem

trzymiesi cznego okresu wypowiedzenia, w razie:

1) dwukrotnej, nast puj cej po sobie, negatywnej oceny,

2) stwierdzenia przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpiecze Społecznych trwałej niezdolno ci

do pracy uniemo liwiaj cej wykonywanie obowi zków urz dnika słu by cywilnej; w celu

zbadania stanu zdrowia urz dnika tego mo na skierowa do Zakładu Ubezpiecze Społecznych

z urz du lub na jego pro b ,

3) utraty nieposzlakowanej opinii,

4) post powania karnego tocz cego si przez okres dłu szy ni 3 miesi ce.

Rozwi zanie stosunku pracy urz dnika słu by cywilnej mo e nast pi , z zachowaniem

trzymiesi cznego okresu wypowiedzenia, w razie:

1) osi gni cia wieku 65 lat, je eli okres zatrudnienia umo liwia mu uzyskanie prawa do

emerytury,

2) odmowy poddania si badaniu przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpiecze Społecznych,

3) likwidacji urz du, je eli nie jest mo liwe przeniesienie,

Rozwi zanie stosunku pracy z urz dnikiem słu by cywilnej bez wypowiedzenia mo e

nast pi w razie jego nieobecno ci w pracy z powodu choroby trwaj cej dłu ej ni rok.

Rozwi zanie stosunku pracy z urz dnikiem słu by cywilnej nie mo e narusza przepisów

dotycz cych szczególnej ochrony pracowników w zakresie wypowiedzenia i rozwi zania stosunku

pracy.

Rozwi zanie stosunku pracy z urz dnikiem słu by cywilnej mo e nast pi tak e w drodze

porozumienia stron lub za trzymiesi cznym wypowiedzeniem na skutek rezygnacji urz dnika

słu by cywilnej.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

51

W okresie wypowiedzenia członek korpusu słu by cywilnej mo e by zwolniony z pełnienia

obowi zków, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

2.

Co audytor mie musi, aby podj audyt?

Art. 35g. 1. Do przeprowadzania audytu wewn trznego uprawnia imienne upowa nienie

wystawione przez kierownika jednostki oraz legitymacja słu bowa lub dowód osobisty.

2. W przypadkach wymagaj cych specjalnych kwalifikacji audytor wewn trzny mo e, w

uzgodnieniu z kierownikiem jednostki, powoła rzeczoznawc .


ZESTAW

XXVI

1.

Sposoby pomiaru ryzyka.

Przeprowadzaj c pomiar ryzyka audytor ma za zadanie zmierzy w sposób maksymalnie

obiektywny ryzyko. Pomiar ryzyka to proces składaj cy si z nast puj cych czynno ci :

- wybór okre lonej liczby kategorii ryzyka reprezentuj cych najwa niejsze aspekty ryzyk dla

danej organizacji. Kategorie te powinny by miarodajne. Oznacza to konieczno

zró nicowania wag dla poszczególnych zada audytowych

- wybór skali - rekomendowane jest stosowanie skali 4-stopniowej

- ocena ka dej z jednostek audytowanych pod wzgl dem obecno ci lub siły danej kategorii

ryzyka i przypisanie wyniku

- przyj cie wagi dla ka dego z wybranych kategorii ryzyka oparte na oddziaływaniu jaki dana

kategoria ma na jednostk audytowan . Wagi winny by znormalizowane,tj. suma wag

winna wynosi 1,00 lub 100%. Kategoria ryzyk powinna mie przynajmniej 10% wpływu

na jednostk .

- iloczyn warto ci wagi danej kategorii i warto ci nat enia przypisanego tej kategorii ryzyka

nazywamy

warto ci wa on ryzyka :

Rw = W x S

Rw - wa ona warto ryzyka

W - waga

S - skala

Suma wa onych warto ci ryzyka okre la ryzyko dla danej jednostki audytowanej (obiekt audytu)

ZESTAW XXVII

1. Elementy decyzji administracyjnej.

Decyzja powinna zawiera : oznaczenie organu administracji publicznej, dat wydania,

oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygni cie, uzasadnienie faktyczne i

prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie słu y od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i

nazwiska oraz stanowiska słu bowego osoby upowa nionej do wydania decyzji.

Decyzja, w stosunku, do której mo e by wniesione powództwo do s du powszechnego lub

skarga do s du administracyjnego, powinna zawiera ponadto pouczenie o dopuszczalno ci

wniesienia powództwa lub skargi.

Przepisy szczególne mog okre la tak e inne składniki, które powinna zawiera decyzja.

Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególno ci zawiera wskazanie faktów, które

organ uznał za udowodnione, dowodów, na których si oparł, oraz przyczyn, z powodu, których

innym dowodom odmówił wiarygodno ci i mocy dowodowej, za uzasadnienie prawne -

wyja nienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa.

Mo na odst pi od uzasadnienia decyzji gdy uwzgl dnia ona w cało ci dania strony, nie

dotyczy to jednak decyzji rozstrzygaj cych sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek

odwołania.

2. Koordynacja kontroli finansowej i audytu wewn trznego.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

52

Art. 35o. 1. Koordynacja kontroli finansowej i audytu wewn trznego w jednostkach sektora

finansów publicznych obejmuje:

1) okre lanie i upowszechnianie standardów kontroli finansowej, zgodnych z powszechnie

uznawanymi standardami;

2) okre lanie i upowszechnianie standardów audytu wewn trznego, zgodnych z powszechnie

uznawanymi standardami;

3) współprac z zagranicznymi instytucjami, zajmuj cymi si kontrol finansow i audytem

wewn trznym;

4) uzyskiwanie, gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie informacji w trybie okre lonym w

niniejszym rozdziale oraz podejmowanie działa w celu poprawy funkcjonowania kontroli

finansowej i audytu wewn trznego w jednostkach sektora finansów publicznych.

3. Czynniki ryzyka w zarz dzaniu jako ci w jsfp.

Jako zarz dzania.

1. Zespół zarz dzaj cy:

- polityki, plany strategiczne, prognozy

- kwalifikacje pracowników i kierownictwa

- zarz dzanie zasobami ludzkimi (płace, wypłaty socjalne, szkolenia, cie ki awansu)

2. Organizacja:

- struktura organizacyjna, zakresy obowi zków

- system przepływu informacji

- system wynagradzania, cie ki awansu.

4. Ocena audytora wewn trznego.

Standard 4.3.2.-System oceny pracy audytora wewn trznego

W ramach systemu oceny efektywno ci pracy audytora wewn trznego nale y uwzgl dnia oceny

wewn trzne i zewn trzne.

Oceny wewn trzne

Ocena wewn trzna powinna obejmowa :

- bie ce przegl dy funkcjonowania audytu wewn trznego,

- okresowe przegl dy wykonywane w drodze samooceny oraz przez inn osob z komórki audytu

wewn trznego.

Oceny zewn trzne

Oceny zewn trzne dokonywane s przez wyspecjalizowan w tym celu komórk organizacyjn

Ministerstwa Finansów lub przez inn jednostk do tego upowa nion .

5. Zaksi gowanie – podatek od wynagrodzenia, inwestycja przyj cie, zakup, faktura?

231/225-podatek od wynagrodze

011/080-przyj cie rodka trwałego z inwestycji

400/201-faktura (zakup)

ZESTAW XXVIII

1.

Rodzaje audytu wewn trznego.

Audyt operacyjny – obejmuje badanie oszcz dno ci, wydajno ci i skuteczno ci systemów i

jednostek organizacyjnych. Audyt operacyjny obejmuje ocen efektywno ci zarz dzania, czyli

ocen sposobu, w jaki kierownictwo JA planuje swoje działania a nast pnie kontroluje realizacj

planów.

Oszcz dno jest okre lana standardem „ dobrego gospodarowania” w zakresie wydatkowania

funduszy publicznych.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

53

Poj cie wydajno ci odnosi si do osi gania przez JA zało onych wyników w relacji do

kosztów. Analiza wydajno ci to badanie relacji mi dzy kosztem projektu a wynikami. Wydajno

mo e obejmowa porównanie rzeczywistego czasu realizacji zadania z jego harmonogramem.

Ocena skuteczno ci obejmuje ustalenie, czy oci gni to planowane cele, oraz relacje pomi dzy

zamierzonym a faktycznym rezultatem. Oceniaj c skuteczno audytor powinien wzi pod uwag

wpływ czynników zewn trznych. Celem analizy wydajno ci jest ustalenie czy korzy ci odnoszone

przez jednostk , program lub przedsi wzi cie przekraczaj jego koszty. Analiz wydajno ci audytor

przeprowadza porównuj c koszty i rezultaty, gdy mo na je wyliczy lub oszacowa .

-

analiza skuteczno ci kosztowej ( ASK) to badanie zwi zków mi dzy kosztami

projektu a wynikami, wyra one jako koszt jednostkowy uzyskanego zysku. Analiza

skuteczno ci kosztowej zajmuje si znalezieniem najta szych sposobów osi gni cia

zdefiniowanych celów lub uzyskaniem maksymalnej warto ci z danego nakładu finansowego.

Audyt finansowy – Celem badania sprawozdania finansowego jest wyra enie przez audytora

opinii pisemnej wraz z raportem o tym, czy badane sprawozdanie finansowe jest prawidłowe oraz

rzetelne i jasno przedstawia sytuacj maj tkow i finansow oraz wynik finansowy badanej

jednostki.

Czy sprawozdanie finansowe:

- zostało sporz dzone na podstawie prowadzonych ksi g rachunkowych,

- zostało sporz dzone zgodnie z okre lonymi ustaw zasadami rachunkowo ci,

- jest zgodne co do formy i tre ci z obowi zuj cymi jednostk przepisami

prawa,

- przedstawia rzetelne i jasno wszystkie istotne dla oceny jednostki informacj

oraz czy zawarte w sprawozdaniu zarz d z rocznej działalno ci jednostki

dane s zgodne z informacjami zawartymi w rocznym sprawozdaniu

finansowym,

- czy nie jest zagro ona kontynuacja działalno ci jednostki,

- czy przestrzegane s tzw. Zasady ci gło ci

Celem audytu finansowego jest uzyskanie pewno ci, e sprawozdania s poprawne i kompletne.

Zakres audytu finansowego jest okre lony w ustawodawstwie. Audytor wew powinien zna i

rozumie zasady sporz dzania sprawozda finansowych oraz obowi zuj ce przepisy. Powinien

zna obowi zuj ce przepisy standardów ksi gowo ci, które okre laj jak nale y zarejestrowa w

sprawozdaniach finansowych skutki transakcji i wydarze . Audytor winien by wiadomy, e

wiarygodno sprawozda finansowych i raportu o tych sprawozdaniach mo e zosta podwa ona

przez wykazanie niezgodno ci mi dzy sprawozdaniami a pozostałymi informacjami lub bł dów

zawartych w innych informacjach. Audytor powinien oceni dokładno i zgodno wszystkich

dost pnych informacji

Sprawozdania finansowe winny charakteryzowa si cechami, które czyni prezentowane przez nie

informacje przydatnymi dla odbiorców:

Zrozumiałe: informacje nale y rozumie przed jej wykorzystaniem. Nale y unika nadmiernej

szczegółowo ci, przedstawione wyja nienia powinny by dokładne, przejrzyste, i napisane prostym

j zykiem.

Istotne: informacja jest istotna, je li pomaga tym, którzy j wykorzystuj do realizacji swych

działa . Decyduj o tym co jest istotne,

Wiarygodne: informacja wiarygodna przedstawia fakty, winna by dokładna w ramach

akceptowalnej tolerancji, kompletna oraz mo liwa do sprawdzenia. Sprawozdania winny ujawnia ,

w mo liwym stopniu, wszelkie istotne szacunki.

Wa ne: informacja jest wa na, je li mo na oceni , i wpływa ona na działania tych, którzy j

wykorzystuj . Waga jest przedmiotem oceny.

Terminowe Konsekwentne Porównywalne

Podej cie systemowe w audycie - systemy funkcjonalne s zazwyczaj tak skonstruowane, e

mo liwe jest ustalenie wewn trznej hierarchii obiektów kontroli oraz samych kontroli. Na

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

54

najwy szym poziomie znajduj si kontrole sprawowane przez kierownictwo najwy szego

szczebla. Celem tych kontroli jest zapewnienie:

- realizacji głównych celów biznesowych poprzez:

- definiowanie

- planowanie realizacji

- kierowanie realizacj

- monitorowanie rezultatów

Audytor powinien wykorzysta profesjonalny os d do ustalenia niezb dnego zakresu pracy.

Nale y przy tym uwzgl dni relacj nakładów pracy do istotno ci obiektów audytu. Ocena

obiektów kontroli jest podstaw audytu systemów, poniewa kontrola jest oceniana z perspektywy

celów realizowanych przez system. Oznacza to, e oceniamy czy kontrole zapewniaj realizacj

celów badanego systemu.

2.

Funkcje Rady Ministrów.

Zgodnie z Konstytucj (art. 147) Rada Ministrów składa si z Prezesa Rady Ministrów i ministrów.

W skład Rady Ministrów mog by powoływani wiceprezesi Rady Ministrów, Prezes i Wiceprezes

mog pełni funkcj ministrów. W skład Rady Ministrów mog by ponadto powoływani

przewodnicz cy okre lonych w ustawach komitetów.

Na Radzie Ministrów spoczywa podstawowy ci ar wykonywania i nadawania kierunków

władzy wykonawczej. R M jest podstawowym o rodkiem rz dzenia pa stwem w sensie

politycznym, tj. kierowanie jego rozwojem, przes dzanie o wytyczaniu kierunków rozwi zywania

spraw publicznych, kształtowania generalnych rozstrzygni we wszystkich dziedzinach i

sprawowanie ogólnego kierownictwa w odniesieniu do realizacji tych rozstrzygni , wytyczonych

kierunków działania. R M prowadzi polityk wewn trzn i zagraniczn RP i podejmuje decyzje we

wszystkich sprawach polityki pastwa, których ustawa konstytucyjna lub inna ustawa nie zastrzegły

dla innego organu pa stwowego b d samorz du.

RM zajmuje wobec całej administracji pozycj nadrz dn i kierownicz . Spina na szczeblu

centralnym cały aparat administracyjny. W zwi zku z tym RM spełnia funkcje kierownicze,

nadzorcze i koordynacyjne realizowane bezpo rednio w stosunku do organów naczelnych i innych

podległych organów, a za ich po rednictwem dotycz cych wszystkich ogniw administracji

publicznej. RM kieruje administracj rz dow . W zakresie i na zasadach okre lonych w

Konstytucji i ustawach RM w szczególno ci :

14) zapewnia wykonanie ustaw,

15) wydaje rozporz dzenia,

16) koordynuje i kontroluje prace organów administr. rz dowej,

17) chroni interesów Skarbu Pa stwa,

18) uchwala projekt bud etu pa stwa,

19) kieruje wykonaniem bud etu pa stwa oraz uchwala zamkni cie rachunków pa stwowych i

sprawozdanie z wykonania bud etu,

20) zapewnia bezpiecze stwo wewn trzne pa stwa oraz porz dek publiczny,

21) zapewnia bezpiecze stwo zewn trzne pa stwa,

22) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi pa stwami i organizacjami

mi dzynarodowymi,

23) zawiera umowy mi dzynarodowe wymagaj ce ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne

umowy mi dzynarodowe,

24) sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronno ci kraju oraz okre la corocznie liczb

obywateli powoływanych do czynnej słu by wojskowej,

25) okre la organizacj i tryb swojej pracy.

3.

Operacyjne czynniki ryzyka w jsfp.

Istnieje bardzo du o systemów klasyfikacji czynników ryzyka. Czynniki ryzyka dzielimy na

kategorie: np.

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

55

Kategoria : Operacyjne czynniki ryzyka

1. Działalno podstawowa

a) presja wywierana na kierownictwo,

b) niedawne zmiany kluczowych pracowników,

c) skomplikowanie operacji JA

d) do wiadczenie zawodowe pracowników,

personel( morale, niezadowolenie, stres)

2. Informacja

a) integralno baz danych,

b) bezpiecze stwo IT,

c) poufno danych,

3. Stabilno

a)stabilno poziomu produkcji

b) gwałtowny wzrost

4. Technologiczne

a) poziom uzale nienia od IT

b) pojawienie si nowych technologii

5. Projekty

a) niepowodzenie projektu,

b) nadmierne koszty,

c) opó nienia

6. Innowacyjno

a) koszty bada naukowych,

b) opór pracowników

c) skłonno do zmian

ZESTAW XXIX

1. Co to s jsfp i czym si charakteryzuj ?

Okre la si jako zespół organów, osób i jednostek organizacyjnych, których podstawowe

zadanie polega na realizacji funkcji administracji w sferze finansów publicznych. Finanse publiczne

s wyrazem stosunków społecznych i ekonomicznych powstaj cych w trakcie nieustannych,

dynamicznych uj tych procesów gromadzenia dochodów i przychodów oraz dokonywania

wydatków (gospodarowania rodkami pieni nymi) na cele publiczne.

Finanse publiczne obejmuj procesy zwi zane z gromadzeniem rodków publicznych oraz

ich rozdysponowaniem, a w szczególno ci:

• pobieranie i gromadzenie dochodów;

• wydatkowanie rodków publicznych;

• finansowanie deficytu;

• zaci ganie zobowi za anga uj cych rodki publiczne;

• zarz dzanie rodkami publicznymi;

zarz dzanie długiem publicznym

Do sektora finansów publicznych zalicza si :

• organy władzy publicznej, organy administracji rz dowej, organy kontroli pa stwowej i

ochrony prawa, s dy i trybunały, a tak e jednostki samorz du terytorialnego i ich organy

oraz zwi zki;

• jednostki bud etowe, zakłady bud etowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek

bud etowych;

• fundusze celowe;

• pa stwowe szkoły wy sze;

• jednostki badawczo-rozwojowe;

• samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;

• pa stwowe lub samorz dowe instytucje kultury;

• Zakład Ubezpiecze Społecznych, Kas Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i

zarz dzane przez nie fundusze;

• Narodowy Fundusz Zdrowia;

• Polsk Akademi Nauk i tworzone przez ni jednostki organizacyjne;

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

56

pa stwowe lub samorz dowe osoby prawne utworzone na podstawie odr bnych ustaw w celu

wykonywania zada publicznych, z wył czeniem przedsi biorstw, banków i spółek prawa

handlowego.

2. Jakie s standardy?

3. Standardy ogólne - organizacja

3.1. Komórka audytu wewn trznego

3.2. Obowi zki i zadania audytora wewn trznego

3.2.1. Obowi zki audytora wewn trznego

3.2.2. Zadania audytora wewn trznego

3.3

Planowanie i sprawozdawczo

3.4. Czynno ci sprawdzaj ce

4. Standardy szczegółowe - wykonywanie zawodu

4.1. Niezale no i obiektywizm

4.1.1. Niezale no

4.1.2. Obiektywizm

- bezstronno

- naruszenie niezale no ci lub obiektywizmu

4.2. Rzetelno i profesjonalizm

4.2.1. Rzetelno

- nale yta staranno

4.2.2. Profesjonalizm

4.3. Jako i efektywno

4.3.1. Jako i efektywno wykonywanej pracy

4.3.2. System oceny pracy audytora wewn trznego

- oceny wewn trzne

- oceny zewn trzne

4.3.3. Prezentacja wyników

4.4. Zgodno ze standardami

4.4.1. U ycie formuły "przeprowadzony zgodnie ze standardami"

4.4.2. Działania niezgodne ze standardami

5. Standardy szczegółowe - realizacja audytu wewn trznego

5.1. Zarz dzanie komórk audytu wewn trznego

5.1.1. Zarz dzanie działalno ci komórki audytu wewn trznego

5.1.2. Planowanie

5.1.3. Zarz dzanie kadrami

5.1.4. Koordynacja działa

5.2. Zakres działa audytu wewn trznego

5.2.1. Zarz dzanie ryzykiem

5.2.2. System kontroli wewn trznej

5.2.3. Zarz dzanie jednostk

5.3. Przeprowadzanie audytu wewn trznego

5.3.1. Ocena obszarów ryzyka

5.3.2. Przygotowanie planu audytu wewn trznego

5.3.3. Przygotowywanie programu zadania audytowego

5.3.4. Przeprowadzanie zadania audytowego

5.4. Nadzór nad przeprowadzaniem audytu wewn trznego

5.5. Składanie sprawozda

5.6. Czynno ci sprawdzaj ce

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

57

INNE.

Poj cie czynnika ryzyka wg podr cznika Ministerstwa Finansów

Czynniki ryzyka:

1) Ustalenia poprzednich audytów

2) Ocena wra liwo ci

3) rodowisko kontrolne

4) Zaufanie do kierownictwa operacyjnego

5) Zmiany w ludziach lub systemach

6) Zło ono

Ocena wg skali

1) Prawdopodobnie nie ma problemu

2) Mo liwo problemu

3) Nieunikniony problem

1) Ustalenia poprzednich audytów –

• Istotne odst pstwa, znaczne korekty, wi ksza ni zwykle liczba wniosków oraz ich

bezskuteczna powtarzalno znamionuj problemy

• Brak wniosków lub bezzwłoczna reakcja na poprzednie ustalenia wiadczy o

dyscyplinie systemu kontroli wewn trznej

2) Wra liwo – j.t. miara wła ciwego ryzyka zwi zanego z ocenian jednostk , czyli tego, co

mo e si nie uda i jakie to spowoduje konsekwencje. Mo e to by ryzyko zwi zane z utrat lub

uszkodzeniem maj tku, nie wykrytym bł dem, nieznanym lub bł dnie skalkulowanym

zobowi zaniem lub ryzyko niekorzystnej opinii publicznej, odpowiedzialno ci prawnej.

3) rodowisko kontrolne - reprezentuje ł cznie zasady, procedury, rutyny, zabezpieczenia

fizyczne oraz zaanga owany personel. W korzystnym rodowisku kontrolnym najwa niejsze jest

nastawienie kierownictwa, przestrzeganie udokumentowanych zasad i procedur, niezawodne

systemy, bezzwłoczne wykrywanie i naprawianie błedów, odpowiedni personel o kontrolowanej

rotacji. Odwrotnie – brak nadzoru, liczne bł dy, brak dokumentacji, niekorzystne zaległo ci w

pracy, wysoka rotacja oraz nie rutynowe transakcje to objawy złego rodowiska kontrolnego.

4) Zaufanie do kierownictwa operacyjnego - kryterium to odzwierciedla zaufanie jakim

kierownictwo audytu darzy kadr kierownicz bezpo r. odpowiedzialn za dan jednostk i jej

zaanga owanie w system kontroli wew. Charakteryzuj je czynniki takie jak współdziałanie przy

poprzednich audytach, praktyka kadry kierowniczej w danym rodowisku pracy.

5) Zmiany w ludziach/systemach - zmiany wywieraj du y wpływ na system kontroli

wewn trznej i sprawozdawczo finansow . Niekorzystne zmiany to reorganizacje, nagłe i cz ste

wahania obci enia prac , nowe systemy, przej cia, nowe przepisy, rotacja personelu.

6) Zło ono - czynnik ryzyka, który odzwierciedla mo liwo przeoczenia bł dów lub

nieprawidłowo ci z powodu zło ono ci rodowiska. Czynniki zło ono ci – zakres automatyzacji,

skomplikowane obliczenia, liczba usług, uzale nienie od osób trzecich, oczekiwania opinii

publicznej, czas przetwarzania

Plan audytu

Podstawowym zało eniem realizacji audytu wewn trznego jest planowo jego wykonania.

Plan audytu przygotowuje audytor w porozumieniu z kierownikiem jednostki. Plan audytu zawiera

w szczególno ci :

1) analiz obszarów ryzyka w zakresie gromadzenia rodków publicznych i dysponowania

nimi,

2) tematy audytu wewn trznego,

3) proponowany harmonogram realizacji audytu wewn trznego,

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

58

4) planowane obszary, które powinny zosta obj te audytem wewn trznym w kolejnych

latach

Audytor wewn trzny przedstawia kierownikowi jednostki oraz Głównemu Inspektorowi Audytu

Wewn trznego (niektóre jednostki):

• do ko ca marca ka dego roku – sprawozdanie z wykonania planu audytu za rok

poprzedni,

• do ko ca pa dziernika ka dego roku – plan audytu na rok nast pny

Wykonywanie audytów poza planem powinno by jak najrzadsze i racjonalnie uzasadnione

Zasada ogólnego planowania oznacza, e nale y d y do:

1.wyboru obszarów poddawanych audytowi na podstawie udokumentowanej analizy ryzyka,

2. poddawania audytowi w mo liwie krótkim okresie (2-3 lata) wszystkich systemów zarz dzania i

kontroli finansowej,

3. w przypadku systemów, w których badanie nie jest mo liwe ze wzgl du na ich wielko nale y

stosowa metody próbkowania operacji.

Metody analizy ryzyka

1) Matematyczna - Ocena ryzyka przeprowadzana jest w oparciu o wzory matematyczne

na ogół z zastosowaniem arkuszy kalkulacyjnych. Metody matematyczne maj zalety, np.

a. mog by przeprowadzane we współpracy z kierownictwem,

b. dostarczaj lepiej udokumentowanych argumentów,

c. umo liwiaj pomiar trendów,

d. pozwalaj audytorom sprzeda profesjonalizma

Zastosowane kategorie ryzyk:

- istotno

- jako zarz dzania

- kontrola wewn trzna

- czynniki zewn trzne

- operacyjne

Istotno - to iloczyn prawdopodobie stwa wyst pienia danego zdarzenia oraz jego wpływu na

organizacj ( potencjalne straty)

Jako zarz dzania - kwalifikacje pracowników i kierowników, zarz dzanie zasobami ludzkimi

(płace, pakiety socjalne, szkolenia , cie ki awansu)

Operacyjne czynniki ryzyka (zwi zane z prowadzon działalno ci )

- Działalno podstawowa

• Presja wywierana na kierownictwo

• Niedawne zmiany kluczowych pracowników

• Do wiadczenie zawodowe pracowników

• Personel (morale, niezadowolenie, stres)

• Skomplikowanie operacji

- Informacja

• Integralno baz danych

• Bezpiecze stwo

• Poufno danych

1) stabilno :

- stabilno poziomu produkcji

- gwałtowny wzrost

2) technologiczne :

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

59

- pojawienie si nowych technologii

- poziom uzale nienia od IT

3) projekty :

- niepowodzenie projektu

- nadmierne koszty

- opó nienia

4) innowacyjno :

- koszty bada naukowych

- opór pracowników

- skłonno do zmian

2

) Metoda szacunkowa - metoda delficka (ekspercka)

Ryzyko jest oceniane przez audytora na podst. do wiadczenia.

audyt wew. ma dokona wyboru 4 spo ród 12 zada audytowych

zadaniom audytowym zostaj przypisane kolejne numery ( od 1 do 12)

do dokonania wyboru wyznaczona zostaje grupa audytorów

ka dy audytor tworzy własn list rankingow

zadanie audytowe, które powinno by zrealizowane jako pierwsze otrzymuje najwi ksz

liczb punktów

ka de kolejne otrzymuje o jeden punkt ni ej (mniejsze ryzyko)

punkty s sumowane i tworzony jest ranking zada

wynik podawany jest w % (dzieli si ilo punktów, które otrzymało ka de zadanie ł cznie

przez ilo punktów, któr otrzymało zadanie pierwsze na li cie. Pierwsze zadanie na li cie

ma ryzyko – 100%)

Zaleta - łatwo stosowania

Wady - trudno w precyzyjnej ocenie ryzyka – subiektywno

2.3. Grupowe metody identyfikacji ryzyka

1. Ankiety eksperckie

Metoda ankiet eksperckich polega na uzyskiwaniu informacji na temat rodzajów ryzyka

pojawiaj cych si w danej działalno ci oraz zagro e jakie mog wynika ze zidentyfikowanych

ryzyk, a tak e mo liwego prawdopodobie stwa wyst pienia ryzyk od wła ciwego eksperta, który

najlepiej orientuje si w danej działalno ci. Ekspertem mo e zosta kierownik danej jednostki

(komórki) organizacyjnej, poniewa on najlepiej zna zadania realizowane przez jednostk .

Identyfikacja ryzyka t metod rozpoczyna si od przygotowania przez audytora ankiet

dotycz cych danego obszaru. Nast pnie nale y uzgodni z wybranym ekspertem termin

przeprowadzenia ankiety, tak aby nie przeszkadza mu w bie cej pracy oraz aby da mu

odpowiednio du o czasu do przygotowania si do tej rozmowy. Dobrze jest dostarczy wcze niej

ankiet lub list tematów, jakie b d poruszane podczas rozmowy.

Bardzo wa nym etapem tej metody jest rozpoznanie wła ciwego specjalisty w danej dziedzinie.

Audytor powinien wybra specjalist , który najlepiej zna dziedzin obj t ankiet . Podczas

rozmowy nie powinno si odbiega znacz co od wyznaczonego tematu rozmowy, ale nale y

wysłucha opinii eksperta na inne tematy, które wi

si z jego dziedzin . Informacje te b dzie

mo na wykorzysta podczas rozmów z innymi ekspertami.

Ka da metoda identyfikacji ryzyka ma swoje wady i zalety. Wady metody ankiet eksperckich

to:

mo liwo otrzymania wielu subiektywnych opinii od ekspertów,

uzyskanie informacji słabej jako ci,

wybór niewła ciwych osób do przeprowadzenia ankiet,

wyniki ankiet mog okaza si niedokładne, mało szczegółowe, mog mie równie nisk

u yteczno .

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

60

Do zalet tej metody mo emy zaliczy :

niski koszt metody,

do przeprowadzenie identyfikacji t metod nie s wymagane du e zasoby,

jest łatwa do zastosowania.

2. Metoda delficka

Nazwa metody pochodzi od wyroczni w Delfach. Zgodnie z mitologi greck , kapłankom –

opiekunkom wyroczni, mo na było zada pytanie dotycz ce przyszło ci. Odpowiedzi na nie,

dawane pod wpływem bogów, były przekazywane odpowiednim osobom, których zadaniem było

ich wytłumaczenie.

W tej metodzie identyfikacji ryzyka równie wykorzystuje si wiedz ekspertów, ale nie

musz to by osoby doskonale znaj ce analizowan działalno . Wystarczy, e b d to osoby na

bie co uczestnicz ce w danej działalno ci oraz zainteresowane jej wynikami. Podobnie jak w

metodzie opisanej powy ej, nale y przygotowa kwestionariusze pyta zwi zanych z

analizowanym obszarem. Pytania powinny by precyzyjnie sformułowane, aby mo na było

otrzyma konkretne odpowiedzi, powinny te w pewnym stopniu umo liwia twórcz interpretacj

danego problemu. Ankiety s przekazywane ekspertom do wypełnienia. Maj oni wtedy

odpowiednio du o czasu na ich przygotowanie i bezpo redni dost p do niezb dnych informacji.

Metoda ta na etapie wypełniania ankiety nie wymaga spotkania audytora z ekspertem.

Eksperci udzielaj odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszach, a osoby

przeprowadzaj ce ankiety (w tym przypadku audytor) interpretuje te opinie. Osoby ankietowane

weryfikuj te interpretacje, tak aby ich informacje były dobrze zrozumiane przez audytora. Ankieta

metod delfick mo e by przeprowadzona w kilku cyklach. Dzi ki temu wyniki s coraz bardziej

precyzyjne.

Do wad metody delfickiej zaliczy nale y:

mo liwo bł dne interpretacji odpowiedzi udzielanych przez ekspertów,

przeprowadzenie ankiet mo e okaza si czasochłonne.

Do zalet tej metody nale :

otrzymywanie odpowiedzi od ekspertów bez zakłócania ich normalnego toku pracy,

niskie koszty przeprowadzenie oraz minimalne zasoby, jakie s potrzebne do jej

przeprowadzenia.

Ksi gi rachunkowe (art. 13 u. o r.)

Ksi gi rachunkowe obejmuj zbiory zapisów ksi gowych, obrotów (sum zapisów) i sald, które

tworz :

1) dziennik

2) ksi g główn

3) ksi gi pomocnicze

4) zestawienia obrotów i sald ksi gi głównej oraz sald ksi g pomocniczych

5) wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz)

Ksi gi rachunkowe prowadzi si w siedzibie jednostki. W przypadku nieprowadzenia ksi g

rachunkowych w siedzibie jednostki kierownik obowi zany jest:

1) powiadomi wła ciwy urz d skarbowy o miejscu prowadzenia ksi g w terminie 15 dni od

dnia wydania ksi g poza siedzib jednostki

2) zapewni dost pno ksi g rachunkowych do badania przez upowa nione organy kontroli

zewn trznej w siedzibie jednostki

Ksi gi rachunkowe otwiera si :

1) na dzie rozpocz cia działalno ci

2) na pocz tek ka dego nast pnego roku obrotowego

3) na dzie zmiany formy prawnej

4) na dzie wpisu do rejestru poł czenia jednostek lub podziału jednostki, powoduj cych

powstanie nowej jednostki

background image

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

www.audyt.net

Materiał opracowany przez u ytkownika serwisu PAW: monka

61

5) na dzie rozpocz cia likwidacji lub wszcz cia post powania upadło ciowego

- w ci gu 15 dni od dnia zaistnienia tych zdarze .

Ksi gi rachunkowe zamyka si :

1) na dzie ko cz cy rok obrotowy

2) na dzie zako czenia działalno ci jednostki

3) na dzie poprzedzaj cy zmian formy prawnej

4) ww jednostce przejmowanej na dzie przej cia jednostki przez inn jednostk

5) na dzie poprzedzaj cy dzie podziału lub poł czenia jednostek, je eli w wyniku poł czenia

powstaje nowa jednostka

6) na dzie poprzedzaj cy dzie postawienia jednostki w stan likwidacji lub upadło ci

7) na inny dzie bilansowy okre lony odr bnymi przepisami

- nie pó niej ni w ci gu 3 miesi cy od dnia zaistnienia tych zdarze

Zamkni cie ksi g rachunkowych polega na nieodwracalnym wył czeniu mo liwo ci

dokonywania zapisów ksi gowych w zbiorach tworz cych zamkni te ksi gi rachunkowe.

Ksi gi rachunkowe powinny by :

1) trwale oznaczone nazw jednostki, której dotycz , nazw danego rodzaju ksi gi

rachunkowej oraz nazw programu przetwarzania

2) wyra nie oznaczone co do roku obrotowego, okresu sprawozdawczego i daty

sporz dzenia

3) przechowywane starannie w ustalonej kolejno ci.

Przy prowadzeniu ksi g rachunkowych przy u yciu komputera nale y zapewni

automatyczn kontrol ci gło ci zapisów, przenoszenia obrotów lub sald. Wydruki komputerowe

ksi g rachunkowych powinny si składa z automatycznie numerowanych stron, z oznaczeniem

pierwszej i ostatniej, oraz by sumowane na kolejnych stronach w sposób ci gły w roku

obrotowym.

Dziennik zawiera chronologiczne uj cie zdarze , jakie nast piły w danym okresie

sprawozdawczym. Powinien umo liwia uzgodnienie jego obrotów z obrotami zestawienia obrotów

i sald kont ksi gi głównej.

Zapisy w dzienniku musz by kolejno numerowane, a sumy zapisów liczone w sposób ci gły.

Sposób dokonywania zapisów w dzienniku powinien umo liwia ich jednoznaczne powi zanie ze

sprawdzonymi i zatwierdzonymi dowodami ksi gowymi.

Konta ksi gi głównej zawieraj zapisy o zdarzeniach w uj ciu syntetycznym. Na kontach

ksi gi głównej obowi zuje uj cie zarejestrowanych uprzednio lub równocze nie w dzienniku

zdarze , zgodnie z zasad podwójnego zapisu.

1.

Zaksi gowa operacje : przyj cie rodka trwałego z inwestycji, zapłata faktury, lista

płac, podatek.

- Przyj cie rodka trwałego z inwestycji

Ma/ 080 –inwestycje - Wn/ 011 – rodki trwałe

- Zapłata faktury :

1) wpływ faktury do jednostki

Wn / 080 – inwestycje Ma / 201 – rozrach z odbiorcami i dostawcami

2) zapłata faktury:

Wn / 201 – rozr. z odbiorc. i dost. Ma/ 130 – rach. bie cy jedn. bud etowych

- Lista płac i podatek dochodowy od wynagrodze

1) Lista płac brutto Wn 400 - koszty Ma 231- rozr. z tyt wynagrodz.

2) Zobowi zanie z tytułu pod. dochod. i ZUS Wn 231 Ma 225 – rozr. z bud etami i 229-

pozost. rozr. publicznopraw.

3) Wypłacone z kasy jednostki wynagrodzenia Wn 231 Ma 101- kasa

4) Wyci g bankowy potwierdzaj cy przekazanie rodków do US i ZUS

Wn 225 i 229 Ma 130


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
opracowania, 6 sem, PeLeNy, egzam
opracowane pytania na egzam
opracowane pytania na egzam cut, 1
Opracowane pytania Rycerz Egzam Nieznany
Fizjologia roślin Egzam Opracowanie
teorie zmiany społecznej opracowanie na egzam, Teorie zmiany społecznej
Egzam duże opracowanie
pytania-kubas-cw-egzam-opracowane, Systemy Europy Wschodniej
Budownictwo - pomoc, Studia Budownictwo Zielona Góra Uz, Semestr 2, budownictwo(1), Egzam Budownictw
wentylacja egzam-mini, IŚ Tokarzewski 27.06.2016, V semestr COWiG, WiK (Wentylacja i Klimatyzacja),
WSZECHWIEDZA S, Politechnika Poznańska, Studia- materiały, Semestr 2, Obróbka plastyczna- wykłady, M
mechanika-pytania, Studia, Studia, Egzaminy, meo, Mechanika, MEO egzamin, meo opracowanie na egzamin
Historia?ministracji opracowanie podanych zagadnień i ściąga na egzam
opracowane zagadnienia programowanie, studia, informatyka, programowanie, Program.egzam opracowanie
opracowane zagadnienia na egzam Nieznany
mikro egzam opracowanie
opracowane zagadn egzam (1)

więcej podobnych podstron