Płukanie żołądka - jedna z procedur dekontaminacyjnych przewodu pokarmowego, polegająca na powtarzalnym podaniu do żołądka wody i następowym jej usunięciu.

Jest procedurą medyczną dość często stosowaną, jednakże nie udowodniono jej skuteczności (wykazano, że tą drogą można maksymalnie usunąć 10% zażytej trucizny.^[1] Można ją wykonać w przypadkach, gdy od momentu dostania się trucizny do organizmu nie upłynęła 1 godzina, bezwzględnie jednak pamiętając o przeciwwskazaniach do stosowania tej metody. Jednakże według niektórych autorów, istnieją jednak pewne szczególne sytuacje, które uzasadniają wykonanie płukania żołądka po tym czasie:

• spożycie dużej ilości substancji wyjątkowo toksycznej

• spożycie substancji, która zwalnia perystaltykę przewodu pokarmowego (leki antycholinergiczne lub leki mające takie działanie)

• spożycie substancji toksycznej w postaci leków o przedłużonym uwalnianiu

• spożycie substancji, które tworzą złogi w przewodzie pokarmowym (salicylany).^[2]

Wydaje się jednak, że nie ma uzasadnienia wykonania płukania żołądka powyżej 4, maksymalnie 6 godzin od chwili zatrucia.

Technika wykonania

• badanie wykonuje się u osoby przytomnej w pozycji siedzącej, u osoby zamroczonej w pozycji bocznej ustalonej z głową położoną niżej, a u osoby nieprzytomnej tylko po uprzedniej intubacji

• gruby zagłębnik wprowadza się do żołądka po uprzednim posmarowaniu go lidokainą. Należy się upewnić, czy zagłębnik znajduje się w żołądku - odległość od linii zębów do wpustu żołądka wynosi 40 centymetrów. Ponadto należy podjąć próbę odciągnięcia i sprawdzić, czy uzyskana treść jest sokiem żołądkowym. Inną możliwością jest osłuchiwanie okolicy żołądka podczas próby wprowadzenia powietrza przez zagłębnik.

• następnie na zagłębniku umieszcza się lejek, przez który wlewa się porcję 200 - 300 mililitrów wody o temperaturze ciała. Istotnym momentem jest, aby opuścić lejek poniżej poziomu żołądka, zanim zniknie z niego woda - uzyskuje się wówczas zwrotny wypływ wody z treścią żołądkową

• procedurę powtarza się wielokrotnie, aż do uzyskania czystej treści. Do ostatniej porcji dodaje się 50 - 100 gramów węgla aktywowanego, choć według niektórych autorów węgiel powinien być podawany wielokrotnie.^[3]

• uzyskanie w trakcie płukania w popłuczynach resztek tabletek lub grzybów, świadczy o skuteczności procedury.

Przeciwwskazania

• zatrucia substancjami żrącymi

• zatrucie truciznami lotnymi, węglowodorami, detergentami z uwagi na duże ryzyko zachłyśnięcia

• ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego

• niezaintubowany, nieprzytomny chory

Powikłania

• zachłystowe zapalenie płuc

• perforacja przewodu pokarmowego lub gardła

• hipoksemia

• zaburzenia rytmu serca

• zaburzenia wodno-elektrolitowe

---