PEDAGOGIKA

WCZESNOSZKOLNA

1. TREŚCI KSZTAŁCENIA
2.WARUNKI DALSZEGO ROZWOJU

PEDAGOGIKI WCZESNOSZKOLNEJ

TREŚCI KSZTAŁCENIA

:

 Edukacja polonistyczna
 Edukacja matematyczna
 Edukacja środowiskowa
 Edukacja plastyczna
 Edukacja muzyczna
 Edukacja techniczna
 Edukacja zdrowotna

Edukacja polonistyczna

Nadrzędną wartością edukacji

polonistycznej w klasach początkowych jest
nauka posługiwania się przez dzieci w mowie i
piśmie językiem ojczystym-językiem polskim.

Zakres edukacji polonistycznej dzieci w

młodszym wieku szkolnym określają 3
elementy:

• Początkowa nauka czytania i pisania
• Kształcenie językowe
• Kształcenie literackie.

Jedna z definicji czytania mówi:
Czytanie polega na rozpoznawaniu

drukowanych lub pisanych symboli

służących jako bodziec do

przywołania znaczeń nagromadzonych

dzięki wcześniejszym doświadczeniom

życiowym i tworzeniu nowych znaczeń

drogą manipulacji pojęciami, które

czytelnikowi są już znane.

(M.A.Tinker)
Cechy dobrego czytania:

• Płynność- to czytanie w całości, bez

literowania, rozdzielania wyrazów na

sylaby, łączne czytanie z wyrazem

następnym np..z kotem, w domu, na

ulicy.

• Poprawność- staranne, dokładne

wymawianie wszystkich głosek,bez

opuszczania i przekręcania liter czy

sylab.

• Biegłość- to indywidualne tempo

czytania.Umożliwia słuchającemu i

czytającemu uchwycić sens z polem

czytania rozszerzonym na tyle żeby

przeczytać następny wyraz zanim

głośno się go wypowie.

• Wyrazistość- to czytanie z zachowaniem

pauz przystankowych, akcentowanie

poszczególnych wyrazów, czytanie z

naturalna intonacją.

Autorzy najbardziej znaczących

elementarzy:

• M. Falski

• R. Miller,M. Rostkowska pt:”Pierwsza

klasa pracuje

• E.F. Przyłubscy pt: „Litery”

• H.Metera pt.:”Nauczę się pisać i

czytać”

Pisanie jest aktem
psychomotorycznym na który
składają się:

• Słuchowe wyodrębnianie głoski
• Rozpoznawanie jej odpowiednika

literowego

• Rozmieszczenie kolejnych liter w

wyrazie,napisanie litery lub wyrazu.
Elementy nauki pisania:

• Pokaz poprawnego wzoru danej litery
• Analiza jej elementów składowych
• Pokaz sposobu kreślenia
• Ćwiczenia ręki dziecka w poprawnym

kreśleniu liter.

Cechy poprawnego pisma dziecka:

• Czytelność

• Pisemność

• Estetyczność

Praca z tekstem literackim- formy

pracy z dzieckiem:

Inscenizacja

To forma, która łączy: recytacje, śpiew,

muzykę,tańce, itp.uczniowie

opracowując fragment do

zainscenizowania mogą się świetnie

bawić a przy tym uczą się wyodrębniać

zdarzenia, porządkują je w odpowiedniej

kolejności, porównują postacie i

oceniają ich zachowania.

Zabawa w „Co zniknęło”

Na stole należy ułożyć kilka książek.Dzieci oglądają je

np.. Przez 3 minuty .po upływie tego czasu odwracają
się a nauczyciel zabiera jedną książkę.Zadaniem
dzieci jest napisanie tytułu i autora ukrytej książki.

Przykładowy sprawdzian wiadomości z edukacji

polonistycznej w klasie III

1.

Pisanie ze słuchu

.......................................................................................................................
2. Uzupełnij zdania.
Naszym hymnem narodowym jest...............................................................

.

Słowa tej pieśni ułożył........................................................................ .
Hymn śpiewamy podczas...............................................................................

3.W zdaniach podkreśl czasowniki i określ ich liczbę,

rodzaj i osobę.

Nadeszła zima .Śnieg pokrywa lasy i łąki. Wróbelek czeka

na naszą pomoc. Jeż zasnął i głośno chrapie

.

4

.

Odmień przez osoby czasownik – pomalowałem

Edukacja matematyczna

Przedmiotem edukacji matematycznej dzieci są
określone pojęcia. W klasach początkowych
podstawowymi pojęciami są:

• Pojęcie liczby
• Pojęcie działania arytmetycznego.

Pojęcie zbioru

Jest to pojęcie nie wymagające definicji. W

praktyce oznacza to zbiór zabawek, kredek.
Każdy zbiór składa się z przedmiotów zw.
Elementami zbioru.

Określanie czy wyznaczanie zbioru polega na
stwierdzeniu które elementy do niego należą
bądź nie należą.
Klocki logiczne Dienesa- to jeden z najbardziej
znanych środków dydaktycznych, które pomagają
w stopniowym rozumieniu pojęcia zbioru.

Składają się z

kół,trójkątów,prostokątów,kwadratów. Każdy
rodzaj klocka ma dwie wielkości (mały,duży),3
kolory (niebieski,czerwony,żółty), oraz dwóch
grubościach (cienki,gruby).Mają zatem 4
własności:wielkość,kształt,kolor,grubość. Można
je kwalifikować według podanych własności,
wyodrębniając określone zbiory, podzbiory czy
wspólna część zbiorów.

Sprawdzian z edukacji matematycznej na koniec roku dla II

klasy

1. Jaka to liczba?

4 dziesiątki 3 jedności - .................................................................

8 jedności 7 dziesiątek - .................................................................

2. Zapisz cyframi rzymskimi.

3 - ........................

12- .........................

3. Napisz słowami:

3 - .....................................

10 - .....................................

4. Napisz liczby cyframi:

czternaście - ...................................................

sto - ................................................................

5. Ułóż liczby:

•

malejąco

8, 7, 3, 10, 13, 9, 0

..........................................................................................

•

rosnąco

6, 5, 8, 10, 13, 9, 7

.....................................................................

• 8. Sprawdź dzielenie za pomocą mnożenia.
18:2= ........ ......x.......=......... ........x........=........

• 9. Mateusz spędził 2 tygodnie na zimowisku. Jakub odpoczywał

o 5 dni krócej. Ile dni był na zimowisku Jakub?

…………………………………………………………………………………

Odpowiedź:
…………………………………………………………………...

Edukacja środowiskowa

Edukacja środowiskowa w klasach początkowych ma
odrębny charakter, choć jest powiązana z innymi

kierunkami edukacyjnymi w zintegrowana całość.

Metody nauczania wykorzystywane w realizacji treści

społeczno-przyrodniczych:

- metoda oparta na słowie

- metody oparte na obserwacji i pomiarze – bezpośrednie

poznanie przedmiotów i zjawisk

- metody oparte na działalności praktycznej. Praktyka

stanowi źródło wiadomości, weryfikacji wyników

myślenia, przekształcania rzeczywistości

- metody gier dydaktycznych i zabaw

- metody szczegółowe

Edukacja środowiskowa jest próba

poznawania przez dzieci własnego
środowiska, jego zasobu i dorobku,
tradycji i perspektyw rozwoju własnej
miejscowości.

Wiedza ujmowana jest w taki sposób aby

dzieci stopniowo, w czasie obserwacji,
doświadczeń i eksperymentów potrafiły
zrozumieć środowisko życia człowieka.

W zakres edukacji środowiskowej

wchodzi zasób zintegrowanej wiedzy,
tak wiec
elementy:geografii,przyrody,fizyki,chem
ii,historii.

Sprawdzian wiadomości z edukacji środowiskowej w kl.III
1.    1. Napisz nazwy roślin, z których otrzymujemy te produkty:
 cukier- ....................................................................................
b) olej rzepakowy - .....................................................................
mąka - .....................................................................................
2. Wymień nazwy warstw lasu i wpisz po 3 przykłady roślin do każdej

warstwy.

1.  3.   Uzupełnij zdania:
Woda wrze w temperaturze ...........................................
Lód topi się w temperaturze ...........................................
Woda występuje w .............. stanach skupienia
4. W jaki sposób chronimy przed zanieczyszczeniem:
Wodę .......................................................................................................

..

Powietrze ................................................................................................

...

Lasy ........................................................................................................

.....

Edukacja plastyczna

Pierwsze formy ekspresji artystycznej

dostrzec można już w zabawach

małego dziecka. W jego rysunkach,

modelowaniu, lepieniu.

Genetycznie najwcześniej pojawiająca

się w rozwoju dziecka formą

plastyczną jest rysunek.
Program plastyki składa się z 3

podstawowych działów:

• Obserwacja i doświadczanie
• Działalność plastyczna
• Wiadomości z zakresu sztuk

plastycznych.

W edukacji plastycznej dziecka w klasach początkowych
wyróżniamy:

• Techniki rysunkowe

:rysowanie ołówkiem,kredkami

świecowymi,patykiem,piórkiem,tuszem,pisakiem,węglem,świecą.

• Techniki malarskie:

malowanie akwarelą,farbkami kryjącymi.

• Techniki kompozycyjne:

wydzieranki i wycinanki z

papieru,wycinanki z tkaniny.

• Techniki manualne

:lepienie z gliny lub plasteliny, wytwory z

masy papierowej,wytwory z papieru.

Edukacja plastyczna dzieci w klasach początkowych jest

ważnym środkiem wspierającym rozwój dziecka,

szczególnie emocjonalny.

Obcowanie wśród dzieł sztuki (np muzea, wystawy) wzbogaca

wnętrze dziecka i stwarza dobrą prognozę dla rozwoju

kulturalnego człowieka w przyszłości.

Nasze dzieci powinny od wczesnych lat poznać chociażby

kulturę i sztukę swojej miejscowości.Rodzice powinni

pokazać dzieciom jej zabytki kultury,opowiedzieć co

zdarzyło się w niej interesującego.

Edukacja

muzyczna

Wychowanie muzyczne opiera się na założeniach:

 Muzyka jest niezbędna dla pełnego i prawidłowego

rozwoju człowieka

 Podporządkowanie przedmiotu „muzyka”-muzyce jako

dziedzinie sztuki.

 Związek muzyki z człowiekiem.
 Oparcie wychowania muzycznego głównie na systemie

tonacyjnym dur-mol

Treści edukacji muzycznej dziecka w

nauczaniu początkowym obejmują:

• Rytmikę i improwizację ruchową
• Śpiew,emisję głosu,ćwiczenia mowy
• Grę na instrumentach
• Tworzenie muzyki
• Słuchanie muzyki
• Wiadomości muzyczne

Edukacja techniczna

Edukacja techniczna jest formą kontaktu

dziecka ze światem współczesnej techniki, na
elementarnym poziomie.Rozwija kulturę
techniczną i kulturę pracy.

Dziecko chętnie wypowiada się za pomocą

różnorodnych materiałów poznając ich nazwy,
właściwości a także w pewnym zakresie technologię.
Dzieci funkcjonują w codziennym kontakcie ze światem
techniki-tej wielkiej(komputery)i bezpośrednio
dostępnej (pralki, lodówki,

odkurzacze).

Edukacja zdrowotna

Edukacja zdrowotna ma przede wszystkim

zaspokajać naturalny „głód ruchu” dzieci w młodszym
wieku szkolnym, a ponadto ma zwiększyć poziom
zdrowotności dzieci, ma promować zdrowie.
Podstawowe treści kształcenia w ramach edukacji
zdrowotnej:

• Zagadnienia związane z rozwijaniem cech

motorycznych dziecka

• Zagadnienia czynnego uprawiania wybranych dyscyplin

sportowych letnich i zimowych

• Inspirowanie i udział w zespołowych grach sportowych
• Budzenie zainteresowań sportowych.

Warunki dalszego rozwoju

pedagogiki wczesnoszkolnej

Spośród wielu warunków wspierających
dalszy rozwój dziedziny wiedzy
zw.pedagogika wczesnoszkolną na
szczególna uwagę zasługują następujące:

1.

Świadomość środowiska edukacyjnego
o roli i znaczeniu dzieciństwa w całej
dalszej biografii szkolnej ucznia.

U dziecka w młodszym wieku szkolnym

następuje nie tylko intensywny rozwój
podstawowych dyspozycji psychicznych ale
co najważniejsze rozwój i kształtowanie się
określonych układów wewnętrznych
organizmu dziecka.

Błędy pedagogiczne popełniane wobec dziecka

są nie tylko nie do naprawienia w całej jego
dalszej edukacji ale zaburzają rozwój
wewnętrznych układów organizmu dziecka.

2.Atrybutem wszelkiej pracy pedagogicznej

szczególnie z dzieckiem w młodszym wieku
szkolnym jest jej autorski charakter.

Każda praca nauczyciela w klasach początkowych ma

charakter autorski. Całe jego osobiste doświadczenie,
jego własny styl i filozofia życia w szczególny sposób
uczestniczą w procesie edukacyjnym.
Nauczyciel znerwicowany, apatyczny bez entuzjazmu
do pracy będzie nieświadomie rozwijał stany lękowe u
dzieci.

Dziecko musi czuć się bezpiecznie, wiedzieć, że

nauczyciel pomoże mu w sytuacji trudnej. Nauczyciel
musi mieć zaufanie do swoich uczniów, być
opanowanym i konsekwentnym. Trzeba wypracować
przyjazną,
pełną radości i chęci do działania atmosferę.

3. W naszej współczesnej panoramie

edukacyjnej,szczególnie w odniesieniu do kształcenia
nauczycieli pojawiło się wiele określeń czy nazw
dotyczących kierunków czy specjalności studiów
pedagogicznych.

Studiuje się dziedzinę nauki a kwalifikacje są tego rezultatem.

4. Jednym z podstawowych warunków dalszego rozwoju
systemu edukacji wczesnoszkolnej jest oparcie jej na
pedagogice, używając konwencjonalnego nazewnictwa,
oczekiwań dziecięcych.

W związku z tym istotą pracy edukacyjnej jest jej

stymulowanie, inicjowanie, wspieranie potrzeb, dążeń,
aspiracji poznawczych i działaniowych dzieci.

Biografia: Ryszard Więckowski „Pedagogika wczesnoszkolna”,

Warszawa 1995,WSiP,rozdział VI oraz XII.