Leki biologiczne

Leki biologiczne

stosowane w

stosowane w

leczeniu RZS

leczeniu RZS

Praca wykonana przez

Praca wykonana przez

Annę Świercz i Magdalenę

Annę Świercz i Magdalenę

Ziętek

Ziętek

Pielęgniarstwo I SUM

Pielęgniarstwo I SUM

Cel terapii lekami

Cel terapii lekami

biologicznymi

biologicznymi

Minimalizacja lub eliminacja klinicznych

Minimalizacja lub eliminacja klinicznych

objawów choroby

objawów choroby

Zatrzymanie lub spowolnienie postępu

Zatrzymanie lub spowolnienie postępu

zmian radiologicznych w stawach

zmian radiologicznych w stawach

Zapobieganie niepełnosprawności

Zapobieganie niepełnosprawności

Przywrócenie prawidłowej lub prawie

Przywrócenie prawidłowej lub prawie

prawidłowej aktywności życiowej i

prawidłowej aktywności życiowej i

zdolności do pracy

zdolności do pracy

Warunkiem zastosowania

Warunkiem zastosowania

leków biologicznych u

leków biologicznych u

chorych na RZS jest

chorych na RZS jest

prawidłowe rozpoznanie

prawidłowe rozpoznanie

choroby oraz stałe

choroby oraz stałe

monitorowanie leczenia z

monitorowanie leczenia z

oceną aktywności choroby i

oceną aktywności choroby i

postępu zmian stawowych.

postępu zmian stawowych.

Leki biologiczne stanowią nową

Leki biologiczne stanowią nową

klasę, do której należą:

klasę, do której należą:

niskocząsteczkowe białka blokujące

niskocząsteczkowe białka blokujące

aktywację limfocytów T

aktywację limfocytów T

monoklonalne przeciwciała przeciwko

monoklonalne przeciwciała przeciwko

limfocytom T

limfocytom T

terapie antycytokinowe nakierowane na

terapie antycytokinowe nakierowane na

cytokininy prozapalne

cytokininy prozapalne

cytokininy przeciwzapalne

cytokininy przeciwzapalne

przeciwciała monoklonalne do białek

przeciwciała monoklonalne do białek

stymulujących limfocyty B

stymulujących limfocyty B

leki blokujące jądrowy czynnik

leki blokujące jądrowy czynnik

transkrypcyjny

transkrypcyjny

inhibitory enzymu konwertującego TNF

inhibitory enzymu konwertującego TNF

cząsteczki blokujące aktywność białek

cząsteczki blokujące aktywność białek

adhezyjnych

adhezyjnych

inhybitory metaloproteinaz

inhybitory metaloproteinaz

przeciwciała monoklonalne przeciw

przeciwciała monoklonalne przeciw

limfocytom B

limfocytom B

Wskazania do stosowania

Wskazania do stosowania

leków biologicznych ( blokerów

leków biologicznych ( blokerów

TNF )

TNF )

Reumatoidalne zapalenie stawów ( RZS )

Reumatoidalne zapalenie stawów ( RZS )

Zesztywniające zapalenie stawów

Zesztywniające zapalenie stawów

kręgosłupa

kręgosłupa

( ZZSK )

( ZZSK )

Łuszczycowe zapalenie stawów ( ŁZS )

Łuszczycowe zapalenie stawów ( ŁZS )

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie

stawów

stawów

( rekombinowany receptor TNFp75 )

( rekombinowany receptor TNFp75 )

Stosowanie leków

Stosowanie leków

biologicznych może łączyć się

biologicznych może łączyć się

z występowaniem objawów

z występowaniem objawów

niepożądanych. Pacjenci

niepożądanych. Pacjenci

powinni być poinformowani o

powinni być poinformowani o

korzyściach wynikających z

korzyściach wynikających z

leczenia oraz o potencjalnym

leczenia oraz o potencjalnym

ryzyku powikłań i w każdym

ryzyku powikłań i w każdym

przypadku powinni wyrazić

przypadku powinni wyrazić

zgodę na leczenie.

zgodę na leczenie.

Działania niepożądane

Działania niepożądane

Poważne i oportunistyczne infekcje

Poważne i oportunistyczne infekcje

-zakażenia bakteryjne, wirusowe,

-zakażenia bakteryjne, wirusowe,

grzybicze

grzybicze

-infekcje górnych dróg oddechowych

-infekcje górnych dróg oddechowych

( o przebiegu raczej łagodnym )

( o przebiegu raczej łagodnym )

-zakażenie gruźlicą ( głównie postać

-zakażenie gruźlicą ( głównie postać

pozapłucna, węzłowa, rozsiana ).

pozapłucna, węzłowa, rozsiana ).

Występuje

Występuje

oporność na leczenie przeciwprątkowe.

oporność na leczenie przeciwprątkowe.

Działania niepożądane-cd.

Działania niepożądane-cd.

Choroby neurologiczne ( występują rzadko ):

Choroby neurologiczne ( występują rzadko ):

- zespół demielinizacyjny

- zespół demielinizacyjny

- zapalenie nerwu wzrokowego

- zapalenie nerwu wzrokowego

Objawy neurologiczne obserwowan u chorych

Objawy neurologiczne obserwowan u chorych

leczonych blokerami TNF to:

leczonych blokerami TNF to:

•

•

Parestezje

Parestezje

•

•

Zaburzenia widzenia

Zaburzenia widzenia

•

•

Niedowłady

Niedowłady

•

•

Zaburzenia chodu

Zaburzenia chodu

•

•

Zaburzenia świadomości

Zaburzenia świadomości

Działania niepożądane-cd.

Działania niepożądane-cd.

Powikłania hematologiczne:

Powikłania hematologiczne:

-zespoły limfoproliferacyjne

-zespoły limfoproliferacyjne

-cytopenia

-cytopenia

-anemia aplastyczna

-anemia aplastyczna

-supresja szpiku

-supresja szpiku

Chłoniaki

Chłoniaki

Objawy ze strony układu sercowo-

Objawy ze strony układu sercowo-

naczyniowego ( choroba niedokrwienna

naczyniowego ( choroba niedokrwienna

serca )

serca )

Przeciwwskazania do

Przeciwwskazania do

stosowania leków

stosowania leków

biologicznych

biologicznych

Zakażenie wirusem HBS

Zakażenie wirusem HBS

Zakażenie wirusem HCV

Zakażenie wirusem HCV

Zakażenie wirusem HIV

Zakażenie wirusem HIV

Zespół demielinizacyjny

Zespół demielinizacyjny

Zapalenie nerwu wzrokowego

Zapalenie nerwu wzrokowego

Niewydolność krążenia III i IV klasy

Niewydolność krążenia III i IV klasy

NYHA

NYHA

Przykłady leków o działaniu

Przykłady leków o działaniu

neutralizującym TNF ( blokery

neutralizującym TNF ( blokery

TNF)

TNF)

INFLIXIMAB

INFLIXIMAB

ETANERCEPT

ETANERCEPT

ADALIMUMAB

ADALIMUMAB

ADALIMUMAB

ADALIMUMAB

Jest całkowicie humanizowanym

Jest całkowicie humanizowanym

monoklonalnym

monoklonalnym

przeciwciałem anty-TNF klasy IgG1 o

przeciwciałem anty-TNF klasy IgG1 o

budowie

budowie

identycznej z naturalnymi ludzkimi

identycznej z naturalnymi ludzkimi

przeciwciałami,

przeciwciałami,

co warunkuje jego małą immunogenność.

co warunkuje jego małą immunogenność.

INFLIXIMAB

INFLIXIMAB

Jest chimeryzowanym mysio-ludzkim

Jest chimeryzowanym mysio-ludzkim

monoklonalnym przeciwciałem klasy

monoklonalnym przeciwciałem klasy

IgG1

IgG1

przeciw TNF.

przeciw TNF.

ETANERCEPT

ETANERCEPT

Jest białkiem fuzyjnym, składającym się z

Jest białkiem fuzyjnym, składającym się z

pozakomórkowej części ludzkiego receptora

pozakomórkowej części ludzkiego receptora

TNFp75 powiązanej z częścią Fc ludzkiej

TNFp75 powiązanej z częścią Fc ludzkiej

IgG1.

IgG1.

Chory, który jest leczony lekami biologicznymi ,

Chory, który jest leczony lekami biologicznymi ,

powinien być pod stałą kontrolą reumatologa, który

powinien być pod stałą kontrolą reumatologa, który

kontroluje leczenie i przeprowadza okresową

kontroluje leczenie i przeprowadza okresową

ocenę aktywności choroby i postępu zmian. Jeśli

ocenę aktywności choroby i postępu zmian. Jeśli

zastosowana terapia lekami modyfikującymi

zastosowana terapia lekami modyfikującymi

przebieg choroby daje zadowalające rezultaty,

przebieg choroby daje zadowalające rezultaty,

dawkę leku można zmniejszyć i stosować go w

dawkę leku można zmniejszyć i stosować go w

celu zapobiegania nawrotom.

celu zapobiegania nawrotom.

LITERATURA

LITERATURA

Indeks leków medycyny praktycznej 2007

Indeks leków medycyny praktycznej 2007

Standardy Medyczne 2005,1

Standardy Medyczne 2005,1

art. pt. „Reumatoidalne zapalenie stawów”

art. pt. „Reumatoidalne zapalenie stawów”

prof. dr hab. Anna Filipowicz-Sosnowska

prof. dr hab. Anna Filipowicz-Sosnowska

dr n. med. Ewa Stanisławska-Biernat

dr n. med. Ewa Stanisławska-Biernat

dr n. med. Anna Zubrzycka-Sienkiewicz

dr n. med. Anna Zubrzycka-Sienkiewicz

Standardy Medyczne 2005,5

Standardy Medyczne 2005,5

art. pt. „Antagoniści TNF-

art. pt. „Antagoniści TNF-

α

α

i IL-1 w leczeniu

i IL-1 w leczeniu

chorób reumatycznych”

chorób reumatycznych”

prof. dr hab. Anna Filipowicz-Sosnowska

prof. dr hab. Anna Filipowicz-Sosnowska

prof. dr hab. med. E. Reicher

prof. dr hab. med. E. Reicher

LITERATURA

LITERATURA

Reumatologia 2007; 45/1

Reumatologia 2007; 45/1

art. pt. „Skuteczność i bezpieczeństwo

art. pt. „Skuteczność i bezpieczeństwo

inhibitorów TNF- wyniki długotrwałych

inhibitorów TNF- wyniki długotrwałych

badań obserwacyjnych”

badań obserwacyjnych”

Anna Filipowicz-Sosnowska

Anna Filipowicz-Sosnowska

Brygida Kwiatkowska

Brygida Kwiatkowska

Dziękujemy za uwagę

Dziękujemy za uwagę



