25. Epidemiologia chorób naczyniowych mózgu
Udar - objawy trwają więcej niż 24 godz.
Rodzaje - udar niedokrwienny i krwotoczny.
Przyczyny udarów mózgu:
- miażdżyca tętnic przed - i wewnątrzczaszkowych (2/3)
- zatory pochodzenia sercowego
- nieustalone
Typy udarów mózgu :
- zawał niedokrwienny mózgu - 85%
- krwotok mózgowy
- krwotok podpajęczynówkowy 15%
Udar jest trzecią przyczyną umieralności (po chorobach serca i nowotworach).
W Europie ponad 1 mln osób rocznie doznaje udaru mózgu, z tego ok. 40% umiera w ciągu pierwszego roku.
W Polsce zapadalność wynosi ok. 50 tys. rocznie (125 osób/100 tys. osób)
Wiodąca przyczyna inwalidztwa neurologicznego.
Czynniki ryzyka
płeć męska,
wiek,
rasa czarna
do 50r.ż. częściej chorują kobiety, a po 50r.ż. mężczyźni.
U kobiet okres okołoporodowy (III trymestr ciąży) - ryzyko udaru jest 2x większe niż w innych okresach ciąży.
Modyfikowalne czynniki ryzyka:
- nadciśnienie tętnicze
- palenie papierosów
- aktywność fizyczna
- migotanie przedsionków
- poziom homocysteiny w osoczu
- poziom LDL-cholesterolu
- masa ciała
Niemodyfikowalne czynniki ryzyka:
- afroamerykanie
- udar w wywiadzie rodzinnym
- wiek powyżej 55 lat
- zamieszkiwanie w rejonach o wysokiej zapadalności
- rozpoznana wcześniej choroba wieńcowa
- rozpoznana wcześniej cukrzyca
- przebyty wcześniej udar lub TIA
TIA - przejściowe ataki niedokrwienne (cofają się przed upływem 24 godz.)
Zaznacza się wzrost ryzyka udaru u osób z kilkoma czynnikami ryzyka na granicy normy.
W USA można by zapobiec 50% pierwszorazowych udarów mózgu przez leczenie nadciśnienia tętniczego, rzucenie papierosów i kontrolowanie migotania przedsionków