Podstawy onkologii
Podstawy onkologii
Dr n. med. Jacek Pytel
Dr n. med. Jacek Pytel
Dr Robert Gruda
Dr Robert Gruda
Klinika Chirurgii Ogólnej i Torakochirurgii
Szpitala Klinicznego nr.2 im.WAM
Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Kierownik: prof..dr hab.med. Marian
Brocki
Onkologia
Onkologia
nauka zajmująca się badaniem istoty
nauka zajmująca się badaniem istoty
nowotworów, przyczyn ich
nowotworów, przyczyn ich
powstawania i rozwoju, leczeniem oraz
powstawania i rozwoju, leczeniem oraz
poszukiwaniem metod leczniczych
poszukiwaniem metod leczniczych
stanowi dziedzinę wielodyscyplinarną,
stanowi dziedzinę wielodyscyplinarną,
wymaga działań zespołowych, zarówno
wymaga działań zespołowych, zarówno
w diagnostyce, terapii, badaniach i
w diagnostyce, terapii, badaniach i
nauczaniu
nauczaniu
Nowotwór
Nowotwór
niekontrolowany, ciągły rozrost
niekontrolowany, ciągły rozrost
komórek organizmu wywodzących się
komórek organizmu wywodzących się
z
z
prawidłowych tkanek. Proces nazywa
prawidłowych tkanek. Proces nazywa
się nowotworzeniem lub
się nowotworzeniem lub
karcynogenezą
karcynogenezą
Nowotwór
Nowotwór
•
Łagodny – długotrwały wzrost i
Łagodny – długotrwały wzrost i
zwiększenie masy guza, nie niszczy
zwiększenie masy guza, nie niszczy
otaczających tkanek, może
otaczających tkanek, może
powodować ucisk sąsiednich
powodować ucisk sąsiednich
narządów (np. tłuszczak)
narządów (np. tłuszczak)
Nowotwór
Nowotwór
•
Złośliwy – szybki wzrost, nacieka
Złośliwy – szybki wzrost, nacieka
otaczające tkanki i je niszczy,
otaczające tkanki i je niszczy,
rozprzestrzenia się w ustroju drogą
rozprzestrzenia się w ustroju drogą
naczyń chłonnych i krwionośnych
naczyń chłonnych i krwionośnych
tworząc przerzuty, doprowadza do
tworząc przerzuty, doprowadza do
śmierci organizmu
śmierci organizmu
Nowotwory złośliwe
Nowotwory złośliwe
•
Rak (carcinoma) – nowotwór
Rak (carcinoma) – nowotwór
wywodzący się z tkanki nabłonkowej,
wywodzący się z tkanki nabłonkowej,
głównie szerzący się drogą naczyń
głównie szerzący się drogą naczyń
chłonnych
chłonnych
•
Mięsak (sarcoma) – nowotwór
Mięsak (sarcoma) – nowotwór
wywodzący się z tkanki
wywodzący się z tkanki
mezenchymalnej, głównie szerzący
mezenchymalnej, głównie szerzący
się drogą naczyń krwionośnych
się drogą naczyń krwionośnych
Nowotwory - Historia
Nowotwory - Historia
Starożytny Egipt wzmianki o nowotworach
Starożytny Egipt wzmianki o nowotworach
Hipokrates (ok. 460-377p.n.e) nazwał
Hipokrates (ok. 460-377p.n.e) nazwał
nowotwór rakiem – carcinoma-
nowotwór rakiem – carcinoma-
porównując
porównując
przekrój guza sutka z rakiem
przekrój guza sutka z rakiem
Leczono nowotwory wypalaniem i
Leczono nowotwory wypalaniem i
wycinaniem
wycinaniem
Nowotwory - Historia
Nowotwory - Historia
Rozwój chirurgii, w tym chirurgii
Rozwój chirurgii, w tym chirurgii
nowotworów możliwy dzięki
nowotworów możliwy dzięki
znalezieniu
znalezieniu
środków znieczulających poł. XIX i
środków znieczulających poł. XIX i
wprowadzeniu zasad aseptyki i
wprowadzeniu zasad aseptyki i
antyseptyki
antyseptyki
Nowotwory historia
Nowotwory historia
Koniec XIX w i początek XX
Koniec XIX w i początek XX
wypracowano metodę chirurgicznego
wypracowano metodę chirurgicznego
usuwania ogniska pierwotnego wraz
usuwania ogniska pierwotnego wraz
z węzłami chłonnymi (tzw. operacje
z węzłami chłonnymi (tzw. operacje
en block) co stanowi istotę
en block) co stanowi istotę
współczesnego leczenia
współczesnego leczenia
chirurgicznego nowotworów.
chirurgicznego nowotworów.
Nowotwory historia
Nowotwory historia
Lata dwudzieste XX wieku
Lata dwudzieste XX wieku
zastosowano energię promienistą do
zastosowano energię promienistą do
leczenia nowotworów (promienie
leczenia nowotworów (promienie
rentgenowskie, rad)
rentgenowskie, rad)
Lata czterdzieste XX wieku
Lata czterdzieste XX wieku
zastosowano pierwsze leki
zastosowano pierwsze leki
chemiczne do leczenia nowotworów
chemiczne do leczenia nowotworów
Nowotwory biologia
Nowotwory biologia
Nowotwór - swoista choroba genetyczna,
Nowotwór - swoista choroba genetyczna,
charakteryzująca się kumulacją licznych
charakteryzująca się kumulacją licznych
mutacji somatycznych w populacji
mutacji somatycznych w populacji
komórek przechodzących transformację
komórek przechodzących transformację
nowotworową. Z powstaniem
nowotworową. Z powstaniem
nowotworu i jego progresją związane są
nowotworu i jego progresją związane są
różne zmiany genetyczne np.
różne zmiany genetyczne np.
amplifikacja genu, delecja, insercja itp
amplifikacja genu, delecja, insercja itp
Nowotwory biologia
Nowotwory biologia
Wypadkową tych zmian jest aktywacja
Wypadkową tych zmian jest aktywacja
proliferacji lub utrata kontroli nad
proliferacji lub utrata kontroli nad
proliferacją oraz różnicowaniem się
proliferacją oraz różnicowaniem się
komórek. Zaistnienie 3-8 następujących
komórek. Zaistnienie 3-8 następujących
kolejno po sobie mutacji może powodować
kolejno po sobie mutacji może powodować
powstanie nowotworu. Zmiany w materiale
powstanie nowotworu. Zmiany w materiale
genetycznym są następstwem predyspozycji
genetycznym są następstwem predyspozycji
genetycznych oraz działania czynników
genetycznych oraz działania czynników
środowiskowych (karcynogenów)
środowiskowych (karcynogenów)
Nowotwory biologia
Nowotwory biologia
Karcynogeny
Karcynogeny
-
Czynniki fizyczne (np. promieniowanie
Czynniki fizyczne (np. promieniowanie
jonizujące lub ultrafioletowe)
jonizujące lub ultrafioletowe)
-
Czynniki chemiczne (np. benzen,
Czynniki chemiczne (np. benzen,
chlorek winylu)
chlorek winylu)
-
Czynniki biologiczne (np. wirusy i
Czynniki biologiczne (np. wirusy i
niektóre toksyny bakteryjne)
niektóre toksyny bakteryjne)
Nowotwory biologia
Nowotwory biologia
Nowotworzenie (karcynogeneza) proces
Nowotworzenie (karcynogeneza) proces
wieloetapowy, rozpoczęty od jednej komórki,
wieloetapowy, rozpoczęty od jednej komórki,
która w następnych etapach w konsekwencji
która w następnych etapach w konsekwencji
kolejnych mutacji tworzy dominującą populację,
kolejnych mutacji tworzy dominującą populację,
eliminując inne zdrowe komórki
eliminując inne zdrowe komórki
W procesie karcynogenezy uczestniczą trzy
W procesie karcynogenezy uczestniczą trzy
rodzaje genów ulegającym mutacjom:
rodzaje genów ulegającym mutacjom:
onkogeny, geny supresorowe i geny
onkogeny, geny supresorowe i geny
odpowiedzialne za apoptozę
odpowiedzialne za apoptozę
( programową śmierć komórki)
( programową śmierć komórki)
Nowotwory biologia
Nowotwory biologia
Onkogeny są genami powstałymi w
Onkogeny są genami powstałymi w
wyniku strukturalnych zmian będących
wyniku strukturalnych zmian będących
efektem mutacji tzw. protoonkogenów –
efektem mutacji tzw. protoonkogenów –
genów występujących w każdej komórce
genów występujących w każdej komórce
związanych z regulacją podstawowych
związanych z regulacją podstawowych
funkcji komórki, takich jak cykl
funkcji komórki, takich jak cykl
komórkowy i różnicowanie się komórek.
komórkowy i różnicowanie się komórek.
Onkogeny kodują białka, które
Onkogeny kodują białka, które
przenoszą różne informacje w komórce
przenoszą różne informacje w komórce
Nowotwory biologia
Nowotwory biologia
Geny supresorowe (antyonkogeny)
Geny supresorowe (antyonkogeny)
kontrolują etapy cyklu komórkowego,
kontrolują etapy cyklu komórkowego,
wzrost i różnicowanie się komórek.
wzrost i różnicowanie się komórek.
Komórki pozbawione ich działania
Komórki pozbawione ich działania
mogą rozmnażać się w sposób
mogą rozmnażać się w sposób
niekontrolowany
niekontrolowany
Nowotwory biologia
Nowotwory biologia
Geny odpowiedzialne za apoptozę –
Geny odpowiedzialne za apoptozę –
(indukują lub hamują proces śmierci
(indukują lub hamują proces śmierci
komórki). Odpowiadają za
komórki). Odpowiadają za
utrzymanie równowagi komórkowej
utrzymanie równowagi komórkowej
zarówno w tkance prawidłowej, jak i
zarówno w tkance prawidłowej, jak i
nowotworowej
nowotworowej
Nowotwory biologia
Nowotwory biologia
Do powstania nowotworu dochodzi w
Do powstania nowotworu dochodzi w
wyniku aktywacji kilku onkogenów i
wyniku aktywacji kilku onkogenów i
utraty funkcji więcej niż jednego
utraty funkcji więcej niż jednego
genu supresorowego, co uwidacznia
genu supresorowego, co uwidacznia
się w zmianach fenotypu na
się w zmianach fenotypu na
poszczególnych etapach rozwoju ( od
poszczególnych etapach rozwoju ( od
zmian przednowotworowych do
zmian przednowotworowych do
nowotworów)
nowotworów)
Nowotwory biologia
Nowotwory biologia
Proces nowotworzenia składa się z
Proces nowotworzenia składa się z
wielu etapów:
wielu etapów:
-
inicjacja (uwarunkowana wrodzonymi
inicjacja (uwarunkowana wrodzonymi
lub nabytymi zmianami w materiale
lub nabytymi zmianami w materiale
genetycznym)
genetycznym)
-
promocja
promocja
-
progresja
progresja
Nowotwory biologia
Nowotwory biologia
Inicjacja trwa od kilku do kilkudziesięciu
Inicjacja trwa od kilku do kilkudziesięciu
lat,
lat,
etapy promocji i progresji są krótsze
etapy promocji i progresji są krótsze
(zwykle nie trwają dłużej niż kilka lat). W
(zwykle nie trwają dłużej niż kilka lat). W
ich konsekwencji dochodzi do pełnego
ich konsekwencji dochodzi do pełnego
rozwoju nowotworu złośliwego. W fazie
rozwoju nowotworu złośliwego. W fazie
promocji nowotwór uzyskuje zdolność
promocji nowotwór uzyskuje zdolność
migracji, a w okresie progresji
migracji, a w okresie progresji
przerzutowania
przerzutowania
Nowotwory biologia
Nowotwory biologia
Nowotwór lity nie może osiągnąć rozmiarów
Nowotwór lity nie może osiągnąć rozmiarów
przekraczających 1-2 mm, jeżeli nie dojdzie
przekraczających 1-2 mm, jeżeli nie dojdzie
do wytworzenia naczyń. Naczynia krwionośne
do wytworzenia naczyń. Naczynia krwionośne
wnikają do guza z otocznia. Naczynia
wnikają do guza z otocznia. Naczynia
wnikające do guza umożliwiają dostarczania
wnikające do guza umożliwiają dostarczania
tlenu i produktów odżywczych i wydalanie
tlenu i produktów odżywczych i wydalanie
produktów przemiany materii, z drugiej
produktów przemiany materii, z drugiej
kontakt z naczyniami krwionośnymi jest
kontakt z naczyniami krwionośnymi jest
konieczny do powstawania przerzutów
konieczny do powstawania przerzutów
odległych
odległych
Nowotwory biologia
Nowotwory biologia
Proces rozsiewu nowotworowego
Proces rozsiewu nowotworowego
można podzielić na dwa podstawowe
można podzielić na dwa podstawowe
etapy: naciekanie podścieliska
etapy: naciekanie podścieliska
pozakomórkowego oraz rozsiew
pozakomórkowego oraz rozsiew
komórek drogą naczyń i ich
komórek drogą naczyń i ich
zagnieżdżanie się w nowych
zagnieżdżanie się w nowych
miejscach
miejscach
Nowotwory epidemiologia
Nowotwory epidemiologia
Nowotwory – druga co do częstości
Nowotwory – druga co do częstości
przyczyna zgonów,
przyczyna zgonów,
Nowotwory epidemiologia
Nowotwory epidemiologia
Polska populacja cechuje się jedną z
Polska populacja cechuje się jedną z
największych na świecie częstością
największych na świecie częstością
występowania nowotworów złośliwych u
występowania nowotworów złośliwych u
osób w średnim wieku. W krajach
osób w średnim wieku. W krajach
rozwiniętych nowotwory złośliwe dotyczą
rozwiniętych nowotwory złośliwe dotyczą
głównie populacji po 65 r. życia. W Polsce
głównie populacji po 65 r. życia. W Polsce
nadal jednak do 45% zgonów z powodu
nadal jednak do 45% zgonów z powodu
nowotworów u mężczyzn i niemal 40% u
nowotworów u mężczyzn i niemal 40% u
kobiet dochodzi przed 65 rokiem życia.
kobiet dochodzi przed 65 rokiem życia.
Nowotwory epidemiologia
Nowotwory epidemiologia
Od początku lat 60. XX wieku liczba zgonów z
Od początku lat 60. XX wieku liczba zgonów z
powodu nowotworów złośliwych
powodu nowotworów złośliwych
systematycznie się zwiększa, przy czym do
systematycznie się zwiększa, przy czym do
1965 roku liczba zgonów kobiet była większa
1965 roku liczba zgonów kobiet była większa
niż mężczyzn – w 1963 roku zmarło ok.. 17
niż mężczyzn – w 1963 roku zmarło ok.. 17
000 mężczyzn i 17 500 kobiet – a od połowy
000 mężczyzn i 17 500 kobiet – a od połowy
lat 60. różnica ta powiększa się stale na
lat 60. różnica ta powiększa się stale na
niekorzyść mężczyzn. W 1999 roku zmarło z
niekorzyść mężczyzn. W 1999 roku zmarło z
powodu nowotworów 46 831 mężczyzn i 34
powodu nowotworów 46 831 mężczyzn i 34
598 kobiet.
598 kobiet.
Nowotwory epidemiologia
Nowotwory epidemiologia
Nowotwory epidemiologia
Nowotwory epidemiologia
W 1999 roku najczęstszą przyczyną
W 1999 roku najczęstszą przyczyną
zgonów mężczyzn były nowotwory
zgonów mężczyzn były nowotwory
złośliwe płuca (33% wszystkich zgonów
złośliwe płuca (33% wszystkich zgonów
nowotworowych, przy czym nowotwory
nowotworowych, przy czym nowotwory
złośliwe całego układu oddechowego
złośliwe całego układu oddechowego
stanowiły niemal 41% zgonów).
stanowiły niemal 41% zgonów).
Następne miejsca zajmowały nowotwory
Następne miejsca zajmowały nowotwory
jelita grubego (8,8%), żołądka (8,3%) i
jelita grubego (8,8%), żołądka (8,3%) i
gruczołu krokowego (6,2%)
gruczołu krokowego (6,2%)
Nowotwory epidemiologia
Nowotwory epidemiologia
Nowotwory epidemiologia
Nowotwory epidemiologia
W populacji kobiet w ciągu ostatnich 5 lat
W populacji kobiet w ciągu ostatnich 5 lat
doszło do istotnej zmiany częstości
doszło do istotnej zmiany częstości
występowania nowotworów złośliwych. W
występowania nowotworów złośliwych. W
1994 roku nowotwory płuca wyprzedziły
1994 roku nowotwory płuca wyprzedziły
nowotwory jelita grubego, a w 1995 roku
nowotwory jelita grubego, a w 1995 roku
również nowotwory macicy i od tego czasu
również nowotwory macicy i od tego czasu
są drugą przyczyną zgonów po nowotworach
są drugą przyczyną zgonów po nowotworach
sutka (odpowiednio 10,5% i 13,1%). Kolejne
sutka (odpowiednio 10,5% i 13,1%). Kolejne
miejsca zajmują nowotwory jelita grubego,
miejsca zajmują nowotwory jelita grubego,
jajnika, szyjki macicy oraz żołądka
jajnika, szyjki macicy oraz żołądka
Nowotwory epidemiologia
Nowotwory epidemiologia
Nowotwory tytoniozależne –
Nowotwory tytoniozależne –
nowotwory złośliwe wargi, jamy
nowotwory złośliwe wargi, jamy
ustnej, gardła, krtani, przełyku,
ustnej, gardła, krtani, przełyku,
płuca, pęcherza moczowego, trzustki
płuca, pęcherza moczowego, trzustki
i nerki.
i nerki.
Nowotwory - objawy
Nowotwory - objawy
Objawy klasyczne
Objawy klasyczne
1.
1.
Guz – najczęściej niebolesny
Guz – najczęściej niebolesny
2.
2.
Długotrwałe, niegojące się
Długotrwałe, niegojące się
owrzodzenie (trwa dłużej niż 2 tyg. i
owrzodzenie (trwa dłużej niż 2 tyg. i
nie ma cech gojenia, najczęściej nie
nie ma cech gojenia, najczęściej nie
boli)
boli)
3.
3.
Zmiana charakteru znamienia
Zmiana charakteru znamienia
barwnikowego
barwnikowego
Nowotwory - objawy
Nowotwory - objawy
4. Nieprawidłowe krwawienia i
4. Nieprawidłowe krwawienia i
wydzieliny
wydzieliny
5. Męczący kaszel, chrypka
5. Męczący kaszel, chrypka
6. Zmiana w sposobie oddawania moczu
6. Zmiana w sposobie oddawania moczu
lub stolca
lub stolca
7. Zaburzenia funkcji przewodu
7. Zaburzenia funkcji przewodu
pokarmowego ( niestrawność,
pokarmowego ( niestrawność,
trudności w połykaniu)
trudności w połykaniu)
Nowotwory - objawy
Nowotwory - objawy
Ból, gorączka, wyniszczenie objawy
Ból, gorączka, wyniszczenie objawy
świadczące o zaawansowanym
świadczące o zaawansowanym
procesie nowotworowym
procesie nowotworowym
Nowotwory –
Nowotwory –
zaawansowanie
zaawansowanie
Nowotwory ocenia się według klasyfikacji
Nowotwory ocenia się według klasyfikacji
TNM
TNM
T- tumor (guz) – ocenia się wielkość guza
T- tumor (guz) – ocenia się wielkość guza
w centymetrach lub głębokość
w centymetrach lub głębokość
naciekania
naciekania
To, TIS, T1, T2, T3, T4
To, TIS, T1, T2, T3, T4
N- nodules (węzły chłonne okoliczne) –
N- nodules (węzły chłonne okoliczne) –
ocenia się wielkość w cm. lub zajęcie
ocenia się wielkość w cm. lub zajęcie
przerzutami określonej grupy węzłów
przerzutami określonej grupy węzłów
Nowotwory –
Nowotwory –
zaawansowanie
zaawansowanie
N0 brak przerzutów
N0 brak przerzutów
N1 zajęcie węzłów najbliższych ognisku
N1 zajęcie węzłów najbliższych ognisku
pierwotnemu lub wielkość do 3 cm
pierwotnemu lub wielkość do 3 cm
N2 zajęcie węzłów dalszych lub wielkość 3 -6 cm
N2 zajęcie węzłów dalszych lub wielkość 3 -6 cm
N3 zajęcie odległych regionalnych węzłów lub >
N3 zajęcie odległych regionalnych węzłów lub >
6cm
6cm
M- metastases (przerzuty odległe)
M- metastases (przerzuty odległe)
M0 – brak przerzutów odległych
M0 – brak przerzutów odległych
M1 – przerzuty odległe w narządach/tkankach
M1 – przerzuty odległe w narządach/tkankach
odległych
odległych
Nowotwory –
Nowotwory –
zaawansowanie
zaawansowanie
Stopniowanie – grup TNM jest
Stopniowanie – grup TNM jest
konieczne do wybrania
konieczne do wybrania
odpowiedniego leczenia i oceny
odpowiedniego leczenia i oceny
rokowania. Pozwala na
rokowania. Pozwala na
przedstawienie wyników w sposób
przedstawienie wyników w sposób
standardowy, umożliwia porównanie
standardowy, umożliwia porównanie
wyników leczenia
wyników leczenia
Nowotwory –
Nowotwory –
zaawansowanie
zaawansowanie
Stopień 0: TIS, N0, M0
Stopień 0: TIS, N0, M0
Stopień 1: T1, N0, M0
Stopień 1: T1, N0, M0
Stopień 2: T2 lub T3, N0, M0
Stopień 2: T2 lub T3, N0, M0
Stopień 3: T1-T3, N1 lub N2, M0
Stopień 3: T1-T3, N1 lub N2, M0
Stopień 4: każdy T4, każdy T3, każdy
Stopień 4: każdy T4, każdy T3, każdy
N3, każdy M1
N3, każdy M1
Nowotwory diagnostyka
Nowotwory diagnostyka
Pobranie materiału do badania
Pobranie materiału do badania
histopatologicznego jest absolutnie
histopatologicznego jest absolutnie
konieczne w rozpoznawaniu
konieczne w rozpoznawaniu
nowotworów.
nowotworów.
Nowotwory diagnostyka
Nowotwory diagnostyka
Biopsja cienkoigłowa (aspiracyjna) – ocena
Biopsja cienkoigłowa (aspiracyjna) – ocena
cytologiczna
cytologiczna
Biopsja gruboigłowa (oligobiopsja) – ocena
Biopsja gruboigłowa (oligobiopsja) – ocena
histologiczna
histologiczna
Wycinek – ocena histologiczna
Wycinek – ocena histologiczna
Wycięcie całkowite – ocena histologiczna
Wycięcie całkowite – ocena histologiczna
Laparotomia diagnostyczna (stopniująca) –
Laparotomia diagnostyczna (stopniująca) –
pozwala na dokładne ustalenie stadium
pozwala na dokładne ustalenie stadium
choroby
choroby
Nowotwory diagnostyka
Nowotwory diagnostyka
Diagnostyka obrazowa – USG, TK, MRI
Diagnostyka obrazowa – USG, TK, MRI
są przydatne w ocenie
są przydatne w ocenie
zaawansowania i rozsiewu procesu
zaawansowania i rozsiewu procesu
nowotworowego, jeżeli wynik badania
nowotworowego, jeżeli wynik badania
jest dodatni. Wynik ujemny nie
jest dodatni. Wynik ujemny nie
pozwala na wykluczenie możliwości
pozwala na wykluczenie możliwości
mikroskopowego szerzenia się
mikroskopowego szerzenia się
choroby
choroby
Nowotwory diagnostyka
Nowotwory diagnostyka
Markery nowotworowe – specjalne
Markery nowotworowe – specjalne
testy w celu wykrycia nowotworu lub
testy w celu wykrycia nowotworu lub
swoistych dla niego związków
swoistych dla niego związków
chemicznych. Obejmuje antygeny
chemicznych. Obejmuje antygeny
swoiste dla nowotworów (np.PSA),
swoiste dla nowotworów (np.PSA),
swoiste enzymy i swoiste hormony
swoiste enzymy i swoiste hormony
Nowotwory diagnostyka
Nowotwory diagnostyka
Diagnostyka genetyczna identyfikuje
Diagnostyka genetyczna identyfikuje
szereg mutacji prowadzących do
szereg mutacji prowadzących do
rozwoju nowotworów.
rozwoju nowotworów.
Nowotwory leczenie
Nowotwory leczenie
Leczenie skojarzone – podstawa współczesnej
Leczenie skojarzone – podstawa współczesnej
onkologii, obok leczenia chirurgicznego
onkologii, obok leczenia chirurgicznego
istotną rolę odgrywa radioterapia,
istotną rolę odgrywa radioterapia,
chemioterapia i immunoterapia. Wybór
chemioterapia i immunoterapia. Wybór
sposobu leczenia zależy od rodzaju
sposobu leczenia zależy od rodzaju
nowotworu, jego stopnia zaawansowania,
nowotworu, jego stopnia zaawansowania,
budowy i dojrzałości histologicznej, wieku
budowy i dojrzałości histologicznej, wieku
pacjenta, chorób współistniejących oraz celu
pacjenta, chorób współistniejących oraz celu
planowanego postępowania (tj. wyleczenia
planowanego postępowania (tj. wyleczenia
czy postępowania paliatywnego)
czy postępowania paliatywnego)
Nowotwory leczenie
Nowotwory leczenie
Leczenie chirurgiczne i radioterapia
Leczenie chirurgiczne i radioterapia
(leczenie lokoregionalne) są
(leczenie lokoregionalne) są
stosowane w leczeniu pierwotnego
stosowane w leczeniu pierwotnego
guza i jego przerzutów do
guza i jego przerzutów do
regionalnych węzłów chłonnych.
regionalnych węzłów chłonnych.
Metody te nie mają jednak wpływu
Metody te nie mają jednak wpływu
na obszary zajęte odległymi
na obszary zajęte odległymi
przerzutami
przerzutami
Nowotwory leczenie
Nowotwory leczenie
Chemioterapia, immunoterapia to
Chemioterapia, immunoterapia to
leczenie ogólnoustrojowe, które może
leczenie ogólnoustrojowe, które może
mieć wpływ na przerzuty odległe
mieć wpływ na przerzuty odległe
Nowotwory leczenie
Nowotwory leczenie
Leczenie adjuwantowe (wspomagające)
Leczenie adjuwantowe (wspomagające)
jest stosowane u chorych, u których
jest stosowane u chorych, u których
uzyskano miejscowe wyleczenie (np.
uzyskano miejscowe wyleczenie (np.
przez wycięcie zmiany), ale którzy są
przez wycięcie zmiany), ale którzy są
narażeni na rozwój mikroprzerzutów
narażeni na rozwój mikroprzerzutów
do węzłów chłonnych lub odległych
do węzłów chłonnych lub odległych
narządów. Leczenie adjuwantowe ma
narządów. Leczenie adjuwantowe ma
na cele zniszczenie odległych
na cele zniszczenie odległych
mikroskopowych ognisk nowotworu
mikroskopowych ognisk nowotworu
Nowotwory leczenie
Nowotwory leczenie
Leczenie chirurgiczne zmian nowotworowych
Leczenie chirurgiczne zmian nowotworowych
jest oparte na założeniu, że usunięcie guza
jest oparte na założeniu, że usunięcie guza
jest konieczne do wyleczenia. Aby
jest konieczne do wyleczenia. Aby
zapobiec wszczepianiu komórek
zapobiec wszczepianiu komórek
nowotworowych i ich rozsiewowi, zabieg
nowotworowych i ich rozsiewowi, zabieg
należy przeprowadzać w miarę możliwości
należy przeprowadzać w miarę możliwości
z dala od nowotworu, w granicach nie
z dala od nowotworu, w granicach nie
zajętych tkanek. Delikatne obchodzenie się
zajętych tkanek. Delikatne obchodzenie się
z guzem, unikanie jego nacinania oraz
z guzem, unikanie jego nacinania oraz
wczesne odnaczynienie zapobiegają
wczesne odnaczynienie zapobiegają
rozsiewowi drogą naczyń krwionośnych
rozsiewowi drogą naczyń krwionośnych
Nowotwory leczenie
Nowotwory leczenie
W celu zapobieżenia przerzutom drogą
W celu zapobieżenia przerzutom drogą
chłonną należy poza wyżej
chłonną należy poza wyżej
wspomnianymi metodami, wyciąć
wspomnianymi metodami, wyciąć
nowotwór wraz z dorzeczem
nowotwór wraz z dorzeczem
chłonnym danej okolicy
chłonnym danej okolicy