HISTORIA PSYCHOLOGII

Wykład X

Dyscypliny psychologii I

Od wielkich teorii

do małych ojczyzn

• Historia psychologii naukowej

wskazuje, że wkrótce po założeniu
pierwszego laboratorium
psychologicznego pojawia się
dyskusja w odniesieniu do przedmiotu
psychologii.

• Byłoby naiwnością twierdzić, że

jakakolwiek nauka ma tego rodzaju
„kryzysy” raz na zawsze za sobą.

Fanatyzm

versus

pluralizm

• Nauce, w przeciwieństwie do ideologii

wszelkiego rodzaju, z założenia obce są

fanatyczne uproszczenia. Pozostają one w

sprzeczności z postulatem dążenia do jak

postulatem dążenia do jak

najlepszej teorii

najlepszej teorii

, co skutkuje pluralizmem

stanowisk epistemologicznych.

• Nie można powiedzieć, że żadna nauka nigdy

nie miała, lub mieć nie będzie „fanatycznych

romansów”:

– szukamy wiedzy pewnej i niezmiennej, oraz

warunków dla nich. Pluralizm odpowiedzialny za

„kryzysy”, to ten sam pluralizm, który nie pozwala

jakiejkolwiek nauce stać się jedyną ideologią.

Wielkie szkoły

Wielkie szkoły

XIX-wieczne

XIX-wieczne

w wieku XX ustępują miejsca

w wieku XX ustępują miejsca

SUBDYSCYPLONOM

SUBDYSCYPLONOM

nowej formie badań i organizacji

problematyki – które nazywamy.

• W ramach wielkich

wielkich

szkół

szkół

budowano

„wielkie teorie”, które

niejednokrotnie

obejmować miały cały

szereg różnych zjawisk

psychologicznych – dla

których próbowano

znajdować wspólne

ramy teoretyczne i

metodologiczne.

•

subdyscypliny

subdyscypliny

różnicują się, co do

zakresu poruszanej

problematyki.

Specjalizacja jest

naturalną

konsekwencją

krystalizowania się:

– przedmiotu nauki,
– zakresu badań,
– i wykorzystywanych w

tym celu metod.

Subdyscypliny psychologii

•

Psychodiagnostyka i

Psychodiagnostyka i

psychologia osobowości

psychologia osobowości

•

Psychologia kliniczna

Psychologia kliniczna

• Psychologia rozwoju
• Psychologia pedagogiczna
• Psychologia społeczna
• Psychologia przemysłowa

Twórcy

• Psychodiagnostyka i

psychologia
osobowości:

–

J. Huarte,

J. Huarte,

–

J.G.Herder

J.G.Herder

,

– J.C. Lavater,
– F. Galton,
– A. Binet,
– W. Stern,
– A. Wellek,
– P. Lersch
– H.J.Eysenck,

• Psychologia kliniczna:

– Charcot, Janet
– Bernheim,
– E.Kraepelin,
– L.Witmer,
– C.R. Rogers

Psychodiagnostyka i

psychologia osobowości

• Te dwie subdyscypliny są odrębne, ale w perspektywie

historycznej mają wspólną genezę.

•

Ich rozwój został zdeterminowany przez praktyczne

Ich rozwój został zdeterminowany przez praktyczne

cele – stworzenia płaszczyzny, którą dziś przywołujemy

cele – stworzenia płaszczyzny, którą dziś przywołujemy

dla uzasadnienia wartości psychodiagnostyki

dla uzasadnienia wartości psychodiagnostyki

.

– Przekonanie o tym, że każdy człowiek jest różny,

niepowtarzalny i w tym znaczeniu stanowi miarę dla samego

siebie jest pewnym sensie naszym potocznym przekonaniem,

które traktować należy jako „zdobycz” cywilizacji Zachodniej

[istnieją filozofowie, historycy, psychologowie, antropolodzy,

którzy wiążą zmiany w sposobach samorozumienia się

człowieka z określonymi zmianami społeczno-kulturowymi,

np.: z „etyką protestancką” (M. Weber). Żeby nie wspomnieć,

że badania nad różnicami kulturowymi psychologów czy

socjologów dostarczają wystarczająco przekonujących

dowodów na to, że kultura warunkuje sposoby

samorozumienia.]

Starożytność

• Starożytni

samowiedza

(LOGOS)

– Humanizm starożytnych jest wysoce

abstrakcyjny

• Ale również u starożytnych

można znaleźć typologie
charakteru:

–

U

U

Hipokratesa

Hipokratesa

,

– U Platona, Arystotelesa,
– W końcu u Teofrasta

u Teofrasta

,

PRIMUM NON NOCERE

PRIMUM NON NOCERE

•

salus aegroti suprema lex

salus aegroti suprema lex

…zdrowie

…zdrowie

chorego najwyższym prawem

chorego najwyższym prawem

• Metody racjonalne:

– Na podstawie obserwacji i doświadczeń

wyciągał wnioski prowadzące do ustalenia

diagnozy.

– Leczenie miało polegać na wspomaganiu

naturalnych procesów zdrowienia.

• Stworzył pierwsze opisy dotyczące:

– zimna,

– ciepła słonecznego,

– Światła

– i ćwiczeń fizycznych jako zabiegów leczniczych.

• Zajmował się:

– Zniekształceniami kręgosłupa, (urządzenie do

redukcji skoliozy)

– Różnymi metodami amputacji kończyn,

– Budową protez oraz obuwia korygującego

wady stóp.

– Stosował BALNEO-ERAPIĘ. zabiegi

rehabilitacyjne wykorzystujące wodę w różnych

temperaturach

Hipokrates

Hipokrates

• Metody i idee jego

szkoły znamy z

zachowanego

dzieła Corpus

Hippocrateum,

(zbiór 53 pism

różnych szkół

lekarskich sprzed

połowy IV w.p.n.e)

zebranych 100 lat

po śmierci

Hipokratesa.

Teoria humoralna

• Stan zdrowia polega na równowadze

wewnętrznej panującej w ciele, a
zaburzenie równowagi prowadzi do
choroby.

• Choroba jest stanem całego ciała.
• Lekarze z Kos: zestaw płynów

ustrojowych (krew, woda, śluz, żółć
jasna)

Galen (130-200)

• Płyny ustrojowe tworzą stan

zdrowia i choroby:

krew, śluz,

żółć jasna, żółć ciemna

.

• Główny lekarz gladiatorów w

Pergamonie (chirurgia,

anatomia), później był

lekarzem na dworze Marka

Aureliusza.

• Opisał 7 nerwów czaszkowych,

zastawki serca, różnice między

tętnicami a żyłami (wykazał, że

tętnicami płynie krew, a nie

powietrze

– Często opierał się na sekcjach

zwierząt, zwłaszcza makaków,

(błędy: krew rodzi się z pokarmów

w wątrobie)

•

Jedność 4

Jedność 4

elementó

elementó

w:

w:

1.

1.

Suchości

Suchości

2.

2.

Wilgoci

Wilgoci

3.

3.

Zimna

Zimna

4.

4.

Ciepła

Ciepła

Temperament

• Choleryk

(żółć

jasna: ciepła i sucha)

• Sangwinik

(krew:

wilgotna i ciepła)

• Flegmatyk

(śluz:

zimny i wilgotny)

• Melancholik

(żółć ciemna: sucha i

zimna)

•

Powiązanie

Powiązanie

temperamentu z z

temperamentu z z

rozwojem

rozwojem

biologicznym

biologicznym

człowieka:

człowieka:

1. I faza (wiosna) – T.

wilgotny do 30 r. życia

2. II faza: (lato) – T. ciepły i

suchy, do 40 r. życia

3. III faza: (jesień) – T. suchy

i zimny do 70 r. życia

4. IV faza: (zmia) – T. zimny i

wilgotny do końca życia

Teofrast

Teofrast

(370-287 p.n.e)

• Rękopisy jego

dzieł zaginęły

w

średniowieczu

. Odnaleziono

je ponownie w

Konstantynop

olu w XV w.

• W Charakterach przedstawił 30 portretów

literackich przedstawiających typowe wady

ludzkie (wzory zachowań ludzkich):

1.

Ironista

2.

Pochlebca

3.

Gaduła

4.

Cham

5.

Uniżony

6.

Nieprzystojny

7.

Niewczesny

8.

Nadgorliwy

9.

Tępak

10.

Nieokrzesany

11.

Zabobonny

12.

Malkontent

13.

…Podejrzliwy, obmierzły, prostak, próżniak,

skąpiec, blagier, tchórz, arogant, oligarcha,

opóźniony w pilności, zmyślacz, kryminofil,

chciwiec…

Średniowiecze

• Człowieka określało w największym,

sprawczym wręcz sensie:

1.urodzenie,
2.pochodzenie,
3.miejsce zamieszkania.

1.

Jednakże rozwój fizjognomiki a później

frenologii łączy wieki średnie ze Starożytnymi,

gdyż w Wiekom Średnim nieobcy jest pogląd,

że ciało ludzkie jest mikrokosmosem.

Geneza psychodiagnostyki

• Diagnostykę wymusiły zmiany społeczne, o

złożonym charakterze.



Przede wszystkim, bezpośrednio

Przede wszystkim, bezpośrednio

wiązać je należy z XVIII wiekiem, kiedy

wiązać je należy z XVIII wiekiem, kiedy

rośnie gwałtownie zainteresowanie

rośnie gwałtownie zainteresowanie

ludzkimi uzdolnieniami

ludzkimi uzdolnieniami

:

– Wolnym rynkiem

[wymóg efektywności i

minimalizowania kosztów]

– Z instytucjami wojskowymi i przemysłem

[specjalizacja]

– później i niejako w efekcie industrializacji z

rozszerzeniem i wprowadzeniem

powszechnego obowiązku edukacji

Joan Huarte

Joan Huarte

1520-1598

• Lekarz i filozof hiszpański
• Jedna z najwcześniejszych prac

psychodiagnostycznych: Sprawdzian

Sprawdzian

głów do nauk

głów do nauk

[doczekał się 77 wydań w 7

językach /w: Lück].

– Wychodził on z założenia, że większość ludzi

(mężczyzn) uprawia zawód niezgodny ze

swoimi uzdolnieniami. W celu polepszenia tego

stanu rzeczy, opierając się przede wszystkim

na antycznych teoriach temperamentu –

zwłaszcza na Teofraście – doradzał rodzicom

przy dobieraniu zawodów dla synów.

Zalecenia pedagogiczne

• Huarte miał ambicje diagnozować już „gotowych”

potomków, ale chciał iść dalej. Chciał sprawić, by

można było zaprogramować określonego potomka, by

rodzice mogli mieć żołnierza, rolnika czy księdza.

• Cenne rady dotyczące planowanego potomka:

– Jeśli planujemy chłopca, kobieta po stosunku powinna

położyć się na prawym boku, tak by sperma pozostawała na

prawej ścianie macicy.

– „Rolniczy” typ urodzi nam się wtedy, gdy nasza dieta będzie

bogata w wołowinę, słoniną, czarny chleb, czerwone wino –

gdyż to wszystko gwarantuje “zgrubną spermę”.

• W wieku XVIII Lessing zadał sobie trud

przetłumaczenia pism Huartego na niemiecki, co

spopularyzowała te światłe idee. Idee Huartego

odnaleźć można u G. Herdera

Herdera

i W. Hellpachsa

Hellpachsa

.

Johann Gottfried von Herder

• Zdaniem Herdera, najwyżej

rozwinięte, człekokształtne małpy,

podobnie jak człowiek nie posiadają

już żadnego określonego instynktu.

Natura odmówiła im jednak

możliwości stworzenia języka.

• Ten brak tłumaczył Herder

początkowo anatomiczną budową

gardła i strun głosowych. Później

uznał, że to nie braki w

fizjologicznym „oprzyrządowaniu do

wytwarzania dźwięków”, lecz:

– związany z kształtem czaszki

niedorozwój mózgu,

– oraz nieprzyjęcie postawy

wyprostowanej.

• Filozof

• Pastor

• Pisarz

• koncepcj

a Volk

•

HERDER

HERDER

stworzył

teorię łączącą rozwój

kulturowy ze strefami

klimatycznymi.

• Twierdził, że tylko

zrównoważone strefy

klimatyczne sprzyjają

powstawaniu

wyższych kultur, a

zatem również wyżej

rozwiniętych ludzi.

•

HELLPACHS

HELLPACHS

w

podobnym duchu

wykazywał, że

istnieje istotny

związek miedzy

klimatem i

krajobrazem a

ludzkim

temperamentem.

XVIII wiek – dalsze

odpowiedzi…

• J.N. TETENS – “Filozoficzne próby o naturze ludzkiej

i jej rozwoju” (1777)

• F.A. MESSMER – odkrywca hipnotyzmu

hipnotyzmu

zwanego

od jego nazwiska pierwotnie mesmeryzmem i

związanego ze zjawiskiem magnetyzmu.

“Przenoszenie w inny stan umysłu” w otoczone

“mistycznymi” wątkami.

• ROUSSEAU, “Wyznania”
• K.P. MORITZ – autor “Magazynu psychologii

doświadczalnej”

• A. F. VON KNIGGES – “O obchodzeniu się z ludźmi”

(1788)

• F.J. GALL i jego frenologia

Johan Caspar Lavater

Johan Caspar Lavater

• szwajcarski teolog i

pisarz z upodobaniem

mierzył ludzkie czaszki

i kolekcjonował

historie życiowe, by

móc wykrywać związki

pomiędzy nimi

(fizjonomika

fizjonomika

).

• “Fragmenty

fizjonomiczne” stały

się niezwykle

popularne i doczekały

się wielu tłumaczeń.

• To co się

uzewnętrznia jest

odbiciem duszy.

A. F. VON KNIGGES

A. F. VON KNIGGES

• Pierwsze krytyki popularnego

Lavatera dostarczył G.Ch.

Lichtenberg (fizyk) oraz

Knigges.

1.

1.

Ten pierwszy ripostował, że

Ten pierwszy ripostował, że

mimika i gesty więcej mówią nam

mimika i gesty więcej mówią nam

o ludziach niż profile ich nosów

o ludziach niż profile ich nosów

.

2.

2.

Ten drugi natomiast, choć

Ten drugi natomiast, choć

podobnie jak Lavater przyjmował

podobnie jak Lavater przyjmował

“klasyczny” niejako podział na

“klasyczny” niejako podział na

choleryków, flegmatyków,

choleryków, flegmatyków,

sangwiników i melancholików, to

sangwiników i melancholików, to

skupił się na opisie form

skupił się na opisie form

mieszanych i zaleceniach jak się

mieszanych i zaleceniach jak się

z owymi typami obchodzić

z owymi typami obchodzić

.

* dygresja

• Jeśli ciągłość “klasycznego” podziału

wywodzonego od Hipokratesa jest jeszcze
mało wyraźna można przywołać H.J.

H.J.

Eysencka

Eysencka

teorię introwersji/ekstrawersji,

która opiera się na antycznej typologii z
uwzględnieniem uwag i perspektyw Lavatera i
Kniggesa.

• Przewagą koncepcji Eysencka jest wszakże to,

że jego teorię osobowości wspierają ponadto
zestandaryzowane postępowania
diagnostyczne.

Pierwsze testy

• Pierwsze TESTY powstają na przełomie XIX i

XX wieku i ich pojawienie się wiązać trzeba

ściśle z eksperymentami

z eksperymentami

psychofizjologicznymi w odniesieniu do

psychofizjologicznymi w odniesieniu do

czasów reakcji

czasów reakcji

.

• Przyjmuje się, że impuls dla takiego rozwoju

przyniosły obserwacje astronomów Między

innymi F. W. Bessela

F. W. Bessela

, który odkrył przy

porównywaniu wyników obserwacji gwiazd

przez różne osoby, że pojawiają się różnice

specyficzne dla tych obserwujących osób.

Sir

Sir

F. Galton

F. Galton

(1822-1911)

• Fizyk - Ojciec określenia “testy”:

Mierzalne zmierzyć, a

Mierzalne zmierzyć, a

niemierzalne uczynić

niemierzalne uczynić

mierzalnym.

mierzalnym.

• Jego badania odnosiły się do

dokładności percepcji i prędkości

reakcji.

• Były pierwszym krokiem ku

współczesnym testom inteligencji i

osobowości.

• Umożliwiły porzucenie antropometrii

(charakterystycznej dla badaczy

kręgu Lavatera) na rzecz

PSYCHMETRII.

Alfred

Alfred

Binet

Binet

(1857-

1911)

•

Logiczną konsekwencją były

pierwsze testy przeprowadzone na

dzieciach w wieku 3-15 lat przez

młodszego od Galtona A. Bineta i

jego współpracownika Th. Simone.

•

Testy te, wykonane po raz

po raz

pierwszy na dużych próbach

pierwszy na dużych próbach

,

miały na celu ustalać [na podstawie

zadań o rosnącym stopniu

trudności] poziom różnicy

różnicy

między

liczbą lat a wykonanymi zadaniami

– liczbą inteligencji (“wiekiem

inteligencji” – u Pietera).

•

Skala Bineta-Simona

Skala Bineta-Simona

była

wielokrotnie udoskonalana,

zarówno przez samych autorów, jak

i przez kontynuatorów ich badań.

William Stern

William Stern

(1871-

1938)

• Kontynuator badań w

duchu Bineta:

– z jego inicjatywy

O.

O.

Bobertag

Bobertag dokonał

udanej adaptacji testu

Bineta-Simona, dzięki

czemu jest on stosowany

do dziś,

– zaproponował ILORAZ

INTELIGENCJI (1912)

zamiast metody

odejmowania.

• “Jaki masz iloraz?” czy

“Jaką masz różnicę?”

Od charakterów do testów

• Iloraz inteligencji zamyka okres emancypacji psychodiagnostyki..

• Do XIX wieku w tej kwestii nie dokonał się żaden postęp. Dopiero

myślenie w kategoriach umożliwiających standaryzację badań

doprowadza w bardzo krótkim czasie do przełomu.

• Lück twierdzi, że psychodiagnostyka

psychodiagnostyka

zawdzięcza swój kształt

nie tyle impulsom ze strony Szkoły Wundtowskiej, co

pozapsychologicznym źródłom:

1. w znacznej mierze psychiatrom

psychiatrom

,

2. czy też nie-wundtystom takim jak H. Ebbinghaus

H. Ebbinghaus

czy W. Stern

W. Stern

.

• Wśród uczniów Wundta żywo nią

zainteresowani byli nie psychologowie, ale

psychiatra E. Kreapelin

E. Kreapelin

czy pedagog E.

E.

Meumann

Meumann

. Prace Sterna, Lipmana, Meumana

spotkały się z tak przychylnym przyjęciem, że

nie można zignorować związku praktyki

psychodiagnostycznej ze społecznym

zmianami, jakie miały miejsce w owym czasie.

Geneza psychologii

osobowości

• XIX wieczne tendencje nie oznaczają, że myślenie w

kategoriach “charakterów” i próby naukowego ich opisu i

badania zostały wyparte i zastąpione testami.

• Psychologia osobowości wypełnia oczekiwania, jakie stawiali

sobie już Starożytni twórcy koncepcji “charakterów”.

1.W przypadku historii psychodiagnostyki

mamy do czynienia z historią metody,

historią metody,

której emancypacja paradoksalnie

której emancypacja paradoksalnie

ma w dużej mierze

ma w dużej mierze

niepsychologiczne źródła

niepsychologiczne źródła

.

2.Natomiast w przypadku psychologii

osobowości, z historią “problemu”,

z historią “problemu”,

której emancypacja z kolei ma

której emancypacja z kolei ma

zdecydowanie psychologiczne źródło

zdecydowanie psychologiczne źródło

.

Koniunktura typologii

• Nie implikuje to jednak wniosku o jednorodnej genezie

psychologii osobowości. W czasie, kiedy powstają pierwsze

testy, historycy dopatrują się trzech różnych nurtów

podnoszących koniunkturę “TYPOLOGII”. [Lück]:

1. psychodiagnostyczny
2. medyczno-antropologiczny

• Zaliczyć do tego nurtu można badania psychiatry E.

E.

Kretschmera

Kretschmera

, czyli wykazywanie związku miedzy budową ciała a

konstytucją człowieka chorego [typ pykniczny, leptosomatyczny i

atletyczny]

3. humanistyczny

• W ramach tego nurtu próbowano uczynić użytecznymi dla

psychologii osobowości metody humanistyczne, zwłaszcza

hermeneutykę (wczucie i rozumienie):

• badania L. Klagesa

L. Klagesa

, których wyraz znajdujemy w Pryncypiach

charektorologii (1910), i Grafologii odwołujących się do typologii

romantycznych;

• teoria indywidualnej jedności osoby A. Adlera

A. Adlera

[krytyczny

personalizm];

• wreszcie wielokrotnie tłumaczone na różne języki i wznawiane

Formy życia E. Sprangera

E. Sprangera

.

Nurt medyczno-

antropologicz

ny

•

Zaliczyć do tego
nurtu można
badania psychiatry

E. Kretschmera

E. Kretschmera

,

•

wykazywł związek
miedzy budową
ciała a konstytucją
człowieka chorego:

1.

1.

typ pykniczny,

typ pykniczny,

2.

2.

typ

typ

leptosomatyczny,

leptosomatyczny,

3.

3.

typ atletyczny

typ atletyczny

.

• aby poznać "pełnię

wewnętrznego życia w
schizofrenii, należy
studiować nie żywoty
wieśniaków, lecz
poetów i królów
cierpiących na tę
chorobę"

• Jaspers analizował pod

tym kątem dzieła V.
van Gogha

Emma Hauck

• Listy do męża znajdujące

się w kolekcji Prinzhorna

uważane są za dzieła

sztuki.

• Pacjentka zakładu dla

psychicznie chorych w

Heidelbergu.

• Do szpitala trafiła w 1909

roku, w wieku 30 lat.

• Uznana za nieuleczalnie

chorą, pisała do męża

nieczytelne niemal, łożone

w kolumny, nigdy nie

wysłane listy.

• Zapisane ołówkiem listy

składają się z powtórzeń

zwrotu "Herzensschatzi

komm" lub tylko "komm

komm kommm„.

Nurt humanistyczny

• W ramach tego nurtu próbowano

uczynić użytecznymi dla psychologii

osobowości metody humanistyczne,

zwłaszcza hermeneutykę (wczucie i

rozumienie):

1. badania L. Klagesa

L. Klagesa

, których wyraz

znajdujemy w Pryncypiach

charektorologii (1910), i Grafologii

odwołujących się do typologii

romantycznych (Prinzhorn to jego uczeń)

2. teoria indywidualnej jedności osoby A.

A.

Adlera

Adlera

[krytyczny personalizm];

3. wreszcie wielokrotnie tłumaczone na

różne języki i wznawiane Formy życia E.

E.

Sprangera

Sprangera

.

• Tę linię badań kontynuowali A.

A.

Welleck i P. Lersch

Welleck i P. Lersch

.

•

Daje do myślenia fakt, że ten

Daje do myślenia fakt, że ten

pomijany dziś nurt był w latach

pomijany dziś nurt był w latach

20-tych i 30-tych XX wieku tak

20-tych i 30-tych XX wieku tak

ofensywny, że to właśnie

ofensywny, że to właśnie

badania Galtona, Bineta czy

badania Galtona, Bineta czy

Sterna wydawały się w

Sterna wydawały się w

defensywie

defensywie.

Psychologia kliniczna

• Aktualnym pozostaje przy omawianiu

historii psychologii klinicznej
zastrzeżenie Pietera, że powinno się
raczej mówić o psychologii
medycznej.

• Do psychologii klinicznej zaliczyć

można przede wszystkim diagnozę i
manipulowanie zaburzeniami (w
ramach terapii).

Historyczne kontrowersje

• Niesłabnące dyskusje dotyczące potrzeby, formy i

instytucjonalizacji współpracy między psychiatrami

a psychologami w tym zakresie nie poprawiają

kondycji historii psychologii klinicznej.

• W przeważającej mierze musiałaby to być historia:

1.

1.

psychiatrii

psychiatrii

2. oraz powtórzenie historii fizjologii

fizjologii

, która wpłynęła na

badania psychologiczne.

– Poza tym historia psychologii klinicznej powinna

odnosić się według Pietera do tradycji tzw. „higieny

psychicznej”, a ta jest przedmiotem badań

psychologii pracy.

U zarania

• to psychiatrzy dążyli do mezaliansu

psychologii z psychiatrią:

1.

Twórca przekonującej klasyfikacji chorób
psychicznych,

Emil KREAEPLIN

opublikował dającą temu wyraz
„Psychologiczną próbę w psychiatrii”,

2.

Natomiast inny uczeń Wundta,

L.

WITMER

również pod koniec XIX wieku

tworzy klinikę PSYCHOLOGICZNĄ.

Emil Kreaeplin

Emil Kreaeplin

• przeprowadził jako pierwszy badania

nad:

– głębokością snu,
– siłą mięśni,
– ponadto nad uczuciami,

przemęczeniem, wypoczynkiem,
działaniem herbaty, alkoholu i eteru na
procesy psychiczne.

Lightner Witmer

Lightner Witmer

• asystent i następca Cattella

[rozwinął pierwsze testy

psychologiczne w USA i ukuł

wyrażenie :TESTY UMYSŁOWE]

na Uniwersytecie Pensylwania

zajął się przede wszystkim:

1.

1.

metodami diagnostycznymi

metodami diagnostycznymi

w związku ze swoją aktywnością

kliniczno-psychologiczną,

2. ponadto chciał rozszerzyć

chciał rozszerzyć

swoja działalność na

swoja działalność na

doradztwo, psychoterapię i

doradztwo, psychoterapię i

zabiegi rehabilitacyjne

zabiegi rehabilitacyjne

dla

dzieci nie uczęszczające do

szkoły.

• Jego idee znalazły wyraz w

czasopiśmie

Psychologia

kliniczna

założonym przez niego

w 1907 r. i ukazującego się do

1935 r.

•

Duże zainteresowanie

Duże zainteresowanie

pracami Witmera tłumaczy

pracami Witmera tłumaczy

się paradoksalnie

się paradoksalnie

popularnością odrzucanej

popularnością odrzucanej

przez niego psychoanalizy.

przez niego psychoanalizy.

Dzięki niej bowiem

Dzięki niej bowiem

wyrażenie PSYCHOTERAPIA

wyrażenie PSYCHOTERAPIA

pochodzące z 70-tych lat

pochodzące z 70-tych lat

XIX wieku spopularyzowało

XIX wieku spopularyzowało

się, choć bardzo długo

się, choć bardzo długo

utożsamiane było właśnie z

utożsamiane było właśnie z

postępowaniem

postępowaniem

psychoanalitycznym

psychoanalitycznym

.

Specyfika psychologii

klinicznej

1.

Zarówno Kreaepln jak i Witmer byli
uczniami Wundta,

2.

Psychologia pojawiła się wraz ze swoimi
metodami jako „nowa perspektywa”
[mowa zwłaszcza o obiecujących
możliwościach jakie stworzyła
psychodiagnostyka],

3.

Walka z przesądami dotyczącymi chorób
psychicznych musiała odbywać się nadal
wśród samych lekarzy

Przyszłość w
przeszłości

• Kolejne zmiany w tej materii

przynosi refleksologia i
behawioryzm.

• Jednak dopiero C.R. ROGERSA

(1902-1987) terapia

terapia

zorientowana na klienta

zorientowana na klienta

przynosi zmiany zasadnicze dając
początek konkurencyjnej wobec
psychologii głębi rodzinie
psychoterapii.

dziękuję