PODSTAWY

POMOCY PSYCHOLOGICZNEJ 3 (2009/2010)

Lucyna Golińska

Instytut Psychologii

Uniwersytet Łódzki

1

Wykład 3 Relacja terapeutyczna

cz. 1

• 1. Cele i ważność pierwszej sesji
• Zadania

– Budowanie relacji- werbalne i pozawerbalne

dostrajanie do pacjenta

– Ustalanie problemu
– Ustalenia na temat wspólnej pracy i planu

pracy

– Rola diagnozy

2

Pierwsza sesja

•

Trudno przecenić rolę pierwszej sesji- aż 40% spotkań kończy

się po pierwszym spotkaniu

Cele , które ma zrealizować pierwsza sesja

(D.

AUVENSHINE, A NOFFSINGER (1984)

•

1. Zaznaczenie momentu nawiązania kontaktu P-P

•

2. powody zgłoszenia się na psychoterapię

•

3. stopień odpowiedniości między tym czego pacjent

oczekuje a możliwościami P

•

4. zebranie informacji niezbędnych dla postawienia diagnozy

podjęcie

decyzji czy podjąć psychoterapię i forma
•

5. Wzajemna ocena możliwości współpracy

•

6. Ustalenie zasad kontraktu

3

Zadania pierwszej sesji

Zadania:
A. Stworzyć właściwą atmosferę

Doświadczane przez pacjenta emocje

motywacja zewnętrzna (przymus) lub wewnętrzna i ich
odmienne konsekwencje

B. Sprawdzić oczekiwania pacjenta
C. Określić problem (problemy)
D. Ustalić z klientem „rozpoznanie” i porozmawiać o

możliwych rozwiązaniach. Uzgodnić czas trwania
spotkań

4

A. Stworzyć właściwą atmosferę

Werbalne i pozawerbalne dostrojenie do klienta

Czynniki budujące poczucie bezpieczeństwa.

Wg Rogera

niezbędna jest

– Autentyczność, akceptacja, empatia (dostrojenie)

– Bezwarunkowa akceptacja

– Empatyczne rozumienie.

– Empatia
Stan empatii to postrzeganie wewnętrznego systemu odniesień drugiego

człowieka wiernie wraz z czynnikami emocjonalnymi przynależnymi

znaczeniami jakbyśmy byli ta osobą, współczujące zrozumienie

– Spójność (ton, treść i mowa ciała) terapeuta jest otwarty na uczucia i

postawy, których doświadcza = przejrzystość

Rola nadziei- (

Obietnice nadmiarowe)

Zachowanie

„terapeutycznej neutralności

(Masterson)

Terapeuta ułatwia proces terapeutyczny ale prace wykonuje pacjent

Werbalne i pozawerbalne dostrojenie do klienta

Rozpoznanie i używanie języka reprezentacji pacjenta

•

Ton, tempo i ekspresja wypowiedzi

•

Mowa ciała- asocjacja i dysocjacja

5

Nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktu

• Aktywne słuchanie

• Zagrożenie dla dobrego słuchania ( porównania,

myślenie na temat interwencji, identyfikowanie się,
pomniejszanie problemu pacjenta

– wchodzenie w świat subiektywnych znaczeń

pacjenta

-

Trafne parafrazowanie a zwłaszcza odzwierciedlanie

uczuć buduje relacje i daje POCZUCIE ZROZUMIENIA =
AKCEPTACJA

6

Realizacja zadań pierwszego spotkania

Ad B

Sprawdzić oczekiwania pacjenta

–

Na ile dotyczą one osobiście klienta

–

Urealnienie zakresu możliwości- przełożenie oczekiwań ze zmian w

otoczeniu na zmiany w kliencie

Ad C

Skoncentrowanie się na aktualnych problemach-

co

sprawiło, że zgłosił się na terapię właśnie teraz

Rozpoznanie towarzyszących uczuć - daje to poczucie zrozumienia i akceptacji

= buduje relację

Ad D

Ustalić z klientem „rozpoznanie” i porozmawiać o

możliwych rozwiązaniach

•

Formułowanie celów terapii . Cele powinny być

–

Wskazywać co chce klient osiągnąć i po czym pozna, że to osiągnął

–

Uzgodnione przez obie strony

–

Realistyczne

–

Osiągalne

7

Diagnoza

Diagnoza psychiatryczna
• koncentracja na symptomach, pomijanie przyczyn

• Konsekwencje diagnozy
Psychologiczna diagnoza- odwołanie się do psychicznych

mechanizmów

• Zróżnicowanie ze wzg. na stanowisko

• W podejściu psychologii pozytywnej akcent na wzmacnianie i

rozwijanie tych aspektów, osobowości, które umożliwiają skuteczne

radzenie sobie ze stresem.

• Podstawa diagnozy tzw kompletny model zdrowia psychicznego

(Keyes, Lopez, 2002)

dwa ortogonalne wymiary dobrostanu i psychopatologii 4 obszary :

• Pełne zdrowie = w D, nP,

• niepełne zdrowie =n D , n P;

• niepełne zaburzenie psychiczna =w D, w P

• pełne zaburzenie psychiczne = n D, w P

8

Skala do badania otwarcia w relacjach (Chris

Kleinke)

• 1. Ludzie często mówią mi o sobie

• 2. Mówią mi, że potrafię słuchać innych

• 3. Akceptuje innych ludzi

• 4. Ludzie powierzają mi swoje tajemnice

• 5. Umiem sprawić, ze ludzie otwierają się przede mną

• 6. Ludzie czują się w moim towarzystwie swobodnie

• 7. Lubię słuchać ludzi

• 8. Współczuje ludziom, którzy przeżywają problemy

• 9. Zachęcam ludzi, żeby mówili jak się czują

• 10. Umiem zachęcać ludzi, żeby dużo mówili o sobie

• 0 – zdecydowanie się z tym nie zgadzam,

• 4- zdecydowanie się z tym zgadzam

9