SOCJOLOGIA

.

Zbiór, zbiorowość, grupa społeczna.
Rodzaje grup. Spójność grupy.
Struktury wewnątrz grupowe. Style

przywództwa.
Dynamika grupowa.
Grupy odniesienia

Zbiór, zbiorowość, grupa



Zbiór społeczny jest to agregat ludzi o podobnych

charakterystykach posiadających jakąś cechę wspólną, wyróżnioną

przez obserwatora zewnętrznego, bez względu na to czy ludzie ci

uświadamiają sobie posiadanie tej cechy (łysi, kulawi, blondyni).



Zbiorowość społeczna to zbiór ludzi zajmujących wspólną

przestrzeń



zbiorowość terytorialna



miejska



wiejska



lokalna



regionalna



blokowa



osiedlowa



zbiorowość masowa



publiczność



tłum

Grupa społeczna

Pewna ilość osób (co najmniej trzy) charakteryzująca się:



obiektywną, zewnętrznie postrzegalną wspólnotą



strukturą i organizacją wewnętrzną



podobieństwem uczestników pod względem istotnej cechy

związanej z udziałem w grupie



świadomością przynależności do grupy



świadomością odrębności od innych grup

G.Simmel – o wyższości triady nad diadą stanowi możliwość:



koalicji



mediacji



reprezentacji



większości



taktyki „dziel i rządź”

Rodzaje grup społecznych

Wielkość



małe (złożone tylko z osób, np. społeczność parafii)



duże (grupy o wewnętrznych strukturach złożonych z podgrup,

np. Kościół)

Typ więzi



pierwotne: więź oparta na osobistych interakcjach i postawach

emocjonalnych



wtórne: więź wynikająca ze styczności rzeczowych i oparta na

interesach

Rodzaj zadań



naturalne: w których jednostka przychodzi na świat, a grupa ją

socjalizuje (rodzina, naród)



celowe: utworzone dla realizacji konkretnego celu (sportowe,

partie polityczne, kluby zainteresowań itp.)



dobrowolne (zrzeszenia)



przymusowe (armia)

Rodzaje grup społecznych

Dostępność



inkluzywne: otwarte na nowych członków



ekskluzywne: zamknięte

Przepisy wewnętrzne (formalizacja)



formalne: sformalizowane reguły wewnętrzne (statuty,

regulaminy, przywództwo)



nieformalne

Spójność grupy

Wspólne:



Postawy



Działania



Wartości i normy

Unifikacja, brak wewnętrznych podziałów, podgrup czy klik
Warunek przetrwania grupy: przymus i strukturalne naciski

wywierane przez karzące struktury grupowe

Typy grup w zależności od rodzaju struktur karzących:



ekstrapunitywne
spójność grupy osiągana za pomocą metody kozła ofiarnego



intrapunitywne
spójność grupy osiągana za pomocą ekspiacji za osobiste

przewiny



niepunitywne
niższy stopień spójności grupy, brak systematycznego

stosowania przymusu

Struktury wewnątrzgrupowe



Struktura socjometryczna (atrakcyjność interpersonalna)



Struktura komunikacyjna (ilość kanałów informacyjnych i
informacji dochodzących do danej pozycji)



Struktura przywództwa (władza)

Style przywództwa

Kryterium wyłaniania



Przywództwo naturalne



Przywództwo formalne

Sposób sprawowania przywództwa



Autorytarne



Demokratyczne



Liberalne

Kryterium prawomocności



Charyzmatyczne



Tradycjonalne



Legalne

Dynamika grupowa:

FORMING – formowanie



niepewność i chaos, częste nieporozumienia



słabe zaangażowanie niektórych przy dominacji kilku osób



wzajemne badanie się

STORMING – docieranie



walka o pozycję



konflikt i wrogość; poszukiwanie sojuszników i przyjaciół



emocjonalne nastawienie do zadań i działań innych



sondowanie, na co można sobie pozwolić



brak spójności grupy

NORMING – normowanie



tworzenie się norm grupowych



utrwalenie struktury grupy; akceptacja lidera



wzrost spójności grupy

PERFORMING – działanie



uspokojenie emocjonalne



znajomość wzajemnych oczekiwań



funkcjonalne dopasowanie ról; sprawna realizacja zadań

Grupa odniesienia



Grupa stanowiąca dla jednostki wzór (model) zachowań społecznie

akceptowanych, dostarczający kryteriów oceny własnego działania

oraz działań innych ludzi



Grupą odniesienia może być dla jednostki zarówno grupa własna

jak i obca, do której jednostka aspiruje bądź jest dla niej układem

odniesienia

T.Newcomb – (wg stosunku do wartości)



grupy odniesienia pozytywnego



grupy odniesienia negatywnego:

Prawo Simmla/Cosera: konflikt zewnętrzny zwiększa integrację

wewnętrzną i spójność grupy

R.Merton



grupa odniesienia porównawczego:
Źródło poczucia uprzywilejowania lub upośledzenia



grupa odniesienia normatywnego:
Źródło norm, wartości, wzorów grupowych