ZARZĄDZANIE
RYZYKIEM ZAWODOWYM
(proces obejmujący ocenę ryzyka zawodowego oraz
wynikających z tej oceny działań, a także sprawdzenie ich
skuteczności)
Rodzaje aktów prawnych w UE:
rozporządzenia,
dyrektywy,
zarządzenia
Zalecenia
DYREKTYWA UNII EUROPEJ SKIEJ
jest aktem Unii Europejskiej skierowanym do
państw członkowskich;
nakłada na państwa obowiązek wydania własnych
przepisów wprowadzających w życie treść
dyrektywy;
forma krajowych przepisów wprowadzających
dyrektywę jest dowolna;
dotychczasowe przepisy sprzeczne z dyrektywą
muszą być wycofane;
Okres eksploatacji
Art. 95(d.100A)
Art. 138 (d.118A)
Minimalne wymagania
Eksploatacja
Umieszczenie na rynku
Projektowani
e
i budowa
P
o
zi
o
m
b
e
zp
ie
c
ze
ń
st
w
a
Przegląd i kontrola techniczna
RODZAJE DYREKTYW
DYREKTYWA RADY
89/391/EWG
z dnia 12.06.1989 r.
O wprowadzeniu środków w celu
zwiększenia bezpieczeństwa i
poprawy warunków zdrowia
pracowników podczas pracy
RAMOWA
DYREKTYWA RADY 89/391/EWG
Główny Cel
WARUNKI PRACY NIE MOGĄ SZKODZIĆ
ZDROWIU
ZDROWIE –
stan pełnego dobrostanu
fizycznego, psychicznego
i
społecznego, a nie tylko
brak
choroby (wg. Światowej
Organizacji
Zdrowia)
Dyrektywa Rady 89/391/EWG
o wprowadzeniu środków w celu
zwiększenia bezpieczeństwa i poprawy
warunków zdrowia pracowników
podczas pracy
Artykuł 5
1.pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom
bezpieczeństwo i ochronę ich zdrowia w
każdym
aspekcie
związanym z pracą (...)
Artykuł 6
1.W ramach swej odpowiedzialności pracodawca
powinien podjąć niezbędne środki
w celu
zapewnienia
bezpieczeństwa
i ochrony zdrowia pracowników
, włączając w to
zapobieganie ryzyku zawodowemu, informowanie,
organizowanie szkolenia oraz zapewnienie
koniecznych środków i właściwej organizacji (...)
Zgodnie z postanowieniami art. 6.
Dyrektywy 89/391/EWG pracodawca
powinien:
oceniać wielkość ryzyka zagrażającego
bezpieczeństwu i zdrowiu pracowników,
uwzględniać możliwości pracownika w
aspekcie jego bezpieczeństwa i zdrowia przy
powierzaniu mu zadań do wykonania,
Podjąć stosowne kroki w celu zapewnienia, że
jedynie odpowiednio poinstruowani pracownicy
będą mieli dostęp do obszaru, w którym grozi
poważne i szczególne niebezpieczeństwo.
Wprowadzenie do prawa polskiego:
Konstytucja RP Art..66 ust. 1
„Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy. Sposób realizacji tego prawa oraz
obowiązki pracodawcy określa ustawa”
Ustawa z dn. 26.06.1974 r. - Kodeks Pracy
(tekst
jedn.Dz. U. Z 1998 r. poz.94 ze zmianami) –
art. 224,
art. 226, art. 227. § 1, art. 236.
Akty wykonawcze do Kodeksu Pracy, a zwłaszcza
rozporządzenie MPiPS z dn. 26.09.1997 r. w sprawie
ogólnych przepisów bhp
(tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. nr
169, poz. 1650)
- § 39 i § 40. ust. 1.
Ponadto opracowano krajową normę PN-N-18002:2000 System
zarządzania bhp Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego- mającą
zastosowanie do oceny ryzyka zawodowego.
Kiedy przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego
Ocenę ryzyka zawodowego należy przeprowadzać:
dla wszystkich stanowisk pracy dla których ocena nie była
dotychczas wykonywana,
kiedy w miejscu pracy została wprowadzona zmiana , która mogła
spowodować zmianę poziomu ryzyka lub zmianę jego oceny oraz
postrzegania,
Kiedy przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego
Ocenę ryzyka zawodowego należy przeprowadzać zawsze gdy:
tworzone są nowe stanowiska pracy,
zmieniono wymagania odnośnie dopuszczalnego poziomu
czynników środowiska pracy, oceny ryzyka itd.
wprowadzono zmiany związane z zastosowaniem środków ochrony,
na terenie organizacji wykonują prace, zagrażające pracownikom organizacji,
pracownicy innych organizacji.
Kiedy przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego
Okresową ocenę ryzyka zawodowego należy przeprowadzać gdy:
na stanowiskach pracy oraz dla technologii i procesów o dużych zagrożeniach,
których skutki zagrożeń mogą być b. duże lub katastrofalne,
maja miejsce częste wypadki lub choroby zawodowe,
wynika to z procedur stosowanych w organizacji systemów zarządzania
bezpieczeństwem pracy
Organizowanie oceny ryzyka zawodowego
Określić cele oceny ryzyka zawodowego
Powołać koordynatora ds. Oceny ryzyka zawodowego
Zapewnić zasoby niezbędne do prowadzenia oceny
ryzyka zawodowego i przeprowadzenia wynikających z niej działań profilaktycznych
Wyznaczyć osoby do przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego
Określić potrzeby szkoleniowe i zapewnić odpowiednie szkolenie osobom
przeprowadzającym ocenę ryzyka zawodowego
Zapewnić osobom przeprowadzającym ocenę ryzyka zawodowego poparcie kierownictwa i nadzoru
Zapewnić udział pracowników w ocenie ryzyka zawodowego
Zaplanować ocenę:
- przeprowadzić analizę struktury organizacyjnej,
- sporządzić wykaz stanowisk pracy i pracujących na nich osób,
- wyznaczyć zespoły do przeprowadzenia oceny dla określonych grup stanowisk,
- opracować harmonogramy prac zespołów
Ustalić sposób sprawdzania wyników oceny ryzyka zawodowego
CEL OCENY RYZYKA
Cel główny oceny ryzyka :
skuteczne zapobieganie skutkom
zagrożeń
zawodowych lub inaczej wyeliminowanie ryzyka
(ryzyko-kombinacja częstości lub prawdopodobieństwa wystąpienia
zdarzenia wywołującego zagrożenie i konsekwencji związanych z tym
zagrożeniem-
PN-N-18002),
kontrolowanie ryzyka resztkowego i przekazywanie
wiedzy o zagrożeniach i ryzyku pracownikom
(ryzyko
resztkowe- ryzyko pozostające po zastosowaniu środków
bezpieczeństwa – PN-N –1050),
CEL OCENY RYZYKA
Cele szczegółowe oceny ryzyka:
Sprawdzenie czy występujące na stanowiskach pracy
zagrożenia zostały zidentyfikowane i czy jest znane związane z
nim ryzyko zawodowe
,
wykazanie, że zastosowane środki ochrony są odpowiednie do
zidentyfikowanych zagrożeń,
wykazanie, że dokonano odpowiedniego wyboru materiałów,
wyposażenia stanowisk oraz organizacji pracy,
ustalenie priorytetów w dziedzinach zmierzających do
eliminowania lub ograniczenia ryzyka zawodowego,
zbadanie czy ryzyko zawodowe jest na poziomie
akceptowalnym i zastosowano odpowiednie środki ochrony,
zapewnienie ciągłej poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy,
Wykazanie pracownikom oraz organom nadzoru i kontroli, że
ryzyko zawodowe jest znane.
Przygotowania do oceny ryzyka
Przygotowanie do oceny ryzyka zawodowego wymaga
by pracodawca:
Zapewnił niezbędne zasoby (środki finansowe, czas pracowników,
narzędzia i materiały oraz dokumenty, w których zgromadzona jest
konieczna i niezbędna do oceny ryzyka wiedza,
wyznaczył niezbędne osoby – do oceny ryzyka zawodowego należy
powołać zespół w składzie:
•
pracodawca lub jego przedstawiciel,
•
pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy,
•
wyznaczeni przez niego pracownicy,
•
lekarz sprawujący opiekę medyczna w organizacji,
•
przedstawiciel pracowników,
•
jeżeli jest to konieczne eksperci.
Zaleca się aby osoby oceniające ryzyko zawodowe:
znać i rozumieć zasady oceny,
posiadać wiedzę niezbędną do identyfikowania zagrożeń na
ocenianych stanowiskach,
umieć ocenić szkodliwe następstwa występujących zagrożeń.
Zaleca się, aby potrafiły one również:
formułować propozycje działań korygujących i/lub zapobiegawczych,
oceniać ich skuteczność, oraz
identyfikować te problemy, które powinny być rozwiązane z udziałem ekspertów
zewnętrznych
Przygotowania do oceny ryzyka cd.
Przygotowania do oceny ryzyka cd.
Przygotowanie do oceny ryzyka zawodowego wymaga
by pracodawca:
Określił potrzeby szkoleniowe przeprowadził szkolenie osób
przeprowadzających ocenę ryzyka zawodowego,
zapewnił udział pracowników w ocenie ryzyka zawodowego ( udział
pracowników w ocenie bardzo często ujawnia wiele informacji związanych
z nieformalnymi, niezgodnymi z przepisami i zasadami bezpieczeństwa
pracy zachowaniami pracowników i dozoru),
zapewnił osobom oceniającym ryzyko dostęp do potrzebnych
informacji,
Przygotowania do oceny ryzyka cd.
Przygotowanie do oceny ryzyka zawodowego wymaga
by pracodawca:
Sporządził wykaz stanowisk pracy oraz zapewnił wykonanie ich analizy
(usystematyzowanie stanowisk pod względem rodzaju prowadzonych na nich
prac i wykonywanych czynności),
określił sposób informowania o ryzyku zawodowym.
ALGORYTM OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
W algorytmie tym proces oceny ryzyka poddaje się iteracji (krokowemu
powtarzaniu badania).
Następnie, jeżeli jest to konieczne i możliwe, zagrożenia są likwidowane
bądź ograniczane przez podjęcie działań ograniczających lub eliminujących ryzyko.
Algorytm ten obejmuje:
Analizę ryzyka:
•
Określenie charakterystyki obiektu oceny ryzyka (stanowiska pracy),
•
identyfikacje zagrożeń,
•
szacowanie ryzyka.
Wartościowanie ryzyka (określenie wartości ryzyka).
Ograniczenie lub eliminowanie ryzyka:
•
wybór działań ograniczających lub eliminujących ryzyko,
•
realizację działań ograniczających lub eliminujących ryzyko.
Zebranie informacji potrzebnych do oceny ryzyka zawodowego
Identyfikacja zagrożeń
Oszacowanie ryzyka zawodowego
Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka
zawodowego
Czy są potrzebne
działania korygujące
i/lub zapobiegawcze
Opracowanie planu działań
korygujących i/lub zapobiegawczych
Realizacja planu
Nie
Okresowe
Przeprowadzanie
oceny ryzyka zawodowego
A
n
a
li
z
a
r
y
z
y
k
a
z
a
w
.
O
c
e
n
a
r
y
z
y
k
a
z
a
w
.
Algorytm oceny ryzyka
Informacje potrzebne do oceny ryzyka
Zawodowego
(określenie charakterystyki obiektu):
Obiektem oceny ryzyka jest stanowisko pracy z wyposażeniem i warunkami
na nim panującymi.
Przedmiotem oceny ryzyka jest pracownik wykonujący pracę na stanowisku.
Charakteryzując stanowisko pracy należy
uwzględnić:
fazę używania obiektu,
granicę obiektu,
wykonywane czynności,
poziom wykształcenia, doświadczenia,
umiejętności
i predyspozycje,
Niedogodności,
inne osoby, które mogą być narażone na ryzyko,
inne informacje.
Faza używania obiektu -
to stan, w jakim
znajduje się obiekt w czasie użytkowania.
Stan ten charakteryzują wykonywane przez pracownika
czynności w czasie pracy.
Mogą to być czynności związane z:
wykonywaniem produkcji (eksploatacją),
naprawami,
przezbrajaniem,
regulacjami itp
.
Czynności w poszczególnych fazach są wykonywane najczęściej
przez innych pracowników. Pracownicy ci wykonują te czynności w
innych warunkach i są narażeni na inne zagrożenia, mają inne
ryzyko.
Granice obiektu -
to obszar, po którym porusza się
pracownik w związku z wykonywaną pracą.
Ustalenie granic stanowiska pracy jest konieczne.
W ustalonym granicami obszarze identyfikowane są zagrożenia,
na które narażony jest pracownik.
Wykonywane czynności
Wykonując wykaz czynności należy zwrócić szczególną uwagę na
te czynności, które będą miały istotny wpływ na ryzyko.
Wykaz czynności wykonywanych przez pracownika jest bardzo
przydatny na etapie identyfikacji zagrożeń, systematyzuje
działania.
Niedogodności -
to warunki środowiska pracy, które
nie stanowią bezpośrednio zagrożenia dla bezpieczeństwa
pracownika, ale w poważnym stopniu sprzyjają powstawaniu tego
zagrożenia.
Niedogodnością może być np.:
ograniczona przestrzeń pracy,
konieczność używania niewygodnych środków ochrony,
praca w cyklu wielozmianowym,
praca w nocy,
nieprzystosowanie ergonomiczne stanowiska pracy do
pracownika, itp.
Poziom wykształcenia, doświadczenia,
umiejętności i predyspozycje
Prawdopodobieństwo popełnienia błędu przez pracownika z
niewiedzy jest duże i dlatego zbierając informacje o stanowisku
pracy należy brać pod uwagę poziom wykształcenia, doświadczenia
oraz umiejętności, jakie powinien posiadać pracownik na danym
stanowisku, w tym również wszystkie wymagane uprawnienia.
Inne osoby, które mogą być
narażone na ryzyko -
to osoby, które mogą
znaleźć się w strefie wykonywania pracy przez pracownika.
Najczęściej będą to pracownicy wykonujący pracę wspólnie w
zespołach, pracownicy na sąsiednich stanowiskach pracy oraz
pracownicy dozoru, ale również pracownicy innych
przedsiębiorstw, którzy mogą wykonywać pracę na terenie
zakładu i być okresowo narażeni na zagrożenia.
Inne informacje
Jeżeli ma to istotne znaczenie dla oceny ryzyka
zawodowego, należy wykorzystać takie informacje jak:
lokalizacja i opis stanowiska pracy oraz specjalne zadania na nim
realizowane,
osoby pracujące na stanowisku z uwzględnieniem szczególnych
kryteriów takich jak:
•
wymagane uprawnienia,
•
kobiety w ciąży,
•
młodociani,
•
osoby niepełnosprawne itp.,
stosowane niebezpieczne środki pracy, materiały i wykonywane
operacje technologiczne,
wykonywane niebezpieczne czynności oraz sposób i czas ich
wykonywania,
specjalne wymagania określone w przepisach i normach,
wypadki i choroby zawodowe i wszystkie inne szkodliwe lub uciążliwe
efekty dla zdrowia pracowników i inne.
Identyfikacja zagrożeń -
jest procesem
rozpoznawania, czy zagrożenie istnieje oraz czy zdefiniowano jego
charakterystyki.
Identyfikację zagrożeń należy rozpocząć od zapoznania się z
niespełnieniem wymagań przepisów i norm, jakie występują, na
stanowisku pracy, a następnie identyfikować wszystkie zagrożenia,
których źródłem są występujące
czynniki niebezpieczne, szkodliwe i
uciążliwe
, uwzględniając zagrożenia, które przyczyniły się w
przeszłości do powstania
wypadków przy pracy, chorób zawodowych,
awarii i zdarzeń niebezpiecznych.
Źródła identyfikacji zagrożeń:
•
listy kontrolne,
•
dokumentację techniczną,
•
dokumenty pomiarów czynników środowiska pracy.
•
Listy kontrolne -
są kwestionariuszami zawierającymi pytania
identyfikujące odchylenia od normy dotyczące wymagań w zakresie
bezpieczeństwa
i
higieny
pracy,
rodzaju
zagrożeń,
zdarzeń
niebezpiecznych itp.
Mogą zawierać one również wykaz najczęściej występujących zagrożeń na
danym stanowisku pracy. Zaletą list kontrolnych jest systematyczne
przedstawienie zagrożeń.
Dokumentacja techniczna -
to przede wszystkim
dokumentacja techniczno-ruchowa maszyn i urządzeń dostarczana przez
ich producentów, ale również instrukcje technologiczne, instrukcje
regulacji, napraw itp.
Dokumentacja ta powinna zawierać listę zagrożeń występujących przy
użytkowaniu urządzenia oraz koniecznych środków ochrony.
Dokumenty pomiarów czynników
środowiska pracy
Przepisy nakładają na pracodawcę obowiązek wykonywania badań i
pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy
oraz dokumentowania ich wyników w postaci rejestrów i kart
pomiarów. Dokumentacja ta stanowi podstawę do identyfikacji
zagrożeń w oparciu o wymienione i charakteryzowane w niej
czynniki środowiska pracy.
Szacowanie ryzyka
Szacowanie ryzyka jest nadaniem parametrom ryzyka
odpowiednich wartości. Przed przystąpieniem do szacowania i
wartościowania ryzyka zawodowego należy wybrać metodę oceny
ryzyka .
Ogólna zasada szacowanie parametrów ryzyka i wartościowania
ryzyka zawodowego jest taka sama dla każdej metody. W
szczegółach oceny występują różnice wynikające z metody.
Parametrami ryzyka zawodowego są:
stopień możliwej straty (skutków, konsekwencji) wynikającej ze
zdarzenia,
prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia niebezpiecznego o
określonej stracie.
UWAGA:
Parametry ryzyka zawodowego szacuje się oddzielnie dla
każdego
zidentyfikowanego
zagrożenia
uwzględniając
określone wcześniej ich charakterystyki.
Szacowanie ryzyka cd.
Stopień możliwej straty
Oceniając stopień możliwej straty należy uwzględnić:
spełnienie wymagań obowiązującego prawa dotyczącego
ochrony przed zagrożeniami,
wielkość fizycznego uszkodzenia ciała lub utraty zdrowia,
rozmiar strat.
Prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia
niebezpiecznego o określonej stracie
Oceniając prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia niebezpiecznego
o określonej stracie (prawdopodobieństwem straty) należy brać pod
uwagę:
prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia wywołującego zagrożenie,
częstotliwość i czas narażenia (ekspozycję) na działanie zagrożenia,
możliwości uniknięcia lub ograniczenia strat.
Wartościowanie ryzyka -
jest określaniem wartości
ryzyka według przyjętych kryteriów.
Za kryteria mogą służyć:
unormowania państwowe,
ustalone przez organizację własne kryteria dopuszczalności ryzyka
zawodowego – w przypadku ich braku.
Poziom ryzyka zawodowego określa się na postawie tej samej metody,
którą zastosowano do oszacowania wartości parametrów ryzyka.
Wartościowanie ryzyka kończy się podjęciem decyzji odnośnie
akceptacji poziomu ryzyka lub podjęcia kroków koniecznych do
zmniejszenia ryzyka lub zapewnienia, że ryzyko pozostanie na
akceptowanym poziomie.
Działania wynikajace z oceny ryzyka
zawodowego
Jednym z celów oceny ryzyka zawodowego jest eliminowanie zagrożeń
lub ograniczanie ich skutków.
Podstawową zasadą, jaką należy kierować się podejmując działania
zmierzające do ograniczania skutków zagrożeń jest ich
eliminowanie, najlepiej u źródła oraz stosowanie takich środków,
które będą chronić jak największą liczbę pracowników.
W myśl tej zasady środki ochronne prowadzące do ograniczania
zagrożeń powinny być stosowane w kolejności:
1. środki techniczne eliminujące lub ograniczające zagrożenia u
źródła,
2. środki ochrony zbiorowej,
3. środki organizacyjne i proceduralne,
4. środki ochrony indywidualnej.
DOKUMENTOWANIE OCENY RYZYKA
Szczegółowość dokumentowania, zawarte w dokumentacji informacje
powinny odpowiadać potrzebom wynikającym z prowadzonej działalności,
występujących zagrożeń, struktury organizacyjnej i zatrudnienia.
W dokumentacji powinny być zawarte informacje:
charakterystyka stanowiska pracy,
zidentyfikowane zagrożenia,
szacowanie parametrów ryzyka i jego wartościowanie,
dot. kryteriów akceptacji oraz poziom ryzyka akceptowanego,
środki ochrony konieczne do eliminowania zagrożeń lub zmniejszenia
ryzyka,
wynik końcowy oceny ryzyka,
zalecenia dotyczące monitorowania ryzyka i jego okresowej oceny,
przepisy, normy lub wytyczne stosowane przy ocenie ryzyka.
Dokumentacja powinna wykazać, że cele oceny ryzyka zostały
osiągnięte oraz sposób,
w jaki to osiągnięto.
Metody oceny ryzyka zawodowego
Ze względu na precyzję, z jaką następuje ocena
ryzyka
rozróżnia się metody:
ilościowe -
gdy ma się do dyspozycji odpowiednią liczbę
danych statystycznych dotyczących ilości i rodzaju wypadków
przy pracy, zdarzeń niebezpiecznych, chorób zawodowych,
czasu narażenia na czynniki środowiska pracy itp.
jakościowe
-
gdy nie ma dostępu do danych, które pozwalają
na wiarygodne ilościowe szacowanie ryzyka
Metody oceny ryzyka zawodowego cd.
Metoda jakościowa
Ryzyko można przedstawić jako funkcję -
R=f(P,S),
gdzie:
S
-skutki spowodowane zdarzeniem,
P
-prawdopodobieństwo lub częstość wystąpienia skutków zdarzenia.
Przypisywana zarówno S jak i P wartość charakteryzująca poziom skutków,
oraz prawdopodobieństwa (lub częstości) może być określana opisowo
lub jako liczba określająca wagę ich poziomu.
Tworzone są w ten sposób skale skale szacowania skutków i prawdopodobieństwa
lub częstości skutków.
Metody oceny ryzyka zawodowego cd.
Metoda jakościowa cd.
Prawdopodobieństwo wystąpienia skutków zdarzenia
można przedstawić np. jako funkcję:
P= f(E,W,G),
gdzie
E- częstotliwość, z jaką występuje zagrożenie lub ekspozycja na zagrożenie,
W- prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia,
G- możliwość zmniejszenia lub ograniczenia zagrożenia.
W budowanych, w podany sposób, jakościowych metodach oceny
ryzyka, jest ono analizowane z różną szczegółowością.
Metoda graf ryzyka
Metoda graf ryzyka jest jakościowa metodą oceny ryzyka, w której
określane w definicji ryzyka prawdopodobieństwo skutków
zdarzenia jest funkcją:
prawdopodobieństwa wystąpienia niepożądanego zdarzenia - W,
możliwość zastosowania ochrony przed zagrożeniem (albo
możliwość
uniknięcia zagrożenia) – G,
czas występowania zagrożenia (ekspozycja ) – E.
czyli
P=f(E,W,G)
Parametrami ryzyka są:
prawdopodobieństwa wystąpienia niepożądanego zdarzenia - W,
możliwość zastosowania ochrony przed zagrożeniem
(albo możliwość uniknięcia zagrożenia) – G,
czas występowania zagrożenia (ekspozycja ) – E,
Wielkość szkód (strat) jakie może spowodować zagrożenie.
Wartościowanie ryzyka odbywa się za pomocą grafu wg skali np.. 5 stopniowej
(ale może być, w zależności od ustawienia parametrów, skala np. 7 stopniowa).
Metoda graf ryzyka cd.
-
-
-
-
1
-
-
-
2
1
-
-
3
2
1
-
4
3
2
1
4
5
3
2
3
4
5
5
4
5
5
5
5
5
5
5
G1
G2
G1
G2
E1
E2
W1
W2
W3
W1
W2
W3
W1
W2
W3
S1
S2
S3
S-wielkość szkody
S1 – uraz lekki, po którym poszkodowany
Odzyskuje kondycje sprzed wypadku,
S2 – uraz ciężki powodujący trwałe kalectwo,
S3 – rozległe, ciężkie urazy wielu osób, śmierć
W-prawdopodobieństwo wystąpienia
niepożądanego zdarzenia
W1 – b. małe ( np..nie częściej niż 1 na 10 lat)
W2 – małe (np..nie częściej niż 1 na 5- 10 lat)
W3 – wysokie( np. częściej niż 1 na 5 lat)
E – ekspozycja (czas występowania zagrożenia)
E1 – ekspozycja rzadka (np.. Nie częściej niż
raz na zmianę),
E2 – ekspozycja częsta (np. częściej niż raz na
zmianę),
G – możliwość uniknięcia urazu (zagrożenia)
G1 – istnieje możliwość techniczna lub ludzka
niknięcia urazu,
G2 – nie ma możliwości uniknięcia zdarzenia.
1 – ryzyko małe,
2 –3 – ryzyko średnie,
4 - 5 - ryzyko duże.
Metoda graf ryzyka cd. – powiązanie
z kategoria urządzenia ochronnego
Kategoria sterowania
Klasa
ryzyka
(KR)
B
1
2
3
4
-
1
2
3
4
5
KODEKS PRACY
Artykuł 207 § 2
Pracodawca jest obowiązany:
chronić zdrowie i życie pracowników
przez zapewnienie bezpiecznych i
higienicznych warunków pracy przy
odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć
nauki i techniki
KODEKS PRACY
Artykuł 217
Niedopuszczalne jest wyposażanie
stanowisk
pracy w maszyny i inne urządzenia
techniczne,
które
nie spełniają wymagań dotyczących
oceny zgodności
określonych w odrębnych
przepisach.
NOWE I GLOBALNE PODEJŚCIE
Uchwała Rady Wspólnoty Europejskiej z 7 maja 1985 r.
NOWE PODEJŚCIE DO HARMONIZACJI
TECHNICZNEJ I NORM
*****
Uchwała Rady Wspólnoty Europejskiej z 21 grudnia 1989
r.
GLOBALNE PODEJŚCIE DO OCENY ZGODNOŚCI
*****
NOWE PODEJŚCIE
Podstawowe zasady:
• formułowanie wymagań zasadniczych
w sposób
ogólny w dyrektywach, nowego podejścia
obejmujących duże grupy wyrobów,
• podawanie
szczegółów technicznych
związanych ze zgodnością z wymaganiami
zasadniczymi
w europejskich
normach zharmonizowanych,
• uznawanie
zgodności z normą
zharmonizowaną
za domniemanie spełnienia
wymagań zasadniczych,
NOWE PODEJŚCIE
Podstawowe zasady c.d.:
• możliwość
wykazania zgodności z
wymaganiami zasadniczymi
w inny sposób
niż poprzez normy zharmonizowane,
•
określenie w dyrektywach
procedur oceny
zgodności
z wymaganiami zasadniczymi,
•
znakowanie wyrobów spełniających
wymagania
dyrektyw znakiem CE (nie
wszystkie dyrektywy wymagają
oznakowania znakiem CE) ,
Dyrektywa
Przepis wprowadzający do prawa polskiego
Numer
1
przedmiot
2
Tytuł
data wejścia
w życie
4
73/23/EWG
93/68/EWG
Sprzęt elektryczny
niskiego napięcia
rozporządzenie Ministra
Gospodarki, Pracy i Polityki Spo-
łecznej (MGPiPS) z dnia 12.03.
2003 r.(Dz.U nr 49, poz. 414)
1 maja 2004 r.
98/37/WE
98/79/WE
Maszyny i elementy
bezpieczeństwa
rozporządzenie MGPiPS z
dnia 10 kwietnia 2003 r.
(Dz.U nr 91, poz. 858)
1 maja 2004
r.
96/57/WE
Sprawność energetyczna
chłodziarek i zamrażarek
Rozporządzenie MGPiPS z dnia
2 grudnia 2003 r.
(Dz.U nr 219, poz. 2157)
5 stycznia 2004
r.
88/378/EWG
93/68/EWG
Zabawki
rozporządzenie MGPiPS z dnia
18 czerwca 2003 r.(Dz.U nr 115,
poz. 1086)
1 maja 2004 r.
87/404/EWG
90/488/EWG
93/68/EWG
Proste zbiorniki
ciśnieniowe
rozporządzenie MGPiPS z dnia
12 maja 2003 r.(Dz.U nr 98, poz.
898)
1 maja 2004 r.
DYREKTYWY NOWEGO PODEJŚCIA
WYMAGAJĄCE
OZNAKOWANIA CE
I AKTY PRAWNE WPROWADZAJĄCE JE DO POLSKIEGO PRAWA
3
90/396/EWG
93/68/EWG
Urządzenia gazowe
rozporządzenie MGPiPS
z dnia 15 kwietnia 2003 r.
(Dz.U nr 91, poz. 859)
1 maja 2004 r.
92/42/EWG
93/68/EWG
Sprawność energetyczna
kotłów wodnych
rozporządzenie MGPiPS
z dnia 12 maja 2003 r.
(Dz.U nr 97, poz. 881)
1 maja 2004 r.
94/25/WE
Rekreacyjne jednostki
pływające
rozporządzenie MGPiPS
z dnia 31 marca 2003 r.
(Dz.U nr 91, poz. 857)
1 maja 2004 r.
95/16/WE
Dźwigi
rozporządzenie MGPiPS
z dnia 22 maja 2003 r.
(Dz.U nr 117, poz. 1107)
1 maja 2004 r
.
97/23/WE
Urządzenia ciśnieniowe
rozporządzenie MGPiPS
z dnia 8 maja 2003 r. (Dz.U
nr 99, poz. 912)
1 maja 2004 r.
89/336/EWG
91/263/EWG
92/31/EWG
93/68/EWG
Kompatybilność
elektromagnetyczna
(EMC)
ustawa z dnia 21 lipca 2000 r. – Prawo
telekomunikacyjne rozporządzenie
Ministra Infrastruktury z 2 kwietnia
2003 r. (Dz.U nr 90, poz. 848)
1 maja 2004 r.
1
2
3
4
DYREKTYWY NOWEGO PODEJŚCIA
WYMAGAJĄCE
OZNAKOWANIA CE
I AKTY PRAWNE WPROWADZAJĄCE JE DO
POLSKIEGO PRAWA c.d.
94/9/WE
Wyposażenie używane w
przestrzeniach
zagrożonych wybuchem
rozporządzenie MGPiPS z 28
lipca 2003 r. (Dz.U nr 143, poz.
1393)
1 maja 2004 r.
89/106/EWG
93/68/EWG
Wyroby budowlane
rozporządzenia MI z 2 grudnia
2002 r. (Dz.U nr 209, poz. 1779
i 1780)
12 czerwca
2003 r.
1 maja 2004 r.
93/15/EWG
Materiały wybuchowe
do użytku cywilnego
ustawa z 21 czerwca 2002 r. o
materiałach wybuchowych do
użytku cywilnego (rozdział 4 i 5)
1 maja 2004 r.
2000/14/WE
Emisja hałasu w środo-
wisku przez urządzenia
przeznaczone do użytku
poza pomieszczeniami
rozporządzenie MGPiPS
z 2 lipca 2003 r.
(Dz.U nr 138, poz. 1316)
1 maja 2004 r.
2000/55/WE
Sprawność energetyczna
stateczników do lamp
fluoroscencyjnych
rozporządzenie MGPiPS
z 2 kwietnia 2003 r.
(Dz.U nr 79, poz. 714)
10 listopada
2003 r.
1
2
3
4
DYREKTYWY NOWEGO PODEJŚCIA
WYMAGAJĄCE
OZNAKOWANIA CE
I AKTY PRAWNEWPROWADZAJĄCE JE DO
POLSKIEGO PRAWA c.d.
DYREKTYWY NOWEGO PODEJŚCIA
WYMAGAJĄCE
OZNAKOWANIA CE
I AKTY PRAWNE WPROWADZAJĄCE JE DO POLSKIEGO PRAWA
c.d.
90/385/EWG
93/42/EWG
93/68/EWG
Aktywne implanty
medyczne
ustawa z dnia 27 lipca 2001 r.
o wyrobach medycznych (Dz.U
nr 126, poz. 1380 ze zm.)
wraz z rozporządzeniami
wykonawczymi Ministra Zdrowia
na zasadach
określonych w
ustawie:
93/42/EWG
Urządzenia medyczne
98/79/WE
Urządzenia
diagnostyczne invitro
90/384/EWG
93/68/EWG
Nieautomatyczne
urządzenia wagowe
rozporządzenie MGPiPS
z dnia 11 grudnia 2003 r.
(Dz.U 2004 r. nr 4, poz. 23)
1 maja 2004 r.
1999/5/WE
Wyposażenie radiowe
i terminali
telekomunikacyjnych
Rozporządzenie Ministra
Infrastruktury z dnia 15 kwietnia
2004 (Dz. U. Nr 73, poz. 659)
1 maja 2004 r.
2000/9/WE
Urządzenia lino-torowe
do przewozu osób
rozporządzenie Ministra
Infrastruktury z dnia 11 grudnia
2003 r. (Dz.U z 2004 r. nr 15,
poz. 130)
1 maja 2004 r
.
1
2
3
4
DYREKTYWY NOWEGO PODEJŚCIA
WYMAGAJĄCE
OZNAKOWANIA CE
I AKTY PRAWNE WPROWADZAJĄCE JE DO POLSKIEGO PRAWA
c.d.
1
2
3
4
98/686/EWG
93/68/EWG
93/95/EWG
96/58/WE
Środki ochrony
indywidualnej
rozporządzenie MGPiPS
z dnia 31 marca 2003 r.
(Dz.U. nr 80, poz. 725)
1 maja 2004 r.
DYREKTYWY OPARTE NA ZASADACH
NOWEGO I
GLOBALNEGO PODEJŚCIA
NIE WYMAGAJĄCE ZNAKOWANIA CE
94/62/WE – Opakowania i opakowania zużyte
96/98/WE – Wyposażenie morskie
96/48/WE – Interoperacyjność
transeuropejskiego
systemu kolei szybkobieżne
2001/16/WE - Interoperacyjność
transeuropejskiego
konwencjonalnego systemu
kolei
NORMA ZHARMONIZOWANA
Jest to norma europejska:
przygotowana przez jedną z europejskich
organizacji normalizacyjnych
(CEN,
CENELEC), ETSI
na podstawie mandatu
udzielonego przez Komisję Europejską;
opublikowana na szczeblu krajowym w co
najmniej jednym z państw członkowskich;
której numer zamieszczono w Dzienniku
Urzędowym Wspólnot Europejskich.
TYPY NORM
C
PN-EN 608
PN-EN 859
PN-EN 692
B 1
np..PN-EN
418;PN-EN 953
PN-EN 294; PN-EN 349
B 2
Np. PN-EN 292-1 i 2; PN-
EN 1050
A
Normy typu:
A – podstawowe normy dotyczące
bezpieczeństwa
zawierają dotyczące wszystkich
maszyn
•
podstawowe terminy i definicje np.:
PN-EN 292-1
•
zasady projektowania oraz aspekty ogólne np.:
PN-EN
292-2
B – grupowe normy dotyczące bezpieczeństwa
B1 – dotyczą poszczególnych aspektów
bezpieczeństwa np.: odległości bezpieczeństwa,
temperatury, hałasu, drgań;
B2 – dotyczące urządzeń bezpieczeństwa np.: osłony,
urządzenia blokujące, oburęczne urządzenia sterujące;
C – normy zawierające szczegółowy wymagania
bezpieczeństwa dla określonej grupy maszyn
lub maszyny
Hierarchia norm zharmonizowanych
W pierwszej kolejności należy stosować
wymagania norm szczegółowych (typu C)
Jeżeli takich norm nie opracowano, stosowane są
normy bardziej ogólne (typu B1 i B2, a w
ostateczności typu A)
OBWIESZCZENIE PREZESA PKN
z dnia 19
grudnia 2003 r.
w sprawie wykazu norm zharmonizowanych
(Mon. Pol. z 2004 r. Nr 7, poz.117+ Nr 17)
zawiera 15 załączników z wykazami norm zharmonizowanych
z dyrektywami nowego podejścia, w
tym:
załącznik Nr 1
– normy zharmonizowane z dyrektywą 73/23/EWG
wdrożoną rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 12 marca 2003 r. w sprawie zasadniczych
wymagań dla sprzętu elektrycznego (Dz. U. Nr 49, poz. 414) –zawiera
454 normy.
załącznik Nr 5
– normy zharmonizowane z dyrektywą 89/336/EWG
wdrożoną rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 2 kwietnia
2003 r. w sprawie dokonywania oceny zgodności aparatury z
zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi kompatybilności
elektromagnetycznej oraz sposobu jej oznakowania (Dz. U. Nr 90,
poz. 848)
załącznik Nr 13
– normy zharmonizowane z dyrektywą 98/37/WE
wdrożoną rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 10 kwietnia 2003 r. w sprawie zasadniczych
wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa (Dz. U. Nr 91, poz.
858)- zawiera 429 norm
GLOBALNE PODEJŚCIE
Służy ujednoliceniu praktyki oceny zgodności
na
obszarze Unii Europejskiej poprzez
zapewnienie, że:
badania
procedury oceny zgodności
jednostki notyfikowane
spełniają ujednolicone wymagania.
W odniesieniu do jednostek notyfikowanych
wymagania te dotyczą ich organizacji,
działania, bezstronności i kompetencji.
PODSTAWOWE ZASADY GLOBALNEGO
PODEJŚCIA
jednolite podejście do oceny zgodności wg.
ustalonych modułów stosowanych w fazach
projektowania i produkcji,
programowanie norm
EN serii 29000 i EN 45000
oraz krajowych systemów akredytacji,
ujednolicenie badań i certyfikacji w obszarze
dobrowolnym, rozwój porozumień wielostronnych,
EOTC,
programowanie międzynarodowego handlu
między Wspólnotą a państwami trzecimi, poprzez
zawieranie porozumień o wzajemnym uznawaniu,
współpracę i programy pomocy technicznej,
SYSTEM OCENY ZGODNOŚCI
Określa ustawa
z dnia 30 sierpnia 2002 r.
o systemie oceny zgodności
(Dz. U. Nr 166, poz. 1360 oraz z 2003 r.
Nr 80, poz. 718, Nr 130, poz. 1188 i
Nr 170
poz. 1652
)
wprowadza nowe i globalne
podejście
do prawa polskiego.
Cel ustawy:
eliminowanie zagrożeń stwarzanych przez
wyroby
znoszenie barier technicznych w handlu,
stworzenie warunków do rzetelnej oceny
wyrobów i procesów ich wytwarzania
USTAWA O SYSTEMIE OCENY ZGODNOŚCI
System oceny zgodności tworzą:
przepisy określające zasadnicze i
szczegółowe wymagania dotyczące wyrobów;
przepisy oraz normy określające działania
podmiotów uczestniczących w procesie oceny
zgodności.
PRODUCENT
Producentem
, w rozumieniu dyrektyw nowego
podejścia, jest
osoba odpowiedzialna za
projektowanie i wytworzenie wyrobu
z zamiarem
umieszczenia go na rynku Wspólnoty pod własną
nazwą.
Taka sama
odpowiedzialność odnosi się do osób,
które montują, kompletują lub wyłącznie znakują
gotowe wyroby z zamiarem umieszczenia ich na
rynku Unii Europejskiej pod własną nazwą.
Pojęcie
producenta
dotyczy również osoby, która
tak
zmienia przeznaczenie wyrobu,
że stosują się
do niego inne wymagania zasadnicze lub odnawia
sam wyrób, stwarzając wyrób nowy,
do którego
stosują się wymagania dotyczące umieszczenia
na rynku Unii Europejskiej.
USTAWA O SYSTEMIE OCENY ZGODNOŚCI
-TERMINOLOGIA
upoważniony przedstawiciel
–
osoba fizyczna lub
prawna mająca siedzibę na terytorium
Rzeczpospolitej Polskiej lub w Unii Europejskiej,
wyznaczona przez producenta
do działania w jego
imieniu
certyfikat zgodności
– dokument wydany przez
notyfikowaną jednostkę certyfikującą potwierdzający,
że wyrób i lub proces jego wytwarzania jest zgodny z
zasadniczymi wymaganiami
deklaracja zgodności
– oświadczenie
producenta lub
jego upoważnionego przedstawiciela
stwierdzające
na jego wyłączną odpowiedzialność,
że wyrób jest
zgodny z zasadniczymi wymaganiami
oznakowanie „CE”
– oznakowanie potwierdzające
zgodność
danego wyrobu lub procesu jego
wytwarzania
z zasadniczymi wymaganiami
WPROWADZANIE DO OBROTU NA RYNEK
UE
Wyrób został
wprowadzony
na rynek UE
wówczas,
gdy został po raz pierwszy udostępniony.
Ma to miejsce wtedy, gdy wyrób:
nowy (zmodernizowany) wyprodukowany w krajach
UE
nowy (zmodernizowany) i używany z państw
trzecich
został
przekazany z zamiarem dystrybucji i (lub)
użytkowania
na terenie Wspólnoty.
USTAWA O SYSTEMIE OCENY ZGODNOŚCI
WPROWADZANIE DO OBROTU NA RYNEK UE
Przekazanie
może się odbyć
bezpośrednio pomiędzy
producentem
lub jego upoważnionym przedstawicielem
na terenie UE
a dystrybutorem, konsumentem lub
użytkownikiem końcowym.
Przekazanie takie może odbyć się
odpłatnie lub gratis
i z zastosowaniem jakiegokolwiek typu instrumentu
prawnego. Za przekazanie wyrobu uznaje się zatem,
przykładowo, jego
sprzedaż, pożyczkę, wynajem, leasing
lub darowiznę.
Import na własny użytek jest również uznawany za
wprowadzenie do obrotu
na rynek UE w momencie,
gdy importowane wyroby przekraczają granicę UE.
USTAWA O SYSTEMIE OCENY ZGODNOŚCI
WPROWADZANIE DO UŻYTKOWANIA
Wprowadzenie do użytkowania
ma
miejsce
w momencie gdy
wyrób jest po raz
pierwszy użyty
na
terenie UE.
Wyroby( w tym maszyny i elementy
bezpieczeństwa)
KTÓRE ZOSTAŁY
WYTWORZONE TYLKO NA UŻYTEK
WŁASNY
należy uznać
za wprowadzone
do użytku.
USTAWA O SYSTEMIE OCENY ZGODNOŚCI
USTAWA O SYSTEMIE OCENY ZGODNOŚCI
System kontroli wyrobów wprowadzanych
do obrotu obejmuje:
kontrolę spełniania przez wyroby
zasadniczych wymagań;
postępowanie w sprawie wprowadzanych
do obrotu wyrobów niezgodnych z
zasadniczymi wymaganiami;
monitorowanie systemu kontroli wyrobów
wprowadzonych do obrotu.
SYSTEM KONTROLI WYROBÓW WPROWADZANYCH DO
OBROTU
tworzą:
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
oraz
współpracujące z nim tzw.
organy wyspecjalizowane
,
którymi są:
•
wojewódzcy inspektorzy i Główny Inspektor Inspekcji
Handlowej;
•
inspektorzy i okręgowi inspektorzy pracy;
•
Prezes Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty;
•
inspektorzy i wojewódzcy inspektorzy ochrony
środowiska;
•
Prezes Urzędu Transportu Kolejowego;
•
organy nadzoru budowlanego;
•
Prezes Wyższego Urzędu Górniczego;
•
dyrektorzy urzędów morskich.
USTAWA O SYSTEMIE OCENY ZGODNOŚCI
Zarządzenie nr 21/2004
Głównego Inspektora Pracy z
dnia 22.10.2004 r.
Zmieniające zarządzenie (nr 11/2004) w sprawie ustalenia
szczegółowych zasad przeprowadzania przez organy
Państwowej Inspekcji Pracy, będące organami
wyspecjalizowanymi w rozumieniu ustawy o systemie oceny
zgodności, kontroli wyrobów wprowadzonych do obrotu.
Zarządzenie nr 21/2004
Głównego Inspektora Pracy z
dnia 22.10.2004 r.
Organami Państwowej Inspekcji Pracy,
będącymi organami wyspecjalizowanymi w
rozumieniu ustawy z dnia 30.08.2002 r. o
systemie oceny zgodności i tworzącymi wraz z
Prezesem UOKiK oraz innymi organami
wymienionymi w art.. 38. Ust. 2 i 3. Ustawy
system kontroli wyrobów wprowadzanych do
obrotu są:
inspektorzy pracy;
Okręgowi inspektorzy pracy.
Zarządzenie nr 21/2004
Głównego Inspektora Pracy z
dnia 22.10.2004 r.
Zadania organów
wyspecjalizowanych :
Inspektor pracy:
Kontrola,
wydawanie decyzji;
Okręgowy inspektor pracy:
Wyznaczanie inspektorów pracy
do przeprowadzania kontroli,
Zlecanie poddania wyrobów
badaniom,
prowadzenie postępowań
.
Zarządzenie nr 21/2004 Głównego
Inspektora Pracy z dnia 22.10.2004
r.
KONTROLA
przeprowadzane są:
z urzędu,
na wniosek Prezesa UOKiK,
po otrzymaniu od innego organu wyspecjalizowanego
informacji o niespełnianiu przez wyrób zasadniczych
wymagań,
otrzymania od organu celnego wniosku o
wystawienie opinii w sprawie spełniania zasadniczych
wymagań przez dany wyrób
przeprowadzane są u pracodawców,
dotyczą wyrobów lub grupy wyrobów
wprowadzonych do obrotu z dniem 01.05.2004 r, które
obejmują następujące dyrektywy Nowego Podejścia
(wprowadzone do porządku prawnego ):
75
Sprzęt
elektryczny
73/23 i
93/68
Sprzęt
elektryczny
73/23 i
93/68
Urządzenia
ciśnieniowe
97/23
Urządzenia
ciśnieniowe
97/23
Urządzenia
spalające
gazowe
90/396
Urządzenia
spalające
gazowe
90/396
Proste
zbiorniki
ciśnieniowe
87/104
Proste
zbiorniki
ciśnieniowe
87/104
Urządzenia
dźwigowe
95/16
Urządzenia
dźwigowe
95/16
Sprzęt
ochrony
indywidualnej
89/336
Sprzęt
ochrony
indywidualnej
89/336
Kompatybilność
elektromagnetyc
zna
89/336
Kompatybilność
elektromagnetyc
zna
89/336
Maszyny
98/37
(
poprzednio
89/392)
Maszyny
98/37
(
poprzednio
89/392)
Sprzęt i systemy zabezpieczające
przeznaczone do użytku w atm.
potencjalnie wybuchowych
(ATEX)
94/9
Sprzęt i systemy zabezpieczające
przeznaczone do użytku w atm.
potencjalnie wybuchowych
(ATEX)
94/9
DYREKTYWY UE
NOWEGO
PODEJŚCIA
ODNOSZĄCE SIĘ
DO MASZYN I
URZĄDZEŃ
TECHNICZNYCH
DYREKTYWY UE
NOWEGO
PODEJŚCIA
ODNOSZĄCE SIĘ
DO MASZYN I
URZĄDZEŃ
TECHNICZNYCH
Zakres działania PIP
Zakres działania PIP
Zarządzenie nr 21/2004
Głównego Inspektora Pracy z
dnia 22.10.2004 r.
KONTROLA cd.
Przedmiot kontroli:
Prawidłowość oznakowania wyrobu,
Dokumentacja techniczna wyrobu,
Wyrób,
Oznakowanie znakiem CE
(z franc. zgodność europejska )
Znaczenie
:
wyrób został poddany ocenie zgodności i
spełnia wymagania dyrektywy Nowego
Podejścia,
Producent (wytwórca) lub jego
upoważniony przedstawiciel ponosi
odpowiedzialność za jego zgodność ze
wszystkimi postanowieniami dyrektyw,
które odnoszą się do wyrobu
,
Wyroby które nie wymagają znakowania CE:
Opakowania i odpady opakowań – dyrektywa 94/62/EC,
Transeuropejski system kolei dużych prędkości – dyrektywa 96/48/EC,
Wyposażenie morskie – dyrektywa 96/98/EC.
Ponadto nie umieszcza się znaku CE na elementach bezpieczeństwa.
Oznakowanie znakiem CE
Dokumentacja techniczna wyrobu
(wymagana dla maszyn i elementów bezpieczeństwa)
Rysunek zestawieniowy maszyny, wraz ze
schematami obwodów sterowania,
Rysunki szczegółowe wraz z dołączonymi i
wynikami badań,
Wykaz zasadniczych wymagań określonych w
rozporządzeniu (dyrektywie) oraz norm i
specyfikacji technicznych zastosowanych podczas
projektowania maszyny,
Opis metod zastosowanych do wyeliminowania
zagrożeń,
Sprawozdania techniczne zawierające wyniki
wszystkich badań,
Instrukcja obsługi,
Deklaracja zgodności (nie jest wymieniana jako
dokumentacja techniczno-konstrukcyjna)
Dokumentacja techniczna wyrobu cd.
(wymagana dla maszyn i elementów bezpieczeństwa)
Dokumentacja powinna być
sporządzona w języku polskim oraz jeżeli
ma to zastosowanie także w jednym z
języków państw członkowskich Unii
Europejskiej.kraju na.
UWAGA:
Do wyrobu powinna być dołączona
instrukcja
Brak jest wymogu
aby do wyrobu dołączana
była deklaracja zgodności
.
Dokumentacja techniczna wyrobu cd.
(wymagana dla maszyn i elementów bezpieczeństwa)
Instrukcja
załączona do wyrobu
(tut. maszyny
lub elementu bezpieczeństwa)
powinna zawierać
m.in:
oznaczenie maszyny takie jak
•
nazwę i adres producenta,
•
oznakowanie CE
•
oznaczenie serii lub typu maszyny,
•
rok budowy maszyny;
Informacje ułatwiające konserwację
maszyny,
Przewidywane zastosowania maszyny,
Informacje o stanowiskach lub
stanowisku, które może zajmować
operator
........
Dokumentacja techniczna wyrobu cd.
(wymagana dla maszyn i elementów bezpieczeństwa)
UWAGA:
Instrukcja załączona do wyrobu (tut.
maszyny lub elementu bezpieczeństwa)
powinna być sporządzona przez
producenta lub jego upoważnionego
przedstawiciela w jednym z języków
państw członkowskich UE.
Maszyna oddawana do eksploatacji
powinny być wyposażone w instrukcję w
języku polskim,
Tłumaczenie instrukcji na język polski
powinno być wykonane przez
producenta lub jego upoważnionego
przedstawiciela albo przez osobę
wprowadzającą maszynę do obrotu.
Zarządzenie nr 21/2004 Głównego
Inspektora Pracy z dnia 22.10.2004
r.
KONTROLA cd
Czynności kontrolne:
Inspektor pracy przeprowadza kontrolę w obecności
pracodawcy lub jego upoważnionego pracownika,
W toku kontroli inspektor pracy ma prawo w szczególności do
( § 9. Ust. 1. zał. Nr 1 do zarządzenia):
badanie akt i dokumentów w zakresie objętym kontrolą,
Dokonywania oględzin terenów, obiektów, pomieszczeń,
wyrobów i innych w zakresie objętym kontrolą,
Legitymowania osób,
Zasięgnięcia opinii biegłych , jeżeli jest to niezbędne na
potrzeby kontroli (w uzgodnieniu z okręgowym inspektorem
pracy),
Pobieranie nieodpłatnie próbek wyrobów do badań.
Zarządzenie nr 21/2004 Głównego
Inspektora Pracy z dnia 22.10.2004 r.
KONTROLA cd
Czynności kontrolne :
W trakcie kontroli inspektor pracy ma prawo żądać od podmiotu
kontrolowanego oraz innych podmiotów posiadających dowody lub
informacje niezbędne do ustalenia czy wyrób spełnia zasadnicze
wymagania przekazania tych dowodów i udzielenia informacji.
Żądanie powinno zawierać:
Określenie rodzaju dowodu lub rodzaju informacji,
Wskazanie celu żądania,
Określenie terminu,
Pouczenie o skutkach nieudostępnienia dowodów lub informacji
Wzór żądania określa zał. Nr 10 do zarządzenia.
Zarządzenie nr 21/2004 Głównego
Inspektora Pracy z dnia 22.10.2004 r.
KONTROLA cd
Czynności kontrolne :
W toku czynności kontrolnych inspektor pracy może żądać:
Od pracodawcy lub osoby zobowiązanej do
przechowywania dokumentów:
Deklaracji zgodności,
Nazwy i adresu producenta wyrobu,
Wykazu uwzględnionych norm zharmonizowanych lub
rozwiązań przyjętych w celu stwierdzenia zgodności wyrobu
z zasadniczymi wymaganiami,
Ogólnego opisu wyrobu, schematu wyrobu oraz instrukcji
obsługi wyrobu;
Wzór żądania określa załącznik nr 11 do zarządzenia.
UWAGA:
Zobowiązanym do przechowywania dokumentacji dotyczącej wyrobów jest
producent
lub jego upoważniony przedstawiciel
Ustawa przewiduje, że wymienione dokumenty można żądać jedynie od producenta lub
jego upoważnionego przedstawiciela.
Zarządzenie nr 21/2004 Głównego
Inspektora Pracy z dnia 22.10.2004 r.
KONTROLA cd.
Czynności kontrolne :
W toku czynności kontrolnych,
w przypadku uzasadnionych
wątpliwości co do zgodności wyrobu z zasadniczymi
wymaganiami
inspektor pracy może dodatkowo żądać od
osoby zobowiązanej do przechowywania dokumentów:
Sprawozdania z przeprowadzonych badań,
Informacji o systemie zarządzania jakością;
W
toku czynności kontrolnych,
w przypadku gdy
kontrolowany wyrób stwarza zagrożenia dla zdrowia, życia
lub środowiska
, inspektor pracy może żądać od osoby
zobowiązanej do przechowywania dokumentów
związanych z oceną zgodności, pełnej dokumentacji
technicznej.
Zarządzenie nr 21/2004 Głównego
Inspektora Pracy z dnia 22.10.2004 r.
KONTROLA cd.
Czynności kontrolne :
W PRZYPADKU GDY OSOBA ZOBOWIĄZANA DO
PRZECHOWYWANIA DOKUMENTÓW ZWIĄZANYCH Z OCENĄ
ZGODNOŚCI WTYROBU NIE PRZEDSTAWI NA ICH NA ŻĄDANIE
LUB Z PRZEDSTAWIONYCH DOKUMENTÓW NIE WYNIKA, ŻE
WYRÓB SPEŁNIA ZASADNICZE WYMAGANIA, INSPEKTOR
PRACY INFORMUJE O TYM OKRĘGOWEGO INSPEKTORA
PRACY, KTÓRY MOŻE ZLECIĆ PODDANIE WYROBU BADANIOM
AKREDYTOWANEMU LABORATORIUM W CELU USTALENIA CZY
WYRÓB SPEŁNIA ZASADNICZE WYMAGANIA.
Akredytacja – należy przez to rozumieć uznanie przez jednostkę akredytującą kompetencji
jednostki certyfikującej, jednostki kontrolującej oraz laboratorium do wykonywania określonych
działań.
Zarządzenie nr 21/2004 Głównego
Inspektora Pracy z dnia 22.10.2004 r.
KONTROLA cd.
Środki prawne:
Jeżeli z ustaleń kontrolnych wynika, że kontrolowany wyrób nie
spełnia wymagań zasadniczych, inspektor pracy,
w drodze
decyzji
, na okres nie dłuższy niż 2 miesiące, może zakazać
dalszego przekazywania wyrobu użytkownikowi.
wzór decyzji inspektora pracy określa załącznik nr 3 do zarządzenia.
Uwaga:
Nieprzedłożenie, przez osobę zobowiązaną do
przechowywania dokumentacji może stanowić podstawę do
uznania, że
wyrób wprowadzony do obrotu, jest niezgodny z
wymaganiami zasadniczymi.
Dotyczy to dokumentacji
techniczno-konstrukcyjnej, w tym instrukcji, które można
żądać wtedy gdy wyrób stwarza zagrożenie dla
życia,
zdrowia, mienia lub środowiska.
Zarządzenie nr 21/2004 Głównego
Inspektora Pracy z dnia
22.10.2004 r.
KONTROLA cd.
Terminy (obowiązujące I.P.):
Powiadomienie o wynikach kontroli, podczas której stwierdzono
niezgodność wyrobu z wymaganiami zasadniczymi, sporządzane
jest przez inspektora pracy i w ciągu 14 dni, od dnia podpisania
przez I.P. protokołu, przekazywane do Prezesa UOKiK (po
wcześniejszym podpisaniu przez Departament Warunków Pracy).
Powiadomienie o wynikach kontroli podczas których nie
stwierdzono niezgodności z wymaganiami zasadniczymi,
sporządzane przez I.P. Okręgowy Inspektor Pracy do Departamentu
Warunków Pracy w terminie do 10 dnia miesiąca następującego po
zakończeniu kwartału.
Uwaga:
Opracowane są wzory druków na których
przekazywane są ww.powiadomienia.
Zarządzenie nr 21/2004
Głównego Inspektora Pracy z
dnia 22.10.2004 r.
Postępowanie
Wszczęcie postępowania:
Jeżeli ustalenia z kontroli przeprowadzonej przez I.P. wskazują
na wprowadzenie do obrotu wyrobu niezgodnego z
zasadniczymi wymaganiami okręgowy inspektor pracy
z urzędu
wszczyna postępowanie w tej sprawie.
O wszczęciu postępowania okręgowy inspektor pracy
powiadamia stronę postępowania.
Stroną postępowania jest osoba
, która wprowadziła do obrotu
wyrób niespełniający zasadniczych wymagań.
Postępowanie nie może być prowadzone
dłużej niż 4
miesiące
(do tego terminu nie wlicza się okresu jaki okręgowy inspektor
pracy wyznaczył ewentualnie stronie postępowania na usunięcie
niezgodności wyrobu z wymaganiami zasadniczymi lub
wycofanie wyrobu z obrotu)
Zarządzenie nr 21/2004
Głównego Inspektora Pracy z
dnia 22.10.2004 r.
Postępowanie cd.
Środki prawne, terminy:
Po wszczęciu postępowania okręgowy inspektor pracy
może w drodze decyzji:
Przedłużyć zakaz (dot. zakazu dalszego przekazywania
wyrobu m.in.. użytkownikowi, który to obowiązek I.P. mógł
nałożyć w drodze decyzji na okres do 2 m-cy) –
wzór decyzji
określa zał. Nr 4 do zarządzenia
,
W przypadku gdy Okręgowy Inspektor Pracy stwierdzi, że
wyrób spełnia wymagania zasadnicze, uchylić decyzję
wydaną przez I.P. i umorzyć postępowanie –
wzór decyzji określa
załącznik nr 5 do zarządzenia.
Zarządzenie nr 21/2004
Głównego Inspektora Pracy z
dnia 22.10.2004 r.
Postępowanie cd.
Środki prawne, terminy
W trakcie postępowania okręgowy inspektor
pracy może w drodze
postanowienia
wyznaczyć
stronie postępowania termin na usunięcie
niezgodności wyrobu z wymaganiami
zasadniczymi lub wycofanie wyrobu z obrotu –
wzór postanowienia określa załącznik nr 6 do zarządzenia.
Kontrolę mającą na celu ustalenie czy usunięte zostały przyczyny
dla których wydane zostało postanowienie okręgowego inspektora
pracy jw.. bądź też czy wyrób został wycofany z obrotu
przeprowadza
I.P. na polecenie okręgowego inspektora pracy
.
Ustalenia dokumentowane są w
notatce urzędowej.
Zarządzenie nr 21/2004
Głównego Inspektora Pracy z
dnia 22.10.2004 r.
Postępowanie cd
.
Środki prawne, terminy
Okręgowy inspektor pracy wydaje decyzje o umorzeniu
postępowania jeżeli:
Stwierdzi, że wyrób
spełnia zasadnicze wymagania
,
Niezgodność wyrobu z zasadniczymi wymaganiami
zostanie
usunięta albo wyrób został wycofany z obrotu
,
Postępowanie z innych przyczyn stało się
bezprzedmiotowe,
Wzór decyzji określa załącznik nr 7 do zarządzenia
Zarządzenie nr 21/2004
Głównego Inspektora Pracy z
dnia 22.10.2004 r.
Postępowanie cd
.
Środki prawne, terminy
Okręgowy inspektor pracy, w sytuacji gdy w wyniku
kontroli stwierdzono,że wyrób nie spełnia wymogów
zasadniczych, a strona postępowania nie podjęła
czynności mających na celu ich usunięcie lub wycofanie
wyrobu z obrotu, wydać może decyzje:
Nakazującą
wycofanie wyrobu z obrotu
Zakazująca
dalszego przekazywania wyrobu
użytkownikowi
,
Ograniczyć dalsze przekazywanie wyrobu
użytkownikowi.
Nakazującą stronie postępowania
powiadomić
użytkowników wyrobu o stwierdzonych niezgodnościach
z
wymaganiami zasadniczymi, określając
termin i sposób ich
powiadomienia
.
Wzory decyzji określono w załącznikach nr 8 do zarządzenia.
Zarządzenie nr 21/2004
Głównego Inspektora Pracy z
dnia 22.10.2004 r.
Postępowanie cd
.
Środki prawne, terminy
w decyzji nakazującej wycofanie wyrobu z obrotu, okręgowy
inspektor pracy może także
nakazać odkupienie wyrobu
na
żądanie osób, które tym wyrobem władają –
wzór decyzji określa załącznik
nr 9 do zarządzenia.
Okręgowy inspektor pracy może nakazać również
zniszczenie
wyrobu, na koszt strony postępowania, jeżeli w inny sposób nie
można usunąć zagrożeń spowodowanych przez wyrób.
Zarządzenie nr 21/2004
Głównego Inspektora Pracy z
dnia 22.10.2004 r.
Postępowanie cd
.
Terminy
(dot. Okręgowego Inspektora pracy)
Powiadomienie
o wszczęciu postępowania
podlega
przekazaniu do Prezesa UOKiK nie później niż
w ciągu 14
dni
od dnia wszczęcia postępowania.
Powiadomienie
o zakończeniu postępowania
podlega
przekazaniu do Prezesa UOKiK
w terminie 14 dni
od dnia
otrzymania potwierdzenia doręczenia stronie decyzji
określonej w powiadomieniu.
Zarządzenie nr 21/2004
Głównego Inspektora Pracy z
dnia 22.10.2004 r.
Opiniowanie
W przypadku otrzymania od organy celnego
wniosku o wystawienie opinii w sprawie
spełniania zasadniczych wymagań przez
określony wyrób, inspektor pracy wyznaczony
przez okręgowego inspektora pracy dokonuje
kontroli na terenie organu celnego i sporządza
notatkę urzędową.
W ciągu
trzech dni roboczych od dnia
zatrzymania wyrobu przez organy celne,
okręgowy inspektor pracy wydaje opinię o
spełnianiu lub niespełnianiu przez wyrób tych
wymagań
lub występuje do organu celnego z
wnioskiem o pobranie próbek wyrobu
.
Wzór opinii
określa załącznik nr 12 do zarządzenia.
Grzywnie do 100 000 zł
podlega ten, kto :
wprowadza do obrotu wyroby
niezgodne z
zasadniczymi wymaganiami
umieszcza oznakowanie „CE”
na wyrobie,
który nie
spełnia w/w wymagań
, albo do którego producent lub
upoważniony przedstawiciel nie wystawił deklaracji
zgodności
wprowadza do obrotu wyrób podlegający
oznakowaniu CE
a nie oznakowany takim
oznakowaniem
umieszcza na wyrobie znak podobny do CE
mogący
wprowadzić w błąd
nabywcę lub użytkownika
GRZYWNY
USTAWA O SYSTEMIE OCENY ZGODNOŚCI
Zarządzenie nr 21/2004 Głównego
Inspektora Pracy z dnia
22.10.2004 r.
Zawiadomienie o popełnienia
przestępstwa
W przypadku stwierdzenia wprowadzenia
do obrotu wyrobu niezgodnego z
zasadniczymi wymaganiami
okręgowy
inspektor pracy
kieruje do prokuratury
zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
określonego w art.. 45-47a ustawy o
systemie oceny zgodności.