HISTORIA PSYCHOLOGII

Wykład IX

Po Wundt-cie

Na wschód od Wundta

1. Wraz z

– I. M. Szestowem,
– W. M. Bechterewem
– i I. P. Pawłowem powstaje

w Rosji tzw.:
REFLEKSOLOGIA –

NAUKA O ODRUCHACH

NAUKA O ODRUCHACH

.

Refleksologia nie była
związana z teoriami
marksowskimi, ale tez
najmniej „szkodziła”.

• I. P. Pawłow

Władimir Michajłowicz

Bechterew

(1857-1927)

• Neurolog, neuropsycholog, neuropatolog i

psychiatra rosyjski.

• W

1886 r.

stworzył pierwsze

pierwsze

w Rosji

laboratorium psychologii

laboratorium psychologii

eksperymentalnej

eksperymentalnej

.

• W

1896 r.

założył pierwsze

pierwsze

rosyjskie

czasopismo poświęcone psychiatrii

czasopismo poświęcone psychiatrii

,

neuropatologii i psychologii

neuropatologii i psychologii

eksperymentalnej

eksperymentalnej

: Niewrołogiczeskij

wiestnik.

Państwowy Instytut

Refleksologii im.

Bechterewa

•

1908 założył w Petersburgu Instytut Psychoneurologii

1908 założył w Petersburgu Instytut Psychoneurologii

(obecnie Państwowy Instytut Refleksologii im.

Bechterewa).

• W instytucie prowadzono badania mózgów wybitnych

przedstawicieli elity sowieckiej celem udowodnienia oficjalnej

tezy, iż ideologia bolszewicka to "najwyższe stadium ewolucji

ludzkości".

• Najwięcej wysiłku i środków włożono w badanie mózgu

Lenina. Biuro Polityczne partii w 1925 r. zaleciło analizę

naukową dla potwierdzenia tezy o "materialnym

uzasadnieniu genialności” W.I. Lenina".

• Prowadzone do 1936 r. badania nie dały pozytywnych

efektów. W latach 90. podano do publicznej wiadomości, że

mózg wodza bolszewików w momencie jego śmierci był w

stanie totalnej degeneracji.

• Zmarł 24 grudnia 1927 r. w Moskwie. Wedle jednej z wersji,

przypłacił życiem diagnozę na temat Stalina, którego miał

określić jako "paranoika".

•

Literatura: Grzegorz Przebinda, Józef Smaga, Kto jest kim w Rosji po 1917 roku, Wydawnictwo Znak.

Badania Bechterewa

•

Opisał struktury podkorowe i szlaki mózgowe

Opisał struktury podkorowe i szlaki mózgowe

(nazwane jego imieniem) oraz zesztywniające

zapalenie stawów kręgosłupa (chorobę Bechterewa).

•

Stworzył refleksologię

Stworzył refleksologię

(naukę o odruchach) i

sformułował własną teorię zachowania, opartą na

koncepcji odruchu (wszelkie ludzkie zachowania, także

społeczne, uznał za odruchowe, powstające jako wynik

działania bodźców ze środowiska zewnętrznego).

• Uznał, że procesy psychiczne należy wyjaśniać

procesy psychiczne należy wyjaśniać

nie

tylko na podstawie

na podstawie

praw fizjologii, lecz także praw

praw

fizyki

fizyki

. (Metody subiektywne w badaniu aktów

świadomości, nie dają psychologii obiektywnych

podstaw, wg Bechterewa).

•

Teorie Bechterewa wpłynęły m.in. na

Teorie Bechterewa wpłynęły m.in. na

kształtowanie się amerykańskiego

kształtowanie się amerykańskiego

behawioryzmu, zwłaszcza na koncepcje J. B.

behawioryzmu, zwłaszcza na koncepcje J. B.

Watsona.

Watsona.

• I. Pawłow zajmował się działalnością układu nerwowego. Na

podstawie swoich badań określił cztery rodzaje układu

nerwowego jako fizjologiczną podstawę typologii

temperamentów Hipokratesa-Galena. Kryteriami służącymi

wyodrębnianiu tych rodzajów były: siła układu nerwowego,

jego zrównoważenie oraz siła procesów

pobudzania/hamowania. Wyróżnił:

–

Melancholika

- o słabym układzie nerwowym

–

Choleryka

- charakteryzującego się silnym układem nerwowym

i brakiem równowagi między procesami pobudzania i

hamowania

–

Flegmatyka

- z silnym układem nerwowym, charakteryzującego

się równowagą między słabymi procesami hamowania i

pobudzania

–

Sangwinika

- mającego silny układ nerwowy, charakteryzujący

się równowagą między silnie zaznaczającymi się procesami

hamowania i pobudzenia.

•

Ten podział został wykorzystany do badania

Ten podział został wykorzystany do badania

temperamentu ludzi za pomocą kwestionariusza PTS

temperamentu ludzi za pomocą kwestionariusza PTS

(Pavlovian Temperament Survey) autorstwa Jana Strelaua

Jana Strelaua

.

N. Korniłow

N. Korniłow

(1879-1957)

1. Pierwszą próbą połączenia marksizmu z

teorią psychologiczną były prace N.
Korniłowa (1879-1957). Wraz z jego
uczniami („wielka trójka”) rozpoczyna
się budowa Szkoły społeczno-kulturowej:

–

Lew S. Wygotski

Lew S. Wygotski

(1896-1934)

–

A .N.

A .N.

Leontjew

Leontjew

(1903-1979)

–

Aleksander R. Łuria

Aleksander R. Łuria

(1902-1977) m.in.

tłumaczy Freuda na rosyjski,

Wielka Trójka

Wielka Trójka

• Szkoła ta nawiązuje:

– do elementarnej psychologii Wundta,
– do psychologii rozumiejącej, genetycznej

(Diltheya i psychologii ludów Wundta).

• Celem było połączenie

eksperymentalnego i historycznego
modelu, które Wundt jeszcze odrzucał.

Lew S. Wygotski

Lew S. Wygotski

(1896-

1934)

• krytyk sztuki (Psychologia sztuki)

• prekursor neuropsychologii - założył małe

laboratorium psychologiczne w Homelu (1920

r.), koło Czarnobyla na Ukrainie,

• Myślenie i mowa (1932), Myślenie w

schizofrenii, Psychologia Pedagogiczna (1926)

• Jego prace w stalinowskiej Rosji były

zakazane. Aż do końca lat 50 niemożliwe

było rozpowszechnianie prac Wygotskiego, a

jego teorię określano jako „reakcyjną,

burżuazyjną pseudonaukę”. Najważniejsze

prace Wygotskiego musiały czekać na

tłumaczenia i publikacje aż do drugiej połowy

XX wieku.

•

Mozart psychologii

Mozart psychologii

wg Stephena

Toulmina

•

twórca szkoły kulturowo-historycznego

twórca szkoły kulturowo-historycznego

rozwoju wyższych funkcji psychicznych,

rozwoju wyższych funkcji psychicznych,

zwanej też szkołą społeczno-kulturową

zwanej też szkołą społeczno-kulturową

Istota systemu społeczno-

kulturowego

•

Badania eksperymentalne nad

Badania eksperymentalne nad

rozwojem pojęć oraz społeczną

rozwojem pojęć oraz społeczną

genezą i funkcjami mowy dziecka

genezą i funkcjami mowy dziecka

:

– rozwój świadomości człowieka dokonuje się

za pośrednictwem wytworów kulturowych,
a zwłaszcza mowy. Specyficzne ludzkie
formy zachowania i nowa jego organizacja
pojawiają się w rozwoju ontogenetycznym
z chwilą opanowania systemu znaków
symbolicznych.

Zakres badań

• Wygotski badał ociemniałe dzieci, w Myśleniu i mowie

opisał swoja teorię psycholingwistyczną (wpływ

eksperymentów nad zwierzętami Kölera, Yerksa, oraz

Sterna i Piageta psychologii rozwojowej).

• Wysunął tezę, że myślenie i mowa ma wiele

filogenetycznych korzeni.

• Rozwój dziecka jednakże, (w przeciwieństwie do

Piageta – od egocentrycznego do zsocjalizowanego)

opisał jako drogę od socjalnego do

od socjalnego do

zindywidualizowanego

zindywidualizowanego

.

•

Znany jest eksperyment Wygotskiego nad

Znany jest eksperyment Wygotskiego nad

dziećmi w sytuacji wykonywania zadania, wtedy

dziećmi w sytuacji wykonywania zadania, wtedy

też według Wygotskiego przejawia się z gruntu

też według Wygotskiego przejawia się z gruntu

socjalny charakter mowy dziecięcej. Dziecko

socjalny charakter mowy dziecięcej. Dziecko

zaczyna rozmawiać ze sobą jak z inną osobą.

zaczyna rozmawiać ze sobą jak z inną osobą.

Strefa najbliższego rozwoju

• Przyswajanie wiedzy będzie jest tym

łatwiejsze dla dzieci, im bardziej wiedzą jak

się uczyć.

• Nową wiedzę najlepiej zdobywa się w tzw.

strefie najbliższego rozwoju

:

– zadania, które nie mogą być wykonane przez

dziecko samodzielnie, ale dziecko może je

wykonać przy niewielkiej pomocy osób dorosłych

– W miarę zdobywania nowych umiejętności „strefa

najbliższego rozwoju” rozszerza się na coraz

bardziej skomplikowane zadania.

–

pomóż mi tak, abym mógł to zrobić sam!

pomóż mi tak, abym mógł to zrobić sam!

Alexander Luria

Alexander Luria

(1902-

1977)

• Student nauk społecznych,

medycyny i psychologii

• Uchodzi za twórcę

neuropsychologii

• Metoda analizy

syndromów

syndromów

A. N. Leontjew

A. N. Leontjew

(

(1904-

1979)

• Formy współżycia ludzi

determinują ludzka percepcję,

• Mowa wykształciła się jako

przymus odwzorowania
stosunków rzeczowych,

•

Badał psychiczne zdolności

Badał psychiczne zdolności

ludzi w warunkach

ludzi w warunkach

wojennych

wojennych

(Uzbekistan) –

zupełnie nowy aspekt badań
psychologicznych.

Losy szkoły społeczno-

kulturowej

• BRAK ROZGŁOSU!

•

dekret pedologów

dekret pedologów

- z odpowiedniej

komisji centralnej z 1936 (powołujący się

na perwersyjne treści), zahamował

rozprzestrzenianie się tych idei.

– doprowadził między innymi do wycofania z

obiegu pism Wygotskiego. Szkoła historyczno-

kulturowa nie została zupełnie zapomniana

między innymi dzięki Luciano MECACCI

Luciano MECACCI

, który

po studiach w Moskwie i powrocie do kraju

przełożył na włoski wiele publikacji tej szkoły, co

uwidacznia się w specyfice rozwoju psychologii

we Włoszech.

• Po części polityka popierała jedynie rozwój

refleksologii.

Na zachód od Wundta

-Pragmatyzm

• Pracował jako urzędnik, nigdy nie znalazł wydawcy

dla swego XII-tomowego dzieła poświęconego

pragmatyzmowi

pragmatyzmowi

.

• Jest autorem słowa "pragmatyzm" i głównych

koncepcji tego nurtu, William James (jego

przyjaciel) je spopularyzował. Usunięty z

Uniwersytetu Hopkinsa, żył w nędzy jako

zapomniany człowiek.

• Jeden z twórców semiologii (semiotyki –tradycja

rozumienia znaku).

• Definiował dobro jako

sumę

sumę

wszystkich naszych działań,

wszystkich naszych działań,

wynikających z naszego

wynikających z naszego

wyobrażenia o nim

wyobrażenia o nim.

• Rozszerzył to rozumowanie na pojęcie

Boga. Pisał, że

jeśli hipoteza Boga

jeśli hipoteza Boga

działa satysfakcjonująco w

działa satysfakcjonująco w

najszerszym sensie tego słowa

najszerszym sensie tego słowa

znaczeniu, to jest ona prawdziwa

znaczeniu, to jest ona prawdziwa.

Charlesa Peirce

(1839-1914)

• Geniusz:

matematyk,

filozof

amerykański,

chemik,

psycholog,

statystyk.

Funkcjonalizm

• John Dewey

• William James

John Dewey 1859 - 1952

•

Nauczyciel Watsona

Nauczyciel Watsona

, propagator

funkcjonalizmu (mniej znany niż W.

Jams, choć równie zasłużony).

• Założył

SZKOŁĘ PRACY

SZKOŁĘ PRACY –

doświadczenie jest źródłem zdobywania

i weryfikowania wiedzy, stąd hasło:

uczenie się przez działanie

uczenie się przez działanie

.

• Dewey oparł swój system pedagogiczny na

pragmatyzmie: polegał on na rozumieniu

doświadczenia jako istoty prawdy – prawdziwe jest to

co sprawdza się w działaniu jako prawdziwe.

Deprecjacja introspekcji

• Dewey nie zgadzał się z teoriami,

które krytykując wartość introspekcji

postulowały jednocześnie usunięcie

świadomości, jako sfery danych.

• Uznając duży wpływ funkcjonalizmu

na „odczarowanie” introspekcji jako

metody badawczej w psychologii

-behawioryzm zdaje się nie być już

taką rewolucją, jak chcieliby to widzieć

niektórzy historycy.

William James

• Filozof, bard filozofii pragmatycznej

bard filozofii pragmatycznej

,

która przeniesiona na grunt zainteresowań

problemem i statusem świadomości

zaowocowała postawą funkcjonalistyczną.

• Czy świadomość istnieje?: wszystko, co

realne musi być jakoś dostępne

doświadczeniu (wyraz jego pragmatyzmu),

manifest „empiryzmu radykalnego”.

• Twierdził, że pierwszy wykład z psychologii w

jakim wziął udział był jego własnym.

Podstawa jego teorii świadomości była

krytyka świadomości jako bytu

substancjalnego.

Behawioryzm

1.

1.

Pozytywistyczna faza rozwoju psychologii

Pozytywistyczna faza rozwoju psychologii

.

2.

Behawioryzm

•

dominujący od 1930 roku – grunt dla niego przygotował

funkcjonalizm oraz Koło Wiedeńskie,

•

utorował sobie drogę w momencie kryzysu w psychologii,

związanym z brakiem zgody pomiędzy poszczególnymi

psychologiami, co do natury świadomości, która jest

przedmiotem, a zatem i płaszczyzną emancypacji

psychologii jako nauki. (por Stachowski, 162 – 166)

3.

Można interpretować behawioryzm jako bardzo

uproszczoną wersję empiryzmu.

•

W tym samym czasie, w którym Freud pracuje w Wiedniu

nad swoją teorią, kilka ulic dalej rozwija logiczny

pozytywizm. Stawiał on sobie za cel zastosowanie

metod, które z wielkim pożytkiem stosowane były w

naukach przyrodniczych. Ta filozoficzna awangarda (za:

Walach) czyli KOŁO WIEDEŃSKIE, odbiło się szerokim

echem w Ameryce i przyjęło tam postać behawioryzmu.

Herman Lück

• w 1956 Instytut

Psychologiczny w Bonn

przeprowadził badania

wśród psychologów

pracujących na

amerykańskich

uniwersytetach i

szkołach wyższych:

•

Z którymi

Z którymi

klasycznymi szkołami

klasycznymi szkołami

psychologii czujecie

psychologii czujecie

się Państwo

się Państwo

najbardziej związani?

najbardziej związani?

• Na

68

odpowiedzi

36

36

odpowiedzi to

behawioryzm i neo-

behawioryzm (w: L

ü

ck)

John Broadus

John Broadus

Watson

Watson

(1878-1958)

• Manifest behawiorysty (1913 r.) Został on

ogłoszony jako program naukowo-społeczny.

• Psychologia miała się zadowolić obserwacją i

zmianami zachowania. Wszystkie zjawiska
psychiczne, które nie są obserwowalne, są
wyłączone z badań naukowych, chyba że tak
jak afekty, ukazują się w zachowaniach.

Dajcie mi dziecko spłodzone przez dowolną parę rodziców i dajcie mi
pełną kontrolę nad środowiskiem, w jakim będzie ono wzrastać - a
sprawię, że wyrośnie na wybitnego uczonego, artystę, politycznego
przywódcę, czy też, jeśli tylko będę tego chciał, zostanie pospolitym
przestępcą.

• Swoje przekonania potwierdził słynnym i

eksperymentem na jedenastomiesięcznym

dziecku Albercie (Albert B.),

Albercie (Albert B.),

który został

umieszczony w szpitalu.

• Eksperyment Watsona i jego asystentki

Rosalie Rayner polegał na uczeniu Alberta

lęku przed szczurem poprzez warunkowanie

klasyczne. Gdy w polu widzenia dziecka

Gdy w polu widzenia dziecka

pojawiał się szczur, Watson uderzał w

pojawiał się szczur, Watson uderzał w

gong, wywołując hałas (bodziec

gong, wywołując hałas (bodziec

bezwarunkowy dla reakcji lękowej u

bezwarunkowy dla reakcji lękowej u

dziecka). Albert zaczął szybko bać się

dziecka). Albert zaczął szybko bać się

szczura.

szczura.

Nastąpiła także generalizacja tego

lęku na inne przedmioty podobne do szczura

(maskotki, brody itp.)

• Watson nigdy nie wygasił lęku u Alberta.

Coś starego,
coś nowego

•

To co stare

To co stare

w tych pomysłach

nawiązuje do Wundta i Hume’a

- asocjacja atomów

psychicznych zachowania,

bodziec i reakcja.

•

To, co nowe

To, co nowe

Walach nazywa

„religijną gorliwością”, która

przejawia się przede wszystkim

w programie społecznym, który

uwidacznia się w przekonaniu o

możliwości dowolnego

formowania wszystkich ludzi

(stąd jak również z koniunktury

w Ameryce po I Wojnie

Światowej źródła sukcesu tej

koncepcji).

• W Europie behawioryzm przyjął

się ponieważ psychologia

Wundtowska z postulatem

badania najprostszym asocjacji

nie była temu daleka.

Pozytywnym wzmocnieniem dla

rozwoju paradygmatu

behawiorystycznego był

również pozytywistyczne ruchy

naukowe w obrębie samej

filozofii. Należy docenić

zwłaszcza wpływ Darwinowskiej

biologii i badań nad

zwierzętami.

Nowa metoda czy nowa

teoria?

•

Watsona należy traktować dużo bardziej jako inicjatora

nowej metody badań w psychologii niż twórcę nowej teorii.

•

DETERMINIZM naukowy

DETERMINIZM naukowy

: struktura świata ma taki

charakter, że można dzięki niej przewidzieć racjonalnie

każde wydarzenie (Bóg został zastąpiony NATURĄ)

•

REDUKCJONIZM

REDUKCJONIZM

:

1.

można zredukować do biologii obiektywne i świadome

doznania,

2.

oraz zredukować osobową świadomość i twórczość ludzkiego

umysłu do doznań zmysłowych.

–

Taką postawe odnajdujemy wcześniej chociażby w

mechanistycznym materializmie La Mettrie’go (Człowiek

maszyna), lub współcześnie u D. M. Armstronga w

Materialistycznej teorii umysłu, gdzie podkreśla, że nie ma

żadnych powodów, aby uważać procesy umysłowe za cos

więcej niż czysto fizyczne procesy zachodzące w

centralnym układzie nerwowym)

… dygresja

C. Lloyd

C. Lloyd

Morgan

Morgan

• badania nad zwierzętami

•

KANON MORGANA - ŻADNEJ CZYNNOŚCI NIE NALEŻY

KANON MORGANA - ŻADNEJ CZYNNOŚCI NIE NALEŻY

WYJAŚNIAĆ JAKO SKUTKU DZIAŁANIA WYŻSZEJ

WYJAŚNIAĆ JAKO SKUTKU DZIAŁANIA WYŻSZEJ

ZDOLNOŚCI PSYCHICZNEJ, JEŚLI ISTNIEJE MOŻLIWOŚĆ

ZDOLNOŚCI PSYCHICZNEJ, JEŚLI ISTNIEJE MOŻLIWOŚĆ

JEJ WYJAŚNIENIA JAKO SKUTKU ZDOLNOŚCI

JEJ WYJAŚNIENIA JAKO SKUTKU ZDOLNOŚCI

ZNAJDUJĄCEJ SIĘ NA NIŻSZYM STOPNIU ROZWOJU.

ZNAJDUJĄCEJ SIĘ NA NIŻSZYM STOPNIU ROZWOJU.

• Stachowski podkreśla znaczenie podziału procesu

wnioskowania z zachowania zwierząt o ich życiu

psychicznym na wnioskowanie obiektywne i wnioskowanie

projekcyjne (ejekcyjne) u Morgana.

• Kanon Morgana podlegał często nadinterpretacji, które

okazały się bardziej trwałe niż kanon.

Edward

Edward

L.

L.

Thorndi

Thorndi

ke

ke

(1874-1949)

(1874-1949)

•

psychologia koneksjonistyczna

psychologia koneksjonistyczna

– SKOJARZENIE WRAŻEŃ Z

BODŹCEM DO DZIAŁANIA

• Psychologia jego, po raz pierwszy

od Jamesa Milla była w pełni

asocjacjonistyczna (za

Stachowskim).

• Pod wpływem Morgana pisze on

pracę, klasyczną z naszego punktu

widzenia o uczeniu się zwierząt.

• Zasłynął badaniami nad

rozwiązywaniem problemów przez

zwierzęta (postać zachowania:

próby-błędy, por. A. Bain, a w

odniesieniu do psychologii zwierząt

Morgan)

• Warto jednak zaznaczyć silną

opozycje jego „elementyzmu”

wobec psychologii Gestalt

(zwłaszcza Köhlera).

Psychologia

egzystencjalna

Ludwik Binswanger

• Pochodził z rodziny lekarskiej i

psychiatrycznej

• Jego dziadek o tym samym

imieniu założył prowadzoną przez

rodzinę Binswangerów do 1980

roku klinikę Bellevue

• Jego wuj był jednym z lekarzy F.

Nietzschego.

• L. Binswanger był asystentem

C.G.Junga, i podobnie jak jego

promotor asystentem u Eugena

Bleulera.

•

1881-1966

Teoretyczne podstawy Dasein-

analizy

• Psychoanaliza
• Fenomenologia i egzystencjalizm (E.

Husserl, M. Heideggera)

• Filozofia dialogu

• Pod wpływem „Bycia i czasu” Heideggera:

Grudformen

und Erkenntnis menschlichen

Daseins

Przypadek

Ellen West

rura do napełniania i opróżniania

ciała

 bycie-ograniczoną, bycie-ciemiężoną,

pustka

1. W Umwelt: ukazuje się jako zasępienie,

mrok, noc, zimno, odpływ, granice,

wilgotne zwały mgły

2. W Mitwelt: objawia się jako brak spokoju,

zobojętnienie, smutna uległość, izolacja,

samotność, duszne powietrze, ciasny

świat codzienności, poczucie

tchórzliwego chodzenia na kompromisy

3. W Eigenwelt: objawia się jako uczucie

bycia grubą, (pokłady tłuszczu jako

mury); bycia otępioną, głupią, starą,

brzydką, bycie umarłą

Obszary świata (lub kręgi

piekła)

• Na własny świat ludzkiego jestestwa składa

się:

1. Umwet (otoczenie) budynki, meble, przedmioty
2. Mitwelt (świat społeczny) związki z innymi

ludźmi, wspólnotą, stosunek do kultury i

społeczeństwa

3. Eigenwelt (świat osobisty) wszystko to, co składa

się na samorozumienie (cielesność, duch)

 Żyjemy w każdym z nich, ale często

preferujemy któryś z nich

Niudana Ellen

• Zaburzenia jedzenia (od dzieciństwa,

przyjmowała 60-70 tabletek ułatwiających

trawienie dziennie, w wieku 33 lat→41 kg)

• Pod opieką L. Binswangera poprawiała się

jej kondycja fizyczna, ale lęki pozostały.

• Na swoje żądanie wypisała się z kliniki, a po

powrocie do domu jadła, (nawet czekoladę)

rozmawiała z mężem, pisała listy do

przyjaciół … następnie zażyła truciznę

• Odpowiedź Binswangera: człowiek, który

jest w stanie zanegować siebie i świat w

akcie samobójstwa to człowiek, który

wcześniej musiał najpierw odzyskać świat.

• Creator,Cret

or

• Take me

back!

• Create me a

second time

• And creat

me better

Czas (-y) gry

Kiedy jest śmierć, nie ma nas, gdy jesteśmy my, nie ma

śmierci

• Człowiek żyje

tak, jakby żył
wiecznie

– zawsze JEST

ku-końcu-życia

– nigdy JEST

ku śmierci

• I jednocześnie żyjąc ku-

końcu-życia

– dyskursywnie postępuje,
– istoczy się, (bo jest

swoim własnym
DZIEŁEM)

– konstytuuje czas

Śmierć

• Dla Binswangera, jako lekarza to

brak świata,

– a kiedy świat traci ostrość, lub

zaczyna nas więzić (przejawia

się to w każdym obszarze

świata) rozmywa się Jaźń,

tracimy wszelkie intencjonalne

odniesienia, a zatem „siebie”

– Śmierć jest zawsze śmiercią

skąpca, kogoś, kto nie

zaryzykował

• Bosch: Śmierć

skąpca

Apatia

• APATIA to UTRATA ŚWIATA. Jest tak, że

większość z nas nie traci świata, gdyż
jesteśmy nie tylko istotą społeczną i
syngularną, ale przede wszystkim
jesteśmy dualni: podmiotem uznającym i
uznawanym podmiotowo.

Przypadek

Aby Warburga

• Historyk sztuki, w szczególności

Antyku i Renesansu, badacz kultury,

wypromował ikonologię jako

samodzielną dyscyplinę

• Od dzieciństwa „wątłego zdrowia”

• Reagował przesadnie i ze złością. Po

śmierci matki jego psychiczna

labilność się pogłębiła

• Chaos powojennej sytuacji

politycznej i gospodarczej odczuł jako

zagrożenie dla siebie i swojej rodziny

– Ostra psychoza: próba pozbawienia życia

siebie i rodziny. Na skutek tego trafia do

kliniki

• 1866-1929

• Hamburger

im Herzen,

• Jude von

Geburt,

• im Geiste

Florentiner

Udany?

• W dokumentach o chorobie Warburga: urojenia,

napastliwość przeciw personelowi, przymusowe

obrządki higieny. Binswanger odnotowuje też dni,

podczas których odwiedzali go współpracownicy i

przyjaciele, kiedy Aby podejmował swoją naukową

pracę.

– Pod naciskiem rodziny zasięgnięto rady E.Kraepelina. Diagnoza:

schizofrenia. Nie dawał on nadziei na powrót do normalnego

funkcjonowania.

• Dla Binswangera pierwszym znakiem psychicznej

stabilizacji było opracowanie rysunków Indian Hopi.

Dalsze miesiące przyniosły spotkania w Bellevue z

filozofem Ernstem Cassirerem.

 Binswanger orzekł, że w dużej mierze to właśnie

wpłynęło na samowyleczenie się Aby Warburga

.

dziękuję