Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej
Politechnika Lubelska
Katedra Ekonomii i Zarządzania
Gospodarką
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ
Zwykle kojarzymy to pojęcie z prowadzeniem tzw. własnej
działalności gospodarczej, a nawet dużego
przedsiębiorstwa. Czy jednak takie kojarzenie tego pojęcia
jest dla nas korzystne?
Bo jeśli tak rzeczywiście je kojarzymy, to automatycznie
określamy się jako osoby nie nadające się do prowadzenia
przedsiębiorstwa lub jakiejkolwiek działalności
gospodarczej. Poprzez prosty mechanizm myślowy łatwo
skreślamy się z listy osób odnoszących sukcesy i
podejmujących wyzwania gospodarki rynkowej.
Czy rzeczywiście, aby być przedsiębiorcą lub
przedsiębiorczym należy mieć w sobie coś aż tak
wyjątkowego, że nie jest to dla nas możliwe?
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Zróbmy małe ćwiczenie:
1. Wypisz na osobnej kartce wszystkich twoich
znajomych, którzy prowadzą jakąkolwiek
działalność gospodarczą (nawet tą, której Ty
nie traktujesz zbyt poważnie),
2. Zastanów się jakie cechy i czynniki mogły
wpłynąć na to, że te osoby odniosły sukces?
3. Spróbuj teraz poszukać tych cech u siebie.
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Czy teraz widzisz, że jest to dla Ciebie możliwe?
Przedsiębiorczość to nie cecha zarezerwowana dla
biznesmenów. To cecha każdego człowieka, gdyż
ta cecha między innymi jest atrybutem
człowieczeństwa. Rzecz w tym czy ją
wykorzystujemy i rozwijamy, czy też zaniedbujemy
myśląc o niej jak o gwiazdce z nieba.
Przedsiębiorczość to inaczej zaradność i elastyczne
reagowanie na zachodzące zmiany w otoczeniu. To
czy na nie reagujesz aktywnie zależy od Ciebie.
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Najczęściej w poszukiwaniu pracy czy środków do życia
myślimy schematycznie - złapać etat. Łudzimy się, że
zatrudnienie na tzw. umowę o pracę, zwłaszcza na czas
nieokreślony zapewnia nam stabilizację. Jest to jednak
złudzenie. Nie rzecz w tym, aby złapać etat, lecz aby
swobodnie czuć się na rynku pracy. To w jaki sposób mi płacą
nie jest tak istotne jak to, żeby w ogóle płacili. Spróbujcie więc
myśleć kategoriami samozatrudnienia - Ja lub moja rodzina
to prywatna firma ma do sprzedania konkretne produkty czy
usługi - muszę znaleźć na nie kupca - rodzaj umowy pod jaką
odbędzie się transakcja jest rzeczą wtórną.
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Myślenie kategoriami samozatrudnienia to myślenie o
pracy według schematu 4 x E. Muszę pracować:
E - ekonomicznie - czyli zarobić na utrzymanie,
E - estetycznie - chcę aby praca sprawiała mi
przyjemność,
E - etycznie - moja praca musi być potrzebna innym i być
formą służby wobec drugiego człowieka,
E - ekspresyjnie - praca to dla mnie sposób wyrażania
samego siebie poprzez tworzenie nowych wartości.
Przestań myśleć o e-tatach - zacznij myśleć według 4 x
E !!!!!
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Indywidualna działalność gospodarcza
Jest to forma działalności gospodarczej krajowej osób fizycznych
i jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej.
Zaletą tej formy działalności gospodarczej jest stosunkowo szybkie, bo
14-to dniowe powołanie podmiotu gospodarczego oraz
dokonanie wpisu do ewidencji we wspomnianym wydziale handlu i
usług na terenie gminy, w której zamierzamy prowadzić naszą
działalność i niewielkie koszty z tym związane. Organ przyjmujący
zgłoszenie wpisu do ewidencji o działalności gospodarczej pobiera 100
złotych względnie połowę tej sumy, jeżeli wpis uzupełniamy. Ta forma
działalności gospodarczej ma sens wszędzie tam, gdzie na początku nie
potrzebujemy dużego kapitału. Tam gdzie kapitał jest niezbędny i gdy
jego wielkość przekracza możliwości jednej osoby, lepsze warunki
działalności gospodarczej stwarzają spółki. Słabą stroną indywidualnej
działalności gospodarczej jest to, że nie posiada osobowości prawnej, co
oznacza, że ponosi osobistą odpowiedzialność za usługi prowadzonego
przedsiębiorstwa - odpowiada majątkiem osobistym i majątkiem
przedsiębiorstwa.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Spółki mają tę przewagę nad omówioną indywidualną
działalnością gospodarczą, że pozwalają na
zgromadzenie osób dysponujących kapitałem dla
wspólnej realizacji określonych celów, najczęściej
gospodarczych. Spółka powinna składać się z co
najmniej dwóch osób, ale polski system prawny
pozwala na zakładanie, spółki jednoosobowej z
ograniczoną odpowiedzialnością.
Wyróżniamy spółki: jawną, partnerską, komandytową,
komandytowo-akcyjną, z ograniczoną
odpowiedzialnością, akcyjną oraz cywilną.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Spółka cywilna
Zalety
Łatwość założenia i proste procedury prowadzenia
Umowa spółki cywilnej nie wymaga nawet formy pisemnej.
Prostota złączenia pomysłów i zasobów kilku osób
Zaangażowanie wszystkich wspólników w sprawy spółki
W myśl prawa każdy wspólnik spółki cywilnej ma prawo i obowiązek
prowadzić jej sprawy.
Niskie koszty rozpoczęcia i prowadzenia działalności, proste
zasady księgowości, możliwość korzystania z prostszych,
zryczałtowanych form opodatkowania
Z tytułu umowy spółki płaci się podatek od czynności cywilno-
prawnych w wysokości do 1% wartości wkładu (im większy wkład tym
relatywnie mniejszy podatek).
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Spółka cywilna
Wady
Nie tylko pełna, ale przede wszystkim solidarna
odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki
Podobnie jak osoby fizyczne prowadzące działalność indywidualnie, tak
samo wspólnicy spółek cywilnych odpowiadają w pełni majątkiem za
zobowiązania ich przedsiębiorstwa. Tak samo zresztą ta
odpowiedzialność dotyczy ich najbliższych i nie tylko majątku
obecnego, ale i przyszłego.
Zaangażowanie wszystkich wspólników w sprawy spółki
To że każdy wspólnik powinien być zaangażowany w bieżące spawy
spółki rodzi także problemy. Trudno czasami podzielić kompetencje, a
niektóre osoby sprawdzają się najlepiej jako bierni dostarczyciele
kapitału.
Trudność, czy wręcz niemożność działania w większym
rozmiarze, prowadzenia niektórych typów przedsiębiorstw,
niekiedy niekorzystne opodatkowanie osób fizycznych
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Spółka jawna
Zalety
Łatwość założenia i proste procedury prowadzenia
Umowa spółki wymaga już formy pisemnej, ale nie trzeba sporządzać
aktu notarialnego.
Posiadanie firmy
Nazwa spółki jawnej w myśl prawa to firma, która podlega ochronie
znaczenie mocniejszej niż nazwy spółki cywilnej i nazwy działalności
osoby fizycznej, które firmami nie są.
Prostota złączenia pomysłów i zasobów kilku osób,
zaangażowanie wszystkich wspólników w sprawy spółki.
Możliwość korzystania z prostszych, zryczałtowanych form
opodatkowania.
Możliwość prowadzenia przedsiębiorstwa w wymiarze większym
niż przewidziany dla spółki cywilnej.
Skala działalności spółki cywilnej jest ograniczona do przychodów nie
większych niż 400 000 EURO.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Spółka jawna
Wady
Pełna, solidarna choć subsydiarna odpowiedzialność wspólników
za zobowiązania spółki
Podobnie jak wspólnicy spółek cywilnych, tak i jawnych odpowiadają w
pełni swoim majątkiem za zobowiązania ich przedsiębiorstwa.
Koszty podatku od umowy spółki, wpisu do rejestru
przedsiębiorstw i jego ogłoszenia
Po spisaniu umowy spółki jawnej należy od niej zapłacić podatek od
czynności cywilno-prawnych w wysokości do 1% wartości.
Wymóg prowadzenia pełniej księgowości
Jest to znaczny minus tej formy prawnej w porównaniu ze spółką
cywilną. Książka przychodów i rozchodów jest bowiem znacznie prostsza
od pełnej księgowość w myśl przepisów Ustawy o rachunkowości.
Trudność prowadzenia niektórych typów przedsiębiorstw,
niekiedy niekorzystne opodatkowanie osób fizycznych
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Spółka komandytowa
Zalety
Możliwość ograniczenia odpowiedzialności niektórych
wspólników
Wspólnicy pełniący rolę komandytariuszy odpowiadają za zobowiązania
spółki jedynie do wysokości wkładu (sumy komandytowej).
Posiadanie firmy
Nazwa spółki komandytowej w myśl prawa to firma, która podlega silnej
ochronie.
Możliwość złączenia pomysłów i zaangażowania niektórych osób
oraz kapitału innych
Komandytariusze mimo, że nie odpowiadają za zobowiązania spółki
powyżej sumy komandytowej, mają znacznie mniejszy wpływ na
działalność firmy. O bieżącej działalności praktycznie decydują
komplementariusze, ale "w zamian" ich odpowiedzialność finansowa jest
pełna.
Możliwość korzystania z prostszych, zryczałtowanych form
opodatkowania
Zarówno komplementariusz, jak i komandytariusz rozlicza się z fiskusem
PITem. W odniesieniu do podatku VAT podatnikiem jest spółka.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Spółka komandytowa
Wady
Pełna, solidarna choć subsydiarna odpowiedzialność niektórych
wspólników za zobowiązania spółki
Podobnie jak wspólnicy spółek cywilnych, tak i komplementariusze
odpowiadają w pełni majątkiem za zobowiązania ich przedsiębiorstwa.
Koszty aktu notarialnego, wpisu do rejestru handlowego i jego
ogłoszenia
Wymóg prowadzenia pełnej księgowości
Podobnie jak w przypadku spółki jawnej, spółka komandytowa wymaga
prowadzenia księgowości w pełnym zakresie.
Trudność prowadzenia niektórych typów przedsiębiorstw,
niekiedy niekorzystne opodatkowanie osób fizycznych
W formie sp. komandytowej nie można prowadzić wielu rodzajów
przedsiębiorstw.
Odmienność praw i obowiązków komplementariuszy oraz
komandytariuszy i jej konsekwencje
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Spółka komandytowo - akcyjna
Zalety
Możliwość emitowania akcji i pozyskania tą drogą kapitału
Jeżeli dalszy rozwój spółki komandytowo - akcyjnej wymaga kapitału
może ona dokonać emisji akcji i to ją przede wszystkim odróżnia od
spółki komandytowej.
Możliwość ograniczenia odpowiedzialności niektórych
wspólników
Wspólnicy pełniący rolę akcjonariuszy nie odpowiadają za zobowiązania
spółki.
Posiadanie firmy
Możliwość złączenia pomysłów i zaangażowania niektórych osób
oraz kapitału innych
Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki, ale też mają
znacznie mniejszy wpływ na działalność firmy. O bieżącej działalności
praktycznie decydują komplementariusze, ale "w zamian" ich
odpowiedzialność finansowa jest pełna.
Możliwość korzystania z prostszych, zryczałtowanych form
opodatkowania
Możliwość prowadzenia przedsiębiorstwa w większym wymiarze
Skala działalności spółki komandytowo - akcyjnej nie jest ograniczona
"ilościowo".
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Spółka komandytowo - akcyjna
Wady
Pełna, solidarna choć subsydiarna odpowiedzialność niektórych
wspólników za zobowiązania spółki
Podobnie jak wspólnicy sp. cywilnych - komplementariusze odpowiadają
w pełni swoim majątkiem za zobowiązania ich przedsiębiorstwa. Jest to
odpowiedzialność solidarna, ale subsydiarna - ściągana ze wspólnika
gdy roszczeń wierzycieli nie można zaspokoić z majątku spółki.
Wysoki kapitał zakładowy
Wymaga kapitału zakładowego na poziomie przynajmniej 50 000 zł.
Koszty aktu notarialnego, wpisu do rejestru handlowego i jego
ogłoszenia
Wymóg prowadzenia pełniej księgowości
Trudność prowadzenia niektórych typów przedsiębiorstw,
niekiedy niekorzystne opodatkowanie osób fizycznych
W formie spółki komandytowo - akcyjnej również nie można prowadzić
wielu rodzajów przedsiębiorstw.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Spółka partnerska
Zalety
Możliwość ograniczenia odpowiedzialności każdego wspólnika
jedynie do jego własnych działań
Wspólnicy spółki partnerskiej działają razem i dla wspólnego celu, ale
każdy z nich ma możliwość ograniczenia swojej odpowiedzialności do
tego, co sam spowodował.
Posiadanie firmy
Możliwość złączenia pomysłów i kapitału wielu osób
Razem zawsze łatwiej działać, tym bardziej kiedy odpowiada się tylko
za siebie.
Możliwość korzystania z prostszych, zryczałtowanych form
opodatkowania
Partnerzy rozliczają się z fiskusem PITem. W odniesieniu do podatku VAT
podatnikiem jest spółka.
Możliwość prowadzenia przedsiębiorstwa w wymiarze większym
niż przewidziany dla spółki cywilnej
Skala działalności spółki cywilnej jest ograniczona do
przychodów nie większych niż 400 000 EURO.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Spółka partnerska
Wady
Ograniczone grono beneficjentów tej formy prawnej
Partnerzy mogą wykonywać tylko i wyłącznie następujące, wolne
zawody: adwokata, aptekarza, architekta, biegłego rewidenta, brokera
ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, księgowego, lekarza,
lekarza stomatologa, lekarza weterynarza, notariusza, pielęgniarki,
położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy
majątkowego i tłumacza przysięgłego.
Koszty aktu notarialnego, wpisu do rejestru handlowego i jego
ogłoszenia
Wymóg prowadzenia pełnej księgowości
Trudność prowadzenia niektórych typów przedsiębiorstw, niekiedy
niekorzystne opodatkowanie osób fizycznych
W tej formie można prowadzić niewiele rodzajów przedsiębiorstw
(ograniczonych przede wszystkim listą dopuszczalnych zawodów), a
rozliczanie się PITem przez wspólników rodzi czasem niekorzystne
konsekwencje.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Zalety
Ograniczona odpowiedzialność
Wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają za
zobowiązania spółki do wartości ich udziałów.
Jednoosobowa sp. z o.o. może być dobrym pomysłem dla osoby,
która chce indywidualnie prowadzić przedsiębiorstwo w
znacznym rozmiarze.
Osobowość prawna
Możliwość zaangażowania znacznego kapitału
Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania i jednocześnie mogą mieć
dość duży wpływ na działalność firmy dlatego też ich pozycja jest
lepsza niż wspólników w spółkach cywilnych i jawnych, a także
komandytariuszy i akcjonariuszy w spółkach komandytowych i
komandytowo - akcyjnych. To powoduje, że często godzą się oni
zaangażować większe środki w perspektywiczne przedsięwzięcia.
Prawie wszystkie rodz. przeds. można prowadzić w tej formie
prawnej.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Wady
Koszty aktu notarialnego, wpisu do rejestru handlowego i jego
ogłoszenia
Wysoki kapitał zakładowy i wysoka wartość udziału
Spółka z o.o. wymaga kapitału zakładowego na poziomie przynajmniej
50 000 zł, a jej udział musi mieć wartość nie mniejszą niż 500 zł.
Duża odpowiedzialność zarządu
Mimo, że wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki,
odpowiedzialność członków zarządu może być znaczna.
Wymóg prowadzenia pełniej księgowości i badania sprawozdań
finans.
Niemożność prowadzenia niektórych typów przedsiębiorstw,
podwójne opodatkowanie dochodów
Spółka jako osoba prawna rozlicza się CITem, a i tak wypłaty na rzecz
wspólników z jej opodatkowanego zysku obciążone są zryczałtowanym
podatkiem w wysokości 15%.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Spółka akcyjna
Zalety
Ograniczona odpowiedzialność
Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki.
Osobowość prawna
W myśl prawa to spółka akcyjna jest podmiotem prawa a nie tylko jej
wspólnicy tak jak to jest w przypadku spółek osobowych.
Status papieru wartościowego przyznany akcji
Akcje są papierami wartościowymi, same w sobie inkorporują
określone prawa i mogą podlegać obrotowi na giełdach.
Możliwość zaangażowania znacznego kapitału
Można nie tylko w łatwy sposób zebrać kapitał zakładowy, ale także
go podwyższyć w drodze nowych emisji akcji.
Możliwość prowadzenia znacznych przedsiębiorstw
Prawie wszystkie rodzaje przedsiębiorstw można prowadzić w tej
formie prawnej.
Katedra Ekonomii i Zarządzania Gospodarką
Przedsiębiorczość – formy
prowadzenia działalności
gospodarczej.
Spółka akcyjna
Wady
Koszty aktu notarialnego, wpisu do rejestru handlowego i
jego ogłoszenia
Statut spółki akcyjnej wymaga formy aktu notarialnego, za który się
płaci według taksy notarialnej. Dodatkowo od statutu należy zapłacić
podatek od czynności cywilno-prawnych w wysokości do 1% wartości
kapitału zakładowego (im większy tym relatywnie mniejszy podatek).
Wysoki kapitał zakładowy
Spółka akcyjna wymaga kapitału zakładowego na poziomie
przynajmniej
500 000 zł.
Wymóg prowadzenia pełnej księgowości i badania
sprawozdań
Spółka akcyjna wymaga prowadzenia księgowości w pełnym zakresie
i badania sprawozdań finansowych.
Podwójne opodatkowanie dochodów
Spółka jako osoba prawna rozlicza się CITem, a i tak dywidendy z jej
opodat-kowanego zysku obciążone są zryczałtowanym podatkiem w
wysokości 15%.