Bankowość

Bank centralny i
instrumenty jego polityki

Najpierw  kierunek

mnożnik



http://www.nbportal.pl/pl/cw/p
rezentacje/prezentacje/podaz-p
ieniadza



„Bankowość. Podręcznik
akademicki”, część I, rozdział 3
(prof. Andrzej Kaźmierczak)

Najpierw  obowiązkowa

lektura do wykładu 1 i 2



„Bankowość. Zagadnienia
podstawowe” – część I, rozdział 1
i 2



„Bankowość. Podręcznik
akademicki”, część I, rozdział 1 i
4

Plan wykładu:



Polityka pieniężna a rynki

finansowe



Cele i strategie polityki pieniężnej



Instrumenty polityki pieniężnej



Kanały transmisji impulsów

monetarnych



Europejski System Banków

Centralnych

Polityka pieniężna a rynki
finansowe



Polityka pieniężna wpływa na

sytuację na rynkach finansowych



Rynki finansowe antycypują

posunięcia władzy monetarnej



Sytuacja w sferze realnej i

pieniężnej gospodarki wpływa na

decyzje władzy monetarnej i

sytuację na rynkach finansowych



...

Rynki finansowe – co to
jest?



Rynki środków finansowania, na
których przedmiotem obrotu są
instrumenty finansowe



A instrumenty finansowe ? -
zobowiązania finansowe, a więc
roszczenia dotyczące jednych
podmiotów w stosunku do
drugich

Rynki finansowe – podział
wg kryterium:



Kreacji / odsprzedaży
instrumentu finansowego – rynek
pierwotny i wtórny



Wielości nabywców – rynki
otwarte (aukcyjne) i
zindywidualizowane



Czasu – rynek pieniężny i
kapitałowy (kwestia umowna)

Rynki finansowe – podział
wg kryterium cd.:



Skali operacji – rynki hurtowe i

detaliczne



Waluty – dla waluty krajowej i

walut obcych; eurorynki



Regionu – lokalne i globalne



Charakteru instrumentu – rynki

instrumentów rzeczywistych i

pochodnych

Rynek pieniężny – jak
działa?



Na rynku pieniężnym pożycza się i
lokuje środki na krótkie terminy (do 1
roku). Jest on wykorzystywany
głównie do zarządzania płynnością i
ma za zadanie kojarzenie podmiotów
wykazujących przejściową nadwyżkę
płynności finansowej z podmiotami
wykazującymi deficyt tejże płynności

Rynek pieniężny –
uczestnicy



Bank centralny



Banki



Podmioty niebankowe – to zależy
od zakresu, jaki przyjmiemy w
definicji rynku pieniężnego

Rodzaje rynku
pieniężnego:



Rynek pieniężny w najwęższym

sensie – operacje banku

centralnego z bankami



Rynek pieniężny w węższym

sensie – rynek międzybankowy +

bank centralny



Rynek pieniężny w szerszym

sensie – rynek z udziałem

podmiotów niebankowych

Instrumenty rynku
pieniężnego:



Operacje otwartego rynku (OOR, PP)



Bony skarbowe



Lokaty międzybankowe



Depozyty i kredyty do 12 miesięcy



Kredyty refinansowe (PP)



Prywatne krótkoterminowe papiery

dłużne (KPD), w tym commercial

papers, certificates of deposits

Cel finalny (nadrzędny)
polityki pieniężnej (PL):



W Konstytucji RP (art. 227)
zapisano, iż NBP jest bankiem
centralnym państwa, ma
wyłączne prawo emisji pieniądza
oraz ustalania i realizowania
polityki pieniężnej.

NBP

odpowiada za wartość polskiego
pieniądza.

Cel finalny (nadrzędny)
polityki pieniężnej (PL):



Ustawa o NBP precyzuje i rozszerza

zapisy konstytucyjne (w odniesieniu

do polityki pieniężnej art. 12-16).

W ustawie o NBP zapisano, że

podstawowym celem jego działalności

jest utrzymanie stabilnego poziomu

cen, przy jednoczesnym wspieraniu

polityki gospodarczej rządu, o ile nie

ogranicza to podstawowego celu NBP.

Strategie polityki
pieniężnej:



Kontroli podaży pieniądza

(monetary targeting)



Kontroli kursu walutowego

(exchange-rate targeting)



Bezpośredniego celu inflacyjnego

(direct inflation targeting)



O charakterze mieszanym

(eklektyczne)

Strategia kontroli podaży
pieniądza (triada celów):



Cel ostateczny (finalny) – np.
bezinflacyjny wzrost
gospodarczy



Cele pośrednie – np. podaż
pieniądza



Cele operacyjne (indykatory) –
np. krótkoterminowe stopy
procentowe

Strategia bezpośredniego
celu inflacyjnego:



W Polsce stosowana od 1999 r.



Brak celów pośrednich i operacyjnych



Analiza i ocena różnych danych,

zjawisk i współzależności



Celem polityki pieniężnej od 2004 r.

jest ustabilizowanie stopy inflacji na

poziomie 2,5% z dopuszczalnym

symetrycznym przedziałem wahań +/-

1 p.p.

Strategia bezpośredniego
celu inflacyjnego cd.:



Cel ma charakter ciągły. Horyzontem
obowiązywania tak sformułowanego
celu może być wejście Polski do
ERM II bądź zakończenie kadencji



Do ustalania celów i kontroli ich
realizacji przyjęto wskaźnik wzrostu
cen towarów i usług konsumpcyjnych
(CPI – consumer price index)

Kto odpowiada w Polsce za
politykę pieniężną?



Rada Polityki Pieniężnej



Skład RPP:



Przewodniczący (Prezes NBP)



9 członków powoływanych w
równej liczbie przez
Prezydenta, Sejm i Senat

Kto odpowiada w Polsce za
politykę pieniężną cd.?



Członkowie Rady na okres kadencji

zobowiązani są zawiesić działalność

w partii bądź związku zawodowym,

którego są członkami



Ponadto nie mogą zajmować żadnych

innych stanowisk i podejmować

działalności zarobkowej lub publicznej

poza pracą naukową, dydaktyczną lub

twórczością autorską

A jakie instrumenty ?



Nakazowe (administracyjne) –
plafony kredytowe, ograniczenia
oprocentowania kredytów i
depozytów, rezerwy obowiązkowe



Rynkowe – kredyty banku
centralnego, operacje otwartego
rynku (OOR), tj. repo, revers repo,
outright sale i outright purchase

A jakie instrumenty w
Polsce?



Rezerwy obowiązkowe (maksymalna

stopa rezerw to dla wkładów na

żądanie 30%, zaś dla terminowych –

20%)



Stopy procentowe (referencyjna,

lombardowa, depozytowa i

redyskontowa)



Operacje otwartego rynku warunkowe i

bezwarunkowe



Interwencje walutowe

A jakie instrumenty w
Polsce?



W przypadku zagrożenia realizacji polityki

pieniężnej RPP może w drodze uchwały

wprowadzić:



ograniczenie wysokości środków

pieniężnych oddawanych przez banki do

dyspozycji kredytobiorców i

pożyczkobiorców



obowiązek utrzymywania

nieoprocentowanego depozytu w NBP od

zagranicznych środków wykorzystywanych

przez banki i krajowych przedsiębiorców

Trochę historii



Plafony kredytowe – do końca 1992 r.



Ograniczenia oprocentowania

kredytów i depozytów – początek lat

1990-tych



Rezerwy obowiązkowe – przez cały

okres



Kredyty banku centralnego – przez

cały okres



Operacje otwartego rynku – od

początku 1993 r. (od lipca 1994 r. –

outrisght sale)

Trochę ornitologii ...



Jastrzębie, czyli ...

Trochę ornitologii ...



Gołębie, czyli ...

Jak polityka pieniężna
wpływa na rynki
finansowe?



Działania i polityka banku
centralnego wpływają na
sytuację na rynku finansowym
(!) dzięki mechanizmom
transmisji impulsów
monetarnych

Mechanizm transmisji
impulsów monetarnych:



Składają się na niego kanały (drogi),

którymi impulsy banku centralnego

oddziałują na poziom cen



Stopy procentowe – kanał stopy

procentowej i kanał kredytów

bankowych



Ceny aktywów – kanał papierów

wartościowych



Oczekiwania inflacyjne



Kurs walutowy

Europejski system banków
centralnych



Europejski System Banków

Centralnych (ESBC) jest

odpowiedzialny za prowadzenie

jednolitej polityki pieniężnej. W

jego skład wchodzą Europejski

Bank Centralny (EBC) oraz

narodowe banki centralne (NBC)

Europejski system banków
centralnych



Organami ESBC są:



Rada Zarządzająca (członkowie

zarządu EBC oraz prezesi NBC

będących w Eurosystemie),



Zarząd (prezes, wiceprezes i 4

członków)



Rada Główna (prezes,

wiceprezes oraz prezesi NBC)

Cele ESBC:



Określenie

oraz

realizacja

polityki pieniężnej EMU



Prowadzenie operacji

walutowych



Utrzymywanie oraz zarządzanie

oficjalnymi rezerwami

walutowymi krajów

członkowskich



Wspieranie systemu płatniczego

w ramach UE

Cele ESBC cd.:



Przyczynianie się do

efektywnego prowadzenia

polityki nadzoru nad

instytucjami kredytowymi oraz

zapewnienie stabilności systemu

finansowego, realizowanego

przez inne podmioty

Co warto (trzeba)
przeczytać ?



Literatura podstawowa



System finansowy w Polsce, B.

Pietrzak, Z. Polański, B. Woźniak

(red.), PWN 2007



A. Sławiński: Rynki finansowe,

PWE 2006



R. Wierzba: Europejski Bank

Centralny, Twigger 2003

Ważne strony internetowe



www.nbp.pl



www.ecb.int



www.bis.org



www.mf.gov.pl



www.gpw.com.pl

A co za tydzień ?



Nadzór bankowy