CHOROBY NACZYNIOWE

CHOROBY NACZYNIOWE

MÓZGU

MÓZGU

UDARY MÓZGOWE OGÓLNIE

UDARY MÓZGOWE OGÓLNIE

APOPLEKSJA

APOPLEKSJA

„

„

WYLEW”

WYLEW”

DEFINICJA UDARU MÓZGU

DEFINICJA UDARU MÓZGU

:

Ogniskowe (miejscowe) lub globalne zaburzenia

Ogniskowe (miejscowe) lub globalne zaburzenia

czynności mózgu,

czynności mózgu,

spowodowane zmianami w naczyniach mózgowych,

spowodowane zmianami w naczyniach mózgowych,

które występują nagle

które występują nagle

i utrzymują się dłużej niż 24 godziny

i utrzymują się dłużej niż 24 godziny

WHO

- ostre niedokrwienie - udar niedokrwienny

- ostre niedokrwienie - udar niedokrwienny

(77%)

zatrzymanie albo znaczne ograniczenie dopływu

zatrzymanie albo znaczne ograniczenie dopływu

krwi

krwi

do mózgu

do mózgu

- krwotok mózgowy - udar krwotoczny

- krwotok mózgowy - udar krwotoczny

(17%)

(17%)

faktyczny wylew krwi do tkanki mózgu

faktyczny wylew krwi do tkanki mózgu

- krwotok podpajęczynówkowy

- krwotok podpajęczynówkowy

(6%)

(6%)

OSTRE MÓZGOWE INCYDENTY

OSTRE MÓZGOWE INCYDENTY

NACZYNIOWE - UDARY

NACZYNIOWE - UDARY

OSTRE MÓZGOWE INCYDENTY

OSTRE MÓZGOWE INCYDENTY

NACZYNIOWE - UDARY

NACZYNIOWE - UDARY

- główna przyczyna trwałego inwalidztwa i braku

- główna przyczyna trwałego inwalidztwa i braku

samodzielności (USA)

samodzielności (USA)

- trzecia przyczyna śmierci po chorobach układu

- trzecia przyczyna śmierci po chorobach układu

krążenia

krążenia

i nowotworach

i nowotworach

(po 50 r.ż. co dziesiąty człowiek

(po 50 r.ż. co dziesiąty człowiek

umiera z

umiera z

powodu udaru, po 70 r.ż. co drugi)

powodu udaru, po 70 r.ż. co drugi)

co 3 min jedna śmierć z powodu udaru

co 3 min jedna śmierć z powodu udaru

- USA: 4, 4 mln chorych po udarze (Polska >

- USA: 4, 4 mln chorych po udarze (Polska >

600000)

600000)

- co roku 700000 nowych przypadków udaru w

- co roku 700000 nowych przypadków udaru w

świecie

świecie

(Polska prawdopodobnie 100000

(Polska prawdopodobnie 100000)

EPIDEMIOLOGIA

EPIDEMIOLOGIA

- główna przyczyna trwałego inwalidztwa i braku

- główna przyczyna trwałego inwalidztwa i braku

samodzielności (Polska też)

samodzielności (Polska też)

- trzecia przyczyna śmierci po chorobach układu

- trzecia przyczyna śmierci po chorobach układu

krążenia

krążenia

i nowotworach

i nowotworach

(po 50 r.ż. co dziesiąty człowiek

(po 50 r.ż. co dziesiąty człowiek

umiera z

umiera z

powodu udaru, po 70 r.ż. co drugi)

powodu udaru, po 70 r.ż. co drugi)

co 3 min jedna śmierć z powodu udaru

co 3 min jedna śmierć z powodu udaru

- Polska: ponad 600000 chorych po udarze

- Polska: ponad 600000 chorych po udarze

- Polska: co roku 60000 nowych przypadków udaru

- Polska: co roku 60000 nowych przypadków udaru

EPIDEMIOLOGIA

EPIDEMIOLOGIA

EPIDEMIOLOGIA

EPIDEMIOLOGIA

- udar mózgowy dotyczy osób o

10 - 15 lat

starszych

od
od zawałowców
- średni czas przeżycia po incydencie mózgowym –

7

lat

- kolejny udar w grupie chorych po TIA lub
pierwszym

udarze u 14% z nich

- częstość powtórnych incydentów w ciągu 5 lat

20

- 40%

EPIDEMIOLOGIA

EPIDEMIOLOGIA

- umieralność z powodu udaru istotnie zmniejsza

- umieralność z powodu udaru istotnie zmniejsza

się

się

w krajach wysoko rozwiniętych

w krajach wysoko rozwiniętych

(1988-1998 - o

(1988-1998 - o

15%)

15%)

- w Polsce pozostaje wciąż na tym samym poziomie,

- w Polsce pozostaje wciąż na tym samym poziomie,

ale przynajmniej się nie zwiększa

ale przynajmniej się nie zwiększa

- wiek (> 65 l.), płeć (mężczyźni)

- wiek (> 65 l.), płeć (mężczyźni)

- nadciśnienie tętnicze (najważniejszy)

- nadciśnienie tętnicze (najważniejszy)

- nikotynizm

- nikotynizm

- bezobjawowe zwężenie tętnic szyjnych

- bezobjawowe zwężenie tętnic szyjnych

- choroby serca, szczególnie z zaburzeniami

- choroby serca, szczególnie z zaburzeniami

rytmu serca (migotanie przedsionków)

rytmu serca (migotanie przedsionków)

- zaburzenia lipidowe (hipercholesterolemia)

- zaburzenia lipidowe (hipercholesterolemia)

najważniejszy czynnik miażdżycy naczyń

najważniejszy czynnik miażdżycy naczyń

wieńcowych

wieńcowych

- cukrzyca

- cukrzyca

- otyłość

- otyłość

CZYNNIKI RYZYKA UDARU

CZYNNIKI RYZYKA UDARU

MÓZGU

MÓZGU

PIERWOTNA PREWENCJA UDARU

PIERWOTNA PREWENCJA UDARU

leczenie i modyfikowanie czynników ryzyka

leczenie i modyfikowanie czynników ryzyka

udaru:

udaru:

- nadciśnienia (mniejsze ryzyko udaru o

- nadciśnienia (mniejsze ryzyko udaru o

30 - 40%,

30 - 40%,

)

)

- cukrzycy

- cukrzycy

- zaburzeń lipidowych

- zaburzeń lipidowych

- bezobjawowego zwężenia tętnic szyjnych

- bezobjawowego zwężenia tętnic szyjnych

(leczenie chirurgiczne)

(leczenie chirurgiczne)

- chorób serca w tym migotania przedsionków

- chorób serca w tym migotania przedsionków

PIERWOTNA PREWENCJA UDARU

PIERWOTNA PREWENCJA UDARU

modyfikacja stylu życia:

modyfikacja stylu życia:

- zdrowa dieta

- zdrowa dieta

- odpowiednia aktywność fizyczna

- odpowiednia aktywność fizyczna

- umiarkowane najwyżej spożywanie alkoholu

- umiarkowane najwyżej spożywanie alkoholu

- zaprzestanie palenia tytoniu

- zaprzestanie palenia tytoniu

- stosowanie kwasu acetylosalicylowego (ASA)

- stosowanie kwasu acetylosalicylowego (ASA)

(aspiryna) -

(aspiryna) -

nie

nie

(w zawale serca tak)

(w zawale serca tak)

- zwężenie lub zamknięcie tętnicy mózgowej

- zwężenie lub zamknięcie tętnicy mózgowej

- niedostateczność krwi w naczyniach

- niedostateczność krwi w naczyniach

- zagęszczenie krwi i spowolnienie przepływu

- zagęszczenie krwi i spowolnienie przepływu

- pęknięcie zmienionego naczynia mózgowego

- pęknięcie zmienionego naczynia mózgowego

- ostatnio: po urazie wielonarządowym

- ostatnio: po urazie wielonarządowym

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
UDARU

:

- zwężenie lub zamknięcie tętnicy mózgowej

- zwężenie lub zamknięcie tętnicy mózgowej

spowodowane miażdżycą (najczęściej) prowadzące

spowodowane miażdżycą (najczęściej) prowadzące

do niedokrwienia i zawału mózgu

do niedokrwienia i zawału mózgu

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
UDARU

:

- niedostateczność krwi w naczyniach

- niedostateczność krwi w naczyniach

z powodu niedomogi serca

z powodu niedomogi serca

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
UDARU

:

- zagęszczenie krwi i spowolnienie przepływu

- zagęszczenie krwi i spowolnienie przepływu

serce płucne, czerwienica

serce płucne, czerwienica

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
UDARU

:

- pęknięcie zmienionego naczynia mózgowego

- pęknięcie zmienionego naczynia mózgowego

to jest krwotok mózgowy

to jest krwotok mózgowy

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
UDARU

:

- po urazie wielonarządowym

- po urazie wielonarządowym

rzadkie, ale poważne,

rzadkie, ale poważne,

przyczyna: rozwarstwienie tętnic

przyczyna: rozwarstwienie tętnic

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
UDARU

:

- w wielu przypadkach udar to stan zagrożenia

- w wielu przypadkach udar to stan zagrożenia

życia

życia

- konieczna bezwzględnie hospitalizacja celem

- konieczna bezwzględnie hospitalizacja celem

diagnostyki

diagnostyki

i leczenia, najlepiej na oddziale poudarowym

i leczenia, najlepiej na oddziale poudarowym

POSTĘPOWANIE W UDARZE