NDT Bobath

NDT Bobath

Usprawnianie według Metody NDT-
Bobath ma pomóc dziecku we
wszechstronnym rozwoju tak, aby
mogło uzyskać niezależność w życiu i
wykorzystać swe możliwości na tyle, na
ile pozwala istniejące uszkodzenie
Ośrodkowego Układu Nerwowego
(OUN). Uzasadnieniem dla
opracowanego postępowania Metodą
NDT-Bobath było stwierdzenie, że
rozwój dziecka z dysfunkcją OUN, w
tym z Mózgowym Porażeniem
Dziecięcym (MPDz), przebiega inaczej
niż rozwój prawidłowy.



Doświadczenia czuciowo-ruchowe takiego

Doświadczenia czuciowo-ruchowe takiego

dziecka są odmienne, co wywołuje

dziecka są odmienne, co wywołuje

nieprawidłowe odczuwanie własnego ciała oraz

nieprawidłowe odczuwanie własnego ciała oraz

nieprawidłowe ruchy. Reakcje prostowania i

nieprawidłowe ruchy. Reakcje prostowania i

równowagi często nie rozwijają się .

równowagi często nie rozwijają się .

Zaburzenia w napięciu mięśni i niewłaściwe

Zaburzenia w napięciu mięśni i niewłaściwe

jego rozłożenie powodują powstawanie

jego rozłożenie powodują powstawanie

odmiennych wzorców ruchowych, typowych

odmiennych wzorców ruchowych, typowych

dla poszczególnych zaburzeń. Pierwsze

dla poszczególnych zaburzeń. Pierwsze

nieprawidłowe objawy dotyczą zwykle kontroli

nieprawidłowe objawy dotyczą zwykle kontroli

głowy i tułowia. Następnie rozwijają się

głowy i tułowia. Następnie rozwijają się

nieprawidłowe ruchy w dystalnych częściach

nieprawidłowe ruchy w dystalnych częściach

ciała. Dominują wzorce zgięciowe i wyprostne,

ciała. Dominują wzorce zgięciowe i wyprostne,

a rozwój ruchów rotacyjnycch jest znacznie

a rozwój ruchów rotacyjnycch jest znacznie

upośledzony.

upośledzony.



Główne zasady usprawniania według koncepcji

Główne zasady usprawniania według koncepcji

NDT-Bobath:

NDT-Bobath:



wpływanie na napięcie mięśni

wpływanie na napięcie mięśni

poprzez obniżanie

poprzez obniżanie

napięcia wzmożonego i podwyższanie obniżonego, co

napięcia wzmożonego i podwyższanie obniżonego, co

jest możliwe dzięki zastosowaniu odpowiednich

jest możliwe dzięki zastosowaniu odpowiednich

technik postępowania już od pierwszych miesięcy

technik postępowania już od pierwszych miesięcy

życia,

życia,



integracja nieprawidłowych odruchów

integracja nieprawidłowych odruchów



wyzwalanie ruchów w formie najbardziej jak to

wyzwalanie ruchów w formie najbardziej jak to

jest tylko możliwe zbliżonej do prawidłowych,

jest tylko możliwe zbliżonej do prawidłowych,

co

co

zostaje osiągnięte poprzez wspomaganie i

zostaje osiągnięte poprzez wspomaganie i

prowadzenie ruchu z punktów kluczowych, czyli

prowadzenie ruchu z punktów kluczowych, czyli

punktów kontroli ruchu, którymi są: głowa, obręcz

punktów kontroli ruchu, którymi są: głowa, obręcz

barkowa , obręcz miedniczna i inne części ciała,

barkowa , obręcz miedniczna i inne części ciała,



wykorzystywanie i utrwalanie zdobytych

wykorzystywanie i utrwalanie zdobytych

umiejętności ruchowych

umiejętności ruchowych

w codziennych

w codziennych

czynnościach.

czynnościach.



Terapeuta ćwiczy całe ciało dziecka,

Terapeuta ćwiczy całe ciało dziecka,

a

a

nie porusza wybranymi kończynami. Dzięki

nie porusza wybranymi kończynami. Dzięki

temu dostarcza odpowiednich doznań

temu dostarcza odpowiednich doznań

czuciowych i ruchowych, a dziecko jest

czuciowych i ruchowych, a dziecko jest

dynamicznie aktywizowane. Pomoc przy

dynamicznie aktywizowane. Pomoc przy

wykonywaniu ruchu powinna być taka, aby

wykonywaniu ruchu powinna być taka, aby

zapewniała maksymalny i aktywny udział

zapewniała maksymalny i aktywny udział

dziecka, a jednocześnie nie wywoływała

dziecka, a jednocześnie nie wywoływała

nieprawidłowych odpowiedzi wynikających

nieprawidłowych odpowiedzi wynikających

ze zbyt dużego wysiłku czy stresu. Każdy

ze zbyt dużego wysiłku czy stresu. Każdy

ruch jest odpowiednio przygotowywany i

ruch jest odpowiednio przygotowywany i

połączony z przemieszczaniem ciężaru ciała

połączony z przemieszczaniem ciężaru ciała

i środka ciężkości. Rodzaj, tempo i rytm

i środka ciężkości. Rodzaj, tempo i rytm

ćwiczeń dobiera się indywidualnie.

ćwiczeń dobiera się indywidualnie.



Podczas ćwiczeń dziecko nie

Podczas ćwiczeń dziecko nie

powinno płakać, gdyż płacz

powinno płakać, gdyż płacz

zmniejsza skuteczność działań

zmniejsza skuteczność działań

terapeutycznych oraz powinno

terapeutycznych oraz powinno

mieć zapewnione pełne poczucie

mieć zapewnione pełne poczucie

bezpieczeństwa, co warunkuje

bezpieczeństwa, co warunkuje

osiągnięcie współpracy i

osiągnięcie współpracy i

akceptacji z prowadzącym

akceptacji z prowadzącym

ćwiczenia.

ćwiczenia.



Usprawnianie według koncepcji NDT-

Usprawnianie według koncepcji NDT-

Bobath jest szczególnie przydatne w

Bobath jest szczególnie przydatne w

leczeniu niemowląt i dzieci, ponieważ

leczeniu niemowląt i dzieci, ponieważ

może być łatwo włączone w ich biologiczny

może być łatwo włączone w ich biologiczny

rytm dnia

rytm dnia

. Prawidłowo wykonywane zabiegi

. Prawidłowo wykonywane zabiegi

pielęgnacyjne, karmienie, noszenie dziecka,

pielęgnacyjne, karmienie, noszenie dziecka,

czy zabawa z nim są odpowiednimi momentami

czy zabawa z nim są odpowiednimi momentami

do utrwalania ruchów ćwiczonych przez

do utrwalania ruchów ćwiczonych przez

fizjoterapeutę. Odpowiednio przeszkoleni

fizjoterapeutę. Odpowiednio przeszkoleni

rodzice i opiekunowie, którzy zrozumieją

rodzice i opiekunowie, którzy zrozumieją

problemy i trudności występujące u ich dziecka

problemy i trudności występujące u ich dziecka

kontynuują ćwiczenia w warunkach domowych.

kontynuują ćwiczenia w warunkach domowych.



Celem metody jest rozwinięcie prawidłowych

Celem metody jest rozwinięcie prawidłowych

odruchów, które nie występują u większości

odruchów, które nie występują u większości

dzieci z uszkodzonym o.u.n, oraz hamowanie

dzieci z uszkodzonym o.u.n, oraz hamowanie

odruchów patologicznych i normalizacja

odruchów patologicznych i normalizacja

napięcia mięśniowego. Program rehabilitacyjny

napięcia mięśniowego. Program rehabilitacyjny

ustalany jest do każdego dziecka indywidualnie

ustalany jest do każdego dziecka indywidualnie

i dostosowany jest do jego aktualnych

i dostosowany jest do jego aktualnych

możliwości. Uwzględnia przy tym kilka

możliwości. Uwzględnia przy tym kilka

podstawowych warunków. Musi dawać dziecku

podstawowych warunków. Musi dawać dziecku

poczucie pewności i bezpieczeństwa,

poczucie pewności i bezpieczeństwa,

motywować do ćwiczeń i ułatwiać utrwalanie

motywować do ćwiczeń i ułatwiać utrwalanie

nowo zdobytych umiejętności.

nowo zdobytych umiejętności.



Wszystkie ruchy, jakie wykonuje dziecko

Wszystkie ruchy, jakie wykonuje dziecko

podczas ćwiczeń muszą być kontrolowane

podczas ćwiczeń muszą być kontrolowane

przez terapeutę, którego zadaniem jest

przez terapeutę, którego zadaniem jest

stopniowe i powolne prowadzenie

stopniowe i powolne prowadzenie

ćwiczeń tak, aby dziecko wykazywało jak

ćwiczeń tak, aby dziecko wykazywało jak

najwięcej swojej inicjatywy. Zadaniem

najwięcej swojej inicjatywy. Zadaniem

terapeuty jest również edukacja rodziców

terapeuty jest również edukacja rodziców

w potrzebach ich dziecka i nauczenie ich

w potrzebach ich dziecka i nauczenie ich

prowadzenia ćwiczeń oraz sposobów

prowadzenia ćwiczeń oraz sposobów

codziennej pielęgnacji.

codziennej pielęgnacji.



Charakterystyczną cechą metody NDT jest

Charakterystyczną cechą metody NDT jest

stosowanie dużej liczby odruchów, specyficznej

stosowanie dużej liczby odruchów, specyficznej

formy ułatwienia ruchów oraz rozwojowy

formy ułatwienia ruchów oraz rozwojowy

charakter ćwiczeń, które zmieniają się wraz z

charakter ćwiczeń, które zmieniają się wraz z

możliwościami dziecka. Ułatwianie

możliwościami dziecka. Ułatwianie

wykonywanych ruchów rękami terapeuty

wykonywanych ruchów rękami terapeuty

pozwala na jednoczesne torowanie pożądanych

pozwala na jednoczesne torowanie pożądanych

i hamowanie niepożądanych elementów ruchu.

i hamowanie niepożądanych elementów ruchu.

Hamowanie odruchów patologicznych i

Hamowanie odruchów patologicznych i

prawidłowy rozkład napięcia posturalnego

prawidłowy rozkład napięcia posturalnego

osiąga się poprzez prawidłowe ułożenie dziecka

osiąga się poprzez prawidłowe ułożenie dziecka

oraz ustawienie punktów kluczowych, do

oraz ustawienie punktów kluczowych, do

których należą głowa, szyja, obręcz barkowa i

których należą głowa, szyja, obręcz barkowa i

obręcz biodrowa.

obręcz biodrowa.



Ułatwianie wykonywania ruchów zachodzi

Ułatwianie wykonywania ruchów zachodzi

również przy pomocy wymienionych

również przy pomocy wymienionych

punktów. Odpowiednie poruszanie nimi

punktów. Odpowiednie poruszanie nimi

umożliwia dziecku wykonanie ruchu i

umożliwia dziecku wykonanie ruchu i

samodzielną zmianę pozycji. Wpływa to

samodzielną zmianę pozycji. Wpływa to

na wyzwolenie prawidłowych odruchów

na wyzwolenie prawidłowych odruchów

postawy i co jest bardzo ważne uczy

postawy i co jest bardzo ważne uczy

dziecko samodzielnego ich wykorzystania.

dziecko samodzielnego ich wykorzystania.

Założeniem metody nie jest wykonywanie

Założeniem metody nie jest wykonywanie

ruchów biernych.

ruchów biernych.



Wspomaganie jednej ze stref dziecka umożliwia

Wspomaganie jednej ze stref dziecka umożliwia

jednoczesne ruchy czynne w innej strefie a częsta

jednoczesne ruchy czynne w innej strefie a częsta

zmiana tych stref pozwala uzyskać ruchy czynne w

zmiana tych stref pozwala uzyskać ruchy czynne w

różnych częściach ciała w zależności od potrzeb. W

różnych częściach ciała w zależności od potrzeb. W

skład metody wchodzi wiele różnych technik, które

skład metody wchodzi wiele różnych technik, które

umożliwiają kontrole napięcia posturalnego i poprawne

umożliwiają kontrole napięcia posturalnego i poprawne

wykonanie ruchu. Stymulacja napięcia posturalnego

wykonanie ruchu. Stymulacja napięcia posturalnego

można osiągnąć min. poprzez poklepywanie określonej

można osiągnąć min. poprzez poklepywanie określonej

części ciała, co może działać hamująco lub stymulująco,

części ciała, co może działać hamująco lub stymulująco,

czy poprzez zatrzymanie ruchu w wybranej fazie i

czy poprzez zatrzymanie ruchu w wybranej fazie i

utrzymanie tej pozycji, co dostosowuje prace mięśni

utrzymanie tej pozycji, co dostosowuje prace mięśni

przy zmianie postawy oraz kontroluje przebieg ruchu.

przy zmianie postawy oraz kontroluje przebieg ruchu.

Kluczem do nauki dziecka w tej metodzie są zdobywane

Kluczem do nauki dziecka w tej metodzie są zdobywane

doświadczenia sensomotoryczne.

doświadczenia sensomotoryczne.



Dzięki nim dziecko poznaje własne

Dzięki nim dziecko poznaje własne

ciało i uczy się posługiwać nim w

ciało i uczy się posługiwać nim w

sposób celowy. Doświadczenia

sposób celowy. Doświadczenia

realizowane mogą być przez: skórę,

realizowane mogą być przez: skórę,

aparat ruchowy, oraz przez

aparat ruchowy, oraz przez

proprioreceptory stawów i mięśni.

proprioreceptory stawów i mięśni.



Zasady terapii NDT-Bobath

Zasady terapii NDT-Bobath

• Funkcjonalne przygotowanie pacjenta do

• Funkcjonalne przygotowanie pacjenta do

czynności życia codziennego, co jest

czynności życia codziennego, co jest

nadrzędnym celem w procesie rehabilitacji.

nadrzędnym celem w procesie rehabilitacji.

• Przygotowanie do ruchu, na który składają

• Przygotowanie do ruchu, na który składają

się:

się:

- utrzymanie prawidłowego zakresu ruchu w

- utrzymanie prawidłowego zakresu ruchu w

stawach, czyli zapobieganie

stawach, czyli zapobieganie

przykurczom i deformacjom.

przykurczom i deformacjom.

- przygotowanie czuciowe

- przygotowanie czuciowe



•

•

Normalizacja napięcia posturalnego

Normalizacja napięcia posturalnego

dokonywana za pomocą różnych technik

dokonywana za pomocą różnych technik

jak:

jak:

hamowanie nieprawidłowej aktywności

hamowanie nieprawidłowej aktywności

odruchowej, tapingu, wibracji czy docisku.

odruchowej, tapingu, wibracji czy docisku.

• Hamowanie nieprawidłowej aktywności

• Hamowanie nieprawidłowej aktywności

odruchowej i odruchów patologicznych

odruchowej i odruchów patologicznych

• Torowanie prawidłowych wyrównań

• Torowanie prawidłowych wyrównań

posturalnych w płaszczyźnie strzałkowej,

posturalnych w płaszczyźnie strzałkowej,

czołowej i poprzecznej

czołowej i poprzecznej



Wykonywanie prawidłowych ruchów poprzez

Wykonywanie prawidłowych ruchów poprzez

stymulacje odpowiednich punktów

stymulacje odpowiednich punktów

kluczowych. Manipulacja głową, obręczą

kluczowych. Manipulacja głową, obręczą

barkową i biodrową pozwala na

barkową i biodrową pozwala na

wykształcenie reakcji prostowania i równowagi.

wykształcenie reakcji prostowania i równowagi.

• Ułatwianie prawidłowych wzorców

• Ułatwianie prawidłowych wzorców

funkcjonalnych

funkcjonalnych

• Ruch kontrolowany jest przez terapeutę,

• Ruch kontrolowany jest przez terapeutę,

którego pomoc zmniejsza się w miarę

którego pomoc zmniejsza się w miarę

opanowywania przez dziecko ruchu.

opanowywania przez dziecko ruchu.



Nie dąży się do opanowywania pozycji

Nie dąży się do opanowywania pozycji

statycznych, ale dąży się do ich ciągłej

statycznych, ale dąży się do ich ciągłej

zmiany

zmiany

• Nie ma gotowego zestawu ćwiczeń.

• Nie ma gotowego zestawu ćwiczeń.

Każde dziecko ma swój indywidualny

Każde dziecko ma swój indywidualny

program zmieniany i dostosowywany do

program zmieniany i dostosowywany do

jego aktualnych potrzeb i umiejętności.

jego aktualnych potrzeb i umiejętności.

• Rodzice są integralną częścią w

• Rodzice są integralną częścią w

procesie rehabilitacji

procesie rehabilitacji



Usprawnianie według koncepcji NDT-Bobath jest

Usprawnianie według koncepcji NDT-Bobath jest

szczególnie przydatne w leczeniu niemowląt i

szczególnie przydatne w leczeniu niemowląt i

dzieci, ponieważ może być włączone w ich

dzieci, ponieważ może być włączone w ich

biologiczny rytm dnia. Prawidłowo wykonywane

biologiczny rytm dnia. Prawidłowo wykonywane

zabiegi pielęgnacyjne, karmienie, noszenie

zabiegi pielęgnacyjne, karmienie, noszenie

dziecka, czy zabawa z nim są naturalnym

dziecka, czy zabawa z nim są naturalnym

sposobem utrwalenia wzorców ruchowych

sposobem utrwalenia wzorców ruchowych

wspomaganych przez fizjoterapeutę.

wspomaganych przez fizjoterapeutę.

Odpowiednio przeszkoleni rodzice i opiekunowie,

Odpowiednio przeszkoleni rodzice i opiekunowie,

kontynuują ćwiczenia w warunkach domowych.

kontynuują ćwiczenia w warunkach domowych.