ANTROPOLOGIA
WSPÓŁCZESNA,
ANTROPOLOGIA

WSPÓŁCZESNOŚCI… (czyli

historii ciąg dalszy)

Paulina Bilińska

Aleksandra
Grabowska

ANTROPOLOGIA
KLASYCZNA

ANTROPOLOGIA
WSPÓŁCZESNOŚCI

Społeczeństwa pierwotne,
przedpiśmienne, małe

Intersubiektywne sensy-
dialogi, przekłady, projekcje,
problemy

ANTROPOLOGIA
KLASYCZNA

ANTROPOLOGIA
WSPÓŁCZESNOŚCI

Społeczności małe, na
określonym terenie, badanie
ukształtowanych tradycji

Świat płynny, niejednoznaczny,
otwarty

ANTROPOLOGIA
KLASYCZNA

ANTROPOLOGIA
WSPÓŁCZESNOŚCI

Długie opowieści poszerzające
wiedzę

Tekstualizacja, odwołania do
innych tekstów, porównywanie
różnych sposobów
przedstawiania Innego

Naukowe przedstawianie,
pisanie, naukowe podejście

Eseizm

ANTROPOLOGIA
KLASYCZNA

ANTROPOLOGIA
WSPÓŁCZESNOŚCI

Badania terenowe,
ciekawe, pełniejsze,
prowadzone dogłębnie,
czasochłonne

Badania terenowe
niepraktykowane, choć
uważane za ideał

ANTROPOLOGIA
KLASYCZNA

ANTROPOLOGIA
WSPÓŁCZESNOŚCI

ANTROPOLOGIA WSPÓŁCZESNOŚCI

- To nauka pogranicza- etnologia, folklorystyka, socjologia (każda
inny przedmiot badań)

- Pierwsze badania w antropologii klasycznej- różnorodność
kulturowa, to co niespotykane

- Kolejne pokolenia chcą stworzyć megateorię- holizm

Antropologia współczesności ma badać społeczności
nowoczesne , ale tak jakby były społecznościami
pierwotnymi, dzikimi

Wyczulenie na sferę symboliczną i stosowanie metod
jakościowych

2 cele antropologii współczesności:

a) Poznawczy (zbadać

społeczeństwa nowoczesne w
antropologicznej perspektywie)

b) Krytyczny (rozliczyć „stare”

nauki etnologiczne)

POSTMODERNISTYCZNA - kalejdoskopowa,
przepełniona wieloma sensami, dająca się
uchwycić za pomocą intuicji

Konteksty, w których termin postmodernizm pojawił się we współczesnej
antropologii:

- postmodernizm jako demistyfikacja i relatywizacja
dotychczasowych podejść, debata filozoficzna wokół nowoczesności
i ponowoczesności, obiekcje wobec:

a)pojmowania wiedzy jako wiernej reprezentacji
obiektywnie i niezależnie od nas, istniejącego świata
b) kategorii autonomicznego, racjonalnego podmiotu
poznania, który jest w stanie postrzegać ów
obiektywnie istniejący świat w oderwaniu od
wszelkich uwikłań społecznych i kulturowych
c) przestawiania rządzonej racjonalnymi, transcendentnymi
zasadami logiki retoryce jako formie przekonywania, w
której zasady logiki nie grają pierwszorzędnej roli

d) przekonania o uniwersalności rozumu poznającego
obiektywnie istniejący świat

- lata ’80 odrębności- zwrot
antropologii ku literaturze-
podważenie ideału wiedzy
antropologicznej jako wiernej
reprezentacji rzeczywistości

- postmodernizm jako ożywianie,
zestawianie ze sobą różnych
gatunków, form, narracji, część
ale nie całość

- praca etnografa oceniana przez
odwołania do innych tekstów

- obecnie etnografia oznacza wtórny proces tekstualizacji

- tworzenie sensów jako intersubiektywny
proces- dialog, przekład, projekcja

Zadanie współczesnej antropologii-

przedstawienie w narracyjnej formie

rzeczywistości społecznej i kulturowej

- postulat uwolnienia antropologii od
niewłaściwej naukowej retoryki w postaci
kategorii takich jak przedmioty, fakty,
opisy, generalizacja, weryfikacja,
eksperyment, prawda- nie posiadają one
żadnego odniesienia ani do doświadczenia
będącego udziałem antropologa w trakcie
badań terenowych

- etnografia dąży do zdania sprawy z
jakości doświadczeń jej przedmiotów,
uwolnionych od zwyczajów i instytucji, oraz
pojęć, które niesie ze sobą głęboko
zakorzeniona ludzka skłonność by widzieć
ład tam, gdzie na poziomie doświadczenia
nie odczuwa się jego istnienia

Przede
wszystkim
antropologia
współczesna
zajmuje się:

dzisiejszą sztuką,
tradycją,
mniejszościami
społecznymi,
etnicznymi,
problemami
społecznymi

A N T R O P O L O G I A jako nauka interpretatywna
poszukująca

z n a c z e n i a

Clifford James Geertz – najwybitniejszy twórcą antropologii

interpretatywnej

„ Człowiek jest zwierzęciem zawieszonym w
sieciach znaczeń, które sam utkał, pojmuje
kulturę jako owe sieci..”

„ Kultura mieści się w umysłach i sercach
ludzi”

Analiza podporządkowana jest strukturom
znaczeniowym.

O P I S G Ę S T Y

•skupienie się na p r a k t y c e

•Ustanowienie kontaktów, dobór informatorów

•Prowadzenie mapy pól, pisanie dziennika

• ustratyfikowana hierarchia znaczących struktur

•Problem wczucia się

• nabieranie d o ś w i a d c z e n i a

Celem antropologii jest poszerzenia uniwersum ludzkiego
dyskursu.

Kultura jest k o n t e k s t e m, w obrębie którego można
„gęsto” pisać.

Dwóch chłopców mrugających powiekami:
1)Mimowolny tik
2)Umówiony sygnał

Celowe zaciskanie powieki jest porozumiewawczym
mrugnięciem.

I N T E R P R ET A C J A

Zadanie antropologa współczesnego jest
odkrywanie struktur pojęciowych, które ożywiają
działania osób badanych.

Przedmiotem współczesnej

antropologii jest opis gęsty.

Poszukiwanie ustratyfikowanych

hierarchii znaczących struktur.

3 cechy charakterystyczne opisu
etnograficznego:

• Interpretujący

•To, co jest interpretowane, to strumień
dyskursu społecznego

•Interpretowanie polega na próbie
uratowania tego co powiedziane dyskursu
przed przepadnięciem

KREOWANIE MAORYSA

- tradycja rozumiana jako
wynalazek, który służy
współczesnym celom- próba
odczytania teraźniejszości w
terminach przeszłości- ludzie
tworzą kulturę i tradycje innym,
dlatego kultura to wynalazek

- tworzenie kultury maoryjskiej na
przestrzeni 100 lat

- tematy pokrewieństwa, kolor skóry,
cechy fizyczne, gościnność (myśl o
aryjskim pochodzeniu Maorysów)

- różnice w kultach wynikające z odległości i różnic
terenowych- kult Io i Wielkiej Flotylli- jedni dążyli do
bycia godnym asymilacji z białą ludnością, drudzy
dążyli do własnej odrębności etnicznej i wartości

MAORYSI

N I G E R I A – Ulf
Hannerz