Zaparcia stresowe –

mechanizm

powstawania,

zapobieganie

Beata Kutek

Natalia Jamroż

Gr. 2a

Definicja

Jest to stan zmniejszonego

oddawania stolca w porównaniu z

okresem poprzedzającym,

połączone z trudnościami z

wypróżnianiem, bolesnym

parciem na stolec; stolce są

twardej konsystencji oraz

towarzyszy temu uczucie

niepełnego wypróżnienia.

Przyczyny

1. Stres
2. Poranny pośpiech
3. Dieta ubogoresztkowa
4. Odwodnienie
5. Brak ruchu
6. Jedzenie w pośpiechu i nieregularne
7. Psychologiczne

Stres

Powoduje w jelicie cienkim:
• Obniżenie powstawania i szerzenia

potencjałów czynnościowych

• Obniżenie perystaltyki i pasażu
• Obniżenie wydzielania enzymów

trawiennych (odwodnienie)

Stres

Powoduje w jelicie grubym:
• Wzrost prędkości powstawania

potencjałów czynnościowych

• Wzrost perystaltyki
• Wzrost pasażu treści pokarmowej

przez jelito

Biegunki występują do momentu

opróżnienia jelita grubego, potem

w przewlekłym stresie zaparcia.

Poranny pośpiech

Jelito grube najczęściej wykazuje szczyt

aktywności rano. Organizm domaga się
opróżnienia. Niestety, jest to niezbyt dogodny
moment dla większości z nas. Spieszymy się
do pracy lub szkoły i hamujemy naturalny
odruch organizmu, powstrzymując się od
wypróżnienia. Nasz organizm jest
zdezorientowany i po pewnym czasie odruch
ten zanika. Powstają zaparcia nawykowe,
które mogą przejść w przewlekłe.

Dieta ubogoresztkowa

• Jemy za dużo pokarmów ciężko strawnych,

tłuszczów zwierzęcych i rafinowanych

węglowodanów (biała mąka i cukier), które

długo zalegają w żołądku i jelitach, natomiast

spożywamy za mało warzyw i owoców.

• Najważniejsze jest zapewnienie stałego źródła

błonnika, który działa jak miotła w naszym

przewodzie pokarmowym

• Błonnik zwiększa objętość stolca i ułatwia jego

przechodzenie przez jelita. Pochłaniając wodę,

powoduje zmiękczenie kału i ułatwia wydalenie

go.

Odwodnienie

Za mało pijemy. Kał jest wówczas

twardy i zbity w grudki, gdyż nasz

organizm otrzymując za mało

płynów, wchłania je z jelita

grubego.

Również związane ze stresem i

pośpiechem.

Mało ruchu

• Siedzący tryb życia nie sprzyja

prawidłowemu pasażowi.

• Brak ruchu
• Praca mięśni brzucha pobudza od

zewnątrz perystaltykę

Jedzenie w pośpiechu

• Pożywienie jest niedokładnie

pogryzione i przeżute, a wówczas
nasz organizm nie radzi sobie z
procesami trawiennymi. Pokarm
zalega w jelitach i nadmiernie
fermentuje.

Psychologiczne

• Problemem jest również

powstrzymywanie się od
wypróżnień z powodu zahamowań
psychicznych – publiczne toalety,
nieestetyczne toalety, ponaglanie
w kolejce do toalety.

Profilaktyka

• Regulująco na wydalanie stolca może wpływać

szklanka wody pita na czczo, łyżeczka masła lub miodu

bądź sok z kapusty kwaszonej spożywane przed snem

albo przed śniadaniem.

- Bogatym źródłem błonnika są suszone brzoskwinie

(24 g błonnika na 100 g produktu), suszone śliwki i

migdały (po 14 g błonnika). Mniej ma go chleb typu

Graham, groch i rodzynki (po 7 g), kukurydza (6 g),

seler (5 g), pory i brokuły (po 3,5 g) oraz jabłka,

banany i truskawki (po 2 g). Należy go spożyć ok.28-

45g

Profilaktyka

•

W trawieniu pomagają także orzechy i

nasiona, kwaśne mleko, maślanka, kefir i

jogurty.

•

Uregulowany tryb życia i posiłków

•

Zamiast białego pieczywa spożywajmy dużo

warzyw (nie gotujemy ich zbyt długo i

staramy się jeść je jak najczęściej surowe)

oraz świeżych owoców razem ze skórką

•

Pijmy gęste nektary i soki zawierające

przetarte owoce czy warzywa.

Profilaktyka

• Powinniśmy naszemu organizmowi

dostarczyć 2,5-3 litry płynów
dziennie. Pijmy zagęszczone, z dużą
ilością błonnika soki owocowe i
warzywne oraz wodę mineralną -
koniecznie niegazowaną.

• Wygospodarujmy sobie czas na stały

codzienny spacer lub ćwiczenia!!!

Zespół jelita

nadwrażliwego (Irritable

Bowel Syndrome- IBS )

• Zespół jelita nadwrażliwego jest

zaburzeniem czynnościowym
prawidłowej pracy jelit. Zaburzeniem
nie związanym absolutnie z wadliwą
budową anatomiczną, obecnością
guzów lub innych zmian
chorobowych jelita, czy też
nieprawidłowości biochemicznych

• Dominujące dolegliwości zespołu to

zaburzenia defekacji, wzdęcia i bóle
brzucha. Objawy te występują w
różnych kombinacjach i nasileniu.
Tak więc obraz kliniczny choroby
jest bardzo zróżnicowany, co
niestety nie ułatwia pracy lekarzowi.

• warunkiem rozpoznania zespołu są

ciągłe lub nawracające dolegliwości
utrzymujące się co najmniej przez 3
miesiące.

• Czynniki wywołujące chorobę a tym

samym zaparcia nie do końca są jeszcze
poznane. Rozważa się rolę między innymi
zaburzeń motoryki jelita, diety oraz
czynników psychospołecznych. Gł.rolę w
powstawaniu zaburzeń czynnościowych
jelit odgrywają uwarunkowania
psychologiczne. Wystąpienie choroby bądź
zaostrzenie jej objawów bardzo często ma
związek z tak ciężkimi przeżyciami w życiu
pacjenta jak śmierć drogiej osoby, utrata
pracy czy na przykład rozpad małżeństwa.

Dodatkową rolę przypisuje się

nietolerancji pokarmów, alergii

pokarmowej oraz coraz większej

ilości środków konserwujących w

produktach żywnościowych.

Dolegliwości spotykane w IBS są bardzo szerokie,

najbardziej charakterystyczne to

Bóle brzucha lub dyskomfort często

występujący po wypróżnieniu,umiejscowiony

najczęściej w lewym dole biodrowym,

pojawiający się 60-90 min. Po posiłku.

Zmienna liczba i konsystencja stolców

(zaparcia, biegunki).

Uczucie niepełnego wypróżniania po oddaniu

stolca.

Częste wzdęcia, uczucie rozpierania,

nadmierne wydalanie gazów.

Obecność śluzu w stolcu.
Często występuje: zgaga, nudności, objawy

lękowe, depresja, zaburzenia w oddawaniu

moczu, bóle głowy i objawy ginekologiczne.

Leczenie

Na dzień dzisiejszy zespół jelita nadwrażliwego

jest chorobą, którą możemy leczyć tylko

objawowo, jako że jej patofizjologia jest niejasna.

Główny element terapii stanowi jednak rozmowa

pacjenta z lekarzem, który po przeprowadzeniu

badań poinformuje chorego, że nie ma poważniej

choroby organicznej i dokładnie wyjaśni

choremu istotę choroby.Chory musi zaufać

swojemu lekarzowi i uwierzyć, że mimo

długotrwałych dolegliwości choroba ma

charakter łagodny i nie stanowi dla niego

większego zagrożenia.

Leczenie

Do pokarmów nasilających zaparcia i powodujących

wzdęcia należą: pszenica, kukurydza, ziemniaki, cebula,

czekolada, jajka, orzechy, produkty mleczne. Większość z

nich zawiera znaczące ilości niekompletnie wchłanianych

węglowodanów: skrobię, oligosacharydy, sorbitol, laktozę.

Glutaminian sodu, substancja często dodawana do

pożywienia może również nasilać objawy. Sorbitol,

sztuczna substancja słodząca nie podlega trawieniu i

może być powodem wzdęć.

Wskazane jest również ograniczenie napojów gazowanych,

kawy naturalnej i mocnej herbaty, ponieważ zawarta w

nich kofeina czy tenina zwiększa kurczliwość mięśniówki

jelita cienkiego i grubego i może nasilać dolegliwości.

Dziękujemy za uwagę!!!