Psychologia (od

gr

. ψυχή psyche =

dusza

, i

λόγος logos =

słowo

,

myśl

, rozumowanie) –

nauka empiryczna, zajmująca się badaniem
mechanizmów i praw rządzących zjawiskami
psychicznymi oraz zachowaniami człowieka.

PSYCHOLOGIA – nauka o zachowaniu, bada

zachowania ludzi, to naukowe badania
zachowania ludzi, które pozwala ustalić co
porusza ludźmi i jak funkcjonuje ich psychika;

to nauka o człowieku, jego zachowaniu się

oraz mechanizmach, które regulują to
zachowanie; zatem psychologia to sposób
myślenia o tym jak ludzie radzą sobie ze
swoim środowiskiem i względem siebie.

Psychologia bada wpływ zjawisk

psychicznych na interakcje międzyludzkie
oraz interakcję z otoczeniem.

1. Opisywanie zachowania.
2. Wyjaśnianie zachowania.
3. Przewidywanie zachowań.
4. Kierowanie zachowaniem.
5. Rozwiązywanie ludzkich problemów.

Psychika

interesowała ludzi we wszystkich kulturach,

ale systematyczne gromadzenie wiedzy empirycznej

na ten temat rozpoczyna się dopiero w

XIX wieku

.

Wcześniej psychologia była traktowana jako

dziedzina

filozofii

. Filozofów najbardziej interesowała

specyfika procesów psychicznych: czy mają

charakter materialny, czy też są funkcją odrębnej

substancji (duszy). Filozofowie, którzy wnieśli

największy wkład w rozwój psychologii to

Platon

(jako

pierwszy opisał konflikty wewnętrzne),

Arystoteles

(systematyczna klasyfikacja procesów psychicznych,

prawa kojarzenia), św.

Augustyn

,

Kartezjusz

…

Za datę ukonstytuowania się psychologii

jako samodzielnej nauki empirycznej uważa
się utworzenie w 1879 pierwszego
laboratorium psychologicznego na
Uniwersytecie Lipskim przez Wilhelma
Wundta.

Nauki, z których czerpie psychologia, to głównie

socjologia

,

antropologia

,

filozofia

i

biologia

, ale

dzięki wypracowaniu własnych metod

eksperymentalnych psychologia jest nauką

samodzielną.

Psychologia zaliczana jest do nauk społecznych,

także do nauk humanistycznych. Ostatnio jest

także zaliczana do nauk behawioralnych (nauk

o zachowaniu) razem z socjologią, etologią,

antropologią kulturową, kryminologią,

niektórymi działami medycyny (psychiatrią,

medycyną behawioralną).

1.

Psychologia teoretyczna /AKADMICKA/
a) Psychologia ogólna
- Psychologia procesów poznawczych
b) Psychologia rozwojowa
c) Psychologia społeczna

2. Psychologia stosowana

a) Psychologia wychowania i nauczania
b) Psychologia kliniczna
c) Psychologia pracy



Psychologia akademicka zajmuje się m.in.



procesami poznawczymi

–

postrzeganiem

,

myśleniem

, wyobrażaniem,

pamięcią (

psychologia poznawcza

);



nabywaniem

mowy

i powiązaniem jej z pozostałymi procesami

psychicznymi (

psycholingwistyka

);



rozwojem i zmianami mechanizmów psychicznych (

psychologia rozwoju człowieka

);



emocjami

,

procesami motywacji

, stałymi cechami psychicznymi (

psychologia osobowości

);



postrzeganiem osób i psychicznymi aspektami interakcji między

ludźmi (

psychologia społeczna

) oraz komunikacją między nimi (

negocjacje

,

mediacje

);



związkiem procesów psychicznych i funkcjonowaniem

centralnego układu nerwowego

(

neuropsychologia

), fizjologicznym

podłożem procesów psychicznych (

psychofizjologia

), ewolucyjnymi

aspektami mechanizmów psychicznych (

psychologia ewolucyjna

);



psychologicznymi aspektami religii, twórczości naukowej i artystycznej

oraz innych obszarów funkcjonowania człowieka;



zaburzeniami osobowości (

patopsychologia

).

PSYCHOLOGIA TEORETYCZNA ( akademicka)

stawia sobie za cel poznanie, zbadanie i
wyjaśnienie ogólnych prawidłowości
związanych z przebiegiem procesów
psychicznych, występujących u człowieka i
znajdujących swój wyraz w jego zachowaniu
(procesy psychiczne – myślenie, wrażenie,
wyobrażenie, pamięć, kochanie, smutek,
radość, wesołość, gniew, złość, szczęście,
zadowolenie, miłość itp.); są to wytwory
czynności.



Psychologia stosowana

zajmuje się zastosowaniem wiedzy

psychologicznej w:



zaburzeniach procesów psychicznych (

psychopatologia

), ich

diagnozowaniu i leczeniu (

psychologia kliniczna

) – pokrewną dziedziną

medycyny

jest

psychiatria

,



diagnozie i rehabilitacji osób z uszkodzeniami

centralnego układu nerwowego

(

neuropsychologia

),



korygowaniu zaburzeń

relacji

społecznych oraz w związkach

partnerskich i rodzinie (

psychoterapia

, psychologia małżeństwa i

rodziny),



psychicznych uwarunkowaniach chorób somatycznych, promocji zdrowia

i działań praktycznych na terenie medycyny (psychologia zdrowia)



wymiarze sprawiedliwości (psychologia sądowa),



problemach szkolno-wychowawczych, funkcjonowaniu instytucji

szkolnych i wychowawczych (psychologia wychowawcza),



organizacjach (psychologia organizacji) i przedsiębiorstwach

(psychologia pracy),



zachowaniach ekonomicznymi ludzi (psychologia ekonomiczna),



w wojsku, sporcie, wyznaniach i w wielu innych obszarach.

PSYCHOLOGIA STOSOWANA – celem jest

praktyczna aplikacja (przykładanie)

prawidłowości wykrytych przez psychologię

teoretyczną do rozumienia zagadnień

należących w zasadzie do wszystkich dziedzin

ludzkiego życia.

Wśród praktycznych zastosowań wiedzy

psychologicznej jest wykorzystanie jej do

podniesienia jakości ludzkiego życia,

przygotowania podstaw do opracowania

sposobów kształtowania ludzkiego postępowania

lub sposobu zmian już ukształtowanego.

Wyobrażając sobie chemika przy pracy, prawdopodobnie mamy przed

oczami badacza w białym fartuchu wśród szkła laboratoryjnego i

skomplikowanej aparatury.

Wyobrażając sobie psychologa, nie pomylimy się, jeśli przyjdzie nam

do głowy:



• naukowiec w białym fartuchu analizujący mózg szczura,



• badacz inteligencji sprawdzający, jak szybko dziecko nudzi się

znanym obrazkiem (odwraca od niego wzrok),



• menedżer proponujący nowy program „zdrowego stylu życia" w

zakładzie pracy,



• ktoś przy klawiaturze komputera porównujący dane dotyczące

podobieństwa temperamentu adoptowanych nastolatków do

temperamentu rodziców biologicznych i adopcyjnych,



• podróżnik, który po drodze zbiera dane o zachowaniach i

uznawanych wartościach w różnych kulturach,



• terapeuta, który uważnie wysłuchuje zwierzeń pacjentów będących

w stanie depresji.



Podaj etymologiczne znacznie nazwy
przedmiotu „psychologia”



Co to jest psychologia?



Określi przedmiot badań psychologii



Wymień rodzaje psychologii i krótko
przedstaw ich istotę



Wymień 3 obszary zainteresowania
psychologii „ akademickiej”



Wymień 3 obszary zainteresowania
psychologii stosowanej



Hock R.R. (2005). 40 prac badawczych, które

zmieniły oblicze psychologii. Gdańsk: GWP.



Shaugnessy J.J. i in.(2002). Metody badawcze

w psychologii. Gdańsk: GWP.



Tavris C. Wade C. (1999). Psychologia.

Podejścia oraz koncepcje. Poznań: Zysk i S –

ka.



Psychologia. Podręcznik akademicki. (2002).

J. Strelau [red.], Gdańsk: GWP.



Zimbardo P.G. (1999). Psychologia i życie.

Warszawa: PWN.