Terapia izotopowa

Radioizotopy terapeutyczne



emitery promieniowania

beta, rzadziej alfa



stront-89, samar-153, ren-
186, itr-90, jod-131



zasięg w tkankach od 0.5 – 7

mm

Rodzaje terapii



terapia przerzutów nowotworowych
do kości



MIBG



radioimmunoterapia



terapia receptorowa



radioembolizacja i lipiodol



schorzenia nienowotworowe np.
stawów

RI terapia przerzutów

nowotworowych do kośćca

Podstawy radiofarmakologiczne



akumulacja w ognisku przerzutowym
kośćca emitera promieniowania beta



strontu – 89, samar – 153, renu – 186,
renu-188; in trial: lutet-177, cyna-117m,
fosfor-33



7 – 10-krotna wybiórczość kumulacji
znacznika w ognisku przerzutowym;
zasięg irradiacji od 0.5 – 7 mm;
efektywna długość okresu naświetlania
7 – 100 dni

Radioizotop

T

½

* (dni)

Maksymalna
energia (MeV)

Średni zasięg w

tkankach (mm)

Fosfor-32

14.3

1.71

3.0

Stront-89

50.5

1.46

2.4

Samar-153

1.9

0.81

0.6

Ren-186

3.8

1.07

1.1

Cyna-117

m **

13.6

0.152

0.2

Stront-85**

64

0.025

10

Itr-90

2.7

2.27

2.5

RI terapia przerzutów

nowotworowych do kośćca

(cd)

Wskazania wąskie



uogólniony rozsiew meta wymykający
się z możliwości teleterapii; paliacja
dolegliwości bólowych; ca. prostatae,
ca. mammae

Wskazania szerokie



Bez- / skąpobólowy rozsiew meta;
przerzuty w miejscach narażonych na
złamania patologiczne (np. szyjka kości
udowej); wsk.: każdy przerzut
wychwytujący MDP

Technika wykonania leczenia



kwalifikacja: disseminatio meta,
przerzuty osteoblastyczne i
osteosklerotyczne bardziej niż
osteolityczne; brak przeciwwskazań



terapia ambulatoryjna: podanie
emitera promieniowania beta nie
stwarza zagrożenia dla otoczenia



podanie iv

Przeciwskazania



cechy uszkodzenia szpiku

kostnego



wodonercze lub nietrzymanie

moczu



cechy ucisku rdzenia kręgowego

Powikłania



przemijające (1 – 3 dni) nasilenie

bólu (zjawisko „flare”)



przemijające (do 4 tyg.)

pogorszenie morfologii krwi;
rzadko (poniżej 0.5%) pan-
cytopenia wymagająca
hospitalizacji

Efekt przeciwbólowy



dobry 70 – 80%, średni u 10 – 15%,
brak 10%



czas trwania 3 – 6 mies., zależnie od
izotopu (indywidualnie 12 – 14 mies)



skuteczniejszy bardziej
radiotoksyczny stront

MIBG - radiofarmakologia



131

J – meta-jodo-benzylo-guanidyna

– prekursor guaniny; włącza się w
syntezę katecholamin



Gromadzenie:
phaeochromocytoma,
neuroblastoma, chemodectoma,
rakowiak

MIBG

(cd)

- leczenie



uoperacyjnienie neuroblastoma u
dzieci (aktywność do 25
mCi/kg !!); rzadkie wyleczenia



przerzuty złośliwej formy
phaeochromocytoma



rakowiak

Radioimmunoterapia (RIT)



podstawy radiofarmakologiczne:
akumulacja w ognisku nowotworowym
przeciwciał sprzężonych z emiterem
promieniowania beta (najczęściej itrem-90)



podstawy patofizjologiczne: wśród wielu
antygenów nowotworowych ok. 20 ma
ekspresję błonową wystarczająco silną, że
po użyciu odpowiednich przeciwciał można
osiągnąć dobrej jakości obraz
radioimmunoscyntygraficzny lub dobry
efekt terapeutyczny

Radioimmunoscyntygrafia /

terapia

(na różnych stadiach

zaawansowania)



rak jajnika –

131

J OC125 lub

90

Y-anty-

TAG-72



rak rdzeniasty tarczycy



czerniak –

90

Y-antyHMMA



chłoniak-

90

Y-Zevalin



guzy mózgu

Skuteczność: różna w różnych

nowotworach

Terapia receptorowa



podstawy patofizjologiczne: wiązanie
analogów somatostatyny z receptorami
guzów neuroendokrynnych, zwłaszcza
GEP (Gastro-Entero-Pancreatic)



w fazie II: inne nowotwory z receptorami
SS: oskrzela, prostaty, jelita grubego



izotopy: itr-90, lutet-177, ind-111



skuteczność odpowiedzi – ok. 1/4 -1/3
chorych

Radioembolizacja i lipiodol



podstawy patofizjologiczne: embolizacja
nowotworu plastikowymi mikrosferami
zadsorbowanym

188

Re, J

131

,

166

Ho



infuzja w łoże naczyniowe nowotworu
lipiodolu znakowanego jodem-131



zastosowanie – guzy wątroby
(najczęściej carcinoma hepatocellulare),
guzy mózgu



koloidalny itr-90 podawany do jam po
resekcji guzów mózgu

Synowiorteza (synowektomia)

izotopowa

Df.

- zahamowanie procesu

zapalnego / wysiękowego
przez dostawowe podanie
emitera promieniowania beta

Wskazania



nawracające wysięki stawowe

w przebiegu rzs lub pourazowe

Synowiorteza izotopowa –

technika wykonania



nakłucie stawu (przy mniejszych od
kolanowego pod kontrolą skopii
rentgenowskiej)



niewielka ilość kontrastu dostawowo dla
oceny skuteczności wkłucia



podanie i.a. : Y-90, P-32, Sm-153, Er-156
(energia promieniowania proporcjonalna do
wielkości stawu)



skuteczność leczenia 60-90 % w zależności
od obecności łuszczki