Nadczynność
tarczycy

dr hab. med. Katarzyna

Ziora

Katedra i Klinika Pediatrii

Zabrze

Nadczynność tarczycy

def.

zespół zmian somatycznych i zaburzeń
metabolicznych, wywołany przewlekłym
nadmiarem hormonów tarczycy w

organizmie

Hypertyreoza: stan nadczynności tarczycy
- zwiększenie biosyntezy HT
- zwiększenie uwalniania HT

Tyreotoksykoza: toksyczne działanie
hormonów tarczycy na organizm

Nadczynność tarczycy-

przyczyny



nieprawidłowa stymulacja tarczycy

- ch. Graves-Basedowa

(p-ciała stymulujące

)

- TSH- like (

HCG lub HCG-like: ciąża

)



autonomiczna tkanka tarczycowa

- poj. gruczolak autonomiczny: ch. Goetsha
- wieloguzkowy rozrost autonomiczny:
ch.

Plummera

- rak nadczynny hormonalnie

Nadczynność tarczycy

przyczyny c.d.



uwolnienie hormonów tarczycy

- zapalenie tarczycy
-- faza ostra podostrego zapalenia tarczycy:
ch.de Quervain
-- wczesna faza przewleklego zapalenia :
ch.Hashimoto
-- ropne zapalenie tarczycy
- po leczeniu radiojodem

Nadczynność tarczycy
przyczyny c.d.



pozatarczycowe przyczyny

- nadmiar egzogenny
-- przedawkowanie HT/preparatów tarczycy
Thyreotoxicosis factitia

-- przedawkowanie jodu: jod-Basedow
- nadmiar endogenny
wole jajnikowe: struma ovarii



nadmiar TSH

- gruczolak przysadki
- oporność przysadkowa na HT

Nadczynność tarczycy

częstość
występowania

najczęściej: o.pokwitania ciąża menopauza

Polska: ch. Graves-Basedowa u ok. 0,14% ludności
25 nowych zachorowań /100 000 ludności
kobiety 4 x częściej od mężczyzn

dzieci 12 x rzadziej niż dorośli

ch. Plummera u ok. 0,18 % ludności
29 nowych zachorowań /100 000 / rok
> 40 r.życia częściej

Choroba Graves-
Basedowa
u dzieci - objawy
podmiotowe

- chwiejność emocjonalna
- nadmierna ruchliwość/ kłopoty z koncentracją
- niepokój, nerwowość
- zwiększenie apetytu i utrata masy ciała
lub żarłoczność i utrzymanie masy ciała
- zaburzenia snu
- pogorszenie wyników w nauce
- zła tolerancja ciepła i nadmierna potliwość
- osłabienie siły mięśniowej, męczliwość
- zaburzenia miesiączki u dziewcząt

Choroba Graves-

Basedowa
u dzieci objawy
przedmiotowe

- wole
- tachykardia
- wzrost ciśnienia skurczowego, następnie

zmniejszenie ciśnienia rozkurczowego 

zwiększenie amplitudy ciśnienia tętniczego

- wytrzeszcz gałek ocznych
- drobnofaliste drżenia palców dłoni i stóp
oraz języka tremor
- przyspieszenie wzrastania i wieku kostnego

Choroba Graves-

Basedowa
u dzieci objawy
kliniczne c.d.

„

duże objawy”

„triada merseburska”
1. wole + szmer nad tarczycą
2. tachykardia
3. egzophtalmus

4. zwiększona amplituda RR
5. zwiększona pobudliwość nerwowa

Choroba Graves-
Basedowa
u dzieci objawy
kliniczne c.d.

„małe objawy”
1. tremor
2. nietolerancja ciepła
3. ubytek masy ciała

inne objawy: u dorosłych

astenia mięśniowa

akropatia tyreotoksyczna
obrzęk przedgoleniowy
zespół tyreokardialny: migotanie przedsionków
niewydolność krążenia
stenokardia

Nadczynność tarczycy u

dzieci
leczenie

Cel leczenia - osiągnięcie eutyreozy
- utrzymanie stanu

eutyreozy

- zapobieganie nawrotom

Metody leczenia

1. Tyreostatyki
2. Radioterapia

131

J

3. Leczenie operacyjne

Nadczynność tarczycy u
dzieci
leczenie
tyreostatykami



Terapia skojarzona

tyreostatyk + L- tyroxin

0,5-1mg/kg/d tiamazol lub
4-10 mg/kg/d propylotiouracyl,

następnie

1-2 ug/kg/d L-Thyroxin (25 - 50 ug/d)

Nadczynność tarczycy u

dzieci
leczenie objawowe

--

beta-blokery

Propranolol 0,5-1 mg/kg/dobę

-- wit.B6

-- leki uspokajające np. Hydroxysin

Powikłania

leczenia
tyreostatykami

1- 5% wysypka; bóle stawów;
przejściowa leukopenia; zaburzenia smaku;
objawy dyspeptyczne; wypadanie włosów

0,2- 0,5% agranulocytoza

<0,2% anemia aplastyczna; hepatitis:PTU
trombocytopenia; żółtaczka cholestatyczna;
vasculitis; hipoprotrombinemia;
hipoglikemia: tiamazol