PŁUKANIE ŻOŁĄDKA
WSKAZANIA I KRYTERIA CZASOWE
1. Kwaśny środek żrący do 30 minut
2. Substancje stałe do 6 godzin
3. Salicylany do 8 - 24 godzin
4. Grzyby do 72 godzin
5. Pacjenci nieprzytomni - bez
ograniczeń czasowych
PRZECIWWSKAZANIA
1. Wypicie stężonych zasad
2. Zaburzenia rytmu serca
3. Krwawienie z przewodu pokarmowego
4. Objawy otrzewnowe
5. Drgawki
6. Czynna choroba wrzodowa żołądka
7. Żylaki przełyku
8. Stan po całkowitej resekcji żołądka
10. Brak zgody na zabieg
POWIKŁANIA
1. Przepchnięcie zawartości żołądka do
jelit przy zbyt dużej jednorazowej
objętości płynu płuczącego
2. Zachłyśnięcie
3. Mechaniczne uszkodzenie przewodu
pokarmowego
4. Odruchowe zatrzymanie czynności serca
5. Zaburzenia wodno - elektrolitowe
WYKONANIE PŁUKANIA ŻOŁĄDKA
1. Należy uzyskać zgodę pacjenta na zabieg
2. Sonda do płukania powinna mieć średnicę 5- 15 mm
3. Pacjent przytomny w trakcie płukania powinien
siedzieć lub leżeć na lewym boku
4. Pacjent nieprzytomny musi zostać zaintubowany,
płukanie żołądka wykonujemy w pozycji na plecach,
dotyczy to również zatruć pochodnymi ropy naftowej
i substancjami pieniącymi się
5. Sondę zakładamy przez usta
6. U osób dorosłych używamy ciepłej wody w dawce
jednorazowej 15ml/kg
7. U dzieci ciepły 0,9% NaCl w dawce 15 ml/kg
8. Usuwanie popłuczyn z żołądka odbywa się na
zasadzie naczyń połączonych
9. Zabieg powtarzamy do uzyskania przejrzystych
popłuczyn wymaga to przeciętnie zużycia 5-20
litrów wody
10. W przypadku zatrucia grzybami pierwsze
popłuczyny zabezpieczamy do badania
mykologicznego
11. Po wykonaniu płukania żołądka podajemy przez
sondą zawiesinę węgla aktywowanego
WĘGIEL AKTYWOWANY
Węgiel drzewny poddany działaniu
pary wodnej lub silnych kwasów w
celu uzyskania maksymalnej
powierzchni adsorbcyjnej
Węgiel w postaci
zawiesiny wodnej podajemy
jednorazowo doustnie lub przez
sondę w ilości 1g na kilogram
masy ciała pacjenta
SUBSTANCJE DOBRZE ABSORBOWANE
PRZEZ WĘGIEL AKTYWOWANY
amfetamina benzodiazepiny
atropina
barbiturany
leki nasenne opiaty
glikozydy naparstnicy fenol
sulfonamidy
strychnina
trójpierścieniowe leki antydepresyjne
leki przeciwpadaczkowe
paracetamol
SUBSTANCJE ŹLE ABSORBOWANE
PRZEZ WĘGIEL AKTYWOWANY
związki ołowiu, żelaza, litu, baru
kwas borny
pochodne ropy naftowej
inne rozpuszczalniki org.
fluorki
cyjanki
alkohol etylowy
alkohol metylowy
glikol etylenowy
kwasy i zasady
POWIKŁANIA
1. Zwiększone ryzyko wymiotów
2. Możliwość zachłyśnięcia
3. Zaparcia
4. Możliwość
wystąpienia
niedrożności
Węgiel aktywowany w dawkach
powtarzanych co 4-6 godzin ma na
celu przerwanie wtórnego wchłaniania
toksyn wydzielanych do jelita z żółcią.
Dawkowanie
0,5-1,0 g/kg do
maksymalnej dawki dobowej 200-400g
PROWOKOWANIE WYMIOTÓW
WSKAZANIA
1. Zatrucia u małych dzieci
2. Możliwość wykonania na miejscu zatrucia
(np. w domu)
3. Potencjalnie długi czas dotarcia do szpitala
4. Nie tolerowanie płukania żołądka – brak
zgody pacjenta na wykonanie zabiegu
5. Zatrucie dużymi, nie rozpuszczającymi się
w żołądku tabletkami
PRZECIWWSKAZANIA
upośledzenie świadomości (brak odruchu
kaszlowego)
drgawki lub dłuższy czas po zażyciu leków
drgawkotwórczych
zatrucie środkami żrącymi, detergentami,
pochodnymi ropy naftowej
możliwość krwawienia z przewodu
pokarmowego (np. żylaki przełyku)
WYKONANIE
u dorosłych podawanie ciepłej wody
porcjami po 200-300 ml
u dzieci podawanie 0,9% NaCl w dawce
po 5 –10 ml na kg m.c.
mechaniczne drażnienie tylnej ściany
gardła palcami lub szpatułką owiniętą
gazą
ŚRODKI PRZECZYSZCZAJĄCE
SOLNE
siarczan sodu, siarczan magnezu, cytrynian
magnezu - podawane w dawce 20-30 g
dorosłym i 0,25 g/kg masy ciała u dzieci
SACHARYDOWE
sorbitol, mannitol - podawane w dawce 1-2
g/kg m. ciała
środki te stosujemy jednorazowo doustnie
lub przez sondę po uprzednim podaniu
węgla aktywowanego, przeciwwskazaniem
jest brak perystaltyki
CAŁKOWITE PŁUKANIE JELIT
1. Ogranicza wchłanianie trucizny poprzez
usuwanie zawartości jelit podawaniem przez sondę
płynu płuczącego
2. Wykorzystuje się osmotycznie zrównoważony
roztwór glikolu polietylenowego i elektrolitów,
podawany w ilości ok. 2l/godz. (np. Fortrans)
3. Stosuje się w zatruciach solami żelaza, lekami typu
„slow-release”, innymi substancjami słabo
adsorbowanymi przez węgiel i po spożyciu torebek
z narkotykami
4. Powikłaniami są kurcze jelit, wzdęcia, nudności,
wymioty z możliwością zachłyśnięcia
LECZENIE NA MIEJSCU
ZDARZENIA
1. Do 2 minut od przyjęcia substancji żrącej
należy podać mleko, zmiksowane jajka,
wodę celem rozcieńczenia substancji żrącej.
NIE WOLNO
PROWOKOWAĆ WYMIOTÓW
PŁUKAĆ ŻOŁĄDKA
PODAWAĆ WĘGIEL AKTYWOWANY
NEUTRALIZOWAĆ KWASÓW LUB ZASAD
TRANSPORT PACJENTA
ZATRUTEGO
1. Pacjent u którego podejrzewamy zatrucie i
jest nieprzytomny na czas transportu musi
zostać zaintubowany celem zabezpieczenia
dróg oddechowych przed zachłyśnięciem.
2. Monitorowanie powinno obejmować zawsze
EKG, saturację krwi tętniczej, ciśnienie
tętnicze krwi i częstość oddechów a w
wybranych przypadkach diurezę, parametry
oddechowe w trakcie oddechu
zastępczego,glikemię
3. Pacjent musi mieć założone wkłucie dożylne
POSTĘPOWANIE W SZPITALU
1. Pobranie materiału na badania
laboratoryjne
2. Przyspieszenie eliminacji trucizn
3. Wyrównanie zaburzeń wodno-
elektrolitowych i RKZ
4. Zastosowanie specyficznych odtrutek