K.Szelągowska-Rudzka

1

8. Zmiany

8. Zmiany

organizacyjne

organizacyjne

•

Zagadnienia do omówienia:

Zagadnienia do omówienia:

•

Istota i rodzaje zmian w organizacjach

Istota i rodzaje zmian w organizacjach

•

Proces zmian

Proces zmian

•

Prawo dołka

Prawo dołka

•

Metoda diagnostyczna i prognostyczna

Metoda diagnostyczna i prognostyczna

wdrażania zmian organizacyjnych

wdrażania zmian organizacyjnych

•

Opory ludzi przeciwko zmianom –

Opory ludzi przeciwko zmianom –

przyczyny, przejawy

przyczyny, przejawy

K.Szelągowska-Rudzka

2

Zmiany

Zmiany

•

celowe i świadome działania, których

celowe i świadome działania, których

istota polega na przejściu organizacji

istota polega na przejściu organizacji

gospodarczej ze stanu dotychczasowego

gospodarczej ze stanu dotychczasowego

do stanu innego, jednoznacznie

do stanu innego, jednoznacznie

odmiennego

odmiennego

; wyraża się ona w dokonaniu

; wyraża się ona w dokonaniu

trwałej korekty lub modyfikacji, w stosunkach

trwałej korekty lub modyfikacji, w stosunkach

między ludźmi, aparaturą, zasobami oraz

między ludźmi, aparaturą, zasobami oraz

ludźmi a aparaturą

ludźmi a aparaturą

i zasobami w wymiarze czasu i przestrzeni,

i zasobami w wymiarze czasu i przestrzeni,

niezależnie od charakteru ich skutków

niezależnie od charakteru ich skutków

Istota zmian

Istota zmian

organizacyjnych

organizacyjnych

K.Szelągowska-Rudzka

3

•

Generalną przyczyną zmian jest

Generalną przyczyną zmian jest

niedostosowanie organizacji do

niedostosowanie organizacji do

warunków tworzonych przez

warunków tworzonych przez

otoczenie

otoczenie

.

.

Wyraża się ono w trudnościach realizacji

Wyraża się ono w trudnościach realizacji

programu osiągania celów

programu osiągania celów

sformułowanych przez organizację

sformułowanych przez organizację

•

Skuteczność kierowania zmianą

Skuteczność kierowania zmianą

tkwi w

tkwi w

tym, aby rozpatrywać ją w

tym, aby rozpatrywać ją w

kategoriach

kategoriach

procesu przyczynowo – skutkowego

procesu przyczynowo – skutkowego

.

.

Według tego właśnie najważniejszego

Według tego właśnie najważniejszego

kryterium wyróżnić można następujące

kryterium wyróżnić można następujące

rodzaje zmian

rodzaje zmian

:

:

K.Szelągowska-Rudzka

4

•

Źródło zmian (przyczyna):

Źródło zmian (przyczyna):

–

samoistna

samoistna

– idea zmiany powstaje w samej organizacji, która

– idea zmiany powstaje w samej organizacji, która

sama przewiduje konieczność jej przeprowadzenia i podejmuje

sama przewiduje konieczność jej przeprowadzenia i podejmuje

działania,

działania,

–

wymuszona

wymuszona

– przez otoczenie, na którego zmiany organizacja

– przez otoczenie, na którego zmiany organizacja

musi zadziałać,

musi zadziałać,

•

Rozmiary zmian (koszt procesu):

Rozmiary zmian (koszt procesu):

–

zachowawcza

zachowawcza

– jej celem jest niedopuszczenie do obniżenia

– jej celem jest niedopuszczenie do obniżenia

dotychczasowego stopnia dostosowania się organizacji

dotychczasowego stopnia dostosowania się organizacji

gospodarczej do otoczenia, wyrażanego stopniem jej

gospodarczej do otoczenia, wyrażanego stopniem jej

zorganizowania i sprawnością funkcjonowania,

zorganizowania i sprawnością funkcjonowania,

–

rozwojowa

rozwojowa

– jej celem jest podnoszenie stopnia

– jej celem jest podnoszenie stopnia

zorganizowania

zorganizowania

i sprawności funkcjonowania poprzez przystosowywania się

i sprawności funkcjonowania poprzez przystosowywania się

do warunków zewnętrznych,

do warunków zewnętrznych,

•

Oceniony efekt zmiany (skutek):

Oceniony efekt zmiany (skutek):

–

pozytywna

pozytywna

– po zmianie realne wyniki użyteczne do

– po zmianie realne wyniki użyteczne do

poniesionych nakładów są dodatnie

poniesionych nakładów są dodatnie

–

negatywna

negatywna

- w wyniku pomiaru skutków zmiany realne wyniki

- w wyniku pomiaru skutków zmiany realne wyniki

użyteczne do poniesionych nakładów są ujemne

użyteczne do poniesionych nakładów są ujemne

Rodzaje zmian

Rodzaje zmian

organizacyjnych

organizacyjnych

K.Szelągowska-Rudzka

5

Krzywa sprawności organizacji w okresie zmian

Krzywa sprawności organizacji w okresie zmian

- „prawo dołka”

- „prawo dołka”

Poziom sprawności organizacji

Poziom sprawności organizacji

Czas

Czas

Eksploatacja

Eksploatacja

Minimalny

Minimalny

jeszcze akceptowalny

jeszcze akceptowalny

poziom sprawności

poziom sprawności

Maksymalny

Maksymalny

jeszcze akceptowalny

jeszcze akceptowalny

czas oczekiwania

czas oczekiwania

na efekty

na efekty

0

0

A

A

B

B

C

C

naprawa

naprawa

ro

zr

uc

h

ro

zr

uc

h

sp

ad

ek

sp

ad

ek

K.Szelągowska-Rudzka

6

Cykl procesu zmian organizacyjnych

Cykl procesu zmian organizacyjnych

Określenie potrzeby zmiany

Określenie potrzeby zmiany

Preparacja prac projektowych

Preparacja prac projektowych

Opracowanie projektu zmiany

Opracowanie projektu zmiany

Przygotowanie do wdrożenia

Przygotowanie do wdrożenia

Rozruch

Rozruch

Kontrola

Kontrola

Monitoring

Monitoring

Koniec

Koniec

E

T

A

P

Y

C

Y

K

L

U

Z

M

IA

N

E

T

A

P

Y

C

Y

K

L

U

Z

M

IA

N

FA

Z

Y

C

Y

K

L

U

Z

M

IA

N

FA

Z

Y

C

Y

K

L

U

Z

M

IA

N

Start

Start

FAZA

FAZA

KONTROLI

KONTROLI

FAZA

FAZA

REALIZACJI

REALIZACJI

FAZA

FAZA

PREPARACJI

PREPARACJI

K.Szelągowska-Rudzka

7

Metoda diagnostyczna i prognostyczna wdrażania

Metoda diagnostyczna i prognostyczna wdrażania

zmian

zmian

Metody

Metody

Projekt

Projekt

diagnostyczny

diagnostyczny

Stan istniejący

Stan istniejący

Projekt

Projekt

prognostyczny

prognostyczny

Stan idealny

Stan idealny

Us

pr

aw

nia

nie

Us

pr

aw

nia

nie

sta

nu

is

tn

iej

ąc

eg

o

sta

nu

is

tn

iej

ąc

eg

o

Wa

ru

nk

i

Wa

ru

nk

i

og

ra

nic

za

jąc

e

og

ra

nic

za

jąc

e

Skutki zmiany organizacyjnej

Skutki zmiany organizacyjnej

K.Szelągowska-Rudzka

8

Sposoby przeciwdziałania

Sposoby przeciwdziałania

oporom ludzi przeciwko

oporom ludzi przeciwko

zmianom

zmianom

•

wyjaśnianie i komunikowanie

wyjaśnianie i komunikowanie

•

uczestnictwo i zaangażowanie (uwzględnienie

uczestnictwo i zaangażowanie (uwzględnienie

społecznych skutków zmian)

społecznych skutków zmian)

•

negocjacje i uzgodnienia (z przeciwnikami zmian)

negocjacje i uzgodnienia (z przeciwnikami zmian)

•

manipulacja i kooptacja (ukryty sposób

manipulacja i kooptacja (ukryty sposób

przyciągania

przyciągania

dla zmiany)

dla zmiany)

•

ukryte wymuszanie (np. groźba zwolnienia)

ukryte wymuszanie (np. groźba zwolnienia)

K.Szelągowska-Rudzka

9

Model cyklu realizacji

Model cyklu realizacji

zmiany

zmiany

•

I faza – rozpoznanie problemu

I faza – rozpoznanie problemu

•

Etapy:

Etapy:

•

Konkretyzacja potrzeby dokonania zmiany

Konkretyzacja potrzeby dokonania zmiany

•

Konkretyzacja celu i zakresu zmiany

Konkretyzacja celu i zakresu zmiany

– „czy i co oraz

– „czy i co oraz

w jakiej kolejności przebudować, jak przekształcić strukturę

w jakiej kolejności przebudować, jak przekształcić strukturę

organizacji, rodzaj i produkt jej działania, jej zachowania

organizacji, rodzaj i produkt jej działania, jej zachowania

itp.?” (rzeczowy i czasowy zakres zmiany)

itp.?” (rzeczowy i czasowy zakres zmiany)
–

prace diagnostyczne

prace diagnostyczne

–

zdefiniowanie problemu

zdefiniowanie problemu

–

identyfikacja objawów niesprawności

identyfikacja objawów niesprawności

–

opinie ekspertów

opinie ekspertów

–

ocena wyników prac diagnostycznych

ocena wyników prac diagnostycznych

–

diagnoza stanu organizacji gospodarczej

diagnoza stanu organizacji gospodarczej

K.Szelągowska-Rudzka

10

Model cyklu realizacji zmiany

Model cyklu realizacji zmiany

c.d.

c.d.

•

II faza – prace diagnostyczno-projektowe

II faza – prace diagnostyczno-projektowe

- plan realizacji):

- plan realizacji):

•

Wybór metody przeprowadzania zmiany

Wybór metody przeprowadzania zmiany

(np.

(np.

kompleksowej

kompleksowej

(jednorazowe wprowadzenie wszystkich części

(jednorazowe wprowadzenie wszystkich części

zbiorczego projektu zmiany lub

zbiorczego projektu zmiany lub

odcinkowej

odcinkowej

(przeprowadzenie zmiany

(przeprowadzenie zmiany

w wybranym, fragmencie projektu)

w wybranym, fragmencie projektu)

•

Wybór strategii projektowania zmiany

Wybór strategii projektowania zmiany

–

diagnostycznej

diagnostycznej

–

prognostycznej

prognostycznej

•

Preparacja prac projektowych

Preparacja prac projektowych

- przygotowanie warunków

- przygotowanie warunków

oraz informacji

oraz informacji

niezbędnych do sprawnego przebiegu prac

niezbędnych do sprawnego przebiegu prac

projektowych

projektowych

(terminy, zespół projektujący, osoby kierujące i odpowiedzialne,

(terminy, zespół projektujący, osoby kierujące i odpowiedzialne,

koszty prac projektowych, zapewnienie niezbędnych zasobów)

koszty prac projektowych, zapewnienie niezbędnych zasobów)

•

Projektowanie wariantów rozwiązań zmiany

Projektowanie wariantów rozwiązań zmiany

– stworzenie

– stworzenie

planu dojścia organizacji do innego stanu w jej rozwoju, zgodnie

planu dojścia organizacji do innego stanu w jej rozwoju, zgodnie

z projektem jej przebudowy (efekty i koszty)

z projektem jej przebudowy (efekty i koszty)

K.Szelągowska-Rudzka

11

Model cyklu realizacji zmiany

Model cyklu realizacji zmiany

c.d.

c.d.

•

III faza – wprowadzenie wybranego

III faza – wprowadzenie wybranego

projektu zmiany

projektu zmiany

•

Preparacja realizacji wybranego projektu zmian

Preparacja realizacji wybranego projektu zmian

–

przygotowanie zmiany (organizacyjne, kadrowe, techniczne,

przygotowanie zmiany (organizacyjne, kadrowe, techniczne,

finansowe, prawne);

finansowe, prawne);

–

zapoznanie pracowników z projektem zmiany -

zapoznanie pracowników z projektem zmiany -

cel tego

cel tego

etapu – obniżenie potencjalnego poziomu oporów

etapu – obniżenie potencjalnego poziomu oporów

przeciwko zmianom;

przeciwko zmianom;

–

modyfikacja zmiany

modyfikacja zmiany

–

podział zadań

podział zadań

–

podejmowanie decyzji

podejmowanie decyzji

•

Realizacja wybranego wariantu projektu zmian

Realizacja wybranego wariantu projektu zmian

– zgodnie z ustalonym harmonogramem i ustalona metodą

– zgodnie z ustalonym harmonogramem i ustalona metodą

•

Kontrola i ocena wyników zmiany

Kontrola i ocena wyników zmiany

– jaki skutek –

– jaki skutek –

pozytywny czy negatywny i co dalej?

pozytywny czy negatywny i co dalej?