Dr hab. Aleksandra Tokarz

Wskazania dotyczące

motywowania

Należy brać pod uwagę potrzeby

podmiotu: te, które istnieją i te, które

można ukształtować na ich podstawie.

• Potrzeby są jednym podstawowych

źródeł motywów (por. T. Kocowski, 1987;

K. Obuchowski, 1995), odwołanie się do

nich zapewnia wysoką skuteczność

oddziaływania na motywacje.

• Na przykład: oferowanie, w celu

zwiększania motywacji, zadań

indywidualnych względnie grupowych,

musi respektować typowy dla danej

jednostki i jej płci poziom rozwoju

społecznego, wyznaczający preferencje

sytuacji wykonywania zadania.

Powinien istnieć związek pomiędzy

proponowaną aktywnością a

kompetencjami (wyzwanie)

• Ścisłe powiązanie kompetencji służy

wyjaśnieniu genezy motywacji i

(częściowo) uzdolnień.

• Wynika z tego dyrektywa proponowania w

szkole czy pracy zadań odpowiadających

kompetencjom osoby, w powiązaniu

motywacją osiągnięć

• Wykracza poza dobrze znaną regułę, że

należy formułować zadania

przekraczające nieznacznie poziom

możliwości danego podmiotu

Proponowane zadania muszą być

ważne dla podmiotu

• Spostrzeganie wszelkich bodźców

jest silnie uwarunkowane ich
„ważnością” dla danej jednostki, co
podkreślają, jako kwestię kluczową,
zarówno teoretycy emocji, jak i
motywacji.

• Ta sama zależność dotyczy zadań.

Zadanie musi modelować mechanizmy

motywacji autonomicznej albo

instrumentalnej

Trzeba tu wziąć pod uwagę następujące

momenty motywacyjne:

• źródło zadania (jednostka, otoczenie,

przepis roli społecznej, inna osoba etc.)

• rodzaj zadania (jaki ma wymiar czasowy,

jest standardowe czy nietypowe etc)

• spodziewane efekty z nim związane

• rodzaj informacji zwrotnej o wykonaniu

• rodzaj nagrody

Trzeba umiejętnie operować karami i

nagrodami zależnie od tego, jaką

motywację wzbudzamy

• Trzeba zanalizować wzorce

motywacyjnych w organizacji

• Trzeba wziąć pod uwagę klimat

organizacyjny

• Określić dyrektywy dotyczące wielkość i

częstotliwość wynagradzania pieniężnego

• Odróżnić nagrody związanych z

motywacja autonomiczną i
instrumentalną

Niska motywacja do wykonywania

czynności określonego rodzaju

wymaga nagród zewnętrznych

mogących ją podwyższyć.

• Niska motywacja zewnętrzna wymaga

strategii „kija i marchewki”

• Stymulując niską motywacje zewnętrzną,

musimy dostarczać natychmiastowych,

silnych nagród.

• Niska motywacja zewnętrzna uniemożliwia

stymulowanie motywacji autonomicznej –

zabawy, zaciekawienia, zainteresowania,

osobistej satysfakcji, zaangażowania itp.

Gdy motywacja jest bardzo słaba stymulacja

motywacji autonomicznej nie jest możliwa,

zachodzi to dopiero, przy średnim jej

natężeniu.

• motywacji zadaniowej na działanie z

zaangażowania wymaga, by:

• dany rodzaj działania był związany z i silnym

motywem.

• był związany ze strukturą „ja”
• odnosił się do system wartości,
• wiązał z motywami towarzyszącymi
• sytuacje zadaniowe poiwnny

• wyzwalać ciekawość

• być wartościowe dla osoby

• wymagać fantazji

Modelowane działanie powinno być

zintegrowane ze strukturą „ja”

• Możliwe powinno być zidentyfikowanie się,

utożsamienie z zadaniem

• Powinno się ono odnosić do cenionych przez

jednostkę wartości.

• Takie oddziaływanie to

• proponowanie wielu możliwości działania

• dawanie możliwości zdobywania kompetencji

• doradztwo - sugerowanie wyborów, decyzji,

dotyczących podejmowanych zadań

Stymulowanie motywacji

autonomicznej

Zadania o następujących własnościach:
• WYZWANIE
• Wymaga określonych umiejętności
• Optymalnego poziomu trudności
• Zadanie musi być ważne dla podmiotu
• CIEKAWOŚĆ
• Istnieje odpowiednia relacja nowych informacji do

wiedzy podmiotu

• Istnieje optymalny poziom rozbieżności lub

sprzeczności

• Zadanie musi być ważne dla podmiotu

Stymulowanie motywacji

autonomicznej

• OSOBISTA KONTROLA

• Zadanie wymaga określonych umiejętności

• Daje możliwości osobistej kontroli

• Wymaga wytrwałości

• Wymaga odpowiednich zdolności

• Zadanie musi być ważne dla podmiotu

• FANTAZJA

• W zdaniu musza być elementy fantazji

• Zadanie musi prowokować bogatą narracji

• Zadanie musi mieć związek z uczeniem się czegoś

• Jednostka musi mieć ochotę na podjęcie zadania

• Jednostka może zaangażować się w sytuację zadaniową

• Jednostka może identyfikować się z zadaniem