Nowotwory nabłonkowe
jajnika
Nowicka Anna
Nowotwory nabłonkowe
jajnika
Nowicka Anna
Podział
Łagodne (bez atypii, baz naciekania
podścieliska): gruczolakotorbielak
(cystadenoma)
Nowotwory o graniczonej złośliwości
(wzrost z cechami atypii, bez nacieku
podścieliska) inaczej nazywany
nowotworem torbielowatym o granicznej
złośliwości
Nowotwory złośliwe (inwazja podścieliska)
Podział
Surowiczy
Śluzowy
Endometrialny
Włókniakogruczolakotorbielak
Guz Brennera
Jasnokomórkowy
Objawy, przebieg kliniczny
Niecharakterystyczne
Gdy guz osiąga znaczne rozmiary
Dolegliwości uciskowe w postaci
objawów dysurycznych
Zaparcia, wzdęcia
Uczuci pełności w brzuchu, ból
podbrzusza
Wodobrzusze
Przebieg kliniczny
Rozsiew w otrzewnej aż do okolicy
podprzeponowej
Również drogą chłonną – węzły
chłonne miednicy mniejszej,
okołoaortalnych, pachwinowych,
śródpiersia, nadobojczykowych
Przerzuty drogą naczyń
krwionośnych rzadko
Diagnostyka
Badania ginekologiczne dwuręczne
Ultrasonografia brzuszna i przezpochwowa
TK i RM
W przypadku wodobrzusza – punkcja
jamy otrzewnowej
Diagnostyczna laparoskopia – nie ma cech
guza, ale CA-125 podwyższone
Badanie markerów CA-125 (80% chorych)
Wskaźniki prognostyczne
stadium zaawansowania procesu
nowotworowego
typ histologiczny nowotworu
stopień dojrzałości
wiek i stan ogólny chorej
Czynniki ryzyka
Bezpłodność
Występowanie rodzinne
Nieródki
Mutacja BRCA 1 i 2
Ekspresja ERBB2 i K-RAS
Mutacja TP 53
Doustne środki antykoncepcyjne
zmniejszają ryzyko!!!
Nowotwory surowicze
Najczęstsze (30-40rż)
Mogą być lite, przeważnie
torbielowate – cystadenomata lub
cystadenocarcinoma.
Łagodne (60%), o niskim potencjale
złośliwości(15%), złośliwe(25%)
60% wszystkich złośliwych
nowotworów jajnika
Nowotwory surowicze - morfologia
Małe 5-10 cm średnicy, czasem guzy kuliste
bądź jajowate 30-40cm
Około 25% łagodnych rozwija się obustronnie
Powierzchnia jest gładka i błyszcząca
(łagodne)
Zbudowany z pojedynczej przestrzeni
torbielowatej lub z licznymi przegrodami
tworzącymi wielotorbielowaty guz
Wypełnione surowiczym płynem (czasem
domieszka śluzu)
Do światła torbieli wystają polipowate lub
brodawkowate wyrośla,(wyraźniej zaznaczone
w postaciach złośliwych)
Nowotwory surowicze - morfologia
Postać łagodna:
Wyściółka torbieli zb. z 1-
warstwowego, niskiego, cylindrycznego
nabłonka o jasnej cytoplaźmie
Posiadają rzęski, częściowo
wierzchołkowe objawy sekrecji
Ciałka piaszczakowate (psammoma
bodies) występują na szczycie
brodawek
Nowotwory surowicze - morfologia
Postać o granicznym lub niskim potencjale
złośliwości
Anaplazja nabłonka
Torebka matowa, nierówna
Nieznaczna inwazyjność podścieliska
Zdolność do rozsiewu w otrzewnej, typowo
implanty nowotworowe są „nieinwazyjne”
Znaczne rozbudowanie struktur
brodawkowatych
Nowotwory surowicze - morfologia
Postać złośliwa:
Anaplazja komórek wyścielających
Inwazja podścieliska
Brodawkowate formacje są
rozbudowane i wielowarstwowe z
inwazją szypuły łącznotkankowej
przez gniazda lub pasma kom.
nowotworowych
Rokowanie
Determinuje natura implantów
otrzewnowych jeśli takowe występują
(n. graniczne)
Jeśli nowotwór zdecydowanie złośliwy
ale ograniczony do jajnika 70% 5 letnie
przeżycie
Guzy o ograniczonej złośliwości 100%
Przy naciekaniu torebki 10letnie
przeżycie 13%
Guzy graniczne z naciekiem torebki 80%
Nowotwory śluzowe
Analogi guzów surowiczych, ich
nabłonek zawiera komórki produkujące
śluz (podobne do komórek szyjki
macicy)
10% nowotworów
jajnika(80%łagodne,10%graniczona
złośliwość, 10% złośliwe-
cystadenocarcinoma)
Nowotwory śluzowe - morfologia
5% łagodnych i 20% złośliwych jest obustronna
Śluzowa treść torbieli
Większe rozmiary i wielokomorowa budowa
Bradawkowate wyrośla – rzadko
Brak ciał piaszczakowaych
Wyraz złośliwości: liczne brodawki, nacieki
surowicówki, lita struktura
Pęknięcie – powstanie depozytów śluzowych w
otrzewnej (pseudomyxoma peritonei)
Nowotwory śluzowe - morfologia
Nie są wrażliwe na napromieniowanie
Podział w zależności od komórek
produkujących śluz:
1)
Zbudowane z nabłonka typu
wewnątrzszyjkowego i jelitowego
2)
Nowotwory o niskiej złośliwości i raki
3)
Śluzowy torielakogruczolak
mullerianowskim, któremu
towarzyszą torbiele endometrialne
Nowotwory endometrialne
Lite bądź torbielowate utkanie
Drugi co do częstości nowotworów jajnika
Czasem jest to struktura wyrastająca ze
ściany torbieli endometrialnej wypełnionej
treścią o barwie płynnej czekolady
Cewkowate gruczoły obecne w granicach
przestrzeni torbielowatej
Zwykle są złośliwe
Obustronnie 30%
15-30% pacjentek towarzyszy rak
endometrium
Torbielakogruczolakowłókniak
(cystadenofibroma)
Wariant surowiczego
torbielakogruczolaka, w którym
bardziej przeważa proliferacja
włóknistego podścieliska nad
elementami nabłonkowymi.
Mały, wieloogniskowy
Pojedyncze, nierozgałęzione
wyrośla brodawkowate
Zezłośliwienie rzadko
Guz Brennera
Rzadki, lity, jednostronny
Oprócz składnika nabłonkowego jest
tkanka włóknista
Obfite podścielisko z gniazdami nabłonka
przypominającego wyglądem nabłonek
przejściowy dróg moczowych
Czasem gniazda torbielowate, wyścielone
cylindrycznymi komórkami produkującymi
śluz
Otorebkowane, o gładkiej powierzchni,
Na przekroju biało-szare, do 20 cm
Guz Brennera
Wywodzi się z nabłonka
powierzchniowego jajnika lub z
uroepitelium zaplątanego w
grzebienie płciowe
Rzadziej formują guzki w ścianie
torbielaków śluzowych
Większość łagodnych, ale opisano
postacie graniczne i złośliwe!
Dziękuje za uwagę