BADANIE
KORELACJI
ZMIENNYCH
SPIS TREŚCI:
1. Zapis współzależności zjawisk:
1.1. Wykresy korelacyjne.
1.2. Tablice korelacyjne.
2. Analiza zależności dwóch cech:
2.1. Współczynnik korelacji liniowej
Pearsona.
2.2. Współczynnik korelacji
rangowej
Spearmana.
2.3. Test niezależności chi-kwadrat.
2.4. Współczynnik V Cramera.
Korelację w statystyce można
przedstawić na trzy sposoby:
1. Graficznie,
2. Tabelarycznie,
3. Liczbowo, jako współczynnik
korelacji
ZAPIS
WSPÓŁZALEŻNOŚCI
ZJAWISK
Do zapisu współzależności zjawisk
zaliczamy:
• Wykresy korelacyjne,
• Tablice korelacyjne.
WYKRESY KORELACYJNE
Analizę związku korelacyjnego między
badanymi cechami rozpoczynamy
zawsze od sporządzenia wykresu.
Wykresy, które reprezentują obrazowo
związek pomiędzy zmiennymi, nazywane
są wykresami rozrzutu (scatterplot).
Wzrokowa ocena ułatwia określenie siły
i rodzaju zależności.
Przyjmijmy, że zbiorowość jest badana
ze względu na dwie zmienne X i Y, a
wartości tych zmiennych w populacji
lub próbie n - elementowej są
zestawione w postaci dwóch szeregów
szczegółowych lub rozdzielczych.
W prostokątnym układzie
współrzędnych na osi odciętych
zaznaczamy wartości jednej
zmiennej, a na osi rzędnych -
wartości drugiej zmiennej.
Punkty odpowiadające poszczególnym
wartościom cech tworzą korelacyjny
wykres rozrzutu.
Rzadko się zdarza, że zaznaczone punkty
leżą dokładnie na linii prostej (pełna
korelacja); częściej spotykana
konfiguracja składa się
z wielu zaznaczonych punktów leżących
mniej więcej wzdłuż konkretnej krzywej
(najczęściej linii prostej).
Taka sytuacja przedstawiona jest jako
przypadek 1. i 2. na rysunku 1. Przy
silnie skorelowanych zmiennych
odnosimy wrażenie, jakby te punkty
równocześnie się poruszały.
Gdy korelacja staje się coraz słabsza,
wówczas punkty zaczynają się
rozpraszać i przesuwać, tworząc w
pewnym momencie bezkształtną
chmurę punktów (brak korelacji).
Taka sytuacja ma miejsce w
przypadku 3. na rysunku 1.
Korelacja dodatnia występuje wtedy, gdy
wzrostowi wartości jednej zmiennej
odpowiada wzrost średnich wartości
drugiej zmiennej (przypadek 1. na rys. 1).
Korelacja ujemna występuje wtedy, gdy
wzrostowi wartości 耠 jednej zmiennej
odpowiada spadek średnich wartości
drugiej zmiennej (przypadek 2. na rys. 1).