Dziedziczenie cech ilościowych

Cechy ilościowe  warunkowane wieloma genami z różnych

loci (poligeny = polimery = geny
addytywne = geny kumulatywne)

Każdy z genów ma swój efekt

Fenotypowa wartość cechy = suma efektów wszystkich genów
warunkujących daną cechę
(+ wpływ czynników
środowiskowych)

fenotyp

liczba

suma

wartości

(liczba jaj) zwierząt fenotypów
_______________________________

120

1

120

140

6

840

160

15

2400

180

20

3600

200

15

3000

220

6

1320

240

1

240

_______________________________
Razem

64

11520

11520
x = ------ = 180 jaj

64

P AABBCC x aabbcc

F

1

AaBbCc

F

2

A = B = C = 40 jaj
a = b = c = 20 jaj

AABBCC

=

240 jaj

aabbcc = 120 jaj

AaBbCc

= 180 jaj

Miary zmienności :

> miary skupienia

średnia -

arytmetyczna

harmoniczna

ważona

geometryczna

wartość środkowa

(mediana)

wartość modalna

> miary rozproszenia

wariancja

standardowe

odchylenie

współczynnik

zmienności

Zmienność cech ilościowych

 najwięcej osobników wykazuje wartość cechy zbliżoną do

średniej,
a najmniej skrajne wartości, poniżej i powyżej średniej
 rozkład symetryczny, oś symetrii przechodzi przez punkt, w

którym
jest średnia wartość cechy

 mediana i wartość modalna znajdują się w tym samym
punkcie co
wartość średniej arytmetycznej 
 w przedziale x  1S znajduje się ok. 68,2 % wszystkich

obserwacji
 w przedziale x  2S znajduje się ok. 95,4 % wszystkich

obserwacji
 w przedziale x  3S znajduje się ok. 99,62 % wszystkich

obserwacji

Rozkład normalny

graficzny obraz - krzywa Gaussa

Zmienność cech ilościowych

Zmienność transgresywna

P.

AABBcc x AAbbCC

wartość fenotypowa 200 jaj 200 jaj

F

1

AABbCc

wartość fenotypowa 200 jaj

F

2

genotyp - fenotyp (skrajne):

AABBCC

- 240 jaj AAbbcc

- 160 jaj

Potomstwo może wykazywać większą zmienność
cechy niż pokolenie rodzicielskie (

transgresja

transgresja)

1. Poszukiwanie QTLs – loci (quantitative trait loci,
tzw. geny
ważne, główne; regiony
chromosomów)
 2. Analiza polimorfizmu genu wytypowanego na gen
główny
i jego związku z wartością
fenotypową cechy

Ad. 1
·   utworzenie rodziny referencyjnej
·   analiza molekularna – genotyp w loci markerów
genetycznych
·   analiza użytkowości – fenotyp danej cechy (cech)
·   analiza sprzężeń genotypu w locus markera (-ów) z
fenotypową
wartością cechy
·   wytypowanie genu kandydującego
·   analiza sekwencji genu kandydującego i ustalenie alleli
sprzężonych
z wartością cechy
·   opracowanie testu – określanie genotypu w locus genu
ważnego
Ad. 2
·   wybór genu
·   analiza sekwencji genu
·   analiza związku polimorficznych form (alleli) genu z
wartością
fenotypową cechy
· włączenie genotypu w locus genu ważnego do programu
hodowlanego

Badanie genetycznego tła cech produkcyjnych

Gatunek gen

chromosom

cecha

_____________________________________________________________
owce
fecundity gene (Fec) 6 zwiększony

stopień owulacji

mutacja w genie receptora wysoka plenność
białka morfogenetycznego
kości (BMPR-IB)

callipyge gene 18 hipertrofia

mięśniowa

 
świnie
mutacja w genie receptora 6 jakość mięsa

(PSE- mięso

ryanodiny (podj.kanału blade, miękkie, z

wysiękiem)

wapniowego) (RYR1)
 
mutacja w genie kinazy 15 jakość mięsa
białkowej aktywowanej (mięso “kwaśne”
przez AMP (PRKAG3) zwiększona

zawartość

glikogenu w

mięsie)

Geny o dużym efekcie = geny główne = geny ważne -

przykłady

Mapy genomowe

- pomoc w identyfikacji genów ważnych



QTLs (quantitative trait loci) - geny o dużym wpływie
na cechy ilościowe (wydajność mleczna, jakość mięsa,
płodność, etc.)



Geny warunkujące choroby genetyczne



Geny odpowiedzialne za odporność na specyficzne
patogeny

Cechy

jakościowe ilościowe

monogenowe

poligeniczne 

skokowa

zmienność

ciągła [rzadko

skokowa]
 
 

miary zmienności

frekwencja:

wariancja
 genów

standardowe odchylenie
 genotypów

współczynnik zmienności
 fenotypów