GRUŹLICA BYDŁA

➲

Zakaźna, zaraźliwa,

przewlekła choroba,

➲

Ziarniniaki (gruzełki

gruźlicze) w narządach

Etiologia

➲

Mycobacterium bovis

– prątek

bydlęcy (duże spektrum zakaźne),

➲

M. tuberculosis

– p. ludzki,

➲

M. avium

– p. ptasi,

➲

Prątki kwasooporne (subst. woskowe

i tłuszczowe a barwniki

anilinowe),

➲

Duża oporność na czynniki środowiska,

Epidemiologia

➲

Kontakt bezpośredni,

➲

Kontakt pośredni z zanieczyszczonymi

przedmiotami,

➲

90% krów -

droga aerogenna

(kropelkowa

lub wdychanie kurzu z prątkami),

➲

Cielęta – droga alimentarna

z mlekiem lub

w życiu płodowym (gruźlica macicy),

➲

Obecnie gruźlica występuje rzadko,

➲

Polska wolna od gruźlicy (tuberkulinizacja,

eliminacja zwierząt zakażonych)

Patogeneza

wniknięcie prątków

fagocytoza przez makrofagi

unieszkodliwienie namnażanie,

niszczenie

fagocytów

i rozwój zakażenia

gromadzenie ziarniny gruźliczej w formie

gruzełków – serowacenie, zwapnienie,

procesy wysiękowe i wytwórcze

➲

Ognisko pierwotne

– zapalenie w miejscu

wniknięcia,

➲

bydło

– PŁUCA 90%, przew. pok,

➲

cielęta

– wątroba, płuca, przew. pok.,

➲

konie, świnie

– przew. pok.,

➲

psy, koty

– płuca, przew. pok.,

➲

Zespół pierwotny

– ognisko pierwotne +

zmiany w przynależnych węzłach chłonnych

➲

z.p. niezupełny

– przeważa reakcja ze

strony węzłów, a ognisko pierwotne ulega

wygojeniu,

Uogólnienie wczesne

– niska odporność,

szerzenie zakażenia drogą naczyń

limfatycznych i krwionośnych

Ostra gruźlica prosówkowa

(śmierć lub

spowolnienie procesu – żywe prątki)

Nadkażenie – gruźlica okresu popierwotnego

(przez ciągłość i styczność tkanek)

Uogólnienie późne

(słaba odporność, krew i

limfa)

Przewlekła gruźlica narządowa

Objawy

➲

Zależą od umiejscowienia,

➲

Często brak objawów,

➲

W trakcie uogólnienia gorączka ciągła,

➲

Przebieg przewlekły – gorączka na

przemian z okresami

bezgorączkowymi (gorączka często

wieczorami)

Objawy

➲

Gruźlica płuc

– kaszel (przy zmianach temp.,

po wypiciu zimnej wody), duszność, wypływ,

szmery oddechowe, rzężenia

➲

Perlica

– gruźlica błon surowiczych –

opłucna (tarcia)

➲

Przew. pok

– morzyska, biegunki, zaparcia,

➲

Ukł. rozrodczy

– ronienia, jałowość, częste

ruje, gruźlica najądrza – guz,

➲

Nerki

– mocz mętny, białkomocz,

➲

Gruźlica worka osierdziowego,

➲

Grużlica gruczołu mlekowego,

➲

Grużlica cun,

Sekcja

➲

Guzy gruźlicze w różnych narządach,

➲

Gruźlica prosówkowa

– liczne gruzełki,

➲

Gruźlica błon surowiczych:

- perlica,

- gruźlica naciekowa,

- gruźlica naciekowa rozlana,

Rozpoznawanie

TUBERKULINIZACJA!!!

➲

Śródskórne podanie – wynik po 72-77

h,

TUBERKULINIZACJA PORÓWNAWCZA

➲

Podanie w 2 miejsca szyi tuberkuliny z

prątków bydlęcych i ptasich

➲

Wycięcie krzyżyka nożyczkami

➲

Zmierzenie fałdu

➲

Podanie tuberkuliny

➲

Odczyt po 72h

➲

„-” zgrubienie fałdu < 2 mm,

➲

„+ -” 2-4 mm,

➲

„+” > 4 mm lub rozlany obrzęk,

wysięk,

PORÓWNAWCZA

➲

„+” bydlęcy > 4 mm niż ptasia,

➲

„+ -” bydlęcy „+” i 1-4 mm różnicy,

➲

„-” bydlęcy „-” lub równy/mniejszy

od

ptasiej

Postępowanie

➲

Zwalczana z urzędu,

➲

Brak leczenia,

➲

Zwierzęta chore lub „dodatnie” są

eliminowane,

➲

Monitoring gruźlicy

– 1/3 stad bydła

tak, aby w ciągu 3 lat poddać badaniu

wszystkie sztuki

powyżej 6

TYGODNIA!!!

➲

99,9%

stad musi być wolnych od

gruźlicy, aby uznać za

urzędowo wolne

Akty prawne

1. Rozporzadzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju

Wsi z dnia 27 czerwca 2005r. w sprawie

szczegółowych wymagań weterynaryjnych

niezbędnych do uzyskania i zachowania

uznania

stada lub gospodarstwa za urzędowo wolne lub

wolne od chorób zakaźnych zwierząt

(Dz. U. Nr 126 poz. 1058)

,

2. Rozporządzenie MriRW z dnia 23 listopada

2004r. w sprawie

zwalczania gruźlicy bydła

(Dz. U. Nr 258 poz. 2585)

,

3. Rozporządzenie MriRW z dnia 17 grudnia 2004r.

w sprawie określenia jednostek chorobowych,

sposobu prowadzenia kontroli oraz zakresu

badań kontrolnych zakażeń zwierząt

(Dz. U. Nr 282 poz. 2813)

PARATUBERKULOZA

Chroniczne, przerostowe

zapalenie jelit

Choroba Johnego

Mycobacterium paratuberculosis,

G+,

kwasooporny,

Zakażenie

per os, kał, pasza, pastwisko,

zanieczyszczone przedmioty,

Objawy:

- utrata kondycji, wychudzenie,

- biegunka przerywana do ciągłej,

- przerostowe zapalenie błony śluzowej jelit

cienkich – przypomina „fałdy mózgu”

Rozpoznanie

– tylko badanie

laboratoryjne!!!

Postepowanie

- ELIMINACJA!!!