Indywidualne

poradnictwo edukacyjno-

zawodowe

dr Marian Piekarski

Indywidualna praca z uczniem

Jedna z form organizacji procesu

nauczania – uczenia się, która
umożliwia lepsze wykorzystanie
uzdolnień uczniów. Może być oparta na
indywidualnym programie zgodnym z
programem klasy, ale dopuszczającym
indywidualny (przyśpieszony) tok
opanowania treści programowych.

Nowacki T., Korabiowska-Nowacka K., Baraniak B., Nowy słownik pedagogiki pracy,

WSP TWP, Warszawa 1999.

2.07.21 23:02

2

3

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Podstawowe pojęcia:

1.

Doradztwo zawodowe;

2.

Poradnictwo zawodowe;

3.

Orientacja zawodowa;

2.07.21 23:02

4

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

DORADZTWO ZAWODOWE

pomoc polegająca na udzieleniu indywidualnej

porady zawodowej w kolejnych etapach

dokonywania wyboru typu szkoły, kierunku

kształcenia, zatrudnienia, przekwalifikowywania

się, ponownego zatrudnienia w przypadku

utraty pracy.

1.

Zmiana zawodu – dostosowanie do rynku pracy;

2.

Dostosowanie pracy do własnych predyspozycji

zawodowych;

3.

Dążenie do mistrzostwa w zawodzie – formy

doskonalenia i dokształcania w obrębie zawodu;

2.07.21 23:02

5

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

2.07.21 23:02

PORADNICTWO ZAWODOWE

system długofalowych i wieloetapowych działań

wychowawczych, towarzyszących jednostce w
trakcie jej rozwoju zawodowego. Obejmuje
całokształt zadań związanych z udzielaniem
pomocy młodzieży i dorosłym w
planowaniu, tworzeniu i rozwoju kariery
zawodowej, przynoszącej jednostce satysfakcję
i zawodowy sukces.

1. Gimnazjum;
2. Szkoły ponadgimnazjalne;
3. Uczelnie wyższe;
Wiedza naukowa – programy nauczania, opisy

zawodów, klasyfikacje zawodów, teczki zawodów,
literatura, itp.

6

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

ORIENTACJA ZAWODOWA

działania wychowawcze rodziców, szkoły i innych

osób, grup i instytucji - mające na celu
przygotowanie młodzieży do planowania kariery
zawodowej, których ważnym elementem jest
podejmowanie kolejnych decyzji wyboru zawodu i
szkoły.

1. Dom rodzinny;
2. Przedszkole;
3. Szkoła podstawowa;
Wiedza nienaukowa – potoczna.

2.07.21 23:02

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe



Poradnictwo indywidualne – metoda
koncentruje się na jednostce i polega na
organizowaniu spotkań doradcy zawodowego z
uczniem, które mają służyć rozwiązaniu jego
problemów. Efektem pracy indywidualnej z
uczniem jest wypracowanie IPEZ –
Indywidualnego Planu Edukacyjno –
Zawodowego;

2.07.21 23:02

7

Grupowe poradnictwo edukacyjno-zawodowe



Poradnictwo grupowe – metoda polega na pracy
z grupą uczniów, którzy podczas
warsztatów zdobywają wiedzę na temat
własnych zasobów, sposobów podejmowania
decyzji, oferty edukacyjnej regionu, rekrutacji
pracowników i rynku pracy itp.;

2.07.21 23:02

8

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe - cele



Wykształcenie i rozwijanie u młodzieży umiejętności
rozpoznawania własnych zainteresowań, mocnych i
słabych stron, wartości, predyspozycji psychofizycznych
pod kątem wyboru zawodu;



Kształtowanie aktywnej postawy, sprzyjającej realizacji
celów edukacyjno-zawodowych;



Przygotowanie do samodzielnego podejmowania decyzji;



Udzielanie wsparcia i pomocy w sytuacjach trudnych,
związanych z planowaniem edukacji czy podjęciem pracy
zawodowej;



Konsultacje specjalistyczne – kierowanie na badania
medyczne, psychologiczne;

2.07.21 23:02

9

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe



Jakie czynniki wpływają na wybór szkoły i
zawodu?

2.07.21 23:02

10

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe



Czynniki wewnętrzne – związane bezpośrednio
z człowiekiem, jego indywidualnymi
cechami, rozwojem, z tym jaki jest;

2.07.21 23:02

11

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

2.07.21 23:02

12

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe



Czynniki zewnętrzne – znajdują się poza
człowiekiem, czynniki sytuacyjne, wpływające
na niego w większym bądź mniejszym stopniu,
ale które należy brać pod uwagę;

2.07.21 23:02

13

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

2.07.21 23:02

14

15

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Co na to młodzież szkoły ponadgimnazjalnej?

Wybrane wyniki badań na temat

wpływu doradcy zawodowego

na

kształtowanie planów życiowych.

Badania zostały

przeprowadzone

w Krakowie i Małopolsce jesienią 2007 roku wśród maturzystów:



szkół z doradcą zawodowym;



szkół bez doradcy zawodowego;



dużego miasta (ponad 100 tyś. mieszkańców);



małego miasta (ponad 10 tyś. mieszkańców);



gminy ( do 5 tyś. mieszkańców);

Łącznie 402 respondentów.

2.07.21 23:02

16

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Wpływ środowiska szkolnego na plany życiowe (Źródło: opracowanie własne)

2.07.21 23:02

17

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Wpływ środowiska rodzinnego na plany życiowe (Źródło: opracowanie własne)

2.07.21 23:02

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Wpływ rówieśników na plany życiowe (Źródło: opracowanie własne)

2.07.21 23:02

18

I próg egzaminacyjny



Młodzież kończy szkołę podstawową – kl. 6, 13
lat



Sprawdzian kompetencji



Wybór gimnazjum

2.07.21 23:02

19

II próg egzaminacyjny



Młodzież kończy gimnazjum – kl. 3, wiek 16 lat;



Egzamin gimnazjalny;



Wybór liceów ogólnokształcących,
profilowanych, techników, zasadniczych szkół
zawodowych;

2.07.21 23:02

20

III próg egzaminacyjny



Młodzież kończy szkołę ponadgimnazjalną – kl.
3 lub 4, wiek 19 lat;



Egzamin maturalny;



Wybór kierunku studiów stacjonarnych



Wybór kierunku studiów niestacjonarnych i
praca zawodowa;



Praca zawodowa;

2.07.21 23:02

21

22

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Triada porady zawodowej

2.07.21 23:02

23

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

PORADA ZAWODOWA

rozmowy prowadzone przez doradcę zawodowego

z osobą lub osobami poszukującymi pomocy podjęciu
decyzji edukacyjnej lub zawodowej.

Decyzja ta jest wynikiem złożonego procesu, w czasie
którego dojrzewa świadomość własnych możliwości
u osoby poszukującej pomocy jak i znajomość wachlarza
możliwości, które oferuje system edukacji, rynek pracy
i rozmaite zawody funkcjonujące w środowisku
społecznym.

2.07.21 23:02

24

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Porada zawodowa

– interakcja zachodząca między

radzącym się (uczeń, dorosły) a udzielającym porady
(doradca zawodowy).

Podstawą porady zawodowej są informacje o:

1.

Osobie, której udziela się pomocy, jej zainteresowaniach,
zdolnościach, cechach charakteru, temperamencie,
stanie zdrowia itp. na podstawie rozmowy, badań
testowych, badań lekarskich.

2.

Możliwościach kształcenia, treściach pracy w danym
zawodzie, wymaganiach stawianym kandydatom do
zawodu, możliwościach zatrudnienia, przekwalifikowania
się itp.

2.07.21 23:02

25

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Pytania do dyskusji:

1.

W jaki sposób w swojej pracy

„dochodzimy”

do

poradnictwa indywidualnego (rozmów z uczniami)
?

2.

Co wpływa na to, że uczniowie przychodzą lub nie
przychodzą do doradcy/pedagoga na rozmowę ?

3.

Czy lub jakie trudności mamy z rozmowami
doradczymi ?

2.07.21 23:02

26

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Opinie badanych na temat dostępności do doradcy i pedagoga (Źródło:

opracowanie własne)

2.07.21 23:02

Rodzaj

środowiska

Obliczenia

Szkoła z

doradcą

Szkoła bez

doradcy

Duże miasto

N= 120

Średnia x

sr

=

0,82=82%

0,58=58%

Odchylenie stand.

S

2

=

0,07

0,04

Wynik testu

T- Studenta

0,05

t

oblicz

0,05

t

oblicz

>

0,05

t

158

Są różnice w odpowiedziach

ankietowanych.

Małe miasto

N= 120

Średnia x

sr

=

0,97=97%

0,70=70%

Odchylenie stand.

S

2

=

0,03

0,05

Wynik testu

T- Studenta

0,05

t

oblicz

0,05

t

oblicz

>

0,05

t

158

Są różnice w odpowiedziach

ankietowanych.

Gmina

N= 120

Średnia x

sr

=

0,85=85%

0,85=85%

Odchylenie stand.

S

2

=

0,06

0,06

Wynik testu

T- Studenta

0,05

t

oblicz

0,05

t

oblicz

<

0,05

t

158

Nie ma różnic w odpowiedziach

ankietowanych.

27

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Formy pracy z doradcą zawodowym (Źródło: opracowanie własne)

2.07.21 23:02

28

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Udział młodzieży w rozmowach indywidualnych na temat swojej przyszłości
prowadzonych przez doradcę i pedagoga (Źródło: opracowanie własne)

2.07.21 23:02

29

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Ilość młodzieży korzystającej w szkole ponadgimnazjalnej z metod i narzędzi
badających predyspozycje zawodowe (Źródło: opracowanie własne)

2.07.21 23:02

30

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Ocena możliwości pomocy doradcy zawodowego w kształtowaniu planów
życiowych (Źródło: opracowanie własne)

2.07.21 23:02

31

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Rodzaje planów życiowych wskazane przez badaną młodzież (Źródło:

opracowanie własne)

2.07.21 23:02

32

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Poradnictwo indywidualne

forma indywidualnej pomocy klientowi (uczeń, dorosły),

który znalazł się w trudnej sytuacji, traci w niej orientację
i nie potrafi sam poradzić sobie z jej rozwiązaniem.

Ogólne zasady poradnictwa indywidualnego:

1.

Przystępność treści i indywidualizowanie oddziaływań;

2.

Aktywizowanie klienta w czasie porady;

3.

Operatywność treści;

4.

Wiązanie teorii i praktyką;

5.

Dobrowolność korzystania z porady zawodowej;

2.07.21 23:02

33

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Proces doradczy

(wg. A. Kargulowej)

2.07.21 23:02

34

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Doradca zawodowy

– osoba zajmująca się profesjonalnie

doradztwem, poradnictwem i orientacja zawodową. Pomaga
osobom mającym problemy związane z edukacją do pracy,
z wykonywaniem pracy i tego następstwami, jej
poszukiwaniem lub w sytuacjach jej utraty.

W poradnictwie indywidualnym jest traktowany jako

pierwszy

człon podmiotu poradnictwa.
Kierunki pracy doradcy zawodowego w resorcie edukacji:

1.

Praca z uczniem;

2.

Praca z nauczycielami i szkolnym środowiskiem
pedagogicznym;

3.

Praca z rodzicami;

4.

Praca z środowiskiem pozaszkolnym (lokalnym);

2.07.21 23:02

35

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Rolą doradcy zawodowego w szkole jest więc

przygotowanie i wspieranie uczniów w

podejmowaniu decyzji edukacyjno-zawodowych, które w

praktyce przekładają się na wybór zawodu, prowadzącej

do niego ścieżki kształcenia, planowanie, rozwój i

zarządzanie karierą zawodową.

Doradca zawodowy pomaga i wspiera uczniów w

konstruowaniu planów edukacyjnych i zawodowych przez
uświadamianie im tego, jakie wartości życiowe są dla nich ważne
i w jakiej hierarchii są ustawione oraz przez ukazanie tych
wartości w konkretnym zawodzie ze wszystkimi aspektami
społecznymi, ekonomicznymi i psychologicznymi tego zawodu.

2.07.21 23:02

36

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Rodzaje poradnictwa i modele działalności doradcy

zawodowego

(wg. B. Wojtasik)

2.07.21 23:02

37

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Rodzaje poradnictwa:

PORADNICTWO DYREKTYWNE – instrumentalne sterowanie

radzącym się przez doradcę ( w tej koncepcji uczeń jest

uznany za przedmiot poradnictwa).

PORADNICTWO LIBERALNE – zapewnienie przez doradcę

radzącemu się poczucia bezpieczeństwa i podmiotowości

w dochodzeniu do zmian, poprzez korzystanie z zabiegów

stymulujący rozwój jego „wewnętrznej” świadomości

i zwiększenie odwagi bycia dorosłym.

2.07.21 23:02

38

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

PORADNICTWO DIALOGOWE - wspólne rozwiązywanie

problemów w partnerskim dialogu doradcy i radzącego

się – dialogu opartym na refleksyjnej analizie sytuacji,

niejednokrotnie ujawniającej źródła ograniczeń

dotykających obu partnerów – oraz dochodzenie do

konsensusu i zbliżenia stanowisk.

2.07.21 23:02

39

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Rodzaje doradców:

1.

Ekspert – jest typem pracującym stylem

autokratycznym. Świadomy własnych kompetencji i

uznaje siebie za specjalistę, którego opinia jest trafna i

cenna. Skupia się na problemie ucznia, który w relacji

z nim traktowany jest przedmiotowo. Stawia diagnozy i

wydaje ekspertyzy. Doradcę – eksperta nie interesuje

to, jaki użytek zrobi uczeń z uzyskanej porady. Kontakt

z nim jest raczej jednorazowy.

2.07.21 23:02

40

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Rodzaje doradców:

2.

Informator – dysponuje dobrym dostępem do źródeł

informacji i znakomicie nimi operuje. Nawiązuje pełniejszą

relację z uczniem. W swoim działaniu uwzględnia

też cech osobowe ucznia, którego traktuje nie tylko jak

swoistego interesanta, ale jako osobę, której zobowiązany jest

do udzielenia pomocy. Pomimo to nie angażuje się w pomoc

uczniowi w wyjściu z trudnej sytuacji. Ogranicza się

do jedynie udzielenia rzeczowej i kompetentnej informacji

będącej teoretyczną odpowiedzią na zgłaszany problem.

2.07.21 23:02

41

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Rodzaje doradców:

3.

Konsultant – reprezentuje styl poradnictwa dialogowego.

Kieruje swoją uwagę na ucznia i na jego problem. Tworzy

relacje partnerską i podejmuje współpracę. Pomoc nie jest

jednorazowym aktem, lecz procesem obejmującym wiele

spotkań. Zajmuje się nie tylko przekazywaniem i

analizowaniem wiedzy, ale wykazuje zainteresowanie

sytuacją ucznia i stara się go aktywizować do rozwiązania

problemu z którym przyszedł.

2.07.21 23:02

42

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Rodzaje doradców:

4.

Splegliwy opiekun – zorientowany jest w większym

stopniu na ucznia niż na problem, który go dręczy.

Najważniejszy dla niego jest człowiek, któremu chce

udzielić wsparcia i bezinteresownej pomocy. Nie

nakazuje, nie poucza, lecz stwarza klimat opieki i

wsparcia. Daje uczniowi poczucie bezpieczeństwa

i samodzielności, ale przy tym asekuruje go,

sprzyja umacnianiu się i stymuluje do działania.

2.07.21 23:02

43

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Rodzaje doradców:

5.

Leseferysta – doradca liberalny, zorientowany na klienta.

Jego rolą jest poprowadzenie ucznia w rozwiązywaniu

problemu, w wydobywaniu jego rzeczywistego sensu i

uwarunkowań. Nie sugeruje żadnych rozwiązań, lecz

pomaga w rozpoznaniu trudności, w zbieraniu danych,

którymi uczeń będzie rozporządzał przy samodzielnym

usuwaniu barier, na które natrafił. Uczeń sam podejmuje

wybór drogi rozwiązania swojego problemu.

2.07.21 23:02

44

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Postawa doradcy zawodowego:

1.

Wewnętrzna dwoistość;

2.

Pytanie o wierność zaprzeczających się norm;

Jaki jest ideał ?

Zdystansowana troskliwość

2.07.21 23:02

45

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Rola doradcy zawodowego:

1.

Bycie PIERWSZYM;

2.

Bycie DRUGIM;

3.

Bycie TRZECIM;

4.

Bycie CZWARTYM;

Jaki jest ideał ?

Bycie PIĄTYM

2.07.21 23:02

46

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Uczeń

radzący się, wspomagany, wspierany, ubiegający się o poradę,
zasięgający porady, klient.
W poradnictwie indywidualnym jest traktowany jako drugi

człon

podmiotu poradnictwa.

Jest to jednostka, która charakteryzuje się pewnymi trudnościami
w regulowaniu swoich stosunków ze światem zewnętrznym lub ze
samym sobą albo z jednym i drugim. Osoba, która ma obniżoną
umiejętność samodzielnego wyjścia z określonej sytuacji życiowej,
dla niej trudnej, nowej lub nie pewnej, ale która wobec niej i wobec
związanych z tym problemów przyjmuje postawę aktywną.

2.07.21 23:02

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe - uczeń



Zmiany fizyczne;



Dojrzewanie płciowe;



Zmiany psychiczne;



Konflikty na linii rodzice – dziecko;



Zmienna hierarchia wartości;



Poszukiwanie celu i sensu życia;



Poszukiwanie perspektyw dla siebie;



Utrata wiary w siebie;



Poczucie zagubienia i osamotnienia;



Niepowodzenia szkolne i towarzyskie;

2.07.21 23:02

47

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe - uczeń

E. H. Ericson – okres dorastania to kryzys

tożsamości.

Młody człowiek poszukuje odpowiedzi na pytania:

1.

Kim jestem ?

2.

Jaką rolę pełnię w życiu ?

Stara się osiągnąć integrację swojej przyszłości
z teraźniejszością i wyobrażeniem przyszłości.

2.07.21 23:02

48

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe - uczeń

Z Melosik – „globalny nastolatek”

1.

pragmatyczny;

2.

łatwo komunikuje się z otoczeniem

3.

jest tolerancyjny wobec różnic i odmienności;

4.

sceptyczny wobec zaangażowania społecznego;

5.

poddaje się kulturze popularnej;

6.

jego tożsamość kształtuje wszechobecna
konsumpcja;

2.07.21 23:02

49

50

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Strategie planowania przyszłości

(wg. M. Piorunek)

1.

Strategia kondensacji – zawężanie pola wyborów;

2.

Strategia addytywna – układanie puzzli;

3.

Strategia asekuracyjna – „lepszy wróbel w garści”;

4.

Strategia stochastyczna – wybór „na chybił trafił”
lub zdanie się na innych;

5.

Strategia temporyzacji – „przyjdzie czas, będzie
rada”;

6.

Strategia pasywna – „nie widzę dla siebie
perspektyw”;

2.07.21 23:02

51

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Postawy ucznia:

1.

Pielgrzym – w drodze;

2.

Turysta – płacę i wymagam;

3.

Włóczęga – nic nie można zrobić;

4.

Nie śpieszący się przechodzień - nie po to

wyszedłem, aby naprawiać świat;

2.07.21 23:02

52

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Postawy ucznia:

1.

Zdecydowany;

2.

Ciągle poszukujący;

3.

Niedoinformowany;

4.

Nieznający siebie;

5.

Nieadekwatny – „jakoś to będzie”;

6.

Niezdecydowany;

2.07.21 23:02

53

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Obawy (niepokoje) ucznia związane ze zwróceniem

się o pomoc

do doradcy zawodowego:

1.

Znalezienie się w roli „klienta”;

2.

Niepokój o ośmieszenie;

3.

Niepokój o kompetentne przedstawienie problemu;

4.

Niepokój o rozwiązywalność problemu;

5.

Niepokój o doświadczenie zawodu;

6.

Niepokój o koszty – podjęcie wysiłku;

2.07.21 23:02

54

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Pytania, które może zadawać sobie uczeń:

1.

Kto ?



Kim jest osoba, która mnie przyjmie ?



Czy jest to – biorąc pod uwagę moje potrzeby – właściwa
osoba ?



Co może dla mnie zrobić ?



Jaką postawę przyjmie ?

2.

Jak ?



Jaki przebieg będzie maiło spotkanie ?



Ile czasu będzie trwało ?

2.07.21 23:02

55

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Pytania, które może zadawać sobie uczeń:

3.

Co ?



Co konkretnie będziemy robić ?



Czy będę musiał wszystko wyjaśniać ?

4.

Dlaczego ?



Czemu będzie służyć to spotkanie ?



Czy osiągnę to, czego potrzebuję ?



Czy będzie to miało dla mnie jakieś skutki ?

2.07.21 23:02

56

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Przedmiot działania poradniczego

Problem – dotyczy ucznia i prowadzi do zaburzenia jego

stosunku

do siebie lub/i otoczenia.

Rodzaje problemów:

1.

Instrumentalne (wiedza, sprawności, umiejętności,
kompetencje społeczne – relacyjne);

2.

Egzystencjalne (poszukiwanie sensu życia, nauki, pracy,
ludzkiego działania, wartości, motywacji, emocji,
tożsamości);

2.07.21 23:02

57

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Poradnictwo indywidualne – przykładowa tematyka:

1.

Rozpoznanie własnych predyspozycji zawodowych

2.

Testy – badanie preferencji i skłonności zawodowych

3.

Bilans mocnych i słabych stron

4.

Planowanie dalszej edukacji

5.

Informacja o zawodach

6.

Metody aktywnego poszukiwania pracy

7.

Redagowanie dokumentów aplikacyjnych

8.

Rozmowa z pracodawcą

9.

Emigracja zarobkowa

10.

Własna firma – źródła finansowania

2.07.21 23:02

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe –
narzędzia diagnostyczne



Kwestionariusze zainteresowań

–

badają

indywidualne zainteresowania, preferencje, skłonności do
wykonywana określonych typów zajęć;



Testy uzdolnień

– określenie predyspozycji kandydata do

wykonywania konkretnych zadań;



Testy osobowości

– skupiają się na cechach osobowości i

zachowaniach ucznia;



Testy inteligencji

– badają różne obszary np. zdolność

logicznego myślenia, umiejętność posługiwania się liczbami;

2.07.21 23:02

58

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe –
materiały metodyczne



Zeszyty (zestawy) ćwiczeń;



Informatory edukacyjne np. szkoły
ponadgimnazjalne, wyższe uczelnie;



Opisy zawodów;



Poradniki;



Literatura;

2.07.21 23:02

59

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe –
multimedialne programy komputerowe



e-SzOK;



Gawrosz - młodzieżowe vademecum poszukiwania
pracy;



Piramida Kariery;



Potęga rozumu;



Własna firma;



Absolwent na rynku pracy;



Szkolenia na CD np. Sztuka wystąpień, Mowa ciała,
Zarządzanie czasem;



Filmy (CD, kasety) np. Lider – jak przewodzić
ludziom,

2.07.21 23:02

60

61

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Podstawową metodą pracy doradcy zawodowego

z indywidualnymi klientami (uczeń, student,

pracownik)

jest

Rozmowa Doradcza

2.07.21 23:02

62

Rozmowa doradcza

Rozmowa doradcza jest punktem wyjścia do dyskusji na

temat

przyszłości ucznia.

W jej wyniku doradca uzyskuje wszystkie informacje,

które:



są niezbędne dla oceny sytuacji ucznia ;



są niezbędne dla przebiegu jego dalszej edukacji lub

przyszłej kariery zawodowej, oceny jego stanu zdrowia

oraz zainteresowań lub oczekiwań dotyczących

następnych etapów nauki, zawodu i zatrudnienia;

2.07.21 23:02

63

Rozmowa doradcza

Rozmowa jest wymianą w sytuacji społecznej między nadawcą

i odbiorcą. Ma ona charakter naturalny, bezpośredni oraz
spersonalizowany.
Pedagogika – rozmowa jako relacja interpersonalna dotycząca

nauczyciela i ucznia, wymiana myśli za pomocą słów między
nauczycielem i uczniem.

W poradnictwie indywidualnym rozmowa doradcza jest

sytuacją,

w której element kształcący i sprawnościowy przypisywany

jest

doradcy, a jej zadaniem jest stymulowanie własnej aktywności
ucznia.

2.07.21 23:02

64

Rozmowa doradcza

Wymogi formalne:

1.

Czas trwania;

2.

Miejsce rozmowy;

3.

Pytania doradcy;

4.

Informacje o uczniu;

5.

Informacje dla ucznia (cele krótko - i długoterminowe,

alternatywy rozwiązań);

2.07.21 23:02

65

Rozmowa doradcza

Prowadzenie rozmowy doradczej (etapy):

Etap 1 Zdefiniowanie problemu przez ucznia.



nawiązanie kontaktu pomiędzy doradcą a uczniem;



słowna i niesłowna zachęta do rozmowy;



obszerny opis problemu przez ucznia;



emocjonalne nastawienie do problemu przez doradcę i

ucznia;

2.07.21 23:02

66

Rozmowa doradcza

Etap 2 Zdefiniowanie celów porady z punktu widzenia

ucznia

i doradcy.



uczeń na bazie swojej wiedzy i zasobów definiuje cele, z

którymi przyszedł do doradcy;



doradca uwzględniając warunki ucznia i swoje możliwości

określa zakres pomocy w rozwiązaniu problemu;

2.07.21 23:02

67

Rozmowa doradcza

Etap 3 Zawarcie „umowy doradczej”.



wyrażenie zgody przez ucznia na propozycje doradcy

dotyczące celów, terminów, zdań i priorytetów;

Etap 4 Analiza „deficytów informacji”.



określenie deficytów (braków) informacji na temat ucznia;



zdefiniowanie celów i zadań na następne dni, następne

spotkanie;



postawienie pierwszych hipotez;

2.07.21 23:02

68

Rozmowa doradcza

Etap 5 Diagnoza.



stwierdzenia faktów na temat sytuacji ucznia;



próba określenia przyczyn;



prognoza – np. IPD;

Etap 6 Wypracowanie alternatyw postępowania.



kilka propozycji rozwiązania problemu ucznia;

Etap 7 Podsumowanie.



skutki pozytywne i negatywne;



Wypełnienie formularzy i ustalenie terminu następnego spotkania;

2.07.21 23:02

69

Rozmowa doradcza

Procedury stosowane w rozmowie doradczej:

1.

Zachęta do mówienia;

2.

Pytania otwarte i zamknięte;

3.

Parafraza;

4.

Refleksja uczuć;

5.

Pozytywne wzmocnienie;

6.

Podsumowanie;

2.07.21 23:02

70

Rozmowa doradcza

Reguły i zasady prowadzenia rozmowy doradczej:



Przygotuj się do rozmowy;



Rozmowę prowadź językiem zrozumiałym dla ucznia;



Zachęcaj do rozmowy stosując komunikacje werbalną i niewerbalną;



Słuchaj !



Parafrazuj wypowiedzi ucznia;



Nie śpiesz się;



Cisza jest konstruktywna;



Nie angażuj się emocjonalnie;

2.07.21 23:02

Ćwiczenie w grupach



Grupa 1

Karta analizy

rozmowy

doradczej z
Gimnazjalistą.

Szablon, formularz, wzór
dokumentu do
przeprowadzenia rozmowy
doradczej



Grupa 2

Karta analizy

rozmowy

doradczej z

licealistą

Szablon, formularz, wzór
dokumentu do
przeprowadzenia rozmowy
doradczej

2.07.21 23:02

71

72

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Informacja zwrotna w rozmowie doradczej

Informacja zwrotna to proces, w trakcie którego informacje
o rezultatach działań są komunikowane ich wykonawcom.



co jest dobrze;



co trzeba poprawić/zmienić;



jeżeli nastąpi poprawa/zmiana, to jaki będzie tego efekt;

2.07.21 23:02

73

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Jaka jest perspektywa na przyszłość pracy doradcy

zawodowego ?

2.07.21 23:02

74

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Ocena potrzeby pracy doradcy zawodowego w szkole ponadgimnazjalnej wg
młodzieży ze szkoły bez doradcy (Źródło: opracowanie własne)

2.07.21 23:02

75

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Wpływ środowiska rodzinnego na plany życiowe (Źródło: opracowanie własne)

2.07.21 23:02

76

Indywidualne poradnictwo edukacyjno-zawodowe

Dziękuję za uwagę.

[e-mail]

2.07.21 23:02

77

Rozmowa doradcza

2.07.21 23:02

78

Rozmowa doradcza

2.07.21 23:02

79

Rozmowa doradcza

2.07.21 23:02