Aldehydy są to związki organiczne, w których

Aldehydy są to związki organiczne, w których

cząsteczkach grupa karbonylowa połączona

cząsteczkach grupa karbonylowa połączona

jest jednym wiązaniem pojedynczym z

jest jednym wiązaniem pojedynczym z

atomem wodoru, a drugim z resztą

atomem wodoru, a drugim z resztą

węglowodorową cząsteczki. Grupą funkcyjną

węglowodorową cząsteczki. Grupą funkcyjną

aldehydów jest grupa aldehydowa –CHO. R to

aldehydów jest grupa aldehydowa –CHO. R to

rodnik alkilowy lub arylowy.

rodnik alkilowy lub arylowy.

GRUPA KARBONYLOWA

GRUPA KARBONYLOWA

W aldehydach grupa C=O

W aldehydach grupa C=O

występuje na końcu łańcucha

występuje na końcu łańcucha

węglowego, łączy się z nim

węglowego, łączy się z nim

pojedynczym wiązaniem C–C,

pojedynczym wiązaniem C–C,

czwarte wiązanie jest wysycone

czwarte wiązanie jest wysycone

atomem wodoru.

atomem wodoru.

Przykład związku

Przykład związku

Najprostszy aldehyd to metanal , w którym

Najprostszy aldehyd to metanal , w którym

wyjątkowo grupa karbonylowa połączona

wyjątkowo grupa karbonylowa połączona

jest z dwoma atomami wodoru.

jest z dwoma atomami wodoru.

formaldehyd, aldehyd
mrówkowy

metana
l,

Nazewnictwo

Nazewnictwo

Systematyczne nazwy

Systematyczne nazwy

aldehydów tworzymy dodając

aldehydów tworzymy dodając

końcówkę –al do nazwy

końcówkę –al do nazwy

macierzystego węglowodoru.

macierzystego węglowodoru.

Powszechnie stosuje się

Powszechnie stosuje się

nomenklaturę aldehydów

nomenklaturę aldehydów

wywodzącą się od nazwy

wywodzącą się od nazwy

odpowiadającego im kwasu.

odpowiadającego im kwasu.

Otrzymywanie aldehydu

Otrzymywanie aldehydu

mrówkowego z alkoholu

mrówkowego z alkoholu

metylowego

metylowego

2 Cu + O

2 Cu + O

2

2

→

→

2 Cu O

2 Cu O

czarny nalot

czarny nalot

CH

CH

3

3

OH + Cu O

OH + Cu O

→

→

HCHO + Cu

HCHO + Cu

metanol

metanol

metanal

metanal

(alkohol pierwszorzędowy) (aldehyd mrówkowy

(alkohol pierwszorzędowy) (aldehyd mrówkowy

)

)

Właściwości redukujące

Właściwości redukujące

P

P

róba Tollensa

róba Tollensa

AgNO

AgNO

3

3

+ NH

+ NH

4

4

OH

OH

→

→

AgOH + NH

AgOH + NH

4

4

NO

NO

biały osad (rozpuszcza się w

biały osad (rozpuszcza się w

nadmiarze

nadmiarze

wodnego roztw. amoniaku)

wodnego roztw. amoniaku)

2 AgOH

2 AgOH

→ Ag

→ Ag

2

2

O + H

O + H

2

2

O

O

Próba Trommera

Próba Trommera

CuSO

CuSO

4

4

+ 2 NaOH

+ 2 NaOH

→ Cu(OH)

→ Cu(OH)

2

2

+ Na

+ Na

2

2

SO

SO

4

4

niebieski osad

niebieski osad

Cu(OH)

Cu(OH)

2

2

→ CuO + H

→ CuO + H

2

2

O

O

czarny osad

czarny osad

Pod wpływem ogrzewania wodorotlenek miedzi (II)
uległ rozkładowi na czarny tlenek miedzi (II).

Zastosowanie aldehydów

Zastosowanie aldehydów

w procesie polikondensacji fenolu z

w procesie polikondensacji fenolu z

formaldehydem powstają żywice fenolowo-

formaldehydem powstają żywice fenolowo-

formaldehydowe stosowane do wyrobu

formaldehydowe stosowane do wyrobu

lakierów, klejów , laminatów, tworzyw

lakierów, klejów , laminatów, tworzyw

sztucznych

sztucznych

etanal znalazł zastosowanie m.in. do produkcji

etanal znalazł zastosowanie m.in. do produkcji

kwasu octowego, alkoholu etylowego,

kwasu octowego, alkoholu etylowego,

chloroformu i wielu tworzyw sztucznych

chloroformu i wielu tworzyw sztucznych

aldehyd benzoesowy stosuje się przy

aldehyd benzoesowy stosuje się przy

wyrobach cukierniczych jako składnik

wyrobach cukierniczych jako składnik

sztucznego olejku migdałowego

sztucznego olejku migdałowego