Natalia Kruk



Interakcja jest to wzajemne oddziaływanie
leków podanych równocześnie, tzn. jest to
wpływ jednej substancji leczniczej na
wyniki działania drugiej.



3 rodzaje interakcji:



w fazie farmaceutycznej



w fazie farmakokinetycznej



w fazie farmakodynamicznej



polegają na

wzajemnym modyfikowaniu

czasu, siły i mechanizmu działania
farmakologicznego

przez równocześnie

stosowane leki.



nie wpływają na stężenie leku w osoczu i
miejsce działania leku



można się spodziewać wtedy gdy leki:



wzmagają wzajemnie swój efekt (działają
synergistycznie)



działają przeciwstawnie (antagonistycznie)

•

na ten sam receptor

•

efektor

•

proces sprzężenia zwrotnego



receptorowe



enzymatyczne



występują w przypadku zastosowania leków
działających na ten sam receptor lub enzym



fizjologiczne (czynnościowe)



występują wówczas, gdy leki działające na

różne receptory

lub

enzymy

przez

różne

mechanizmy działania

powodują takie

same lub przeciwne skutki fizjologiczne



Jeżeli dwa leki wywierające ten sam efekt
farmakologiczny są podane jednocześnie to
ich efekt działania może być wzmożony.



Interakcja synergistyczna może dotyczyć



głównego działania farmakologicznego



głównego działania niepożądanego podanych leków



Synergizm:



addycyjny



hiperaddycyjny



krzyżowy



działanie leków podanych razem stanowi
sumę działania poszczególnych składników
(1+1=2)



substancje o podobnym punkcie działania
np. ten sam receptor



Przykłady:



alkohol + benzodiazepiny



β-blokery + blokery kanałów wapniowych



dwa leki podane razem wywierają efekt
farmakologiczny znacznie większy niż suma
działania poszczególnych składników (1+1=3)



substancje o różnym punkcie uchwytu, działające na
wspólny mechanizm biochemiczny



Przykłady:



cyklobarbital + diazepam



Trymetoprym + sulfametoksazol



zespół serotoninowy



neuroleptanalgezja



neuroleptyk+ narkotyczny lek przeciwbólowy



Występuje pomiędzy

głównym działaniem

farmakologicznym

jednego leku a

głównym działaniem niepożądanym
drugiego



przeciwne, różnokierunkowe działanie
kilku leków (wprowadzonych
jednocześnie), które mogą wzajemnie
osłabiać lub niwelować efekt terapeutyczny



Antagonizm:



czynnościowy (funkcjonalny)



konkurencyjny (kompetycyjny)



niekonkurencyjny (niekompetycyjny)



chemiczny



2 leki o różnym punkcie uchwytu działania
wywołują przeciwne skutki



Norepinefryna i papaweryna



Norepinefryna pobudzając zakończenia nerwów
współczulnych, wywołuje skurcz naczyń i wzrost
ciśnienia krwi, natomiast papaweryna powoduje
rozkurcz naczyń i obniżenie ciśnienia krwi przez
działanie bezpośrednie na mięśnie gładkie naczyń



(papaweryna działa antagnistycznie do
norepinefryny)



dwa leki (agonista i antagonista)
współzawodniczą o ten sam punkt uchwytu
na receptorze



można znieść działanie agonisty przez
podanie antagonisty w odpowiednim
nadmiarze lub odwrotnie



Przykłady:



Ach/atropina – rec. muskarynowy



Ach/tubokuraryna - płytka motoryczna



Histamina/cymetydyna – rec. H

2



antagonista wiąże się nieodwracalnie z
receptorem hamując działanie agonisty



agonista i antagonista mają nieco inne punkty
uchwytu działania



nawet największe stężenie agonisty nie
przełamie działania antagonistycznego



Rodzaje:



antagonizm allosteryczny – zmiana konfiguracji
przestrzennej receptora



skutek: zmiana zdolności receptora do reagowania z
agonistą (zmiana powinowactwa)



Ach/ mepiramina(lek p-histaminowy)



2 leki reagują ze sobą – powstaje związek
nieczynny biologicznie



Przykład



Związki chelatujące np. dimerkaprol i jony
metali ciężkich



W leczeniu zatruć metalami (arsen, ołów)