background image

Leki wpływające na układ 

krzepnięcia

Niedokrwistość

background image

HEMOSTAZA

 – 

mechanizm obronny mający za

zadanie utrzymanie integralności naczyń
krwionośnych i krążenia krwi. 

W równowadze hemostatycznej biorą udział: 

ściana

naczyń krwionośnych, płytki krwi, układ 

krzepnięcia

i fibrynolizy 

background image

Krwinki płytkowe (trombocyty)
- udział w procesie krzepnięcia
- wytwarzane  w szpiku kostnym
- czas  życia 8-12 dni

Na błonie komórkowej trombocytów zaadsorbowane są
wszystkie czynniki krzepnięcia.

Czynniki krzepnięcia - postać aktywna (a) i nieaktywna:
 np. czynnik II - protrombina 
       czynnik II a - trombina

background image

kwas arachidonowy-AA(na błonie zewnętrznej trombocytów)

                                                         
                                                     COX
                                         PGG

2

                                           
                                         PGH

2

PGD

2

               PGE

2

               PGI

2

                         TXA

2

             

                                        - hamowanie                     - zwiększenie
                                        agregacji trombocytów     agregacji trombocytów
                                        - rozkurcza naczynia        - skurcz naczyń     

                         

background image

Proces krzepnięcia krwi polega na kaskadowej aktywacji
                       czynników krzepnięcia:
I – fibrynogen
II – protrombina
III – trombokinaza
IV – Ca
V – proakceleryna
VI – akceleryna
VII – prokonwertyna
VIII – czynnik przeciwhemofilowy A
IX - czynnik przeciwhemofilowy B
X – czynnik Stuarta-Prowera
XI - czynnik przeciwhemofilowy C
XII – czynnik kontaktu
XIII – stabilizator włóknika

background image

Czynniki tworzące 

skrzeplinę 

   

Czynniki 

przeciwdziałające
     powstawaniu 

skrzepliny

Ściana naczynia: 

odsłonięty śródłbłonek 

włókna kolagenu 

miofibrylle czynnik 

tkankowy inhibitor 

aktywatora 

plazminogenu

   prostaglandyna I 2 

proteoglikany sól sodowa 

kwasu hialuronowego 

siarczan dermatanu 

trombomodulina 

aktywator plazminogenu 

tkankowego aktywator 

plazminogenu 

urokinazowego

background image

Czynniki tworzące 

skrzeplinę

     Czynniki 

przeciwdziałające
     powstawaniu 

skrzepliny

   Elementy krążące: białka 

krążące czynniki 

krzepnięcia krwi 

   V, VII, VIII, IX, X, XI, XII, 

XIII

 protrombina,  fibrynogen 

czynnik von Willebranda 

kalikreina 

wielkocząsteczkowa 

tromboksan A2 

alfa 2 antyplazmina

 czynniki wydzielane z 

płytek krwi i leukocytów

antytrombina III

białko C i S

                 plazminogen,
 kofaktor II heparyny,
 inhibitor szlaku czynnika
 tkankowego inhibitor C-l

przepływ krwi: powolny 

i/lub 
z zawirowaniami    

     przepłw krwi: szybki

background image

zaburzenia krzepnięcia

 - 

rozpoznanie:

 
-

czas krwawienia 

-

czas protrombinowy (PT)

-

czas trombinowy (TT)

-

międzynarodowy znormalizowany 
współczynnik (INR)

-

czas częściowo aktywowanej 
tromboplastyny (aPTT)

background image

zaburzenia krzepnięcia

:

-

dziedziczne zaburzenia krzepnięcia

 
-

nabyte zaburzenia krzepnięcia

-

zespół rozsianego wykrzepiania 
wewnątrznaczyniowego

        (DIC)

      

background image

HEPARYNA

-

mieszanina poliestrów siarkowych glikozaminoglikanów

         (produkty lecznicze – mieszaniny łańcuchów różnej 

długości)

-

może być rozdzielana na frakcje zawierające łańcuchy

         o niskim i wysokim powinowactwie do antytrombiny III (AT 

III)

   

Leki przeciwzakrzepowe

 

background image

HEPARYNA

1. Heparyna niefrakcjonowana

2. Heparyna frakcjonowana = 

drobnocząsteczkowa (enoksaparyna, 
fraksiparyna, dalteparyna, nadroparyna)

   

background image

HEPARYNA

mechanizm działania:
-

działa pośrednio poprzez aktywację antytrombiny III (AT III)

         (AT-III), która tworzy nieodwracalny kompleks z trombiną w 

wyniku czego obydwa białka się unieczynniają (heparyna 

przyspiesza ten proces 1000 razy)

-

przyspiesza (4000 razy) inaktywację czynnika Xa przez AT-III a

         powstały kompleks hamuje działanie trombiny, Xa, IXa, XIa, 

XIIa, VIIa, kalikreiny, plazminy, urokinazy

-

heparyny niefrakcjonowane hamują Xa i IIa

-

heparyny frakcjonowane hamują przede wszystkim Xa

   

background image

HEPARYNA

-

aktywna przy i.v., s.c., wziewnie; podawana w 
pompie infuzyjnej (krótki T 

0.5

)  umożliwia utrzymanie 

działania przeciwzakrzepowego na stałym poziomie

-

rozkładana jest przez heparynazę wątrobową 
(klirens leku spada w niewydolności wątroby)

-

nie przechodzi przez łożysko, nie przenika do mleka 
matki    

          

background image

HEPARYNA

Heparyna
niefrakcjonowan
a

Heparyna
drobnocząsteczk
owa

średnia masa cz. 12000 - 15000

4000 - 6500

biodostępność 
po podaniu 
małych dawek

słaba

dobra (1 / dobę) 

wiązanie z 

białkami

różne białka

tylko 

witronektyna

wiązanie z 
komórkami 

śródbłonka

tak

nie

klirens 
niezależny od 
dawki

tak

nie

background image

HEPARYNA

Heparyna
niefrakcjonowan
a

Heparyna
drobnocząsteczk
owa

działanie 
antyagregacyjne

silne

słabe

innaktywacja  
Xa na 

powierzchni 
płytek

słaba

silna 

droga wydalania wątroba, nerki

nerki

wzrost  
przepuszczalnoś
ci ściany 
komórkowej

tak

nie (mniej 
krwawień)

wpływ na aPTT

wydłużają

bez wpływu

background image

HEPARYNA

 

wskazania:
-

leczenie i profilaktyka zakrzepów żylnych, tętniczych,

         wewnątrzsercowych
-

zawał serca

-

DIC

-

powikłania zakrzepowe zatorowe w chirurgii i ginekologii

-

przeszczepy

-

krążenie pozaustrojowe 

-

przetaczanie krwi

-

zespół mocznicowo-hemolityczny

-

zakrzepica żył głębokich

-

dializy

-

mnogie urazy

-

stany nadkrzepliwości      

background image

HEPARYNA

 

przeciwwskazania:
-

duże krwawienie

-

skaza krwotoczna (za wyjątkiem DIC)

-

trombocytopenia wywołana podawaniem 
heparyny (HIT)

-

nadciśnienie złośliwe (> 200 mmHg)

-

guz mózgu

-

świeży krwotok śródczaszkowy  

background image

HEPARYNA

 

środki ostrożności:
-

czynna choroba wrzodowa

-

bakteryjne zapalenie wsierdzia

-

choroby naczyniowe siatkówki

-

niekontrolowane nadciśnienie tętnicze

-

niedawno przebyta operacja   

background image

HEPARYNA

działania niepożądane (rzadziej po drobnocząsteczkowej):
-

krwawienia

-

wstrząs anafilaktyczny, pokrzywka, duszność 

-

bóle głowy, gorączka, wymioty

-

2 typy trombocytopenii: postać łagodna = wczesna 

         lub opóźniona = trombocytopenia II typu HIT
-

wzrost aktywności aminotransferaz, eozyhofilia

     przy przewlekłym stosowaniu: 
-

ostoeporoza (szczególnie narażone są kobiety leczone 
heparyną niefrakcjonowaną w dawce 20000 IU lub 
więcej przez ponad 2 m) 

-

hipoaldosteronizm

-

wyłysienie  

background image

HEPARYNA

interakcje:

-

działanie heparyny nasilają: NLPZ, leki 
antyagregacyjne, doustne antykoagulanty, 
fibrynolityki

-

działanie heparyny osłabiają: leki 
przeciwhistaminowe, propranolol

background image

HEPARYNA

oporność:

-

o charakterze klinicznym: choroby nowotworowe, 
nadpłytkowość, stany zapalne, martwica tkanek, 
zakrzepica

-

o charakterze laboratoryjnym: błędy w podawaniu 
leku,

        szybki klirens heparyny, zwiększony poziom 

czynnika VIII (ciąża, stan zapalny, nowotwór), 
trombocytopenia spowodowana stosowaniem 
heparyny (HIT)

background image

HEPARYNOIDY

• związki mukopolisacharydowe stosowane 

miejscowo na skórę

• działanie przeciwzakrzepowe, słabo 

przeciwzapalne i przeciwobrzękowe

• stosowane w zapaleniu żył 

powierzchownych, żylakach kończyn 
dolnych, oparzeniach, miażdżycy tętnic 
obwodowych

• np. hirudoid (maść, żel)

background image

HIRUDYNA

• polipeptyd wydzielany przez gruczoły 

ślinowe pijawek lekarskich, obecnie 

uzyskiwany na drodze inżynierii 

genetycznej 

• silny inhibitor trombiny; może całkowicie 

zablokować krzepnięcie krwi w sposób 

zależny od dawki

• T 

0.5

 = 1h, kontrola – aPTT

• stosowana w profilaktyce i leczeniu 

zakrzepicy

background image

BIWALIRUDYNA

 (Angiox)

• bezpośredni i swoisty inhibitor 

trombiny, znajdującej się we frakcji 
płynnej oraz związanej ze skrzepem

  
• stosowana u pacjentów 

poddawanych przezskórnej 
interwencji wieńcowej  

background image

DESYRUDYNA (Revasc)

• bardzo silny i wysoce selektywny inhibitor 

trombiny, znajdującej się we frakcji płynnej 
oraz związanej ze skrzepem

  
• stosowana w profilaktyce zakrzepicy żył 

głębokich u pacjentów poddawanych 
planowemu, operacyjnemu wszczepieniu 
endoprotezy stawu biodrowego lub 
kolanowego   

background image

Rekombinowane czynniki 

krzepnięcia

 

• oktokog alfa (Advate), moroktokog alfa 

(ReFacto)

    (

rekombinowany ludzki czynnik krzepnięcia VIII) 

 -  leczenie i profilaktyka krwawień u pacjentów z  hemofilią A 

(wrodzony niedobór czynnika VIII – obfite krwawienie do 
wnętrza stawów, mięśni lub organów wewnętrznych 
występujące samoistnie lub w następstwie urazów, po 
zabiegach chirurgicznych) 

• nonacog alfa (BeneFIX)

   

(

rekombinowany ludzki czynnik krzepnięcia IX)

-  leczenie i profilaktyka krwawień u pacjentów z  hemofilią B

background image

Rekombinowane czynniki 

krzepnięcia

 

• eptakog alfa (NovoSeven)
    (

rekombinowany ludzki czynnik krzepnięcia VIIa) 

 -  leczenie krwawień i zapobieganie krwawieniom w trakcie 

zabiegów chirurgicznych lub zabiegów inwazyjnych

     u pacjentów z:
     *  wrodzoną hemofilią z przeciwciałami skierowanymi
         przeciw VIII lub IX
     *  wrodzoną hemofilią ze spodziewaną silną reakcją w
         wywiadzie na VIII lub IX
     *  nabytą hemofilią
     *  wrodzonym niedoborem VII
     *  trombostenią Glanzmanna z przeciwciałami przeciw GP 

IIb-IIIa 

background image

• FONDAPARYNUKS

 (Arixtra) - 

syntetyczny i 

selektywny inhibitor aktywnego czynnika krzepnięcia X (Xa)

 
 -  mechanizm działania: poprzez selektywne wiązanie AT III 

fondaparynuks nasila (około 300 razy) naturalną 
neutralizację Xa przez AT III, przerywa kaskadę krzepnięcia 
krwi i hamuje zarówno powstawanie trombiny jak i 
tworzenie się zakrzepu

 -  wskazania: zapobieganie żylnym incydentom zakrzepowo
     - zatorowym u pacjentów poddawanych dużym operacjom
     ortopedycznym kończyn dolnych
     

background image

• BIAŁKO C

 (Ceprotin) – 

białko C z osocza ludzkiego 

oczyszczone za pomocą mysich przeciwciał monoklonalnych

 
 -  mechanizm działania:  białko C jest glikoproteiną o 

właściwościach antykoagulacyjnych wytwarzaną w wątrobie 
przy udziale witaminy K. Na powierzchni komórek śródbłonka 
pod wpływem działania kompleksu trombina/trombodulina 
ulega przemianie do aktywowanego białka C (APC), które 
wywołuje silne hamowanie krzepnięcia krwi, zwłaszcza w 
obecności kofaktora-białko S. Działanie APC – unieczynnienie 
Va i VIIIa co prowadzi do zmniejszenia tworzenia trombiny, 
może mieć działanie profibrynolityczne

 -  wskazania: plamica piorunująca i martwica skóry wywołana 

kumaryną u pacjentów z ciężkim wrodzonym niedoborem 
białka C

background image

Antykoagulanty

 

•  

antagoniści witaminy K- niezbędnej 

w syntezie czynników krzepnięcia II, 
VII, IX, X oraz białka C i S

•  często stanowią kontynuację 

leczenia po

    5-7 dniach leczenia heparyną

background image

Antykoagulanty

 

• Swoista karboksylaza wykorzystując zredukowaną 

postać witaminy K, O

2

 i CO

2

 powoduje karboksylację 

reszt gamma glutamylowych białek zależnych od 

witaminy K. Reakcja ta powoduje zmianę konformacyjną 

w tych białkach konieczną do aktywności  biologicznej a 

witamina K ulega utlenieniu do postaci nieaktywnej.  

Pod wpływem reduktazy postać nieaktywna przechodzi 

do postaci aktywnej, która ulega dalszej redukcji.

     Antykoagulanty hamują redukcję witaminy K i indukują 

wytwarzanie częściowo lub całkowicie 

zdekarboksylowanych białek koagulacyjnych.  

  

background image

Antykoagulanty

 

• Po podaniu p.o. szybkość wystąpienia 

zmniejszonej aktywności koagulacyjnej zależy 
od T

0.5 

czynnika 

  

krzepnięcia dlatego leczenie 

przeciwzakrzepowe rozpoczyna się heparyną i 
kontynuuje antykoagulantami

• ocena działania: czas protrombinowy, INR (2-3)
• wiążą się z białkami krwi w 80-95%

• produkty lecznicze: acenokumarol (Sintrom) 

background image

                     

Antykoagulanty

Zwiększają siłę działania Zmniejszają siłę 

działania

  allopurinol

  

witamina K

 

kwas 

acetylosalicylowy

leki zobojętniające 

antybiotyki o 

szerokim spektrum 

działania

karbamazepina

chinidyna

cholestyramina

chloramfenikol

glikokortykosteroidy

cimetydyna

haloperidol

erytromycyna

barbiturany

background image

                     

Antykoagulanty

Zwiększają siłę działania Zmniejszają siłę 

działania

      klofibrat

  

rifampicyna

 

metronidazol

leki 

przeciwhistaminowe 

     NLPZ

doustne środki 

antykoncepcyjne

sulfametoksazol-

trimetoprim

benzodiapiny

leki przeczyszczające

spironolakton

penicyliny
amiodaron

background image

wskazania:
- stany zakrzepowo-zatorowe
- długotrwała profilaktyka zakrzepowo-zatorowa 
   * zatorowość płucna
   * zawał płuca, serca 
   * zapalenie zakrzepowe żył
   * migotanie przedsionków z towarzyszącymi
      powikłaniami zatorowymi
   * wady zastawki dwudzielnej
   * poliglobulia
   * wrodzony niedobór AT III
   * po operacjach naczyniowych, ginekologicznych,
      wszczepieniu sztucznych zastawek serca  
   

 

background image

Antykoagulanty

działania niepożądane:
- krwotoki
- wybroczyny, wykwity plamistogrudkowe 

lub pokrzywkowe z towarzyszącym 
świądem, zespół purpurowych stóp, 
martwica skóry

- gorzki smak w ustach, nudności, wymioty
- przechodzą przez łożysko, szczególnie
    niebezpieczne w 6-9 tygodniu ciąży    

background image

Antykoagulanty

przeciwwskazania:
- okres ciąży i laktacji
- ostra niewydolność wątroby
- niekontrolowane nadciśnienie
- skaza krwotoczna, krwiomocz 
- zabiegi chirurgiczne
- padaczka
- czynna choroba wrzodowa
- małopłytkowość
- bakteryjne zapalenie wsierdzia
- retinopatia
- martwica skóry       

background image

Leki defibrynujące

• oczyszczone jady węży (ankrod, 

batroksobina)

• właściwości trombinopodobne, działając 

na 

    fibrynogen powodują powstawanie 

nieprawidłowych monomerów fibryny, 
które mimo, iż polimeryzują tworząc 
włóknik bez wiązań krzyżowych; szybko 
są trawione przez plazminę

background image

Leki przeciwpłytkowe

Krwinki płytkowe po zetknięciu się z uszkodzonym
śródbłonkiem naczyń  ulegają adhezji i wytwarzają
pseudopodia. Na skutek obkurczania się kanalików dochodzi
do zmiany kształtu krwinek płytkowych z owalnego na
kulisty. Jednocześnie następuje przesuwanie się ziarnistości z
części środkowej na obwód i częściowe uwolnienie ich 
zawartości na zewnątrz krwinki. 
Kolejnym etapem jest agregacja krwinek, która polega na
łączeniu się płytek w większe skupiska.
W procesie agregacji wyróżnia się 2 etapy: pierwotny,wtórny.
Agregacja pierwotna jest procesem odwracalnym a wtórna
nieodwracalnym. 

background image

Leki przeciwpłytkowe

Leki hamujące agregację płytek zwalniają
proces agregacji pierwotnej i zapobiegają
agregacji wtórnej
  
• kwas acetylosalicylowy 
• tiklopidyna, klopidogrel
• dipirydamol
• inhibitory receptorów płytkowych GP IIb / IIIa

background image

Leki przeciwpłytkowe

• KWAS ACETYLOSALICYLOWY

 - hamuje COX a 

tym samym syntezę tromboksanu, który ma 

silne

    działanie agregacyjne i kurczące naczynia

• TIKLOPIDYNA, EPTYFIBATYD

 -blokuje łączenie 

fibrynogenu z kompleksem glikoproteidowym

    IIb-IIIa błony trombocytów

• DIPIRYDAMOL

 - to lek rozszerzający naczynia, 

zwiększa stężenie cAMP 

background image

Leki przeciwpłytkowe

• KLOPIDOGREL

 (Plavix)

- wybiórczo hamuje wiązanie ADP z jego 

receptorem płytkowym i dalszą aktywację 

kompleksu glikoproteidowego IIb-IIIa błony 

trombocytów, w której pośredniczy ADP tym 

samym hamując agregację  płytek. Działa 

poprzez nieodwracalną modyfikację 

płytkowego receptora ADP

- wskazania: profilaktyka przeciwzakrzepowa 

w objawowej miażdżycy 

background image

Leki trombolityczne

• mechanizm działania: 

przekształcenie plazminogenu 

w plazminę, która trawi włóknik zawarty w zakrzepie 

doprowadzając do trombolizy i udrożnienia np. tętnicy 

wieńcowej odpowiedzialnej za  zawał serca

  

• wskazania: 

ostry zawał serca, zator płucny, zakrzepica żył

     głębokich, zakrzepy i zatory tętnic obwodowych, skrzepliny w 

krwotoku do komory przedniej oka, przetoki tętniczo-żylnej, 

hemiodializy

Trombolityczne leczenie świeżego zawału serca  pozwoliło na
25-30 % zmniejszenie śmiertelności. Efekt leczenia jest silnie
uzależniony od czasu, który upłynął od początku zawału do
podania leku (1 h – 50%). 

background image

Leki trombolityczne

• streptokinaza
• urokinaza
• tkankowy aktywator plazminogenu

background image

Leki trombolityczne

• STREPTOKINAZA
- aktywna

 

dopiero po połączeniu z plazminogenem, 

powstały kompleks przekształca nieaktywny 
plazminogen w plazminę (działanie po wysyceniu 
naturalnych inhibitorów: alfa 2-antyplazminy i alfa 
2-makroglobuliny)

- na początku leczenia należy podać dawkę 

nasycającą w celu zneutralizowania przeciwciał 
przeciwpaciorkowcowych

background image

Leki trombolityczne

• ACYLOWANY KOMPLEKS STREPTOKINAZY

    Z  PLAZMINOGENEM

 (APSAC)

- grupa acylowa blokuje centrum aktywne 

plazminogenu

     i jest on nieaktywny oraz oporny na działanie 

inhibitorów osoczowych

- po podaniu i.v. lek wiąże się z fibryną zakrzepu, 

następuje odłączenie grupy acylowej i aktywacja 
kompleksu

- długi T 

0.5

background image

Leki trombolityczne

• UROKINAZA

- bezpośredni aktywator plazminogenu 

otrzymywany z moczu ludzkiego lub hodowli 
komórek nerki płodowej

- nie ma właściwości antygenowych

    

background image

Leki trombolityczne

• TKANKOWY AKTYWATOR PLAZMINOGENU

                             (t-PA)

- naturalny aktywator fibrynolizy; obecnie otrzymywany na 

drodze inżynierii genetycznej

- przy dużych stężeniach może dojść do aktywacji 

plazminogenu niezwiązanego z fibryną i do uogólnionej 

fibrynolizy

- działania niepożądane: trombocytopenia (10%)

    

background image

Leki trombolityczne

• TENEKTEPLAZA (Metalyse)

 -   

rekombinowany, swoisty dla fibryny aktywator   

plazminogemu uzyskiwany z natywnego t-PA

 -   mechanizm działania: łączy się z fibrynową składową 

skrzepu, następuje przemiana plazminogenu w plazminę 

     i rozkład włóknika

 -  

charakteryzuje się większym swoistym powinowactwem 

do fibryny i większą odpornością na unieczynnienie

    

background image

Leki hamujące fibrynolizę

• wskazania:

- stany chorobowe, w których dochodzi do nadmiernego 

uwalniania aktywatorów tkankowych plazminogenu 

     i nadmiernego przekształcania plazminogenu w plazminę
     Proces fibrynolizy można zahamować przez hamowanie 

procesu przekształcania plazminogenu w plazminę

     lub hamowania aktywności plazminy

- produkty lecznicze: kwas aminokapronowy
     *  hamuje wytwarzanie plazminy, a w większych dawkach 

hamuje również jej aktywność     

    

background image

Niedokrwistość

• Definicja  – stan chorobowy, w 

którym liczba krwinek czerwonych i 

stężenie hemoglobiny we krwi 

zmniejszają się poniżej wartości 

optymalnych dla organizmu, tzn. 

takich, które zapewniają właściwe 

utlenowanie tkanek - wg WHO: 

4,5xl0

12

/l;  9,91 mmol/ l- 16g% dla 

(mężczyźni) 4,0 x 10

12

 /l; 8,7 mmol/1 

- 14g %  (kobiety)

background image

Niedokrwistość

• diagnoza – przyczyna i rodzaj niedokrwistości
• objawy niedoboru żelaza
• przyczyny niedoboru żelaza
• czynniki wpływające na wchłanianie żelaza
• badania laboratoryjne

Dzienne  zapotrzebowanie  człowieka  na  żelazo   

wynosi około

l  mg.  W  okresie  ciąży  i  karmienia  zapotrzebowanie 

może

wzrosnąć nawet do 1000 mg/dobę.

background image

Niedokrwistość 

syderopeniczna

 

  

przyczyny:

   

-  przewlekłe krwawienia z przewodu pokarmowego, z dróg

       rodnych lub układu moczowego
    -  pasożyty (lamblie)
    -  alkoholizm
    -  niedoźywienie - (małe dzieci, wegetarianie)
    -  upośledzone wchłanianie (stany po resekcji żołądka,
       zespół złego wchłaniania)
    - wzmożone zapotrzebowanie (wzrastanie, ciąża,
      karmienie, okres leczenia witaminą B 12  niedokrwistości
      z niedoboru tej witaminy)

    

  
 

  

background image

Niedokrwistość 

syderopeniczna

 

   

objawy

:

   - porcelanowa bladość skóry i błony śluzowej
   - łamliwość, zmatowienie, wypadanie włosów

    -  

rozdwajanie paznokci

   - atroficzne zmiany języka, błon śluzowych, gardła
     i przełyku, powodujące dysfagię ( ból i uczucie
     pieczenia przy połykaniu)
   - osłabienie, drażliwość, częste bóle głowy, bóle
      wieńcowe

    
 

    
  
 

  

background image

Niedokrwistość 

syderopeniczna

 

   

żelazo p.o – 100-200 mg/dobę 

-  żelazo  dwuwartościowe  wchłania  się  10  razy  lepiej  niż  żelazo      trójwartościowe  (nie  należy 

zażywać żelaza łącznie z tetracyklinami, lekami alkalizującymi, cholestyraminą)

  -    żelazo  podawane  na  czczo  wchłania  się  lepiej,  ale  jest  źle  tolerowane  przez  żołądek  i 

dlatego  zawsze  należy  stosować  je  po  jedzeniu  (okres  doustnego  uzupełniania  żelaza 

powinien  trwać  co  najmniej  3  miesiące  a  terapia  sześciomiesięczna  pozwala  uzupełnić 

magazyny żelaza w organizmie)

   
   żelazo podane pozajelitowo - wskazane tylko wtedy, gdy stwierdzamy :
   stan zapalny żołądka i (lub) jelit, zespół złego wchłaniania, 
   działań  niepożądanych przy leczeniu doustnym (np. wrzody)

    
  
 

  

background image

Niedokrwistość 

megaloblastyczna

 

Pod wpływem działania soku żołądkowego witamina B 

12 

jest uwalniana z pokarmów i wiąże się z czynnikiem
wewnętrznym (IF) wydzielanym przez komórki okładzinowe
błony śluzowej żołądka. Kompleks przechodzi do jelita
cienkiego, w którym na komórkach błony śluzowej znajdują
się specjalne receptory umożliwiające przejście witaminy B 

12

 

do komórek a następnie do krążenia wrotnego

Niedobór witaminy B 

12 

 lub kwasu foliowego (czynników

warunkujących dojrzewanie krwinek czerwonych) prowadzi
do zaburzenia syntezy DNA w komórkach układu
krwiotwórczego (megaloblasty). 

    
  
 

  

background image

Niedokrwistość 

megaloblastyczna

 

Na skutek niedobór witaminy B 

12 

 lub kwasu foliowego zaburzenia

syntezy DNA w komórkach układu krwiotwórczego. 
    -  leczenie przyczynowe: np. w zespole ślepej pętli okresowe
       podawanie doksycykliny lub leczenie operacyjne; leczenie inwazji
       bruzdogłowca szerokiego

    - pozajelitowo: hydroksykobalaminę a nie cyjanokobalaminę
      ze względu na wolniejsze wydalanie (silniejsze wiązanie z białkami surowicy) dawka 

początkowa -100 µg codziennie domięśniowo przez 3 tygodnie;  dawka podtrzymująca 

- 100 µg domięśniowo co miesiąc.

    
  
 

  

background image

Niedokrwistość 

megaloblastyczna

 

   

niedobór kwasu foliowego

    -  leczenie przyczynowe: np. abstynencja alkoholowa,
       korekta  niewłaściwego sposobu żywienia
   
    -  substytucja kwasu foliowego (5mg/dobę doustnie)

   

    
  
 

  

background image

EPOETYNA – rekombinowana ludzka erytropoetyna

epoetyna 

alfa 

(Eprex) 

– 

ma 

identyczny 

skład 

aminokwasowy  i  węglowodanowy  jak  erytropoetyna 

izolowana  z  moczu  chorych  na  niedokrwistość.  Jest 

glikoproteiną  pobudzającą  tworzenie  się  erytrocytów  z 

komórek  prekursorowych,  zwiększa  się  liczba  stężenie 

hemoglobiny  i  liczba  retikulocytów,  a  także  zwiększa  się 

wbudowywanie żelaza.

- wskazania: leczenie niedokrwistości w chorobach nerek,
          leczenie  niedokrwistości  u  dorosłych  pacjentów  ze 

szpiczakiem  mnogim,  chłoniakami  złośliwymi,  przed 

planowanymi  zabiegami  ortopedycznymi,  u  których 

przewiduje  się  duże  ryzyko  wystąpienia  powikłań  po 

przetoczeniu krwi

    
  
 

  

background image

EPOETYNA

 –

rekombinowana ludzka erytropoetyna

epoetyna  beta  (NeoRecormon)  –  ma  identyczny  skład  aminokwasowy  i 

węglowodanowy  jak  erytropoetyna  izolowana  z  moczu  chorych  na 

niedokrwistość. Jest glikoproteiną pobudzającą tworzenie się erytrocytów 

z  komórek  prekursorowych,  zwiększa  się  liczba  stężenie  hemoglobiny  i 

liczba retikulocytów, a także zwiększa się wbudowywanie żelaza.

- wskazania: leczenie niedokrwistości w chorobach nerek,
     zapobieganie niedokrwistości wcześniaków u dzieci z masą urodzeniową 

750-1500  g  urodzonych  przed  34  tygodniem  ciąży,  zapobieganie  i 

leczenie niedokrwistości u dorosłych pacjentów ze szpiczakiem mnogim, 

chłoniakami  nieziarniczymi  o  niskim  stopniu  złośliwości  lub  przewlekłą 

białaczką limfatyczną   

    
  
 

  


Document Outline