Społeczne otoczenie organizacji
Społeczne otoczenie organizacji
nazywam się Ochinowski,
nazywam się Ochinowski,
Tomasz Ochinowski
Tomasz Ochinowski
;
;
czasami ubieram się w tej samej firmie, co James Bond…
czasami ubieram się w tej samej firmie, co James Bond…
mój email:
mój email:
gdzie mnie można znaleźć?:
gdzie mnie można znaleźć?:
Zakład Socjologii Organizacji
Zakład Socjologii Organizacji
pokój 514B
pokój 514B
tel.
tel.
22/55 34 145
22/55 34 145
serdecznie zapraszam:
serdecznie zapraszam:
czwartek 10.00 - 11.00 i 15.30- 16.00
czwartek 10.00 - 11.00 i 15.30- 16.00
oraz w weekendy bezpośrednio po moich zajęciach na studiach
oraz w weekendy bezpośrednio po moich zajęciach na studiach
zaocznych
zaocznych
No to co to ma być?
No to co to ma być?
Przedmiot obejmuje zagadnienia związane z diagnozą, analizą,
Przedmiot obejmuje zagadnienia związane z diagnozą, analizą,
interpretacją oraz kreowaniem społecznego otoczenia
interpretacją oraz kreowaniem społecznego otoczenia
organizacji;
organizacji;
dotyczy zarówno wewnętrznego środowiska organizacji
dotyczy zarówno wewnętrznego środowiska organizacji
biznesowych, jak i ich bezpośredniego otoczenia
biznesowych, jak i ich bezpośredniego otoczenia
społecznego, politycznego
społecznego, politycznego
i kulturalnego, uwarunkowań makrospołecznych aż do
i kulturalnego, uwarunkowań makrospołecznych aż do
problematyki globalizacji.
problematyki globalizacji.
A tak może by coś bliżej?
A tak może by coś bliżej?
•
Zmiana jako jedyny stały element otoczenia współczesnej organizacji
Zmiana jako jedyny stały element otoczenia współczesnej organizacji
•
Globalne i lokalne konteksty funkcjonowania organizacji
Globalne i lokalne konteksty funkcjonowania organizacji
•
Interakcje organizacji ze zmiennym otoczeniem
Interakcje organizacji ze zmiennym otoczeniem
•
Metody poznawania otoczenia
Metody poznawania otoczenia
•
Wybrane szczegółowe zagadnienia otoczenia organizacji: miasto, rynek
Wybrane szczegółowe zagadnienia otoczenia organizacji: miasto, rynek
pracy, rodzina, związki zawodowe.
pracy, rodzina, związki zawodowe.
•
Optymalizowanie relacji organizacja –otoczenie. Networking.
Optymalizowanie relacji organizacja –otoczenie. Networking.
•
Kapitał społeczny i kapitał kulturowy.
Kapitał społeczny i kapitał kulturowy.
•
Dobre praktyki w zakresie kreowania społecznego otoczenia organizacji:
Dobre praktyki w zakresie kreowania społecznego otoczenia organizacji:
programy „Good work”, „good business” itp.
programy „Good work”, „good business” itp.
•
Dewiacje, patologie i inne zagrożenia
Dewiacje, patologie i inne zagrożenia
oraz sposoby przeciwdziałania.
oraz sposoby przeciwdziałania.
Lektury ( nie da rady… obowiązkowe…)
Lektury ( nie da rady… obowiązkowe…)
Bolesta –Kukułka, K.(2004). Zarządzanie kompetencjami w dobie
Bolesta –Kukułka, K.(2004). Zarządzanie kompetencjami w dobie
globalizacji. W:
globalizacji. W:
Wyzwania globalizacji. Odpowiedzi przedsiębiorstw.
Wyzwania globalizacji. Odpowiedzi przedsiębiorstw.
Warszawa: Wyd. WSPiZ oraz WN WZ UW, s.335-349.
Warszawa: Wyd. WSPiZ oraz WN WZ UW, s.335-349.
Markiewicz, K. i Wawer, M.(red.)(2005).
Markiewicz, K. i Wawer, M.(red.)(2005).
Problemy społeczne we
Problemy społeczne we
współczesnych organizacjach.
współczesnych organizacjach.
Warszawa: Difin, rozdz. 1,2,3,4,5,6,8, 10, 11,
Warszawa: Difin, rozdz. 1,2,3,4,5,6,8, 10, 11,
15, 17 i 19.
15, 17 i 19.
Kożusznik, B.(red.)(2005).
Kożusznik, B.(red.)(2005).
Kapitał ludzki w dobie integracji i globalizacji.
Kapitał ludzki w dobie integracji i globalizacji.
Katowice: Wyd. UŚ.
Katowice: Wyd. UŚ.
Elementy skutecznego działania (2007). W:
Elementy skutecznego działania (2007). W:
Biznes,
Biznes,
2 tom.
2 tom.
Zarządzanie
Zarządzanie
firmą
firmą
, 1 część, tłum. zespołowe. Warszawa: PWN. Biblioteka Gazety
, 1 część, tłum. zespołowe. Warszawa: PWN. Biblioteka Gazety
Wyborczej, s. 91- 140 oraz Społeczna odpowiedzialność biznesu (2007),
Wyborczej, s. 91- 140 oraz Społeczna odpowiedzialność biznesu (2007),
tamże, s. 189 - 212.
tamże, s. 189 - 212.
Przywództwo - nowy paradygmat (2007). W:
Przywództwo - nowy paradygmat (2007). W:
Biznes,
Biznes,
2 tom.
2 tom.
Zarządzanie
Zarządzanie
firmą
firmą
, 2 część, tłum. zespołowe. Warszawa: PWN. Biblioteka Gazety
, 2 część, tłum. zespołowe. Warszawa: PWN. Biblioteka Gazety
Wyborczej, s. 109 - 176.
Wyborczej, s. 109 - 176.
Lektury
Lektury
(i jeszcze tylko tyle... choć nadal
(i jeszcze tylko tyle... choć nadal
obowiązkowe)
obowiązkowe)
Karwińska, A.(red.). (2007).
Karwińska, A.(red.). (2007).
Odkrywanie socjologii. Podręcznik dla
Odkrywanie socjologii. Podręcznik dla
ekon
ekon
omistów. Warszawa: PWN, rozdz. 9 (uwaga trudne!!!)
omistów. Warszawa: PWN, rozdz. 9 (uwaga trudne!!!)
Hardin, R. (2002/2008). Zaufanie i społeczeństwo, tłum. M. Krywlut
Hardin, R. (2002/2008). Zaufanie i społeczeństwo, tłum. M. Krywlut
W: P. Sztompka i M. Boguni - Borowska (red.).
W: P. Sztompka i M. Boguni - Borowska (red.).
Socjologia
Socjologia
codzienności.
codzienności.
Kraków: Znak, s. 525 - 559 oraz Pahl. R. (1998/
Kraków: Znak, s. 525 - 559 oraz Pahl. R. (1998/
2008). Neuroza sukcesu, tłum. M. Śleboda, tamże, s. 934 - 959.
2008). Neuroza sukcesu, tłum. M. Śleboda, tamże, s. 934 - 959.
Rampe, M.(2006).
Rampe, M.(2006).
Odporność psychiczna. Siedem filarów,
Odporność psychiczna. Siedem filarów,
tłum. H.
tłum. H.
Odziemkowska. Warszawa: Studio Emka.
Odziemkowska. Warszawa: Studio Emka.
Seligman, E. P. (2005).
Seligman, E. P. (2005).
Prawdziwe szczęście
Prawdziwe szczęście
, tłum. A. Jankowski.
, tłum. A. Jankowski.
Poznań: Media Rodzina, rozdz. 10.
Poznań: Media Rodzina, rozdz. 10.
No to jak to zaliczyć? (proste i łatwe jak…)
No to jak to zaliczyć? (proste i łatwe jak…)
Egzamin pisemny: teścik + esej
Egzamin pisemny: teścik + esej
Do 50% oceny końcowej można „wyrobić” inaczej (ale nie jest
Do 50% oceny końcowej można „wyrobić” inaczej (ale nie jest
to obowiązkowe, za to jest dość żmudne i trudne!!!):
to obowiązkowe, za to jest dość żmudne i trudne!!!):
udział w badaniach
udział w badaniach
wykonanie i zaanalizowanie konkretnych działań z otoczeniem
wykonanie i zaanalizowanie konkretnych działań z otoczeniem
konkretnej organizacji (wskazanej przez T.O.)
konkretnej organizacji (wskazanej przez T.O.)
współprowadzenie zajęć (uwaga: m.in. trzeba dość sporo czytać,
współprowadzenie zajęć (uwaga: m.in. trzeba dość sporo czytać,
trochę także po angielsku)
trochę także po angielsku)
O czym będzie mowa?
O czym będzie mowa?
czyli kwestia (nie tylko) językowa
czyli kwestia (nie tylko) językowa
•
Społeczne (?)
Społeczne (?)
•
Otoczenie (?)
Otoczenie (?)
•
Organizacji(?)
Organizacji(?)
ang.
ang.
Business Environment
Business Environment
środowisko
środowisko
społeczne???
społeczne???
zacznijmy od oczywistości
zacznijmy od oczywistości
organizacja jako system
organizacja jako system
@Gemmy Allen 1998 .
@Gemmy Allen 1998 .
Supervision. Management Modern
Supervision. Management Modern
Dostępne W:
Dostępne W:
http://telecollege.dcccd.edu/mgmt1374/book_contents/
http://telecollege.dcccd.edu/mgmt1374/book_contents/
1overview/business_environment/bus_envior.htm
1overview/business_environment/bus_envior.htm
Leopold Tyrmand, „Zły”
Leopold Tyrmand, „Zły”
Proszę zanalizować zaprezentowaną organizację
Proszę zanalizować zaprezentowaną organizację
jako system
jako system
Podstawowe zadania związane z
Podstawowe zadania związane z
zarządzaniem organizacją (A. Gemmy)
zarządzaniem organizacją (A. Gemmy)
opisanie organizacji oraz zbioru znaczących instytucji i sił:
opisanie organizacji oraz zbioru znaczących instytucji i sił:
- wchodzących z tą organizacją w interakcje w jej
- wchodzących z tą organizacją w interakcje w jej
złożonym
złożonym
i gwałtownie zmieniającym się środowisku
i gwałtownie zmieniającym się środowisku
-oddziałujących na możliwości organizacji w zakresie
-oddziałujących na możliwości organizacji w zakresie
obsługi klientów
obsługi klientów
Podstawowe zadania… c.d.
Podstawowe zadania… c.d.
Ciągłe monitorowanie środowiska i przystosowywanie się do
Ciągłe monitorowanie środowiska i przystosowywanie się do
niego, aby organizacja przetrwała i dobrze prosperowała
niego, aby organizacja przetrwała i dobrze prosperowała
-Zmiany w środowisku organizacji mogą oznaczać zarówno
-Zmiany w środowisku organizacji mogą oznaczać zarówno
głębokie zagrożenia, jak i nowe możliwości dla firmy-
głębokie zagrożenia, jak i nowe możliwości dla firmy-
Identyfikowanie, ocenianie i odpowiadanie na wspomniane
Identyfikowanie, ocenianie i odpowiadanie na wspomniane
możliwości i zagrożenia w otoczeniu
możliwości i zagrożenia w otoczeniu
[Kwiatkowski, Przedsiębiorczość intelektualna: także tworzenie
[Kwiatkowski, Przedsiębiorczość intelektualna: także tworzenie
tych możliwości]
tych możliwości]
- To cecha organizacji osiągającej sukcesy-
- To cecha organizacji osiągającej sukcesy-
Kto to jest menedżer?
Kto to jest menedżer?
to ktoś taki, kto posiada wystarczające umiejętności, aby wiedzieć jak
to ktoś taki, kto posiada wystarczające umiejętności, aby wiedzieć jak
analizować i doskonalić możliwości organizacji pozwalające jej na
analizować i doskonalić możliwości organizacji pozwalające jej na
przetrwanie i wzrost w świecie, który jest skomplikowany oraz zmienny
przetrwanie i wzrost w świecie, który jest skomplikowany oraz zmienny
„
„
Oznacza to, że menedżerowie posiadają zestaw
Oznacza to, że menedżerowie posiadają zestaw
narzędzi umożliwiających im ‘uchwycenie’
narzędzi umożliwiających im ‘uchwycenie’
złożoności otoczenia organizacji”
złożoności otoczenia organizacji”
A. Gemmy
A. Gemmy
„
„
wyobraźnia socjologiczna”
wyobraźnia socjologiczna”
(Charles Wright Mills i Anthony Gidenns)
(Charles Wright Mills i Anthony Gidenns)
O poznawczych pożytkach z picia kawy
O poznawczych pożytkach z picia kawy
zdystansowanie się do codzienności i nowe spojrzenie na nią
zdystansowanie się do codzienności i nowe spojrzenie na nią
wartość symboliczna (rytuały)
wartość symboliczna (rytuały)
potrzeby, nawyki (społeczne przyzwolenie, zróżnicowania)
potrzeby, nawyki (społeczne przyzwolenie, zróżnicowania)
stosunki społeczne i gospodarcze
stosunki społeczne i gospodarcze
dziedzictwo (wcześniejsze procesy)
dziedzictwo (wcześniejsze procesy)
sensy: konteksty, świadomość, wybory
sensy: konteksty, świadomość, wybory
kształtowanie i uwarunkowania rynku
kształtowanie i uwarunkowania rynku
wpływ na życie producentów, pośredników, klientów itd
wpływ na życie producentów, pośredników, klientów itd
Wyobraźnia socjologiczna
Wyobraźnia socjologiczna
pozwala nam dostrzec, jak wiele zdarzeń, na
pozwala nam dostrzec, jak wiele zdarzeń, na
pozór dotyczących tylko jednostki, w
pozór dotyczących tylko jednostki, w
rzeczywistości odzwierciedla szersze kwestie
rzeczywistości odzwierciedla szersze kwestie
A. Giddens
A. Giddens
Między nami menedżerami…
Między nami menedżerami…
(wg. Johna Scotta)
(wg. Johna Scotta)
Adolf Berle i Gardiner C.Means
Adolf Berle i Gardiner C.Means
,(1932),
,(1932),
The Modern
The Modern
Corporation and Private Property,
Corporation and Private Property,
New York: Macmillan.
New York: Macmillan.
menedżeryzm
menedżeryzm
własność (akcji) a nadzór („własność rzeczywista)
własność (akcji) a nadzór („własność rzeczywista)
większość akcji w rękach niewielkiej, jednorodnej, spójnej
większość akcji w rękach niewielkiej, jednorodnej, spójnej
grupy –
grupy –
nadzór większościowy
nadzór większościowy
- możliwość współpracy większości udziałowców
- możliwość współpracy większości udziałowców
menedżeryzm c.d.
menedżeryzm c.d.
jednorodna grupa ma udział 10% - 50 %
jednorodna grupa ma udział 10% - 50 %
-jest ona w stanie zmobilizować znaczą większość
-jest ona w stanie zmobilizować znaczą większość
akcjonariuszy –
akcjonariuszy –
nadzór mniejszościowy
nadzór mniejszościowy
żadna z grup właścicielskich nie jest w stanie zmobilizować
żadna z grup właścicielskich nie jest w stanie zmobilizować
nawet 10% udziału –
nawet 10% udziału –
nadzór menedżerski
nadzór menedżerski
nadzór menedżerski
nadzór menedżerski
liczni, anonimowi akcjonariusze mają prawo do powołania zarządu
liczni, anonimowi akcjonariusze mają prawo do powołania zarządu
sami nie są w stanie sprawować nadzoru
sami nie są w stanie sprawować nadzoru
-
brak współpracy między akcjonariuszami,
brak współpracy między akcjonariuszami,
-
inwestują w wiele firm, każdej mogą poświęcić tylko ułamek czasu
inwestują w wiele firm, każdej mogą poświęcić tylko ułamek czasu
„
„
próżnię władzy” na szczycie hierarchii korporacyjnej mogą
próżnię władzy” na szczycie hierarchii korporacyjnej mogą
wypełnić zatrudnieni na stałe menedżerowie, zwłaszcza gdy
wypełnić zatrudnieni na stałe menedżerowie, zwłaszcza gdy
posiadają kompetencje techniczne i finansowe
posiadają kompetencje techniczne i finansowe
Alfred D. Chandler jr
Alfred D. Chandler jr
(1918 – 2007)
(1918 – 2007)
(z wykorzystaniem interpretacji
(z wykorzystaniem interpretacji
Richa Karlgaarda)
Richa Karlgaarda)
Kapitalizm menedżerski powstał w wyniku
Kapitalizm menedżerski powstał w wyniku
wzrastającego zapotrzebowania na
wzrastającego zapotrzebowania na
wykwalifikowanych fachowców zdolnych do
wykwalifikowanych fachowców zdolnych do
koordynowania i organizowania pracy firm
koordynowania i organizowania pracy firm
„wielkiego biznesu” w USA
„wielkiego biznesu” w USA
Jak rodził się kapitalizm menedżerski?
Jak rodził się kapitalizm menedżerski?
•
era reprezentowana przez John D. Rockefellera -
era reprezentowana przez John D. Rockefellera -
od Wojny Secesyjnej do I wojny światowej
od Wojny Secesyjnej do I wojny światowej
•
era integracji pionowej – od lat 20. do 80. XX w.
era integracji pionowej – od lat 20. do 80. XX w.
(General Motors Alfreda Solany)
(General Motors Alfreda Solany)
•
era integracji poziomej Era- od lat 80. XX w.
era integracji poziomej Era- od lat 80. XX w.
(przedsiębiorstwa oparte na komputerach
(przedsiębiorstwa oparte na komputerach
osobistych oraz globalne łańcuchy dostawców
osobistych oraz globalne łańcuchy dostawców
takie jakie posiada Wal-Mart lub Dell)
takie jakie posiada Wal-Mart lub Dell)
Lider XXI wieku w społeczeństwie
Lider XXI wieku w społeczeństwie
wiedzy
wiedzy
według Petera Druckera
według Petera Druckera
na podstawie wykładu video prezentowanego w Polsce w 2001
na podstawie wykładu video prezentowanego w Polsce w 2001
Główne zadania lidera
Główne zadania lidera
wyznaczanie priorytetowych zadań; pracowanie i dawanie przykładu
wyznaczanie priorytetowych zadań; pracowanie i dawanie przykładu
podsumowania
podsumowania
wprowadzanie zmian w organizacji
wprowadzanie zmian w organizacji
budowanie zespołu
budowanie zespołu
konkretyzowanie zadań; wyznaczanie wykonawców; branie
konkretyzowanie zadań; wyznaczanie wykonawców; branie
odpowiedzialności za nominacje do zadań
odpowiedzialności za nominacje do zadań
Zadanie zadań:
Zadanie zadań:
•
ciągła zmiana misji !!!
ciągła zmiana misji !!!
•
dostosowywanie jej do potrzeb klienta
dostosowywanie jej do potrzeb klienta
•
pozbywanie się tego co zbędne
pozbywanie się tego co zbędne
•
„
„
Można więc kontrolować zmiany, ale trzeba uważać, żeby one
Można więc kontrolować zmiany, ale trzeba uważać, żeby one
nie kontrolowały nas” (P. Drucker)
nie kontrolowały nas” (P. Drucker)
James Hoopes (2003):
James Hoopes (2003):
Drucker to jeden z „fałszywych proroków”
Drucker to jeden z „fałszywych proroków”
współczesnego zarządzania
współczesnego zarządzania
…
…
w ciągu całej swej kariery próbował uczynić
w ciągu całej swej kariery próbował uczynić
władzę związaną z zarządzaniem
władzę związaną z zarządzaniem
moralnie uzasadnioną…
moralnie uzasadnioną…
…
…
w rzeczywistości
w rzeczywistości
idealizm przegrał z dążeniem do zysku, a do
idealizm przegrał z dążeniem do zysku, a do
cech Druckera zaliczyć należy „ślepotę na
cech Druckera zaliczyć należy „ślepotę na
szorstką rzeczywistość świata pracy”
szorstką rzeczywistość świata pracy”
kwestia „nagiej siły”
kwestia „nagiej siły”
James Hoopes
James Hoopes
•
sukces korporacji i – ogólnie – biznesu częściowo zależy od
sukces korporacji i – ogólnie – biznesu częściowo zależy od
bardzo dużej, „odgórnej” (top-down) władzy menedżerów
bardzo dużej, „odgórnej” (top-down) władzy menedżerów
•
warunkuje ona szybkość, elastyczność i przede wszystkim zysk
warunkuje ona szybkość, elastyczność i przede wszystkim zysk
w świecie konkurencji
w świecie konkurencji
•
władza ta, jak każda niesie niebezpieczeństwo nadużyć; za
władza ta, jak każda niesie niebezpieczeństwo nadużyć; za
drzwiami firmy pracownicy zostawiają wiele z demokratycznych
drzwiami firmy pracownicy zostawiają wiele z demokratycznych
wolności
wolności
•
jakiekolwiek próby moralnej legitymizacji tej władzy lub jej
jakiekolwiek próby moralnej legitymizacji tej władzy lub jej
ograniczania są „zawracaniem głowy”
ograniczania są „zawracaniem głowy”
W związku z tym
W związku z tym
•
kultura organizacyjna deklarowana w organizacji zazwyczaj
kultura organizacyjna deklarowana w organizacji zazwyczaj
nie jest głębsza niż „na jeden cal”
nie jest głębsza niż „na jeden cal”
•
zarządzanie wiedzą istniało od Taylora (starał się
zarządzanie wiedzą istniało od Taylora (starał się
maksymalnie ograniczyć wiedzę robotników) – teraz jest
maksymalnie ograniczyć wiedzę robotników) – teraz jest
wykorzystywane
wykorzystywane
w znacznie większym stopniu
w znacznie większym stopniu
Na chwilę zostawmy Hoopsa
Na chwilę zostawmy Hoopsa
genetyczny dylemat zarządzania
genetyczny dylemat zarządzania
(za Danielem J. Boorstinem, 1973/95)
(za Danielem J. Boorstinem, 1973/95)
•
Frederic W. Taylor:
Frederic W. Taylor:
„
„
W przeszłości na pierwszym miejscu stał człowiek,
W przeszłości na pierwszym miejscu stał człowiek,
w przyszłości na pierwszym miejscu musi stanąć
w przyszłości na pierwszym miejscu musi stanąć
system” (‘Zasady naukowego zarządzania’, 1911)
system” (‘Zasady naukowego zarządzania’, 1911)
Dr Jekyll i
Dr Jekyll i
Mr Hyde
Mr Hyde
?
?
•
refleksje na temat indywidualnej
refleksje na temat indywidualnej
ludzkiej potrzeby spełnienia się i
ludzkiej potrzeby spełnienia się i
przyjaznej harmonii między
przyjaznej harmonii między
ludźmi
ludźmi
•
pasjonat usprawniania pracy
pasjonat usprawniania pracy
•
kwakierskie (chrześcijańskie)
kwakierskie (chrześcijańskie)
korzenie
korzenie
***
***
•
indywidualna inicjatywa,
indywidualna inicjatywa,
inteligencja i wolność od rutyny –
inteligencja i wolność od rutyny –
przyczyny wyższego standardu
przyczyny wyższego standardu
życia w USA niż gdzie indziej
życia w USA niż gdzie indziej
(według obserwatorów z Europy)
(według obserwatorów z Europy)
•
propagowanie umiłowania
propagowanie umiłowania
rzeczy materialnych i kult
rzeczy materialnych i kult
wydajności
wydajności
•
zdenerwowany na robotnika,
zdenerwowany na robotnika,
który nie chce nowoczesności
który nie chce nowoczesności
•
„
„
wół, ociężały umysłowo i
wół, ociężały umysłowo i
fizycznie” (opinia Taylora o
fizycznie” (opinia Taylora o
robotniku)
robotniku)
***
***
•
Taylor ostrzegał amerykańskich
Taylor ostrzegał amerykańskich
robotników przed
robotników przed
„staroświecką cnotą ‘własnej
„staroświecką cnotą ‘własnej
inicjatywy’”
inicjatywy’”
a więc…
a więc…
genetyczny dylemat zarządzania
genetyczny dylemat zarządzania
•
czy istnieje sprzeczność między
czy istnieje sprzeczność między
możliwością samorealizacji a
możliwością samorealizacji a
uczestnictwem człowieka w nowoczesnym
uczestnictwem człowieka w nowoczesnym
procesie technologicznym?
procesie technologicznym?
•
niezgodność systemu „naukowego
niezgodność systemu „naukowego
zarządzania” z amerykańskim ideałem
zarządzania” z amerykańskim ideałem
poszanowania godności ludzkiej i z
poszanowania godności ludzkiej i z
„duchem” przedsiębiorczości
„duchem” przedsiębiorczości
„
„
H
H
uman resources movement”
uman resources movement”
•
wywodzący się z harvardzkiego zespołu human relations (lata 30. XX
wywodzący się z harvardzkiego zespołu human relations (lata 30. XX
wieku: Elton Mayo i Chester Barnard)
wieku: Elton Mayo i Chester Barnard)
•
do dziś najbardziej wpływowy w zarządzaniu nurt dotyczący przywództwa
do dziś najbardziej wpływowy w zarządzaniu nurt dotyczący przywództwa
•
mieszanka twierdzeń: o władzy „oddolnej” (bottom-up) i „odgórnej” (top-
mieszanka twierdzeń: o władzy „oddolnej” (bottom-up) i „odgórnej” (top-
down) moralności
down) moralności
•
Hoopes: była ona nierealistyczna i bezużyteczna jeśli chodzi o cel, tj.
Hoopes: była ona nierealistyczna i bezużyteczna jeśli chodzi o cel, tj.
„rozmiękczenie” zarządzania naukowego
„rozmiękczenie” zarządzania naukowego
•
różne ideologie „human resources”/ „moralnego przywództwa” to „bajer”
różne ideologie „human resources”/ „moralnego przywództwa” to „bajer”
Daniel Bell: przejście „od despotyzmu do manipulacji jako sposobu
Daniel Bell: przejście „od despotyzmu do manipulacji jako sposobu
utrzymania dominacji”
utrzymania dominacji”
Elton Mayo: „nowa metoda kontrolowania człowieka”
Elton Mayo: „nowa metoda kontrolowania człowieka”
Ale
Ale
•
w samym „zarządzaniu naukowym” pojawiły się dyrektywy
w samym „zarządzaniu naukowym” pojawiły się dyrektywy
bardziej „miękkiego” używania władzy (por. Henry Gantt
bardziej „miękkiego” używania władzy (por. Henry Gantt
oraz Lilian i Frank Gilberth)
oraz Lilian i Frank Gilberth)
•
human relations movement pozostał główną korektą
human relations movement pozostał główną korektą
brutalności taylorystów i nadal ma ważne przesłanie dla
brutalności taylorystów i nadal ma ważne przesłanie dla
środowisk biznesu,
środowisk biznesu,
w których ostatnio wzrosła „twardość”
w których ostatnio wzrosła „twardość”
Tymczasem obecnie
Tymczasem obecnie
•
guru zarządzania niewiele poświęcają uwagi problemowi
guru zarządzania niewiele poświęcają uwagi problemowi
„odgórnej” władzy (top-down)
„odgórnej” władzy (top-down)
•
główny przedmiot zainteresowania: wielkoduszny charakter
główny przedmiot zainteresowania: wielkoduszny charakter
i osobowość menedżera; mało konkretów na temat
i osobowość menedżera; mało konkretów na temat
używania autorytetu i władzy
używania autorytetu i władzy
•
panuje przekonanie: sposobem na osiągnięcie sprawnego
panuje przekonanie: sposobem na osiągnięcie sprawnego
stosowania władzy jest używanie jej
stosowania władzy jest używanie jej
Co robić?
Co robić?
•
pamiętać, że raczej demokratyczne wartości w kulturze
pamiętać, że raczej demokratyczne wartości w kulturze
amerykańskiej, niż walory intelektualne human resources
amerykańskiej, niż walory intelektualne human resources
movement przyczyniły się do jego zwycięstwa nad
movement przyczyniły się do jego zwycięstwa nad
„zarządzaniem naukowym” (podobnie we Francji)
„zarządzaniem naukowym” (podobnie we Francji)
•
Menedżerowie potrzebują więcej – niż to oferują im
Menedżerowie potrzebują więcej – niż to oferują im
współcześni guru zarządzania- pomocy w odnajdywaniu
współcześni guru zarządzania- pomocy w odnajdywaniu
optymalnej równowagi między „oddolną” partycypacją a
optymalnej równowagi między „oddolną” partycypacją a
„odgórnym” autorytetem
„odgórnym” autorytetem
Antoine Prost(1999/2000) w „Historii życia
Antoine Prost(1999/2000) w „Historii życia
prywatnego”:
prywatnego”:
-na przykładzie Francji
-na przykładzie Francji
Ewolucję koncepcji dominujących w organizacji –
Ewolucję koncepcji dominujących w organizacji –
przejście od Tayloryzmu (splecionego z francuską tradycją
przejście od Tayloryzmu (splecionego z francuską tradycją
dowodzenia) do human resources management (1950-
dowodzenia) do human resources management (1950-
1960) uznał za najbardziej wyraźną oznakę wpływu wartości
1960) uznał za najbardziej wyraźną oznakę wpływu wartości
i norm życia prywatnego na publiczną sferę pracy”– np.
i norm życia prywatnego na publiczną sferę pracy”– np.
otwarta dyskusja z pracownikami pozwoliła kierownikom na
otwarta dyskusja z pracownikami pozwoliła kierownikom na
skuteczniejsze egzekwowanie wydanych poleceń niż
skuteczniejsze egzekwowanie wydanych poleceń niż
dawne zachowania autorytarne.
dawne zachowania autorytarne.
Co robić? c.d.
Co robić? c.d.
•
menedżerowie nie potrzebują zbyt wiele mówienia o etyce
menedżerowie nie potrzebują zbyt wiele mówienia o etyce
(niebezpieczeństwo hipokryzji)
(niebezpieczeństwo hipokryzji)
•
zazwyczaj są nie mniej etyczni niż większość pozostałych ludzi
zazwyczaj są nie mniej etyczni niż większość pozostałych ludzi
•
potrzeba im
potrzeba im
pomocy w rozeznaniu,
pomocy w rozeznaniu,
iż nieuchronnie okażą się
iż nieuchronnie okażą się
słabi wobec wyzwań moralnych, jakie rodzi wielka władza,
słabi wobec wyzwań moralnych, jakie rodzi wielka władza,
którą dysponują
którą dysponują
•
podstawowa zasada demokracji
podstawowa zasada demokracji
: „nie ma takiego człowieka,
: „nie ma takiego człowieka,
który byłby wystarczająco dobry [moralnie] by ufać mu, gdy
który byłby wystarczająco dobry [moralnie] by ufać mu, gdy
ma władzę”
ma władzę”
Theodore Zeldin
Theodore Zeldin
„
„
Jak szacunek staje się bardziej pożądany
Jak szacunek staje się bardziej pożądany
od władzy”(1994)
od władzy”(1994)
„
„
Świat biznesu szybciej dostrzegł taką potrzebę. Dawniej jego
Świat biznesu szybciej dostrzegł taką potrzebę. Dawniej jego
bohaterem był agresywny menedżer, który budził przerażenie
bohaterem był agresywny menedżer, który budził przerażenie
wśród pracowników, a równocześnie udawało mu się wmówić
wśród pracowników, a równocześnie udawało mu się wmówić
im zadowolenie z wykonywanej zgodnie z poleceniami pracy.
im zadowolenie z wykonywanej zgodnie z poleceniami pracy.
W słowniku biznesu agresja pozostała cnotą, choć przeszła
W słowniku biznesu agresja pozostała cnotą, choć przeszła
operację plastyczną, tak iż władza została odmłodzona, i
operację plastyczną, tak iż władza została odmłodzona, i
ogłoszono, że chodzi o rywalizację „rodzinną”, w której
ogłoszono, że chodzi o rywalizację „rodzinną”, w której
zwycięży każdy, kto będzie w to wkładał wystarczająco dużo
zwycięży każdy, kto będzie w to wkładał wystarczająco dużo
wysiłku.
wysiłku.
„
„
Jak szacunek staje się bardziej pożądany od
Jak szacunek staje się bardziej pożądany od
władzy” cd.
władzy” cd.
Zarazem menedżerowie coraz częściej przestają postrzegać siebie jako
Zarazem menedżerowie coraz częściej przestają postrzegać siebie jako
wydających polecenia czy nawet podejmujących decyzję i zaczynają
wydających polecenia czy nawet podejmujących decyzję i zaczynają
wierzyć, że ich rolą jest zachęcanie podwładnych do samodzielnego
wierzyć, że ich rolą jest zachęcanie podwładnych do samodzielnego
rozwiązywania istniejących problemów. Wraz z pojawieniem się w
rozwiązywania istniejących problemów. Wraz z pojawieniem się w
świecie biznesu kobiet stali się bardziej szczerzy, co odsłoniło za fasadą
świecie biznesu kobiet stali się bardziej szczerzy, co odsłoniło za fasadą
władzy ludzką słabość. Gdy usuwa się zasłonę oddzielającą życie
władzy ludzką słabość. Gdy usuwa się zasłonę oddzielającą życie
publiczne od prywatnego, najbardziej potężni zostają obnażeni. Toteż w
publiczne od prywatnego, najbardziej potężni zostają obnażeni. Toteż w
ogólnym bilansie szacunek zaczyna się liczyć tak samo jak władza.”
ogólnym bilansie szacunek zaczyna się liczyć tak samo jak władza.”
Chandler Jr raz jeszcze…
Chandler Jr raz jeszcze…
koniec klasy menedżerów?
koniec klasy menedżerów?
•
a więc i ich władzy…
a więc i ich władzy…
•
„
„
poszatkowanie” firm
poszatkowanie” firm
•
tak bardzo jak dawniej już nie potrzeba koordynacji i
tak bardzo jak dawniej już nie potrzeba koordynacji i
organizacji
organizacji