PODSTAWY

POMOCY PSYCHOLOGICZNEJ 4 (2009/2010)

Lucyna Golińska

Instytut Psychologii

Uniwersytet Łódzki

1

Wykład 4

Relacja terapeutyczna

część 2.

ROLA RELACJI TERAPEUTYCZNEJ W

POMAGANIU

 Relacja wg Prochaski

 SKŁADNIKI RELACJI TERAPEUTYCZNEJ

 PRZYMIERZE TERAPEUTYCZNE
 KONFIGURACJA PRZENIESIENIOWA-

PRZENIESIENIE I PRZECIWPRZENIESIENIE

 RZECZYWISTA RELACJA-

 Rola relacji z perspektywy różnych podejść

psychoterapeutycznych

2

• Relacja wg Prochaski

warunek wstępny konieczny do prowadzenia

terapii

podstawowy proces który sam w sobie wywołuje

zmianę

podstawowe źródło treści, które są

przepracowywane i omawiane

3

Relacja terapeutyczna

4

PRZYMIERZE TERAPEUTYCZNE

• PRZYMIERZE TERAPEUTYCZNE (sojusz terapeutyczny) –

związek rozsądnego ja (ego ) klienta z analizującym lub

terapeutyzującym ja (ego) terapeuty w celu wspólnej pracy

• pierwszym krokiem w każdej zmianie jest przyjęcie

odpowiedzialności za swoje życie. jakże bowiem

możemy je zmienić jeżeli w ogóle nie czujemy się za nie

odpowiedzialni

(Prochaska)

• Wzięcie odpowiedzialności za swoje życie

• zgoda co do celów terapii

• zadań które należy wykonać by te cele osiągnąć

• więź

5

Indywidualne predyspozycje –

wzorce wchodzenia w interakcje

• ZALEŻY OD UTRWALONYCH WZORCÓW NAWIĄZYWANIA

RELACJI- ( badania Ainsworth) ukształtowane w pierwotnych
relacjach z obiektem,

• Najczęściej nieuświadomione
• Ich wyrazem przekonania na temat innych ludzi i siebie

• Wzorce (Bartholomew, Horowitz):
• bezpieczny, (pozytywny ja i pozytywny inny)
• lękowy, (negatywny ja i negatywny inny
• zaabsorbowany ( negatywny ja, pozytywny inny)
• unikający (pozytywny ja negatywny inny)

6

KONFIGURACJA PRZENIESIENIOWA- PRZENIESIENIE

• PRZENIESIENIE – doświadczanie przez klienta osoby terapeuty

kształtowane przez własne struktury psychiczne i przeszłość

łączące się z przemieszczeniem na osobę terapeuty uczuć

postaw i zachowań przynależnych właściwie wcześniejszym
ważnym relacjom.

stąd konkluzja- osoba terapeuty i jego działania zawsze wpływają

na ostateczny kształt przeniesienia

,

aczkolwiek nie terapeuta

jest ich rzeczywistym źródłem

7

KONFIGURACJA PRZENIESIENIOWA- PRZENIESIENIE

Przyczyny pojawienia się i utrzymywania przeniesienia

•

K ma patogenne przekonania jak reagują na niego inni – liczy, że terapeuta im

zaprzeczy

– Skąd wiadomo, że reakcja klienta jest przeniesieniem

•

nieodpowiedniość ( do zachowania terapeuty)

•

intensywność lub brak emocji

•

ambiwalencja ( jedna strona jawna, druga ( np. nienawiść nieuświadomiona ale

rzutowana na osoby podobne do terapeuty

•

kapryśność

•

uporczywość

PRZECIWPRZENIESIENIE

• przeniesienie terapeuty w reakcji na materiał klienta a więc na

wszystkie jego komunikaty związane i niezwiązane z

przeniesieniem.

8

Przeciwprzeniesienie

PRZECIWPRZENIESIENIE

• przeniesienie terapeuty w reakcji na materiał klienta a więc na

wszystkie jego komunikaty związane i niezwiązane z

przeniesieniem.

Wewnętrzna reakcja przeciwprzeniesieniowa wywołuje

zachowania przeciwprzeniesieniowe

To co ułatwia opanowanie przeciwprzeniesienia to

• Integracja ja

• opanowanie niepokoju

• umiejętności poznawcze

• empatia

• wgląd we własne ja

9

RZECZYWISTA RELACJA-

• RZECZYWISTA RELACJA-
charakteryzuje się

• prawdziwością – bycie w relacji prawdziwym sobą – szczerym

otwartym autentycznym i spójnym z własnym wewnętrznym
doświadczeniem

• i realistycznym postrzeganiem – nie związane z

zniekształceniem zawinionym przez przeniesienia i
mechanizmy obronne.

10

Relacja terapeutyczna- cztery wymiary

Cztery wymiary:

•

WYMIAR CENTRALNOŚCI

tzn stopień w jakim relacja klient terapeuta jest postrzegana jako

kluczowy element zmiany w kliencie

•

WYMIAR ŚRODKA-CELU

na ile relacja spostrzegana jako środek lub cel sam w sobie

•

np. w poznawczo- behawioralnej jako wzbudzenie poczucia

bezpieczeństwa, zaufania

•

WYMIAR RELACJI RZECZYWISTEJ- NIERZECZYWISTEJ

Na ile określa się role przeniesienia a na ile relacji rzeczywistej

•

WYMIAR WŁADZY-

jaka władze ma terapeuta i na ile z niej

korzysta, jakie są jej źródła

•

(społeczny szacunek, teoretyczne zaplecze, umiejętności )

11

Wymiary relacji terapeutycznej

• Nurt

Centralność

Rzecz/nierzecz

Środek/cel

władza

• Humanistyczny

W

RZ

CEL

M

• Psychoanalityczny

W

NRZ

Ś

Ś

• Poznawczo-Beh

S

RZ

Ś

D

12