Nowotwory nabłonkowe

jajnika

Nowicka Anna

Podział



Łagodne (bez atypii, baz naciekania

podścieliska): gruczolakotorbielak

(cystadenoma)



Nowotwory o graniczonej złośliwości

(wzrost z cechami atypii, bez nacieku

podścieliska) inaczej nazywany

nowotworem torbielowatym o granicznej

złośliwości



Nowotwory złośliwe (inwazja podścieliska)

Podział



Surowiczy



Śluzowy



Endometrialny



Włókniakogruczolakotorbielak



Guz Brennera



Jasnokomórkowy

Objawy, przebieg kliniczny



Niecharakterystyczne



Gdy guz osiąga znaczne rozmiary



Dolegliwości uciskowe w postaci

objawów dysurycznych



Zaparcia, wzdęcia



Uczuci pełności w brzuchu, ból

podbrzusza



Wodobrzusze

Przebieg kliniczny



Rozsiew w otrzewnej aż do okolicy

podprzeponowej



Również drogą chłonną – węzły

chłonne miednicy mniejszej,

okołoaortalnych, pachwinowych,

śródpiersia, nadobojczykowych



Przerzuty drogą naczyń

krwionośnych rzadko

Diagnostyka



Badania ginekologiczne dwuręczne



Ultrasonografia brzuszna i przezpochwowa



TK i RM



W przypadku wodobrzusza – punkcja
jamy otrzewnowej



Diagnostyczna laparoskopia – nie ma cech
guza, ale CA-125 podwyższone



Badanie markerów CA-125 (80% chorych)

Wskaźniki prognostyczne



stadium zaawansowania procesu
nowotworowego



typ histologiczny nowotworu



stopień dojrzałości



wiek i stan ogólny chorej

Czynniki ryzyka



Bezpłodność



Występowanie rodzinne



Nieródki



Mutacja BRCA 1 i 2



Ekspresja ERBB2 i K-RAS



Mutacja TP 53



Doustne środki antykoncepcyjne
zmniejszają ryzyko!!!

Nowotwory surowicze



Najczęstsze (30-40rż)



Mogą być lite, przeważnie
torbielowate – cystadenomata lub
cystadenocarcinoma.



Łagodne (60%), o niskim potencjale
złośliwości(15%), złośliwe(25%)



60% wszystkich złośliwych
nowotworów jajnika

Nowotwory surowicze - morfologia



Małe 5-10 cm średnicy, czasem guzy kuliste

bądź jajowate 30-40cm



Około 25% łagodnych rozwija się obustronnie



Powierzchnia jest gładka i błyszcząca

(łagodne)



Zbudowany z pojedynczej przestrzeni

torbielowatej lub z licznymi przegrodami

tworzącymi wielotorbielowaty guz



Wypełnione surowiczym płynem (czasem

domieszka śluzu)



Do światła torbieli wystają polipowate lub

brodawkowate wyrośla,(wyraźniej zaznaczone

w postaciach złośliwych)

Nowotwory surowicze - morfologia



Postać łagodna:



Wyściółka torbieli zb. z 1-

warstwowego, niskiego, cylindrycznego

nabłonka o jasnej cytoplaźmie



Posiadają rzęski, częściowo

wierzchołkowe objawy sekrecji



Ciałka piaszczakowate (psammoma

bodies) występują na szczycie

brodawek

Nowotwory surowicze - morfologia



Postać o granicznym lub niskim potencjale
złośliwości



Anaplazja nabłonka



Torebka matowa, nierówna



Nieznaczna inwazyjność podścieliska



Zdolność do rozsiewu w otrzewnej, typowo
implanty nowotworowe są „nieinwazyjne”



Znaczne rozbudowanie struktur
brodawkowatych

Nowotwory surowicze - morfologia



Postać złośliwa:



Anaplazja komórek wyścielających



Inwazja podścieliska



Brodawkowate formacje są

rozbudowane i wielowarstwowe z

inwazją szypuły łącznotkankowej

przez gniazda lub pasma kom.

nowotworowych

Rokowanie



Determinuje natura implantów

otrzewnowych jeśli takowe występują

(n. graniczne)



Jeśli nowotwór zdecydowanie złośliwy

ale ograniczony do jajnika 70% 5 letnie

przeżycie



Guzy o ograniczonej złośliwości 100%



Przy naciekaniu torebki 10letnie

przeżycie 13%



Guzy graniczne z naciekiem torebki 80%

Nowotwory śluzowe



Analogi guzów surowiczych, ich
nabłonek zawiera komórki produkujące
śluz (podobne do komórek szyjki
macicy)



10% nowotworów
jajnika(80%łagodne,10%graniczona
złośliwość, 10% złośliwe-
cystadenocarcinoma)

Nowotwory śluzowe - morfologia



5% łagodnych i 20% złośliwych jest obustronna



Śluzowa treść torbieli



Większe rozmiary i wielokomorowa budowa



Bradawkowate wyrośla – rzadko



Brak ciał piaszczakowaych



Wyraz złośliwości: liczne brodawki, nacieki
surowicówki, lita struktura



Pęknięcie – powstanie depozytów śluzowych w
otrzewnej (pseudomyxoma peritonei)

Nowotwory śluzowe - morfologia



Nie są wrażliwe na napromieniowanie



Podział w zależności od komórek

produkujących śluz:

1)

Zbudowane z nabłonka typu

wewnątrzszyjkowego i jelitowego

2)

Nowotwory o niskiej złośliwości i raki

3)

Śluzowy torielakogruczolak

mullerianowskim, któremu

towarzyszą torbiele endometrialne

Nowotwory endometrialne



Lite bądź torbielowate utkanie



Drugi co do częstości nowotworów jajnika



Czasem jest to struktura wyrastająca ze

ściany torbieli endometrialnej wypełnionej

treścią o barwie płynnej czekolady



Cewkowate gruczoły obecne w granicach

przestrzeni torbielowatej



Zwykle są złośliwe



Obustronnie 30%



15-30% pacjentek towarzyszy rak

endometrium

Torbielakogruczolakowłókniak
(cystadenofibroma)



Wariant surowiczego

torbielakogruczolaka, w którym

bardziej przeważa proliferacja

włóknistego podścieliska nad

elementami nabłonkowymi.



Mały, wieloogniskowy



Pojedyncze, nierozgałęzione

wyrośla brodawkowate



Zezłośliwienie rzadko

Guz Brennera



Rzadki, lity, jednostronny



Oprócz składnika nabłonkowego jest

tkanka włóknista



Obfite podścielisko z gniazdami nabłonka

przypominającego wyglądem nabłonek

przejściowy dróg moczowych



Czasem gniazda torbielowate, wyścielone

cylindrycznymi komórkami produkującymi

śluz



Otorebkowane, o gładkiej powierzchni,



Na przekroju biało-szare, do 20 cm

Guz Brennera



Wywodzi się z nabłonka

powierzchniowego jajnika lub z

uroepitelium zaplątanego w

grzebienie płciowe



Rzadziej formują guzki w ścianie

torbielaków śluzowych



Większość łagodnych, ale opisano

postacie graniczne i złośliwe!

Dziękuje za uwagę 