METODA

METODA

SONDAŻU

SONDAŻU

DIAGNOSTYCZNEG

DIAGNOSTYCZNEG

O

O

Obejmuje wszelkiego typu zjawiska

Obejmuje wszelkiego typu zjawiska

społeczne o znaczeniu istotnym dla

społeczne o znaczeniu istotnym dla

wychowania, ponadto stany

wychowania, ponadto stany

świadomości społecznej, opinii i

świadomości społecznej, opinii i

poglądów określonych zbiorowości

poglądów określonych zbiorowości

Najczęściej występujące techniki to :

Najczęściej występujące techniki to :

•

Ankieta

Ankieta

•

Wywiad

Wywiad

•

Techniki statystyczne

Techniki statystyczne

•

Analiza dokumentów osobistych

Analiza dokumentów osobistych

Czym jest metoda

Czym jest metoda

sondażu?

sondażu?

To metoda badań,

To metoda badań,

której podstawową funkcją

której podstawową funkcją

jest gromadzenie informacji

jest gromadzenie informacji

o interesujących badacza problemach

o interesujących badacza problemach

w wyniku relacji słownych

w wyniku relacji słownych

osób badanych,

osób badanych,

nazywanych respondentami.

nazywanych respondentami.

Główna cecha:

Główna cecha:

„

„

wypytywanie”

wypytywanie”

bądź

bądź

sondowanie opinii.

sondowanie opinii.

Kiedy się stosuje?

Kiedy się stosuje?

Metodę sondażu zaleca się

Metodę sondażu zaleca się

stosować wtedy, gdy pragniemy

stosować wtedy, gdy pragniemy

dowiedzieć się o opiniach

dowiedzieć się o opiniach

respondentów na temat

respondentów na temat

interesujących nas spraw,

interesujących nas spraw,

jak oni je widzą i oceniają.

jak oni je widzą i oceniają.

Pytania w metodzie

Pytania w metodzie

sondażu są:

sondażu są:

•

wynikiem przyjętej

wynikiem przyjętej

koncepcji badań tzn.

koncepcji badań tzn.

pozostają w zgodzie

pozostają w zgodzie

ze sprecyzowanym

ze sprecyzowanym

bliżej problemem

bliżej problemem

badawczym

badawczym

•

wyrażone w formie

wyrażone w formie

grzecznościowej

grzecznościowej

•

sformułowane jasno,

sformułowane jasno,

jednoznacznie

jednoznacznie

i dokładnie

i dokładnie

•

jednakowo rozumiane

jednakowo rozumiane

przez osoby badane

przez osoby badane

i wyrażone

i wyrażone

w

w

używanym

używanym

przez nich,

przez nich,

potocznym języku

potocznym języku

Przed zadaniem pytań

Przed zadaniem pytań

informujemy:

informujemy:

•

kto jest inicjatorem badań i ponosiła nie

kto jest inicjatorem badań i ponosiła nie

odpowiedzialność oraz kto je przeprowadza,

odpowiedzialność oraz kto je przeprowadza,

•

jaki przyświeca im cel,

jaki przyświeca im cel,

•

jak należy odpowiadać na postawione

jak należy odpowiadać na postawione

pytania,

pytania,

•

w jakim stopniu zapewnia się badanym

w jakim stopniu zapewnia się badanym

anonimowość i dyskrecję ich wypowiedzi

anonimowość i dyskrecję ich wypowiedzi

Rodzaje pytań sondażowych:

Rodzaje pytań sondażowych:

•

otwarte

otwarte

– pozostawiają respondentowi

– pozostawiają respondentowi

całkowitą swobodę wypowiedzi

całkowitą swobodę wypowiedzi

•

pytania zamknięte

pytania zamknięte

– pytania z ustalonymi z

– pytania z ustalonymi z

góry możliwymi odpowiedziami

góry możliwymi odpowiedziami

•

pytania półotwarte

pytania półotwarte

–najczęściej pozostawia

–najczęściej pozostawia

się wolne miejsce na dopisanie lub

się wolne miejsce na dopisanie lub

powiedzenie „innych” wypowiedzi

powiedzenie „innych” wypowiedzi

ANKIETA

ANKIETA

To technika zdobywania informacji

To technika zdobywania informacji

polegającą na wypełnianiu

polegającą na wypełnianiu

najczęściej samodzielnie przez

najczęściej samodzielnie przez

badanego specjalnych

badanego specjalnych

kwestionariuszy, na ogół o wysokim

kwestionariuszy, na ogół o wysokim

stopniu standaryzacji w obecności

stopniu standaryzacji w obecności

lub częściej bez obecności ankietera.

lub częściej bez obecności ankietera.

Ma zazwyczaj charakter anonimowy,

Ma zazwyczaj charakter anonimowy,

a co za tym idzie można liczyć

a co za tym idzie można liczyć

na dużą otwartość i szczerość.

na dużą otwartość i szczerość.

Istotna jest poprawność pytań: zazwyczaj

Istotna jest poprawność pytań: zazwyczaj

są konkretne, ścisłe i jednoproblemowe.

są konkretne, ścisłe i jednoproblemowe.

Najczęściej pytania są zamknięte

Najczęściej pytania są zamknięte

i zaopatrzone w tzw. kafeterię, czyli

i zaopatrzone w tzw. kafeterię, czyli

zestaw wszelkich możliwych odpowiedzi.

zestaw wszelkich możliwych odpowiedzi.

Ważna jest nie tylko treść,

Ważna jest nie tylko treść,

lecz także forma

lecz także forma

zadawanych pytań

zadawanych pytań

•

jakość papieru,

jakość papieru,

druk, układ

druk, układ

graficzny,

graficzny,

•

liczba pytań

liczba pytań

•

troska o staranny

troska o staranny

wydruk zestawu

wydruk zestawu

pytań

pytań

•

zwracanie się w

zwracanie się w

formie

formie

grzecznościowej,

grzecznościowej,

•

kolejność pytań,

kolejność pytań,

Podział badań ankietowych

Podział badań ankietowych

ze względu na

ze względu na

sposób rozprowadzenia

sposób rozprowadzenia

kwestionariuszy

kwestionariuszy

ankietowych wśród

ankietowych wśród

badanych:

badanych:

Ankieta audytoryjna

Ankieta audytoryjna

(środowiskowa):

(środowiskowa):

Przeprowadza się ją zazwyczaj

Przeprowadza się ją zazwyczaj

w miejscu pracy osób badanych

w miejscu pracy osób badanych

np. w szkole, fabryce,

np. w szkole, fabryce,

a także miejscu zamieszkania

a także miejscu zamieszkania

np. internat, dom dziecka

np. internat, dom dziecka

Ankieta pocztowa

Ankieta pocztowa

Polega na rozsyłaniu drogą

Polega na rozsyłaniu drogą

pocztową

pocztową

jej kwestionariusza wraz

jej kwestionariusza wraz

z instrukcją do specjalnie

z instrukcją do specjalnie

wyselekcjonowanych osób.

wyselekcjonowanych osób.

Ankieta prasowa

Ankieta prasowa

Wymaga zamieszczenia

Wymaga zamieszczenia

kwestionariusza ankiety i

kwestionariusza ankiety i

instrukcji

instrukcji

na łamach jakiejś gazety

na łamach jakiejś gazety

lub czasopisma

lub czasopisma

Jawna

Jawna

Anonimowa

Anonimowa

Ujawnia się nazwisko

Ujawnia się nazwisko

respondenta

respondenta

lub zamieszcza się

lub zamieszcza się

w niej dane

w niej dane

ułatwiające jego

ułatwiające jego

identyfikację

identyfikację

(bardzo rzadko

(bardzo rzadko

stosowany)

stosowany)

Bez podawania

Bez podawania

nazwiska

nazwiska

lub innych danych

lub innych danych

ułatwiających

ułatwiających

identyfikację

identyfikację

Ankieta jest niezastąpiona

Ankieta jest niezastąpiona

w badaniach pedagogicznych

w badaniach pedagogicznych

jako narzędzie poznawania

jako narzędzie poznawania

cech zbiorowości, faktów,

cech zbiorowości, faktów,

opinii o zdarzeniach,

opinii o zdarzeniach,

danych liczbowych.

danych liczbowych.

Trudniej zaobserwować za jej

Trudniej zaobserwować za jej

pomocą bardziej złożone problemy

pomocą bardziej złożone problemy

środowiska wychowawczego.

środowiska wychowawczego.

Nie w pełni może być wykorzystana

Nie w pełni może być wykorzystana

do poznawania układów

do poznawania układów

i zależności społecznych, przebiegu

i zależności społecznych, przebiegu

i uwarunkowania procesów społecznych

i uwarunkowania procesów społecznych

w środowisku.

w środowisku.

Może spełniać pożyteczną rolę

Może spełniać pożyteczną rolę

w początkowym etapie

w początkowym etapie

badań, gdy pragniemy

badań, gdy pragniemy

zdobyć wiedzę wyjściową, a w

zdobyć wiedzę wyjściową, a w

miarę ogólną do przygotowania

miarę ogólną do przygotowania

szczegółowych badań wywiadem

szczegółowych badań wywiadem

lub za pomocą obserwacji.

lub za pomocą obserwacji.

Nie powinno się zatem badań

Nie powinno się zatem badań

pedagogicznych, których

pedagogicznych, których

celem jest budowanie

celem jest budowanie

pewnych uogólnień lub

pewnych uogólnień lub

wyznaczanie kierunków

wyznaczanie kierunków

działania, opierać w

działania, opierać w

całości na ankiecie.

całości na ankiecie.

WYWIAD

WYWIAD

To rozmowa badającego

To rozmowa badającego

z respondentem lub

z respondentem lub

respondentami według

respondentami według

opracowanych wcześniej

opracowanych wcześniej

dyspozycji lub w oparciu o

dyspozycji lub w oparciu o

specjalny kwestionariusz.

specjalny kwestionariusz.

Wśród pedagogów utarła się nazwa

Wśród pedagogów utarła się nazwa

wywiadu środowiskowego

wywiadu środowiskowego

. Różni się

. Różni się

on od innych zakresem i celem.

on od innych zakresem i celem.

Wykorzystuje się go przy poznawaniu

Wykorzystuje się go przy poznawaniu

układów, charakteru i zależności

układów, charakteru i zależności

środowiska wychowawczego, a także

środowiska wychowawczego, a także

przy poznawaniu wszelkiej

przy poznawaniu wszelkiej

problematyki środowiska i aspektów

problematyki środowiska i aspektów

wychowania w środowisku

wychowania w środowisku

społecznym.

społecznym.

Służy przede wszystkim do

Służy przede wszystkim do

poznawania faktów, opinii i postaw

poznawania faktów, opinii i postaw

danej zbiorowości. Materiał uzyskany

danej zbiorowości. Materiał uzyskany

drogą wywiadu pozwala na analizę

drogą wywiadu pozwala na analizę

układów i zależności między

układów i zależności między

zjawiskami.

zjawiskami.

Najważniejszym warunkiem

Najważniejszym warunkiem

poprawnego przeprowadzenia

poprawnego przeprowadzenia

wywiadu są właściwie przygotowane

wywiadu są właściwie przygotowane

dyspozycje, określane zazwyczaj

dyspozycje, określane zazwyczaj

mianem kwestionariusza.

mianem kwestionariusza.

Musi to być jednak zestaw pytań

Musi to być jednak zestaw pytań

zbudowany według pewnych zasad.

zbudowany według pewnych zasad.

Tendencje panujące we współczesnej

Tendencje panujące we współczesnej

pedagogice zmierzają do opierania

pedagogice zmierzają do opierania

wywiadu na

wywiadu na

kwestionariuszu

kwestionariuszu

skategoryzowanym.

skategoryzowanym.

Celem tych badań jest jak najbardziej

Celem tych badań jest jak najbardziej

wszechstronne i dogłębne poznanie

wszechstronne i dogłębne poznanie

istoty zjawisk zachodzących w

istoty zjawisk zachodzących w

środowisku.

środowisku.

Do tego celu lepiej służą swobodne

Do tego celu lepiej służą swobodne

rozmowy według dyspozycji

rozmowy według dyspozycji

(pytania otwarte), które można

(pytania otwarte), które można

ukierunkowywać. Często jednak

ukierunkowywać. Często jednak

pewne sprawy wymagają

pewne sprawy wymagają

precyzyjnego i

precyzyjnego i

konkretnego poznania, czemu lepiej

konkretnego poznania, czemu lepiej

służy kwestionariusz

służy kwestionariusz

skategoryzowany.

skategoryzowany.

Istnieje kilka czynników,

Istnieje kilka czynników,

które mogą zakłócać

które mogą zakłócać

wiarygodność informacji:

wiarygodność informacji:

1.

1.

Respondent, ze strony, którego

Respondent, ze strony, którego

możemy uzyskać celowo fałszywe

możemy uzyskać celowo fałszywe

informacje, bądź zostać mimowolnie

informacje, bądź zostać mimowolnie

wprowadzeni w błąd lub

wprowadzeni w błąd lub

możemy pewnych wiadomości nie

możemy pewnych wiadomości nie

uzyskać, jeśli respondent ich nie

uzyskać, jeśli respondent ich nie

posiada,

posiada,

2.

2.

Kwestionariusz, który może nie

Kwestionariusz, który może nie

obejmować wszystkich ważnych

obejmować wszystkich ważnych

zagadnień, a więc być

zagadnień, a więc być

niewyczerpujący.

niewyczerpujący.

Może posługiwać się niejasnymi lub

Może posługiwać się niejasnymi lub

niezrozumiałymi pojęciami. Może

niezrozumiałymi pojęciami. Może

wreszcie być niedostatecznie

wreszcie być niedostatecznie

skategoryzowany, co prowadzi do

skategoryzowany, co prowadzi do

różnych interpretacji tego samego

różnych interpretacji tego samego

zagadnienia.

zagadnienia.

3.

3.

Sam prowadzący badania - przy

Sam prowadzący badania - przy

kompletowaniu ekipy badawczej należy

kompletowaniu ekipy badawczej należy

pamiętać, że sam ankieter jest również

pamiętać, że sam ankieter jest również

swoistym narzędziem badawczym.

swoistym narzędziem badawczym.

Należy zatem podporządkować jego

Należy zatem podporządkować jego

indywidualne cechy wymaganiom reguł

indywidualne cechy wymaganiom reguł

badania.

badania.

Chodzi tu głównie o jednoznaczne

Chodzi tu głównie o jednoznaczne

pojmowanie pytań, a także o

pojmowanie pytań, a także o

przywiązanie jednakowej wagi do

przywiązanie jednakowej wagi do

wszystkich problemów.

wszystkich problemów.

Istnieją różne typy

Istnieją różne typy

wywiadów:

wywiadów:

Skategoryzowany

Skategoryzowany

i

i

nieskategoryzowany

nieskategoryzowany

Różnią się od siebie

Różnią się od siebie

zasadami

zasadami

konstrukcji.

konstrukcji.

Narzucają

Narzucają

określony sposób

określony sposób

prowadzenia

prowadzenia

wywiadu.

wywiadu.

Jeden daje możliwość

Jeden daje możliwość

swobody w

swobody w

formułowaniu pytań

formułowaniu pytań

oraz zmieniania ich

oraz zmieniania ich

kolejności.

kolejności.

Natomiast drugi

Natomiast drugi

ogranicza kolejność i

ogranicza kolejność i

brzmienie

brzmienie

stawianych pytań

stawianych pytań

Jawny, ukryty i jawny

Jawny, ukryty i jawny

nieformalny

nieformalny

Wywiad jawny

Wywiad jawny

to rozmowa, w której badany

to rozmowa, w której badany

poinformowany jest o prawdziwych celach,

poinformowany jest o prawdziwych celach,

charakterze i przedmiocie wywiadu.

charakterze i przedmiocie wywiadu.

Musi on być skategoryzowany.

Musi on być skategoryzowany.

Ankieter w trakcie luźnej rozmowy próbuje tak ją

Ankieter w trakcie luźnej rozmowy próbuje tak ją

ukierunkować by wydobyć interesujące go

ukierunkować by wydobyć interesujące go

dane.

dane.

W przypadku zagadnień drażliwych lub

W przypadku zagadnień drażliwych lub

jeśli rola społeczna badanego w danej

jeśli rola społeczna badanego w danej

zbiorowości ściśle określa jego opinie

zbiorowości ściśle określa jego opinie

lub postawy, które niekiedy mogą być

lub postawy, które niekiedy mogą być

różne od osobistych, celowe jest

różne od osobistych, celowe jest

przeprowadzenie

przeprowadzenie

wywiadu ukrytego

wywiadu ukrytego

.

.

Badany nie jest wtedy poinformowany

Badany nie jest wtedy poinformowany

o roli ankietera, celach i

o roli ankietera, celach i

przedmiocie rozmowy.

przedmiocie rozmowy.

Odmianą takiego wywiadu jest

Odmianą takiego wywiadu jest

wywiad jawny nieformalny

wywiad jawny nieformalny

, a

, a

właściwie wywiad ukryty formalny.

właściwie wywiad ukryty formalny.

Polega on na tym, że badany,

Polega on na tym, że badany,

orientując się w fakcie prowadzenia z

orientując się w fakcie prowadzenia z

nim wywiadu, nie jest

nim wywiadu, nie jest

poinformowany o właściwym jego

poinformowany o właściwym jego

przedmiocie.

przedmiocie.

Indywidualne i zbiorowe

Indywidualne i zbiorowe

Wywiad zbiorowy ma sens, gdy przedmiotem

Wywiad zbiorowy ma sens, gdy przedmiotem

badań są opinie lub fakty jednorodnej grupy.

badań są opinie lub fakty jednorodnej grupy.

Wiedza jest wtedy obszerna i w miarę

Wiedza jest wtedy obszerna i w miarę

wszechstronna, nie stwarzająca jednak

wszechstronna, nie stwarzająca jednak

możliwości oceny poszczególnych opinii i

możliwości oceny poszczególnych opinii i

postaw.

postaw.

Wywiadom zbiorowym towarzyszą też emocje

Wywiadom zbiorowym towarzyszą też emocje

dodatnie lub ujemne mogące wpływać na

dodatnie lub ujemne mogące wpływać na

wiarygodność badań.

wiarygodność badań.

Wywiad stosowany jest tam, gdzie

Wywiad stosowany jest tam, gdzie

pragniemy poznać postawy,

pragniemy poznać postawy,

motywacje i zależności, tam,

motywacje i zależności, tam,

gdzie nie możemy uzyskać pełnej

gdzie nie możemy uzyskać pełnej

wiedzy o przedmiocie na innej

wiedzy o przedmiocie na innej

drodze, kiedy zależy nam na

drodze, kiedy zależy nam na

pogłębionym poznaniu środowiska

pogłębionym poznaniu środowiska

wychowawczego.

wychowawczego.

Wywiad daje bardzo cenny materiał

Wywiad daje bardzo cenny materiał

badawczy.

badawczy.

Techniki statystyczne

Techniki statystyczne

To jedne z technik badawczych

To jedne z technik badawczych

obok: ( wywiadu, ankiety,

obok: ( wywiadu, ankiety,

analiza dokumentów

analiza dokumentów

osobistych), które stosuje się

osobistych), które stosuje się

w sondażu

w sondażu

diagnostycznym.

diagnostycznym.

Używa się ich wszędzie tam, gdzie

Używa się ich wszędzie tam, gdzie

chodzi o poznanie prawidłowości

chodzi o poznanie prawidłowości

w zakresie zjawisk

w zakresie zjawisk

masowych – tam, gdzie bada się

masowych – tam, gdzie bada się

problemy np. demograficzne.

problemy np. demograficzne.

Działania statystyczne stosuje

Działania statystyczne stosuje

się do opisu zjawisk masowych.

się do opisu zjawisk masowych.

Zestawienia danych do opisu

Zestawienia danych do opisu

zjawisk masowych dostarczają

zjawisk masowych dostarczają

między innymi urzędy

między innymi urzędy

statystyczne przez spisy

statystyczne przez spisy

powszechne.

powszechne.

Zestawienia te mają postać

Zestawienia te mają postać

tabel, z których można

tabel, z których można

dowiedzieć się, w

dowiedzieć się, w

jakim procencie dane zjawisko

jakim procencie dane zjawisko

występuje; tabel

występuje; tabel

publikowanych między innymi

publikowanych między innymi

w rocznikach statystycznych.

w rocznikach statystycznych.

Dzięki owym danym można ustalić

Dzięki owym danym można ustalić

zmienność zjawisk masowych,

zmienność zjawisk masowych,

tendencji ich przekształceń w

tendencji ich przekształceń w

czasie. Sporządza się w tym celu

czasie. Sporządza się w tym celu

wykresy

wykresy

, ilustrujące krzywą

, ilustrujące krzywą

rozwoju danego zjawiska czy też

rozwoju danego zjawiska czy też

to, jaką część stanowi większej

to, jaką część stanowi większej

całości.

całości.

Część danych dostarcza badanie

Część danych dostarcza badanie

metodą grup

metodą grup

reprezentacyjnych

reprezentacyjnych

: zbiera się

: zbiera się

dane nie od wszystkich, ale od

dane nie od wszystkich, ale od

odpowiednio wybranej grupy,

odpowiednio wybranej grupy,

określanej jako

określanej jako

grupa

grupa

reprezentacyjna

reprezentacyjna

.

.

Celem analizy statystycznej

Celem analizy statystycznej

jest pozyskanie jak największej

jest pozyskanie jak największej

wiedzy z pozyskanych danych.

wiedzy z pozyskanych danych.

Aby zbiór danych był dobrą

Aby zbiór danych był dobrą

bazą do analizy statystycznej

bazą do analizy statystycznej

należy:

należy:

•

zaplanować badanie

zaplanować badanie

•

podsumować zbiór danych z

podsumować zbiór danych z

obserwacji, podkreślając

obserwacji, podkreślając

tendencje, ale rezygnując ze

tendencje, ale rezygnując ze

szczegółów

szczegółów

•

uzgodnić, jaką wiedzę o badanym

uzgodnić, jaką wiedzę o badanym

zjawisku mają dostarczyć dane.

zjawisku mają dostarczyć dane.

Rodzaje:

Rodzaje:

1.

1.

Metoda reprezentacyjna

Metoda reprezentacyjna

Metoda reprezentacyjna jest

Metoda reprezentacyjna jest

częściowym

częściowym

badaniem statystycznym

badaniem statystycznym

opartym na próbie pobranej ze

opartym na próbie pobranej ze

zbiorowości generalnej

zbiorowości generalnej

w sposób losowy.

w sposób losowy.

Z teoretycznego i

Z teoretycznego i

praktycznego punktu widzenia metoda

praktycznego punktu widzenia metoda

ta jest najbardziej prawidłową formą

ta jest najbardziej prawidłową formą

badania częściowego. W metodzie

badania częściowego. W metodzie

reprezentacyjnej dokonuje się wyboru

reprezentacyjnej dokonuje się wyboru

próby na dwa sposoby. Może to być

próby na dwa sposoby. Może to być

wybór przez losowanie, albo przez

wybór przez losowanie, albo przez

celową selekcję.

celową selekcję.

2.

2.

Statystyka opisowa

Statystyka opisowa

•

Celem stosowania metod statystyki

Celem stosowania metod statystyki

opisowej jest podsumowanie zbioru

opisowej jest podsumowanie zbioru

danych i wyciągnięcie pewnych

danych i wyciągnięcie pewnych

podstawowych wniosków i uogólnień

podstawowych wniosków i uogólnień

na temat zbioru.

na temat zbioru.

•

Statystykę opisową stosuje się

Statystykę opisową stosuje się

zazwyczaj jako pierwszy i podstawowy

zazwyczaj jako pierwszy i podstawowy

krok w analizie zebranych danych.

krok w analizie zebranych danych.

Do technik statystyki opisowej

Do technik statystyki opisowej

można zaliczyć:

można zaliczyć:

1. Opis tabelaryczny

1. Opis tabelaryczny

.

.

Dane przedstawiane są w postaci tabel

Dane przedstawiane są w postaci tabel

2. Graficzna prezentacja wyników

2. Graficzna prezentacja wyników

.

.

Dane prezentowane są w formie

Dane prezentowane są w formie

graficznej. Podstawowymi

graficznej. Podstawowymi

narzędziami są tutaj np: histogram.

narzędziami są tutaj np: histogram.

3. Wyznaczanie miar rozkładu.

3. Wyznaczanie miar rozkładu.

Do opisu służą miary rozkładu.

Do opisu służą miary rozkładu.

Badanie dokumentów

Badanie dokumentów

•

Analiza dokumentów to uporządkowanie i

Analiza dokumentów to uporządkowanie i

interpretacja zawartych w nich treści pod

interpretacja zawartych w nich treści pod

kątem celu badawczego lub hipotezy

kątem celu badawczego lub hipotezy

roboczej.

roboczej.

•

Dokumenty są tu szeroko rozumiane,

Dokumenty są tu szeroko rozumiane,

obejmują nie tylko materiały archiwalne, ale

obejmują nie tylko materiały archiwalne, ale

również wytwory dzieci i młodzieży np.

również wytwory dzieci i młodzieży np.

rysunki, zeszyty szkolne, listy czy pamiętniki.

rysunki, zeszyty szkolne, listy czy pamiętniki.

Podział dokumentów ze

Podział dokumentów ze

względu na

względu na

formę:

formę:

•

pisane (werbalne)

pisane (werbalne)

np. protokoły i

np. protokoły i

sprawozdania z rad

sprawozdania z rad

pedagogicznych,

pedagogicznych,

świadectwa

świadectwa

szkolne,

szkolne,

opracowania

opracowania

naukowe

naukowe

•

cyfrowe (statyczne)

cyfrowe (statyczne)

dotyczą zestawień

dotyczą zestawień

statystycznych na

statystycznych na

tematy związane z

tematy związane z

oświatą,

oświatą,

kształceniem w

kształceniem w

kraju i na świecie

kraju i na świecie

●

obrazowo-dźwiękowe (pozapisemne)

np. rysunki, nagrania magnetofonowe

i wideomagnetofonowi, filmy,

fotografie

Podział dokumentów ze

Podział dokumentów ze

względu na

względu na

pochodzenie:

pochodzenie:

•

zastane

zastane

(przypadkowe)

(przypadkowe)

dokumenty

dokumenty

powstające

powstające

niezależnie od

niezależnie od

intencji badacza

intencji badacza

•

intencjonalnie

intencjonalnie

tworzone

tworzone

(systematyczne)

(systematyczne)

dokumenty

dokumenty

powstające z

powstające z

inspiracji badacza

inspiracji badacza

np. rysunki,

np. rysunki,

KLASYCZNA

KLASYCZNA

analiza

analiza

dokumentów:

dokumentów:

Polega głównie na ich historycznej i

Polega głównie na ich historycznej i

literackiej interpretacji. Jest

literackiej interpretacji. Jest

poszukiwaniem indywidualnych

poszukiwaniem indywidualnych

właściwości charakterystycznych dla

właściwości charakterystycznych dla

analizowanego dokumentu i jego

analizowanego dokumentu i jego

twórcy. Badacz polega tu w dużej

twórcy. Badacz polega tu w dużej

mierze na własnym wyczuciu i intuicji.

mierze na własnym wyczuciu i intuicji.

Ogranicza się głównie do jakościowego

Ogranicza się głównie do jakościowego

opisu i analizy dokumentów.

opisu i analizy dokumentów.

NOWOCZESNA

NOWOCZESNA

analiza

analiza

dokumentów:

dokumentów:

Polega na ilościowym opisie i analizie

Polega na ilościowym opisie i analizie

dokumentów. Przy czym opis i analiza

dokumentów. Przy czym opis i analiza

taka nie ograniczają się wyłącznie do

taka nie ograniczają się wyłącznie do

posługiwania się liczbami absolutnymi

posługiwania się liczbami absolutnymi

lub procentami. Badacz dużą wagę

lub procentami. Badacz dużą wagę

przywiązuje do dokładnego określenia

przywiązuje do dokładnego określenia

wartości poznawczej dokumentów, w

wartości poznawczej dokumentów, w

tym zwłaszcza do potwierdzenia ich

tym zwłaszcza do potwierdzenia ich

wiarygodności i autentyczności.

wiarygodności i autentyczności.

Techniki analizy

Techniki analizy

dokumentów:

dokumentów:

TECHNIKA ANALIZY

TECHNIKA ANALIZY

TREŚCIOWEJ

TREŚCIOWEJ

Polega na interpretacji zawartych w nich

Polega na interpretacji zawartych w nich

treści. Stosując ją, usiłujemy odpowiedzieć

treści. Stosując ją, usiłujemy odpowiedzieć

na takie m.in. pytania, jak:

na takie m.in. pytania, jak:

-

co chciał ukazać autor analizowanego

co chciał ukazać autor analizowanego

dokumentu;

dokumentu;

-

jakie zawarł w nim treści;

jakie zawarł w nim treści;

-

czego mogą być one świadectwem;

czego mogą być one świadectwem;

-

na czym polega ich oryginalność.

na czym polega ich oryginalność.

W wyniku analizy treściowej np.

W wyniku analizy treściowej np.

zeszytów szkolnych można

zeszytów szkolnych można

dowiedzieć się m.in. o

dowiedzieć się m.in. o

zainteresowaniach ucznia, o jego

zainteresowaniach ucznia, o jego

sposobie wyrażania myśli lub

sposobie wyrażania myśli lub

innych przejawach rozwoju

innych przejawach rozwoju

umysłowego.

umysłowego.

TECHNIKA ANALIZY FORMALNEJ

TECHNIKA ANALIZY FORMALNEJ

Dotyczy zewnętrznego opisu ich wyglądu, sposobu

Dotyczy zewnętrznego opisu ich wyglądu, sposobu

sporządzania, stopnia trwałości.

sporządzania, stopnia trwałości.

Analiza taka np. zeszytów uczniów pozwala bliżej poznać

Analiza taka np. zeszytów uczniów pozwala bliżej poznać

ich:

ich:

-

okładki (czy są obłożone, zabrudzone, podpisane);

okładki (czy są obłożone, zabrudzone, podpisane);

-

-

-

wygląd kartek (czy są pozaginane, zatłuszczone, starannie

wygląd kartek (czy są pozaginane, zatłuszczone, starannie

zapisane, z marginesem);

zapisane, z marginesem);

-

kształt i formę pisma (czy jest staranne i czytelne);

kształt i formę pisma (czy jest staranne i czytelne);

-

zamieszczone tam rysunki, schematy, szkice (czy są wykonane

zamieszczone tam rysunki, schematy, szkice (czy są wykonane

czysto i schludnie) itp.

czysto i schludnie) itp.

Na podstawie analizy formalnej

Na podstawie analizy formalnej

można wnosić m.in. o

można wnosić m.in. o

zamiłowaniu ucznia do

zamiłowaniu ucznia do

porządku, jego

porządku, jego

obowiązkowości,

obowiązkowości,

zdyscyplinowaniu i cechach

zdyscyplinowaniu i cechach

temu przeciwnych.

temu przeciwnych.