TERMICZNE

USZKODZENIA SKÓRY

OPARZENIA, ODMROŻENIA, PORAŻENIA PRĄDEM

Zaoczna Policealna Szkoła „Cosinus III”

ELŻBIETA GARWACKA-CZACHOR

OPARZENIA

Oparzenie -

uszkodzenie tkanek powstałe w wyniku

działania czynników termicznych, chemicznych,

promieniowania lub prądu elektrycznego.

Temp krytyczna 55°C.

Prowadzi do martwicy tkanek i utraty płynów ustrojowych,

wskutek zwiększonej przepuszczalności naczyń. Skutki

oparzeń, takie jak wstrząs hipowolemiczny (Tracimy dużo

wody!!!), uszkodzenie układu oddechowego czy zakażenia

stanowią bezpośrednie zagrożenie życia.

Oparzenia rozpoznaje się na podstawie wywiadu od

poszkodowanego lub świadków zdarzenia i na podstawie

typowych objawów.

PODZIAŁ OPARZEŃ

ZE WZGLĘDU NA PRZYCZYNĘ

1. Oparzenia termiczne –

spowodowane są

przez wysoką temperaturę. Powstają w wyniku
bezpośredniego kontaktu z płomieniami,
gorącymi płynami, gazami lub gorącą
powierzchnią.

PODZIAŁ OPARZEŃ

ZE WZGLĘDU NA PRZYCZYNĘ

2. Oparzenia chemiczne –

spowodowane są

przez kontakt ze stężonymi kwasami, zasadami
lub pewnymi związkami organicznymi (np.
fenolami), które mogą występować nie tylko w
postaci płynnej ale również stałej lub gazowej.

PODZIAŁ OPARZEŃ

ZE WZGLĘDU NA PRZYCZYNĘ

3. Oparzenia elektryczne –

powstają w

wyniku przepływu prądu elektrycznego przez
ciało. Źródłem prądu może być domowa lub
przemysłowa instalacja elektryczna, piorun lub
nagromadzenie bardzo dużego ładunku
statycznego.

PODZIAŁ OPARZEŃ

ZE WZGLĘDU NA PRZYCZYNĘ

4. Oparzenia radiacyjne –

są wynikiem

działania promieniowania np. słonecznego lub
radioaktywnego. Mogą wystąpić bezpośrednio po
napromieniowaniu lub z opóźnieniem.

OPARZENIA

Głębokość oparzenia –

ocena stopnia uszkodzenia

tkanek spowodowanych oparzeniem. Głębokość oparzenia
jest zależna od intensywności czynnika parzącego (lub
stężenia w oparzeniach chemicznych) i czasu działania na
skórę. Stwierdzenie głębokości oparzenia bezpośrednio po
urazie może być trudne – niekiedy pełna ocena głębokości
oparzenia jest możliwa dopiero po 4–5 dniach.

Ze względu na głębokość rozróżniamy 4

stopnie oparzeń.

Czasami nie wyróżnia się oparzeń IV

stopnia i wszystkie oparzenia tego typu zalicza się do
oparzeń III stopnia.

PODZIAŁ OPARZEŃ

ZE WZGLĘDU NA GŁĘBOKOŚĆ



I stopień – powierzchowne.

Przyczyna:

wybuch płomienia, krótkie działanie

gorącego płynu, krótki kontakt z gorącymi ciałami
stałymi, oparzenie słoneczne.

Wygląd powierzchni:

sucha, bez pęcherzy lub z

niewielkim obrzękiem.

Kolor:

rumień.

Ból:

silny.

PODZIAŁ OPARZEŃ

ZE WZGLĘDU NA GŁĘBOKOŚĆ



II stopień – niepełnej grubości skóry.

Przyczyna:

bezpośredni kontakt z płomieniem,

kontakt z gorącymi płynami i ciałami stałymi,
oparzenia chemiczne.

Wygląd powierzchni:

pęcherze.

Kolor:

różowo-biały, czerwono-wiśniowy.

Ból:

silny.

PODZIAŁ OPARZEŃ

ZE WZGLĘDU NA GŁĘBOKOŚĆ



III stopień – pełnej grubości skóry.

Przyczyna: płomień, płonące ubranie, kontakt z

gorącymi płynami i ciałami stałymi.

Wygląd powierzchni: sucha, twardy strup.
Kolor: biały, woskowy, ciemny lub występuje

czarny strup.

Ból: słaby lub bezbolesność.

PODZIAŁ OPARZEŃ

ZE WZGLĘDU NA GŁĘBOKOŚĆ



IV stopień – dotyczy głębszych
struktur.

Przyczyna: długotrwały kontakt z płomieniem,

oparzenie elektryczne.

Wygląd powierzchni: jak w III stopniu,

dodatkowo mogą być widoczne ścięgna, mięśnie,
kości.

Kolor: jak w III stopniu.
Ból: jak w III stopniu.

OCENA ROZLEGŁOŚCI
OPARZEŃ



Przy ocenie ciężkości oparzenia rozległość jest

ważniejsza niż głębokość. U dorosłych stosuje się

tzw. regułę dziewiątek, a u dzieci – regułę piątek.

Reguła dziewiątek

Powierzchnia głowy, każdej z kończyn górnych stanowi 9%

powierzchni ciała. Powierzchnia przednia tułowia to 18% (9%

powierzchnia brzucha oraz 9% powierzchnia klatki piersiowej).

Powierzchnia tylna tułowia stanowi również 18% powierzchni

ciała. Powierzchnia każdej kończyny dolnej to odpowiednio

18%. Powierzchnia krocza 1%.

Reguła piątek

Powierzchnia głowy 20 %, przód tułowia 20 %, tył tułowia 20

% oraz każda kończyna górna i dolna po 10 %.

Właściwe udzielenie
pomocy



Podstawowym działaniem jest chłodzenie tkanek

przez polewanie miejsca poparzonego czystą, zimną,

najlepiej bieżącą wodą, przez ok. 15-20 min. dużą

powierzchnię lub do ustąpienia bólu małą

powierzchnię. Przy oparzeniach dłoni należy

pozdejmować biżuterię.



Następnie zakładamy wilgotny opatrunek z jałowej

gazy i delikatnie bandażujemy.



Przy oparzeniu jamy ustnej poszkodowany powinien

ssać kawałki lodu, lub płukać gardło zimną wodą.



W przypadku rozległych oparzeń wzywamy

pogotowie.



Najczęściej popełnianym błędem jest stosowanie na oparzoną skórę
wszelkiego rodzaju maści oraz przekłuwanie pęcherzy.



Nie zdejmujemy ubrania z miejsca oparzenia w przypadku przywarcia
do skóry.

Mity
Trzeba koniecznie zapomnieć o starych, przestarzałych domowych

sposobach. Przede wszystkim miejsca oparzenia nie wolno polewać
spirytusem. Takie działanie jest nie tylko bolesne, ale również może
przyczynić się do większego zniszczenia tkanek.

W żadnym wypadku tak powstałej rany nie wolno smarować masłem,

ani też olejem czy rozbitym jajkiem. Może to być przyczyną
poważnego zakażenia. Na ranę nie można również stosować ani jodyny
ani gencjany, gdyż w ten sposób lekarzowi ciężej będzie ocenić jakiego
stopnia jest

oparzenie, a także jak wielką powierzchnię ono zajmuje.

Najczęściej popełniane błędy

Oparzenia chemiczne



Oparzenia chemiczne wywoływane są przez środki
chemiczne o żrącym działaniu - głównie są to kwasy i ługi
(zasady).



Głębokość i wielkość uszkodzeń zależy od rodzaju substancji, jej stężenia i czasu
działania.



Przy oparzeniach kwasami tworzą się na skórze, a zwłaszcza na błonie śluzowej,
strupy o charakterystycznej barwie. Od kwasu solnego – białe, kwasu azotowego –
żółte, kwasu siarkowego – czarne.



Oparzenia zasadami są najczęściej skutkiem działania na tkankę zasady sodowej,
potasowej lub wapna niegaszonego. Na skórze pojawia się miękki, wilgotny strup o
białawym zabarwieniu. Przy takim oparzeniu należy jak najszybciej spłukać
chemikalia z ciała pod bieżącym strumieniem wody (kilka, a nawet kilkanaście
minut).



Substancje takie jak fenol i rtęć mogą być wchłaniane do organizmu przez błony
śluzowe lub skórę i powodować ogólne zatrucie. Oparzenie przełyku i przewodu
pokarmowego powoduje silny, palący ból w gardle i przełyku. Na wargach i błonach
śluzowych tworzą się strupy lub szklisto-maziste zmiany. Czasami dochodzi do
krwawienia błon śluzowych, pojawiają się problemy z przełykaniem.

Pierwsza pomoc w oparzeniach chemicznych

•natychmiast i dokładnie usunąć szkodliwą substancję
spłukując ją dużą ilością chłodnej wody, nie należy przekłuwać
pęcherzy,
• wyjątek stanowi oparzenie wapnem niegaszonym – najpierw
należy mechanicznie usunąć wapno i dopiero wtedy spłukać
jego resztki,
• na oparzone miejsce założyć jałowy opatrunek,
• przy oparzeniu przełyku nie wolno prowokować wymiotów,
należy pić czystą niegazowaną wodę,
• przy oparzeniu oka należy przepłukać oko wodą (ok. 20- 30
minut), poruszać gałką oczną we wszystkich kierunkach,
• należy zabezpieczyć resztki substancji żrącej,
• szybko skontaktować się z lekarzem.

Odmrożenia

Odmrożenie jest to uszkodzenie skóry, powstające

w wyniku działania na nią niskiej temperatury i

nadmiernej wilgotności powietrza. Działanie zimna

powoduje miejscowy skurcz naczyń krwionośnych, które

zaopatrują określony obszar skóry, co z kolei przyczynia

się do zmniejszenia ukrwienia przez zwolnienie

przepływu krwi- jest to miejscowa obrona przed

wychłodzeniem

całego

organizmu.

Do

miejsc

szczególnie narażonych na odmrożenia zaliczyć można:
stopy, dłonie, nos, uszy, policzki czy brodę.

Stopa

okopowa: powstaje w wyniku kilkudniowego narażenia

na wilgoć i zimno, gdy temperatura otoczenia

przekracza poniżej 0°C. Objawia się przekrwieniem,

obrzękiem, bólem, pęcherzami. Stopa okopowa jest
charakterystyczna dla osób bezdomnych

.

Stopnie odmrożeń



I°- zaczerwienienie skóry, która następnie staje się

blada lub woskowa. Po ok. 3 godzinach pojawia się

obrzęk, który utrzymuje się do 10 dni. Od 5 dnia

towarzyszy mu złuszczanie skóry. Przez wiele

miesięcy może utrzymywać się nadmierne pocenie

i mrowienie odmrożonych części ciała.



II°- pierwszymi objawami są przekrwienie i obrzęk.

Po 2 tygodniach powstają pęcherze, które odpadają

po 3 tygodniach. Przez kilka miesięcy utrzymują się

parestezje (zespół nietypowych wrażeń czuciowych

w postaci mrowienia, drętwienia, uczucia

przebiegających prądów, wibracji czy nawet

pieczenia) i nadwrażliwość skóry.

Stopnie odmrożeń



III°- Uszkodzenie dotyczy całej skóry. Powstają

pęcherze i strupy, a po ich odpadnięciu ubytki

tkanek gojące się przez ziarninowanie. Po

wygojeniu powstają trwałe przebarwienia skóry.

Przez szereg tygodni mogą utrzymywać się bóle i

mrowienie.



IV°- Odmrożenie obejmuje skórę, tkankę

podskórną, mięśnie a nawet kości. Tkanki te

ulegają martwicy. Powstają trudne do leczenia

owrzodzenia. Leczenie tego rodzaju zmian polega

na chirurgicznym usunięciu martwych tkanek.

Pierwsza pomoc w odmrożeniach



Poszkodowanego należy niezwłocznie przenieść do ciepłego

pomieszczenia, zadbać o dodatkowe okrycie, podawać ciepłe

napoje z dużą zawartością cukru.



Przy powierzchownych odmrożeniach pierwszą czynnością jest

rozluźnienie obcisłej odzieży i rozsznurowanie butów, co

zmniejszy ucisk na odmrożone okolice ciała i poprawi ich

ukrwienie.



Odmrożone obszary należy stopniowo ogrzewać,

najkorzystniejsze jest ogrzewanie własnym ciepłem (zmarznięte

dłonie można wsunąć np. pod pachy).



Powierzchnie odmrożeń należy zaopatrzyć jałowym opatrunkiem.



Pacjenta należy ułożyć w pozycji zapobiegającej uciskowi na

nerwy obwodowe kończyn.



W żadnym przypadku nie należy pocierać odmrożonej okolicy.

Porażenia prądem
elektrycznym

Jeżeli człowiek dotyka jednocześnie dwóch punktów, między

którymi występuje napięcie, to przez jego ciało przepływa

prąd elektryczny – wtedy dochodzi do porażenia prądem.

O skutkach rażenia decydują przede wszystkim trzy czynniki:

1. Wartość prądu i jego rodzaj (stały, zmienny o różnej

częstotliwości)

2. Czas przepływu prądu. Jeżeli czas przepływu prądu nie

przekracza 0,1...0,5 s, następstwa rażenia są znacznie

złagodzone.

3. Droga przepływu prądu przez ciało ludzkie.

Najbardziej niebezpieczne są rażenia przy których prąd

przepływa przez klatkę piersiową, a więc np. na drodze ręka -

ręka, lub ręka - nogi. Są to niestety najczęstsze wypadki
rażeń.

Pierwsza pomoc



Głównym niebezpieczeństwem związanym z porażeniem
prądem jest zatrzymanie pracy serca (oraz inne
zagrażające życiu zaburzenia jego rytmu) i zatrzymanie
oddechu.



Spiesząc z pomocą porażonemu prądem, ratownik musi
zyskać pewność, że nie naraża własnego życia.

Przystępując do udzielania
pomocy:



Należy odłączyć źródło prądu (najskuteczniejszym sposobem

jest wyłączenie bezpiecznika lub wyłączenie z kontaktu

niebezpiecznych urządzeń),



Jeżeli jest to możliwe, za pomocą drewnianych przedmiotów

należy odciągnąć poszkodowanego od miejsca zdarzenia,

przed odcięciem dopływu prądu nie wolno dotykać

poszkodowanego gołymi dłońmi,



Jeśli konieczne jest zbliżenie się do miejsca zdarzenia, a

zachodzi obawa porażenia (np. porażenie nastąpiło podczas

prania), należy stanąć na desce, drewnianym meblu,

gumowej wycieraczce, lub innym materiale izolacyjnym.



Czynności ratownicze w przypadku porażenia prądem to

zastosowanie sztucznego oddychania i masaż serca oraz

łagodzenie objawów wstrząsu pourazowego. Jeżeli nie ma

przeciwwskazań, poszkodowanego należy ułożyć na wznak,

okryć kocem oraz kontrolować zmiany w jego zachowaniu i

wezwać pomoc lekarską.

ŹRÓDŁA:



Magdalena Kaniewska: Podstawy anatomiczno-dermatologiczne w

kosmetyce. WSIP 2013.



http://pl.wikipedia.org/wiki/Oparzenie



http://ratownik-med.pl/index.php/ratownictwo-mainmenu-34/oparzenia-
mainmenu-82.html



http://www.czytelniamedyczna.pl/454,leczenie-rozleglych-odmrozen-ii-i-iii-
stopnia-z-zastosowaniem-sulodeksydu-opis.html



http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-nerwowy/parestezje-czyli-
MROWIENIA-lub-dretwienia-oznaczaja-zaburzenia-czucia_38733.html



http://polki.pl/we-dwoje/odmrozenia:pierwsza;pomoc,artykul,10857.html



http://www.sciaga.pl/tekst/15394-16
skutki_porazenia_pradem_pierwsza_pomoc_w_wypadku_porazenia/obrazy/
10199/

Dziękuję bardzo