PODSTAWY
POMOCY PSYCHOLOGICZNEJ 5 (2009/2010)
Lucyna Golińska
Instytut Psychologii
Uniwersytet Łódzki
1
ROZUMIENIE OPORU
• 1.
Pojęcie oporu i przejawy
• 2. Rozumienie i traktowanie oporu przez różne szkoły
psychoterapeutyczne
• 3. Rodzaje oporu-wg Munjacka i Oziela
• 4. Opór w ujęciu Enrighta- 5 pułapek w terapii
2
Rozumienie oporu
Wszelkie działania podejmowane świadomie lub
nieświadomie przez P które mają zapobiec
unieważnić lub w inny sposób nie dopuścić do
postępu w terapii (Puntil )
Formy
•
milczenie /pustka w głowie/
•
niechęć do mówienia uzasadniana tym, ze nie ma do
powiedzenia nic istotnego
•
silne pobudzenie pozawerbalne bez jego ujawniania
•
mówienie o banalnych zdarzeniach
•
abstrakcyjność wypowiedzi = unikanie emocji
•
spóźniania się
•
acting out-
3
Rozumienie oporu
Psychoanaliza
–siła która przeciwdziała postępowi w
psychoterapii. Zapobiega powrotowi do przykrych doznań
znanych z przeszłości
opór należy zinterpretować i wyeliminować
W gestalcie
– opór = ekspresja „ja” Ma swoje przejawy
emocjonalne i somatyczne /ból pleców, impotencja/
• Zdaniem terapeuty jest pomóc zrozumieć sygnały wysyłane
przez ciało i zamkniecie nie dokończonych spraw z przeszłości
• Zachęca się pacjenta do pełnego jawnego okazywania oporu
by wypowiadał zdania dobrze oddające jego doświadczenia
życiowe
Terapia systemowa-
opór jest sposobem na utrzymanie
strukturalnej spójności rodziny
Poznawczo –behawioralna-
nieodłączny element procesu
zmiany
T. strategiczna-
opór jest akceptowany i na zasadzie paradoksu
zalecany jako metoda leczenia
4
Rodzaje oporu (typy wyróżnione przez Munjacka i Oziela)
• Typ I- opór wynika z tego, że P nie rozumie czego
terapeuta chce i
oczekuje
Typ II- P nie wypełnia zadań bo nie potrafi (np. określenie
uczuć)
Typ III- brak motywacji
Typ IV opór wynikający z lęku i poczucia winy-
Typ V- źródło- wtórne efekty (zyski) zasadniczych
zaburzeń bo
Umożliwiają opóźnienie działań
Pozwalają uniknąć odpowiedzialności
Utrzymać status quo
5
Opór wg Enrighta- możliwe źródła oporu
1. Uznanie własnej chęci uczestniczenia w sytuacji terapii
– Pozorne wybory ( no dobrze zostaje)
– Rezygnacja
2. Jaki jest rzeczywisty doświadczany przez klienta problem
lub cel terapii
(w jaki sposób doświadczasz tego jako problemu)
3. Czy stan pożądany jest możliwy do osiągnięcia
4. Czy ten terapeuta jest odpowiedni
(Czy wydaję ci się osobą, która może ci pomóc)
5. Czy istnieją jakieś konkurencyjne motywy
(czy ten objaw daje ci jakieś korzyści)
6