OGRANICZENIE

OGRANICZENIE

ROZPRZESTRZENIANIA

ROZPRZESTRZENIANIA

CHORÓB ZAKAŹNYCH

CHORÓB ZAKAŹNYCH



Działanie wielokierunkowe

Działanie wielokierunkowe



Stworzenie zwierzętom warunków

Stworzenie zwierzętom warunków

ograniczających występowanie

ograniczających występowanie

chorób

chorób



Profilaktyka swoista i

Profilaktyka swoista i

nieswoista( ogólna).

nieswoista( ogólna).

Prewencja

Prewencja

(

(

preventio

preventio

):

):



Wyprzedzenie, uprzedzenie

Wyprzedzenie, uprzedzenie

czegoś, niedopuszczenie do

czegoś, niedopuszczenie do

powstania zjawisk uważanych za

powstania zjawisk uważanych za

niepożądane.

niepożądane.



Niedopuszczenie do stanów i

Niedopuszczenie do stanów i

sytuacji mogących powodować

sytuacji mogących powodować

chorobą.

chorobą.



Jest to postępowanie mające na

Jest to postępowanie mające na

celu zachowanie homeostazy

celu zachowanie homeostazy

organizmów zwierzęcych.

organizmów zwierzęcych.

Szczęśliwa krowa

Szczęśliwa krowa

Zapewnienie właściwych warunków

Zapewnienie właściwych warunków

żywieniowych, środowiskowych i

żywieniowych, środowiskowych i

eksploatacyjnych zwierzętom

eksploatacyjnych zwierzętom

pozwala im na:

pozwala im na:



Wykształcenie prawidłowej

Wykształcenie prawidłowej

oporności

oporności



Umożliwienie wytworzenia właściwej

Umożliwienie wytworzenia właściwej

odporności

odporności



Uniemożliwienie powstania choroby,

Uniemożliwienie powstania choroby,

szczególnie

szczególnie

choroby zakaźnej

choroby zakaźnej

(powodowanej zwłaszcza przez

(powodowanej zwłaszcza przez

zarazki chorobotwórcze)

zarazki chorobotwórcze)

Elementy prewencji:

Elementy prewencji:



Człowiek

Człowiek



Środowisko

Środowisko



Żywienie

Żywienie



Pielęgnacja

Pielęgnacja



Dobór hodowlany

Dobór hodowlany



System i technologia hodowli

System i technologia hodowli

wielkostadnej

wielkostadnej

CZŁOWIEK

CZŁOWIEK



Uczciwość

Uczciwość



Fachowość

Fachowość



Zaangażowanie

Zaangażowanie



Zdolność obserwacji i kojarzenia

Zdolność obserwacji i kojarzenia

faktów

faktów



Kontrola zdrowotności

Kontrola zdrowotności



Właściwa liczebnie obsada,

Właściwa liczebnie obsada,

zmianowość w pracy

zmianowość w pracy



Fluktuacja zatrudnienia

Fluktuacja zatrudnienia

ŚRODOWISKO

ŚRODOWISKO



Warunki klimatyczne( mikroklimat- oświetlenie, warunki

Warunki klimatyczne( mikroklimat- oświetlenie, warunki

termiczno-wilgotnościowe, promieniowanie,

termiczno-wilgotnościowe, promieniowanie,

zanieczyszczenie powietrza)

zanieczyszczenie powietrza)



Usytuowanie obiektu

Usytuowanie obiektu



Gleba- jej wartości geochemiczne, geofizyczne,

Gleba- jej wartości geochemiczne, geofizyczne,

geotermiczne, skażenia, pastwiska

geotermiczne, skażenia, pastwiska



Woda- okresowa kontrola przydatności, systemy pojenia

Woda- okresowa kontrola przydatności, systemy pojenia



Warunki pomieszczeń hodowlanych, systemy utrzymania

Warunki pomieszczeń hodowlanych, systemy utrzymania

( rodzaje podłogi, zagęszczenie zwierząt, rodzaje kojców)

( rodzaje podłogi, zagęszczenie zwierząt, rodzaje kojców)



Obecność zwierząt obcogatunkowych( np. gruźlica) i

Obecność zwierząt obcogatunkowych( np. gruźlica) i

gryzoni

gryzoni

( rezerwuar Pasteurelli- reinfekcje)

( rezerwuar Pasteurelli- reinfekcje)

Obora na głębokiej ściółce

Obora na głębokiej ściółce

ŻYWIENIE

ŻYWIENIE



Dobrze zbilansowana i

Dobrze zbilansowana i

dostosowana do potrzeb dawka

dostosowana do potrzeb dawka

pokarmowa- Ilość ogólna karmy

pokarmowa- Ilość ogólna karmy

i jej poszczególnych składników,

i jej poszczególnych składników,

jakość i wartość odżywcza.

jakość i wartość odżywcza.



Analiza żywienia z

Analiza żywienia z

uwzględnieniem poszczególnych

uwzględnieniem poszczególnych

elementów( m.in. Białka,

elementów( m.in. Białka,

węglowodany, subst. Balastowe,

węglowodany, subst. Balastowe,

sole mineralne, mikroelementy,

sole mineralne, mikroelementy,

witaminy)

witaminy)



Dostosowanie dawki do danego

Dostosowanie dawki do danego

okresu hodowlanego

okresu hodowlanego



Technika żywienia i

Technika żywienia i

częstotliwość

częstotliwość



Pasza niezanieczyszczona

Pasza niezanieczyszczona

PIELĘGNACJA

PIELĘGNACJA

Boks dezynfekcyjny

Boks dezynfekcyjny



W okresie ciąży,

W okresie ciąży,

okołoporodowym, odchowu,

okołoporodowym, odchowu,

dorastania, tuczu

dorastania, tuczu



Minimalizowanie,

Minimalizowanie,

łagodzenie, eliminacja

łagodzenie, eliminacja

stresu

stresu

( może być przyczyną m.in..

( może być przyczyną m.in..

obniżenia wartości

obniżenia wartości

immunologicznej siary,

immunologicznej siary,

obniżenia odporności

obniżenia odporności

zwierząt)

zwierząt)



czyszczenie zwierząt , pielęgnacja

czyszczenie zwierząt , pielęgnacja

kopyt i racic , usuwanie rogów ,

kopyt i racic , usuwanie rogów ,

pielęgnacja wełny itp.

pielęgnacja wełny itp.



Przycinanie ogonków u trzody

Przycinanie ogonków u trzody

chlewnej( jeśli jest taka konieczność

chlewnej( jeśli jest taka konieczność

w stadzie) , ew. kastracja knurków,

w stadzie) , ew. kastracja knurków,

usuwanie kiełków jeśli jest taka

usuwanie kiełków jeśli jest taka

potrzeba( uszkodzenia innych

potrzeba( uszkodzenia innych

zwierząt).

zwierząt).

Pielęgnacja wymion i

Pielęgnacja wymion i

racic

racic

DOBÓR HODOWLANY

DOBÓR HODOWLANY

DEFINICJA:

DEFINICJA:

dobór wyselekcjonowanych par

dobór wyselekcjonowanych par

zwierząt hodowlanych dokonywany

zwierząt hodowlanych dokonywany

w celu podniesienia wydajności

w celu podniesienia wydajności

pokoleń potomnych; gł. kryteriami

pokoleń potomnych; gł. kryteriami

są: rasa, wartość genetyczna i

są: rasa, wartość genetyczna i

stopień pokrewieństwa.

stopień pokrewieństwa.

DOBÓR HODOWLANY:

DOBÓR HODOWLANY:



Selekcja stada matczynego

Selekcja stada matczynego



Przygotowanie stada matczynego z

Przygotowanie stada matczynego z

ukierunkowaniem na produkcyjność

ukierunkowaniem na produkcyjność

i zdrowotność

i zdrowotność



Uwarunkowania genetyczne na

Uwarunkowania genetyczne na

pożądane cechy

pożądane cechy

SYSTEM I TECHNOLOGIA

SYSTEM I TECHNOLOGIA

HODOWLI

HODOWLI

WIELKOSTADNEJ

WIELKOSTADNEJ



Zasiedlanie jednorodnym

Zasiedlanie jednorodnym

materiałem

materiałem



Odnawianie stada

Odnawianie stada

selekcjonowanymi zwierzętami

selekcjonowanymi zwierzętami



Minimalizacja stresów

Minimalizacja stresów



Ścisły reżim organizacyjny

Ścisły reżim organizacyjny



Optymalizacja technologii w sensie

Optymalizacja technologii w sensie

epizootiologicznym

epizootiologicznym



Zapobieganie technopatiom( wywołane

Zapobieganie technopatiom( wywołane

przez niektóre elementy technologii

przez niektóre elementy technologii

wprowadzane do produkcji zwierzęcej

wprowadzane do produkcji zwierzęcej

np..

np..

Urazy kończyn, kulawizny

Urazy kończyn, kulawizny

powodowane przez bezściołowe podłogi,

powodowane przez bezściołowe podłogi,

ograniczenie ruchu;

ograniczenie ruchu;

uszkodzenia, rany

uszkodzenia, rany

bo

bo

duże zagęszczenie zwierząt,

duże zagęszczenie zwierząt,

wypadanie

wypadanie

pochwy, macicy i odbytu

pochwy, macicy i odbytu

przez uwięziowe

przez uwięziowe

systemy utrzymania źle dostosowane,

systemy utrzymania źle dostosowane,

zbyt duże nachylenie.)

zbyt duże nachylenie.)

Profilaktyka

Profilaktyka

ogólna

ogólna

Metafilaktyka

Metafilaktyka

Profilaktyka

Profilaktyka

prophilactio

prophilactio

(gr.) – czynność zapobiegająca

(gr.) – czynność zapobiegająca

zagrażającej chorobie – stosowanie

zagrażającej chorobie – stosowanie

środków zapobiegających zagrażającej

środków zapobiegających zagrażającej

chorobie. Jest to całokształt postępowania

chorobie. Jest to całokształt postępowania

mającego na celu usunięcie zagrożenia

mającego na celu usunięcie zagrożenia

chorobą przez postępowanie

chorobą przez postępowanie

administracyjne – policyjne, izolacja,

administracyjne – policyjne, izolacja,

zlikwidowanie źródeł zakażenia i

zlikwidowanie źródeł zakażenia i

zarazków chorobotwórczych. Czynności te

zarazków chorobotwórczych. Czynności te

należą do profilaktyki specyficznej, co

należą do profilaktyki specyficznej, co

stanowi zakres profilaktyki swoistej.

stanowi zakres profilaktyki swoistej.

Profilaktyka ogólna

Profilaktyka ogólna

(nieswoista)

(nieswoista)

Sprowadza się do stosowania środków

Sprowadza się do stosowania środków

ogólnosanitarnych i obejmuje:

ogólnosanitarnych i obejmuje:



przestrzeganie higieny środowiska,

przestrzeganie higieny środowiska,



zapewnienie zwierzętom odpowiednich warunków

zapewnienie zwierzętom odpowiednich warunków

utrzymania, żywienia, pielęgnacji i eksploatacji,

utrzymania, żywienia, pielęgnacji i eksploatacji,



dezynfekcję, dezynsekcję i deratyzację

dezynfekcję, dezynsekcję i deratyzację

pomieszczeń dla zwierząt,

pomieszczeń dla zwierząt,



meliorację łąk, karczowanie pastwisk i

meliorację łąk, karczowanie pastwisk i

nieużytków,

nieużytków,



racjonalne usuwanie i niszczenie zwłok

racjonalne usuwanie i niszczenie zwłok

zwierzęcych i odkażanie nawozu, oczyszczanie

zwierzęcych i odkażanie nawozu, oczyszczanie

ścieków,

ścieków,



bezzakaźny wychów zwierząt.

bezzakaźny wychów zwierząt.

Zapobieganie przenoszeniu z

Zapobieganie przenoszeniu z

zagranicy

zagranicy

i za granicę chorób zakaźnych

i za granicę chorób zakaźnych

zwierząt

zwierząt

USTAWA Z DNIA 24 KWIETNIA 1997 R.

USTAWA Z DNIA 24 KWIETNIA 1997 R.

O ZWALCZANIU CHORÓB ZAKAŹNYCH ZWIERZĄT,

O ZWALCZANIU CHORÓB ZAKAŹNYCH ZWIERZĄT,

BADANIU ZWIERZĄT RZEŹNYCH I MIĘSA ORAZ O

BADANIU ZWIERZĄT RZEŹNYCH I MIĘSA ORAZ O

PAŃSTWOWEJ INSPEKCJI WETERYNARYJNEJ

PAŃSTWOWEJ INSPEKCJI WETERYNARYJNEJ

(Dz.U. z 1997 r. Nr 60, poz. 369).

(Dz.U. z 1997 r. Nr 60, poz. 369).

Zapobieganie przenoszeniu z

zagranicy

i za granicę chorób zakaźnych

zwierząt

Rozdział 3

Rozdział 3

Art. 10. Zabrania się:

Art. 10. Zabrania się:

1)

1)

przywozu z zagranicy lub przewozu przez

przywozu z zagranicy lub przewozu przez

terytorium RP zwierząt chorych, podejrzanych

terytorium RP zwierząt chorych, podejrzanych

o zakażenie, zwłok zwierzęcych i ich części

o zakażenie, zwłok zwierzęcych i ich części

oraz innych rzeczy, które mogą przenosić

oraz innych rzeczy, które mogą przenosić

chorobę zakaźną,

chorobę zakaźną,

2)

2)

przywozu z zagranicy mięsa mechanicznie

przywozu z zagranicy mięsa mechanicznie

odkostnionego, mięsa niezdatnego lub o

odkostnionego, mięsa niezdatnego lub o

ograniczonej przydatności do spożycia,

ograniczonej przydatności do spożycia,

3)

3)

przywozu z zagranicy mięsa przez inne

przywozu z zagranicy mięsa przez inne

przejścia graniczne niż określone w trybie

przejścia graniczne niż określone w trybie

przewidziane w art. 14 ust. 6.

przewidziane w art. 14 ust. 6.

Zapobieganie przenoszeniu z

Zapobieganie przenoszeniu z

zagranicy

zagranicy

i za granicę chorób zakaźnych

i za granicę chorób zakaźnych

zwierząt

zwierząt

Art. 11.

Art. 11.

1. Zwierzęta mogą być przywożone, jeżeli:

1. Zwierzęta mogą być przywożone, jeżeli:

1)

1)

są zaopatrzone w oryginał świadectwa zdrowia sporządzony w co najmniej

są zaopatrzone w oryginał świadectwa zdrowia sporządzony w co najmniej

dwóch językach - w języku polskim i w języku kraju ich pochodzenia lub w

dwóch językach - w języku polskim i w języku kraju ich pochodzenia lub w

języku polskim i angielskim, wydany przez właściwy organ państwa, z

języku polskim i angielskim, wydany przez właściwy organ państwa, z

którego pochodzą, oraz w inne dokumenty towarzyszące przesyłce,

którego pochodzą, oraz w inne dokumenty towarzyszące przesyłce,

2)

2)

w dniu wystawienia świadectwa zdrowia państwa, z których pochodzą, lub

w dniu wystawienia świadectwa zdrowia państwa, z których pochodzą, lub

ich części są wpisane do rejestru prowadzonego przez Głównego Lekarza

ich części są wpisane do rejestru prowadzonego przez Głównego Lekarza

Weterynarii,

Weterynarii,

3)

3)

są oznakowane w sposób umożliwiający ich identyfikację,

są oznakowane w sposób umożliwiający ich identyfikację,

4)

4)

osoba zainteresowana ładunkiem poinformuje, z wyprzedzeniem

osoba zainteresowana ładunkiem poinformuje, z wyprzedzeniem

przynajmniej jednego dnia roboczego, w formie pisemnej lub za pomocą

przynajmniej jednego dnia roboczego, w formie pisemnej lub za pomocą

elektronicznych nośników informacji, granicznego lekarza weterynarii z

elektronicznych nośników informacji, granicznego lekarza weterynarii z

właściwego przejścia granicznego, przez które zwierzęta będą przewożone,

właściwego przejścia granicznego, przez które zwierzęta będą przewożone,

o przewidywanym czasie przywozu zwierząt, ich gatunku i liczbie,

o przewidywanym czasie przywozu zwierząt, ich gatunku i liczbie,

5)

5)

importer uzyska decyzję właściwego powiatowego lekarza weterynarii w

importer uzyska decyzję właściwego powiatowego lekarza weterynarii w

sprawie ustalenia miejsca kwarantanny lub uboju zwierząt.

sprawie ustalenia miejsca kwarantanny lub uboju zwierząt.

Zapobieganie przenoszeniu z

Zapobieganie przenoszeniu z

zagranicy

zagranicy

i za granicę chorób zakaźnych

i za granicę chorób zakaźnych

zwierząt

zwierząt

2. Mięso, środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego, materiał biologiczny, niejadalne produkty

2. Mięso, środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego, materiał biologiczny, niejadalne produkty

zwierzęce oraz środki żywienia zwierząt mogą być przywożone, jeżeli:

zwierzęce oraz środki żywienia zwierząt mogą być przywożone, jeżeli:

1)

1)

są zaopatrzone w oryginał świadectwa zdrowia sporządzony w co najmniej dwóch językach -

są zaopatrzone w oryginał świadectwa zdrowia sporządzony w co najmniej dwóch językach -

w języku polskim i w języku kraju ich pochodzenia lub w języku polskim i angielskim, wydany

w języku polskim i w języku kraju ich pochodzenia lub w języku polskim i angielskim, wydany

przez właściwy organ państwa, z którego pochodzą, oraz w inne dokumenty towarzyszące

przez właściwy organ państwa, z którego pochodzą, oraz w inne dokumenty towarzyszące

przesyłce. W przypadku rozładunku świeżej ryby lub świeżych produktów rybnych

przesyłce. W przypadku rozładunku świeżej ryby lub świeżych produktów rybnych

pochodzących bezpośrednio z połowów ze statków pod banderą innego kraju świadectwo

pochodzących bezpośrednio z połowów ze statków pod banderą innego kraju świadectwo

zdrowia wydawane jest przez urzędowego lekarza weterynarii na podstawie pisemnej

zdrowia wydawane jest przez urzędowego lekarza weterynarii na podstawie pisemnej

deklaracji kapitana, która spełnia rolę świadectwa pochodzenia ryb, mięczaków i

deklaracji kapitana, która spełnia rolę świadectwa pochodzenia ryb, mięczaków i

skorupiaków,

skorupiaków,

2)

2)

w dniu wystawienia świadectwa zdrowia państwa, z których pochodzą, lub ich części są

w dniu wystawienia świadectwa zdrowia państwa, z których pochodzą, lub ich części są

wpisane do rejestru prowadzonego przez Głównego Lekarza Weterynarii, a ponadto jeżeli

wpisane do rejestru prowadzonego przez Głównego Lekarza Weterynarii, a ponadto jeżeli

pochodzą z zakładów uprawnionych do eksportu lub dopuszczonych do handlu na terytorium

pochodzą z zakładów uprawnionych do eksportu lub dopuszczonych do handlu na terytorium

Unii Europejskiej,

Unii Europejskiej,

3)

3)

osoba zainteresowana ładunkiem poinformuje, w formie pisemnej lub za pomocą

osoba zainteresowana ładunkiem poinformuje, w formie pisemnej lub za pomocą

elektronicznych nośników informacji, z wyprzedzeniem przynajmniej jednego dnia

elektronicznych nośników informacji, z wyprzedzeniem przynajmniej jednego dnia

roboczego, granicznego lekarza weterynarii z właściwego przejścia granicznego, przez które

roboczego, granicznego lekarza weterynarii z właściwego przejścia granicznego, przez które

produkty będą przewożone, o ilości, rodzaju i przewidywanym czasie ich przywozu,

produkty będą przewożone, o ilości, rodzaju i przewidywanym czasie ich przywozu,

4)

4)

importer uzyska decyzję właściwego powiatowego lekarza weterynarii w sprawie ustalenia

importer uzyska decyzję właściwego powiatowego lekarza weterynarii w sprawie ustalenia

miejsca ich składowania,

miejsca ich składowania,

5)

5)

osoba zainteresowana ładunkiem zadeklaruje w świadectwie przekroczenia granicy, że

osoba zainteresowana ładunkiem zadeklaruje w świadectwie przekroczenia granicy, że

produkty spełniają wymagania przywozowe.

produkty spełniają wymagania przywozowe.

Rozdział 3

Rozdział 3

Zapobieganie przenoszeniu z zagranicy

Zapobieganie przenoszeniu z zagranicy

i za granicę chorób zakaźnych zwierząt

i za granicę chorób zakaźnych zwierząt

art. 10

art. 10



(uchylony od 01.05.2004).

(uchylony od 01.05.2004).

art. 10a

art. 10a



(uchylony od 01.05.2004).

(uchylony od 01.05.2004).

art. 11

art. 11



(uchylony od 01.05.2004).

(uchylony od 01.05.2004).

Odkażanie (dezynfekcja)

Odkażanie (dezynfekcja)

Zniszczenie drobnoustrojów

Zniszczenie drobnoustrojów

chorobotwórczych w danym środowisku.

chorobotwórczych w danym środowisku.



sanityzacja

sanityzacja

– czyszczenie mechaniczne,

– czyszczenie mechaniczne,

mycie z użyciem mydła, detergentów,

mycie z użyciem mydła, detergentów,

płukanie, szorowanie, nie powoduje zabicia

płukanie, szorowanie, nie powoduje zabicia

zarazka;

zarazka;



dezynfekcja

dezynfekcja

– niszczenie form

– niszczenie form

wegetatywnych drobnoustrojów;

wegetatywnych drobnoustrojów;



sterylizacja

sterylizacja

– niszczenie form

– niszczenie form

wegetatywnych i zarodników.

wegetatywnych i zarodników.

Odkażanie (dezynfekcja)

Odkażanie (dezynfekcja)

Zależnie od terminu wykonania:

Zależnie od terminu wykonania:



zapobiegawcze

zapobiegawcze

– w miejscach stałego lub

– w miejscach stałego lub

okresowego przebywania zwierząt,

okresowego przebywania zwierząt,

wykonywane przed wprowadzeniem zwierząt

wykonywane przed wprowadzeniem zwierząt

oraz po opuszczeniu pomieszczeń (wiosna i

oraz po opuszczeniu pomieszczeń (wiosna i

jesień);

jesień);



bieżące

bieżące

– w czasie trwania choroby zakaźnej,

– w czasie trwania choroby zakaźnej,

ciągłe niszczenie zarazków wydalanych;

ciągłe niszczenie zarazków wydalanych;



końcowe

końcowe

– po wygaśnięciu zarazy, przed

– po wygaśnięciu zarazy, przed

uchyleniem zarządzeń ochronnych.

uchyleniem zarządzeń ochronnych.

Odkażanie fizyczne

Odkażanie fizyczne



promienie słoneczne

promienie słoneczne

(UV)

(UV)



temperatura

temperatura

(opalanie, suche gorące

(opalanie, suche gorące

powietrze, gotowanie)

powietrze, gotowanie)

pasteryzacja, tyndalizacja

pasteryzacja, tyndalizacja

para bieżąca (aparat Kocha,

para bieżąca (aparat Kocha,

autoklaw)

autoklaw)



promienie jonizujące (gamma)

promienie jonizujące (gamma)

Odkażanie chemiczne

Odkażanie chemiczne

Dezynfekcja kwasami, zasadami,

Dezynfekcja kwasami, zasadami,

aldehydami, fenolami, pochodnymi

aldehydami, fenolami, pochodnymi

lizolu, kreoliny, preperatami

lizolu, kreoliny, preperatami

jodoforowymi i in.

jodoforowymi i in.

najczęściej: ług sodowy, potasowy, wodny

najczęściej: ług sodowy, potasowy, wodny

r-r soli żrącej, soda kalcynowana,

r-r soli żrącej, soda kalcynowana,

wapno, zw. chlorowe, alkohole,

wapno, zw. chlorowe, alkohole,

barwniki organiczne, środki utleniające

barwniki organiczne, środki utleniające

Odkażanie

Odkażanie



pomieszczeń

pomieszczeń



wybiegów

wybiegów



wody pitnej

wody pitnej

Biologiczne metody

Biologiczne metody

odkażania

odkażania



wykorzystują zjawisko anabiozy

wykorzystują zjawisko anabiozy



zniszczenie zarazków w paszy, ściółce i

zniszczenie zarazków w paszy, ściółce i

zbiornikach wodnych

zbiornikach wodnych



np. biologiczna metoda odkażania nawozu

np. biologiczna metoda odkażania nawozu

– aktywność bakterii termofilnych

– aktywność bakterii termofilnych

namnażających się przy dostępie tlenu –

namnażających się przy dostępie tlenu –

rozkład subst. org. – wzrost temp.

rozkład subst. org. – wzrost temp.



w zbiornikach wodnych – procesy

w zbiornikach wodnych – procesy

samooczyszczania – sedymentacja osadow

samooczyszczania – sedymentacja osadow

bakteryjnych oraz działanie bakterii

bakteryjnych oraz działanie bakterii

gnilnych w mule dennym oraz

gnilnych w mule dennym oraz

pierwotniaków.

pierwotniaków.

Deratyzacja

Deratyzacja

Zespół zabiegów mających na celu

Zespół zabiegów mających na celu

uwolnienie środowiska od gryzoni,

uwolnienie środowiska od gryzoni,

zwłaszcza szczurów (przenosiciele

zwłaszcza szczurów (przenosiciele

chorób, straty ekonomiczne).

chorób, straty ekonomiczne).

Odszczurzanie powinno

Odszczurzanie powinno

przeprowadzać się dwukrotnie

przeprowadzać się dwukrotnie

(wiosną i jesienią), utrzymywanie

(wiosną i jesienią), utrzymywanie

czystości.

czystości.

Deratyzacja

Deratyzacja



mechaniczna

mechaniczna

– pułapki z przynętą

– pułapki z przynętą

(pojedyncze osobniki)

(pojedyncze osobniki)



chemiczna

chemiczna

– rodentycydy o dużej

– rodentycydy o dużej

toksyczności dla gryzoni oraz

toksyczności dla gryzoni oraz

minimalnej dla zwierząt gospodarskich i

minimalnej dla zwierząt gospodarskich i

człowieka: Antu, antykoagulacyjne,

człowieka: Antu, antykoagulacyjne,

fosforek cynku, Rat Killer Super,

fosforek cynku, Rat Killer Super,

Tomcat, Baraki

Tomcat, Baraki



biologiczna

biologiczna

– ochrona ich naturalnych

– ochrona ich naturalnych

wrogów (lisy, ptaki drapieżne, psy, koty).

wrogów (lisy, ptaki drapieżne, psy, koty).

Dezynsekcja

Dezynsekcja

Zniszczenie owadów i innych. Metody:

Zniszczenie owadów i innych. Metody:



chemiczne

chemiczne

– insektycydy: zw.

– insektycydy: zw.

fosfoorganiczne, karbaminiany.

fosfoorganiczne, karbaminiany.



biologiczne

biologiczne

– ochrona ptaków

– ochrona ptaków

owadożernych, niektórych gat. ryb, roślin,

owadożernych, niektórych gat. ryb, roślin,

dodatkowo osuszanie bagien, likwidacja

dodatkowo osuszanie bagien, likwidacja

zarośli, zarastających stawów.

zarośli, zarastających stawów.

replenty – środki odstraszające owady (opryski)

replenty – środki odstraszające owady (opryski)

Preparaty: K-Othrine, Higiena 94, Max-Force,

Preparaty: K-Othrine, Higiena 94, Max-Force,

Domino, Chlorpirifos, Polcyp 5 WP, Insectin,

Domino, Chlorpirifos, Polcyp 5 WP, Insectin,

Faratox.

Faratox.

Bezzakaźny wychów

Bezzakaźny wychów

zwierząt

zwierząt



likwidacja zakażeń w okresie

likwidacja zakażeń w okresie

noworodkowym,

noworodkowym,



zmniejszenie odsetka padnięć

zmniejszenie odsetka padnięć

zwierząt młodych,

zwierząt młodych,



lepsze wykorzystanie paszy.

lepsze wykorzystanie paszy.



obecnie drób i świnie

obecnie drób i świnie

Bezzakaźny wychów

Bezzakaźny wychów

zwierząt

zwierząt

Dwie kategorie zwierząt wolnych od

Dwie kategorie zwierząt wolnych od

zarazków:

zarazków:



Gnobiotyczne

Gnobiotyczne

GF

GF

(Germ Free) – zwierzęta

(Germ Free) – zwierzęta

wolne od wszelkich drobnoustrojów

wolne od wszelkich drobnoustrojów

chorobotwórczych i niechorobotwórczych,

chorobotwórczych i niechorobotwórczych,



SPF

SPF

(Specific Pathogen Free) – zwierzęta

(Specific Pathogen Free) – zwierzęta

wolne wylącznie od drobnoustrojów

wolne wylącznie od drobnoustrojów

chorobotwórczych.

chorobotwórczych.

Bezzakaźny wychów

Bezzakaźny wychów

zwierząt

zwierząt

SPF

SPF

zwierzęta pozyskiwane:

zwierzęta pozyskiwane:



za pomocą cesarskiego cięcia w

za pomocą cesarskiego cięcia w

warunkach pełni aseptycznych,

warunkach pełni aseptycznych,



od zdrowych matek, z wykluczeniem

od zdrowych matek, z wykluczeniem

nosicielstwa,

nosicielstwa,



wychowywane w warunkach sterylnych.

wychowywane w warunkach sterylnych.

Bezzakaźny wychów

Bezzakaźny wychów

zwierząt

zwierząt

SPF

SPF



wstępny okres odchowu w warunkach

wstępny okres odchowu w warunkach

jałowych,

jałowych,



okres adaptacyjny do warunków

okres adaptacyjny do warunków

naturalnych:

naturalnych:

stopniowe, kontrolowane zasiedlanie

stopniowe, kontrolowane zasiedlanie

przewodu pokarmowego

przewodu pokarmowego

niechorobotwórczą florą jelitową

niechorobotwórczą florą jelitową



dalszy odchów w warunkach normalnych

dalszy odchów w warunkach normalnych

Metafilaktyka

Metafilaktyka

Niedopuszczenie do rozwinięcia się obrazu

Niedopuszczenie do rozwinięcia się obrazu

chorobowego przez stosowanie leków.

chorobowego przez stosowanie leków.

Postępowanie lecznicze u zwierząt, u

Postępowanie lecznicze u zwierząt, u

których badaniami stwierdzono

których badaniami stwierdzono

odchylenia od normy (np. prekliniczna

odchylenia od normy (np. prekliniczna

diagnoza, parametry biochemiczne,

diagnoza, parametry biochemiczne,

poziom przeciwciał)

poziom przeciwciał)

Przewożenie

Przewożenie



Środki transportu do przewożenia odpadów

Środki transportu do przewożenia odpadów

zwierzęcych powinny być szczelne,

zwierzęcych powinny być szczelne,

całkowicie obudowane i zabezpieczone

całkowicie obudowane i zabezpieczone

przed wypadaniem lub wyciekaniem.

przed wypadaniem lub wyciekaniem.

Przewożenie

Przewożenie



Pojemniki, zbiorniki i pojazdy używane do

Pojemniki, zbiorniki i pojazdy używane do

transportu odpadów zioerzęcych powinny być

transportu odpadów zioerzęcych powinny być

oczyszczone, umyte i zdezynfekowane po

oczyszczone, umyte i zdezynfekowane po

każdym umyciu oraz oznakowane napisem o

każdym umyciu oraz oznakowane napisem o

treści „Nie przeznaczone do spożycia przez

treści „Nie przeznaczone do spożycia przez

ludzi”.

ludzi”.



Wymagany odpowiedni rejestr i dokumentacja

Wymagany odpowiedni rejestr i dokumentacja

oraz przygotowanie i wyposażenie osób

oraz przygotowanie i wyposażenie osób

zatrudnionych przy przewozie.

zatrudnionych przy przewozie.

Utylizacja zwłok

Utylizacja zwłok

zwierzęcych

zwierzęcych

Ma na celu likwidację zarazków

Ma na celu likwidację zarazków

chorobotwórczych, mogących stanowić

chorobotwórczych, mogących stanowić

źródło zakażeń, a także ich wykorzystanie

źródło zakażeń, a także ich wykorzystanie

gospodarcze. Szczególnie niebezpieczne

gospodarcze. Szczególnie niebezpieczne

są zwłoki zwierząt padłych na wąglik.

są zwłoki zwierząt padłych na wąglik.

Zwłoki powinny być dostarczone do

Zwłoki powinny być dostarczone do

zakładów utylizacyjnych, w których są

zakładów utylizacyjnych, w których są

poddawane przeróbce w aparatach

poddawane przeróbce w aparatach

systemu Hartmana

systemu Hartmana

.

.

Zakład utylizacyjny

Zakład utylizacyjny

Obiekt przeznaczony do przetwarzania zwłok

Obiekt przeznaczony do przetwarzania zwłok

i ich części oraz odpadów poubojowych.

i ich części oraz odpadów poubojowych.



Powinien znajdować się w terenie ogrodzonym,

Powinien znajdować się w terenie ogrodzonym,

zadrzewionym w pewnej odległości od drogi publicznej,

zadrzewionym w pewnej odległości od drogi publicznej,

od osiedli ludzkich i od pojedynczych budynków

od osiedli ludzkich i od pojedynczych budynków

mieszkalnych oraz obiektów przetwórstwa rolno-

mieszkalnych oraz obiektów przetwórstwa rolno-

spożywczego, rzeźni i budynków dla zwierząt, z

spożywczego, rzeźni i budynków dla zwierząt, z

zabezpieczeniem zanieczyszczonego powietrza, wód

zabezpieczeniem zanieczyszczonego powietrza, wód

płynących oraz możliwości zaopatrywania go w wodę i

płynących oraz możliwości zaopatrywania go w wodę i

usuwania ścieków. Zabezpieczony przed dostępem

usuwania ścieków. Zabezpieczony przed dostępem

ptaków i gryzoni.

ptaków i gryzoni.



Pomieszczenia zakładu: podjazdowo-

Pomieszczenia zakładu: podjazdowo-

wyładunkowe, oprawialnia, kotłownia, hala

wyładunkowe, oprawialnia, kotłownia, hala

maszyn, magazyn opału, magazyn odpadów

maszyn, magazyn opału, magazyn odpadów

zwierzęcych, skład skór, mączki, tłuszczu, szatnie,

zwierzęcych, skład skór, mączki, tłuszczu, szatnie,

toalety i natryski dla pracowników. Pomieszczenia

toalety i natryski dla pracowników. Pomieszczenia

dla lekarza wet. i na środki transportowe.

dla lekarza wet. i na środki transportowe.



Ponadto część zakaźna i niezakaźna odizolowane,

Ponadto część zakaźna i niezakaźna odizolowane,

z urządzeniami do odkażania i oczyszczania.

z urządzeniami do odkażania i oczyszczania.

Zakład utylizacyjny

Zakład utylizacyjny

System Hartmana

System Hartmana

Zwłoki zwierzęce i ich części oraz odpady

Zwłoki zwierzęce i ich części oraz odpady

poubojowe pochodzące ze zwierząt , których

poubojowe pochodzące ze zwierząt , których

mięso zostało uznane za niezdatne do

mięso zostało uznane za niezdatne do

spożycia,

zostaje

podgrzewane

do

spożycia,

zostaje

podgrzewane

do

wewnętrznej temp. co najmniej 133 ̊C przez 20

wewnętrznej temp. co najmniej 133 ̊C przez 20

min. parą wodną przy ciśnieniu 3 barów, przy

min. parą wodną przy ciśnieniu 3 barów, przy

czym

wielkość

cząstek

surowca

przed

czym

wielkość

cząstek

surowca

przed

przetworzeniem powinna być nie większa niż

przetworzeniem powinna być nie większa niż

50 mm.

50 mm.

Produktami finalnymi są mączka mięsno-kostna

Produktami finalnymi są mączka mięsno-kostna

i tłuszcz.

i tłuszcz.

GRZEBANIE

ZWŁOK

ZAKAZ

GRZEBANIA

ZWIERZĄT W

OGRÓDKACH!!!

•

Podmiot zajmujący się grzebaniem lub
spalaniem odpadów zwierzęcych powinien
zapewnić, aby działalność ta była
zlokalizowana w miejscu zabezpieczonym
przed zakażeniem wody zdatnej do picia i nie
powodowała uciążliwości dla środowiska
naturalnego.

•

Teren grzebowiska i miejsca spalania odpadów
zwierzęcych powinny być odgrodzone.

Grzebać zwłoki ma prawo

tylko zakład lub podmiot do

tego uprawniony

•

Teren pod grzebowisko  powinien być

lokalizowany w oparciu o dogodne warunki

geologiczne, w sposób wykluczający

możliwość wywierania szkodliwego wpływu

na otoczenie, a więc na krańcach miasta, w

izolacji od zabudowań.

•

Odległość grzebowiska od zabudowań

mieszkalnych, od zakładów produkujących

artykuły żywności, zakładów żywienia

zbiorowego bądź zakładów

przechowujących artykuły żywności oraz

studzien, źródeł i strumieni, służących do

czerpania wody do picia i potrzeb

gospodarczych, powinna wynosić co

najmniej 150 m

•

Odległość od granicy grzebowiska ujęć wody o
charakterze zbiorników wodnych, służących
jako źródła zaopatrzenia sieci wodociągowej w
wodę do picia i potrzeb gospodarczych, nie
może być mniejsza, niż

500 m.

•

Teren grzebowiska powinien znajdować się w
miarę możliwości na wzniesieniu i nie podlegać
zalewom oraz posiadać ukształtowanie
umożliwiające łatwy spływ wód deszczowych.

PSI CMENTARZ

•

Pierwszy w Polsce cmentarz

dla zwierząt Psi los powstał

pod Warszawą w 1992 r.

•

Zwierzęta chowane są na

obsianej trawą działce pod

lasem. Groby sa

numerowane a cmentarz

podzielony na alejki. Jeśli

właściciel psa sobie tego

życzy, miejsce pochówku

oznaczane jest tabliczką z

wypisanym na niej psim

imieniem.

•

Pogrzebanie psa kosztuje tu

200 zł

 

                                  

                                                                

Spalanie zwłok

zwierzęcych w zakładach

utylizacyjnych

*poprawka do ustawy( z dnia 19

marca 2001 r.)

•

zmienione rozporządzenia

określają, że zwierzęta padłe i ich

części są zaliczane do materiałów

wysokiego ryzyka, a padłe bydło, owce

i kozy dodatkowo do materiałów

szczególnego ryzyka z których

uzyskana mączka i tłuszcz muszą być

spalane w temp. min. 600°C.

•

W zakładzie należy zapewnić system

rejestrujący dopełnienie parametrów,

a dokumentacje tych zapisów należy

przetrzymywać przez co najmniej 2

lata.

Spalarnia lub współspalarnia zwłok zwierzęcych musi spełniać

wymagania rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2002 r.

w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania

odpadów medycznych i weterynaryjnych (Dz.U.z 2003r. Nr 8, poz.104)

oraz  norm Unii Europejskiej (dyrektywa 2000/76/WE,

rozporządzenie /WE/ Nr 1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady),

a  w szczególności:

a) uzyskać pozytywną opinię Głównego Inspektora

Sanitarnego lub jednostkę przez niego wyznaczoną,

b) muszą być zaprojektowane, wyposażone,

zbudowane i eksploatowane w taki sposób, aby
zagwarantować odpowiednią temperaturę spalania
oraz wyposażyć w komputerowy lub graficzny
system do ciągłej rejestracji podstawowych
parametrów procesu,

c) instalacje lub urządzenia do termicznego przekształcania

odpadów muszą być wyposażone w przynajmniej jeden

palnik pomocniczy, włączający się automatycznie w celu

stałego utrzymywania wymaganej temperatury procesu

oraz wspomagania jego rozruchu i zatrzymywania;

d) urządzenia techniczne do odprowadzania gazów

spalinowych, gwarantujące dotrzymanie norm emisyjnych,

e) urządzenia techniczne do ochrony gleby oraz wód

powierzchniowych i podziemnych,

f) urządzenia techniczne do gromadzenia suchych

pozostałości poprocesowych;

Utylizacja odpadów

Utylizacja odpadów

zwierzęcych pod względem

zwierzęcych pod względem

ich kategorii:

ich kategorii:



ROZPORZĄDZENIE (WE) NR

ROZPORZĄDZENIE (WE) NR

1774/2002 PARLAMENTU

1774/2002 PARLAMENTU

EUROPEJSKIEGO I RADY

EUROPEJSKIEGO I RADY

z dnia 3 października 2002 r.

z dnia 3 października 2002 r.

ustanawiające przepisy sanitarne

ustanawiające przepisy sanitarne

dotyczące produktów ubocznych

dotyczące produktów ubocznych

pochodzenia zwierzęcego

pochodzenia zwierzęcego

nieprzeznaczonych do spożycia przez

nieprzeznaczonych do spożycia przez

ludzi

ludzi

Odpady I, II i III stopnia

ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 1774/2002
PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
z dnia 3 października 2002 r.
ustanawiające przepisy sanitarne
dotyczące produktów ubocznych
pochodzenia zwierzęcego
nieprzeznaczonych do spożycia przez
ludzi

Surowiec kategorii 1

Surowce kategorii 1 są gromadzone, przewożone

i niezwłocznie identyfikowane oraz podlegają
(poza pewnymi wyjątkami):

a) bezpośredniemu usuwaniu jako odpady przez

spopielanie

w spalarni

b) przetworzeniu w zakładach przetwórczych z

wykorzystaniem dowolnej metody przetwarzania od
1 do 5

a ostatecznemu usuwaniu jako odpady przez

spopielanie lub współspopielanie w spalarniach lub
współspalarniach

c) z wyłączeniem surowca zakażonego albo
podejrzanego o TSE przetworzeniu w zakładach
przetwórczych z wykorzystaniem metody
przetwarzania 1 a ostatecznemu usuwaniu jako
odpady przez składowanie na składowiskach

d) odpadów gastronomicznych są składowane na
Składowiskach.

e) w świetle rozwoju wiedzy naukowej, usuwaniu za
pośrednictwem innych środków.

Surowiec kategorii 2

Surowce kategorii 2 są

gromadzone, przewożone i
niezwłocznie identyfikowane i
podlegają:

a) bezpośredniemu usuwaniu jako odpady przez
spopielanie w spalarni

b) przetworzeniu w zakładzie przetwórczych z
wykorzystaniem jednej z metod przetwarzania.

usuwaniu jako odpady przez spopielanie lub współspopielanie
w spalarni lub współspalarni lub

w przypadku tłuszczów wytopionych, dalszemu przetworzeniu
na związki pochodne do wykorzystania jako:

- organiczne nawozy sztuczne,

- dodatki do wzbogacania gleby lub

- do celów technicznych,

innych niż kosmetyki,

środki farmakologiczne i wyroby medyczne

,

c) przetworzeniu w zakładzie przetwórczym
oraz:

I w przypadku otrzymania surowca
pochodzenia białkowego, wykorzystaniu jako
organiczny nawóz sztuczny lub dodatek do
wzbogacania gleby (!)

II przetworzeniu w wytwórni biogazu lub
kompostowni.

III usuwaniu jako odpady przez składowanie na
składowisku.

d) w przypadku surowca pochodzącego z ryb,

kiszeniu

lub

kompostowaniu

e) w przypadku

e) w przypadku

obornika

obornika

,

,

treści wydzielonych z

treści wydzielonych z

przewodu

przewodu

pokarmowego, mleka i siary

pokarmowego, mleka i siary

, jeżeli właściwe władze

, jeżeli właściwe władze

uznały,

uznały,

że nie stwarzają one ryzyka dla rozprzestrzeniania

że nie stwarzają one ryzyka dla rozprzestrzeniania

poważnej choroby zakaźnej:

poważnej choroby zakaźnej:



wykorzystaniu

wykorzystaniu

bez

bez

przetworzenia jako surowiec

przetworzenia jako surowiec

w wytwórni biogazu lub kompostowni

w wytwórni biogazu lub kompostowni



zastosowaniu do uprawy ziemi

zastosowaniu do uprawy ziemi



przetworzeniu w wytwórni biogazu lub

przetworzeniu w wytwórni biogazu lub

kompostowaniu

kompostowaniu

f) w przypadku całych tuszy lub części zwierząt
dzikich nie podejrzanych o zakażenie chorobami
przenoszonymi na ludzi i zwierzęta, wykorzystaniu
do produkcji trofeów
myśliwskich

g) usuwaniu za pośrednictwem innych środków lub
wykorzystaniu w inny sposób zgodnie z zasadami
ustanowionymi

Surowiec kategorii 3

Surowce kategorii 3 są

gromadzone, przewożone i
niezwłocznie identyfikowane
i podlegają:

a) bezpośredniemu usuwaniu jako odpady

przez spalenie w spalarni

b) przetworzeniu w zakładzie przetwórczym z

wykorzystaniem dowolnej metody 1-5, oraz
usuwaniu jako odpady przez spopielanie
lub współspopielanie w spalarni lub
współspalarni

c) przetworzeniu w zakładzie przetwórczym

d) przetworzeniu w zakładzie technicznym

e) wykorzystaniu jako surowiec w wytwórni karmy dla
zwierząt domowych

f) przetworzeniu w wytwórni biogazu lub kompostowni

g) w przypadku

odpadów gastronomicznych

przetworzeniu w wytwórniach biogazu lub
kompostowaniu

h) w przypadku surowca pochodzącego z ryb

kiszeniu lub kompostowaniu

i) usuwaniu za pośrednictwem innych środków

lub wykorzystaniu w inny sposób

SRM

SRM

Materiały szczególnego ryzyka

Materiały szczególnego ryzyka

(specified risk material)

(specified risk material)



Gromadzenie SRM w zakładzie( w sposób

Gromadzenie SRM w zakładzie( w sposób

oddzielny w odpowiednio, trwale i wyraźnie

oddzielny w odpowiednio, trwale i wyraźnie

oznakowanych pojemnikach, które muszą być

oznakowanych pojemnikach, które muszą być

przechowywane w oddzielnych pomieszczeniach

przechowywane w oddzielnych pomieszczeniach

zamykanych na kłódkę.) i późniejsze przewożenie w

zamykanych na kłódkę.) i późniejsze przewożenie w

oddzielnych środkach transportu.

oddzielnych środkach transportu.



Barwienie( trwałe oznakowanie- łatwe

Barwienie( trwałe oznakowanie- łatwe

odróżnienie).

odróżnienie).



Ważenie ( w celu udokumentowania i kontroli ilości

Ważenie ( w celu udokumentowania i kontroli ilości

pozyskanego SRM).

pozyskanego SRM).



Wysyłka i transport( do zatwierdzonego punktu

Wysyłka i transport( do zatwierdzonego punktu

zbiorczego, zatwierdzonego zakładu utylizacyjnego

zbiorczego, zatwierdzonego zakładu utylizacyjnego

lub innych uprawnionych instytucji).

lub innych uprawnionych instytucji).

DZIĘKUJEMY ZA

DZIĘKUJEMY ZA

UWAGĘ

UWAGĘ

Joanna Sowa

Joanna Sowa

Daniel Pękala

Daniel Pękala

grupa 3a

grupa 3a

Przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na

prowadzenie działalności w zakresie prowadzenia

grzebowisk i spalarni zwłok zwierzęcych i ich części

powinien spełniać następujące wymagania:

Prowadzić zarejestrowaną działalność gospodarczą w

zakresie grzebowisk i spalarni zwłok zwierzęcych i ich części.

Posiadać tytuł prawny do terenu , na którym prowadzona ma

być działalność o której mowa w pkt. 1, zgodny z właściwym

planem zagospodarowania przestrzennego.

Prowadzić działalność w miejscu ogrodzonym.

Prowadzić środki niezbędne do grzebania zwłok zwierzęcych

i ich części.

Posiadać środki niezbędne do dezynfekcji zwłok zwierzęcych

i ich części przed zagrzebaniem.

Posiadać urządzenia i środki techniczne, umożliwiające

spalanie zwłok zwierzęcych i ich części.

Na podstawie art.7 ust 3

ustawy z dnia 13 września

1996 roku