Limfocyty T

•

TCR

•

CD2

•

CD3

•

CD4

•

CD5

•

CD7

•

CD8

•

CD28

•

CD40L

Charakteryzują się obecnością na ich

powierzchni następujących markerów:

Wyróżniamy dwa główne rodzaje

receptorów TCR:

- składające się z łańcuchów α i β (90%

limfocytów krwi człowieka)

- składające się z łańcuchów γ i δ

Średnio na limfocycie znajduje się ok.
5x10

4

receptorów TC

Receptor TCR bierze udział w
rozpoznawaniu antygenu

TCR

Struktura TCR

CHO

CHO

CHO

CHO

Region “V”- zmienny

Region “C” - stały

Region zawiasowy “H”

Łańcuch

Alpha

Łańcuch

Beta

Mostek dwusiarczkowy

Odcinek śródbłonowy

Cześć cytoplazmatyczna

+

+

+

APC

limfocy
t

CD28

TCR

MHC

B7.1/B7
.2

APC

limfocy
t

CD28

TCR

MHC

B7.1/B7
.2

TCR rozpoznaje właściwy

sobie antygen –

pobudzenie receptora i

rozwój odpowiedzi

immunologicznej

TCR wiąże antygen

podobny – brak odpowiedzi

immunologicznej/hamowan

ie odpowiedzi na właściwy

antygen. Zmienione

ligandy peptydowe (APL)

można wykorzystywać w

terapii.

Geny kodujące TCR znajdują się w chromosomie 7

i 14.

Części zmienne są kodowane przez geny V i J

(łańcuchy α i γ) oraz przez geny V, D i J (łańcuchy

β i δ).

Różnorodność receptorów TCR zapewnia

rekombinacja genów.

Zasada wyłączenia allelicznego nie jest

przestrzegane bezwzględnie – limfocyt T może

mieć dwa różne łańcuchy α, γ, δ (pochodzące z 2

różnych chromosomów). Jednak do

rozpoznawaniu antygenu używany jest tylko

jeden rodzaj TCR na limfocycie.

GENES CODING FOR

TCR

Recombinas
e

Kompleks CD3 i TCR

α

β

+

+

+

δ

ε

ε

γ

ζ ζ

-

-

- -

TCR

CD3

CD3

Rozpoznanie
antygenu

Przekazanie sygnału

Hematopoeza

NK

Limfoidalna

komórka

progenitorowa

Limfocyty Tc

Limfocyty Th

Komórka macierzysta

Limfocyty B

Granuloc

yty

Trombocyty

Megakariocyty

Makrofagi

Monocyty

Komórki
dendrytyczne

Komórki

plazamatyc

zne

Komórki tuczne

Mieloidalna

Komórka

progenitorowa

Dojrzewanie limfocytów T

• Limfocyty T dojrzewają w grasicy – limfocyty przebywające i

dojrzewające w grasicy nazywamy tymocytami.

• W czasie dojrzewania w procesach selekcji ginie ok. 90%

tymocytów.

• W grasicy możemy wyróżnić cztery populacje limfocytów T

w zależności od stopnia dojrzałości

– Tymocyty potrójnie ujemne CD4-/CD8-/TCR-

– Tymocyty podwójnie dodatnie CD4+/CD8+

– Tymocyty CD4+ lub CD8+

– Dojrzałe limfocyty T

• W procesie dojrzewania limfocytów T możemy wyróżnić

dwie fazy

– fazę wczesną

– fazę późną

Faza wczesna dojrzewania

limfocytów T

• Zasiedlenie grasicy przez powstałe w szpiku

komórki progenitorowe

• Ekspansja komórek zasiedlających

• Ukierunkowanie w stronę wczesnych tymocytów

– Komórki pro-T Kit(CD117)+/CD44+/CD25-

– Komorki pro-T Kit(CD117)+/CD44+/CD25+

– Wczesne komórki pre-T Kit(CD117)-/CD44-/CD25+

• Rearanżacja genów dla TCR

• Selekcja β

• Wyłączenie alleliczne i izotypowe

• Ukierunkowanie w kierunku linii αβ lub γδ

Późna faza dojrzewania limfocytów T

• Ma na celu wyłonienie limfocytów T mogących

rozpoznawać

antygeny

prezentowane

w

kontekście MHC i usunięcie limfocytów

mogących

niszczyć

własne

antygeny

organizmu.

• Uczestniczą w niej limfocyty mające na swej

powierzchni w pełni wytworzony kompleks TCR

oraz cząsteczki CD4 i CD8.

• Wyróżniamy dwa główne etapy

– Selekcję pozytywną

– Selekcje negatywną

Selekcja pozytywna i restrykcja MHC

4-
8-

4+/-

8+

4+ 8+

TCR low

4+ 8+

TCR low

4+ 8+

TCR low

4+ 8+

TCR low

Rozpoznaje

MHC I

Rozpoznaje

MHC II

Nie rozpozanje

MHC

Apoptoza – „smierć z
zaniedbania”

8+

TCR high

8+

TCR high

4+

TCR high

4+

TCR high

Selekcja negatywna

Brak reakcji z

autoantygenami

Brak interakcji

z autoantygenami

8+

TCR high

4+

TCR high

Apoptoza indukowana TCR

Dojrzałe limfocyty T

Rozpoznaje

MHC I

Rozpoznaje

MHC II

8+

TCR high

4+

TCR high

Duże

powinnowactw

o

do

autoantygenó

w

Dojrzałe limfocyty T

Dojrzewanie limfocytów T i ich migracja w

grasicy

4 -

8 low

4 low
8 low

4 + 8 +

TCR

4 + 8 +

TCR

makrofag

makrofag

Prawidłowa rearanżacja

TCR

Nieprawidło

wa

rearanżacja

TCR

Rozpoznanie auto MHC

Brak interakcji z auto MHC

TCR nie rozpoznaje

własnych antygenów

TCR rozpoznaje własne

antygeny

APOPTOZA

4 + 8 +

TCR

4 - 8 -

Region
podtorebkow
y

Kora

Granica kory i rdzenia

4 + 8 -

TCR

4 - 8 +

TCR

Krwiobieg

Rdzeń

Limfocyty T

Limfocyty możemy podzielić:

• ze względu na budowę TCR

– Tαβ

– Tγδ

• ze względu na ekspresję cząsteczek CD4 i CD8

– limfocyty T CD4+
– limocyty T CD8+

• ze względu na funkcję

– limfocyty T pomocnicze Th

– limfocyty T cytotoksyczne Tc

– limocyty T regulatorowe Treg

Limfocyty T pomocnicze

• Charakteryzują

się

ekspresją

antygenu CD4 i rozpoznają antygen

prezentowany w kontekście MHC I

• Wspomagają zarówno odpowiedź typu

komórkowego, jak i humoralnego.

• Ich działanie odbywa się poprzez

bezpośredni

kontakt

między

komórkami,

a

także

poprzez

wydzielanie odpowiednich cytokin.

Limfocyty T pomocnicze

Th

Prekursor

IL_2

Th0

IL-2, IL-3,

IL-4, IL-5, IL-10,

IFN-γ, GM-CSF

Th

IL-2, IL-4, IFN-γ

Th

IL-2, IL-4, IL-5

Th2

IL-3, IL-4, IL-5,

IL-6, IL-10,

IL-13, GM-CSF

Th1

IL-2, IL-3,

IFN-γ, GM-CSF

LT-α

IL-12, IL-
18, IFN-γ,
IFN-α

IL-4

IL-4

Krótkotrwa
ła
stymulacja
antygenem

Dlugotrwa
ła
stymulacj
a
antygene
m

ThM

IL-2

Limfocyty pomocnicze Th1 i Th2

Th1

Th2

IL-2

+

-

INF-γ

+

-

LT-α

+

-

IL-3

+

+

GM-CSF

+

+

IL-4

-

+

IL-5

-

+

IL-6

-

+

IL-9

-

+

Il-10

-

+

IL-13

-

+

Udział w odpowiedzi typu komórkowego/Nadwrażliwość typu

późnego

++

-

Aktywacja makrofagów

++

-

Pomoc limfocytom B

+/-

++

Wpływ na produkcję IgM, IgG, IgA

+/-

++

Wpływ na produkcję IgE

-

++

Wpływ na powstawanie eozynofilów i komorek tucznych

-

++

Antagonizm Th1 i Th2

Th2

IL-3, IL-4, IL-5,

IL-6, IL-10,

IL-13, GM-CSF

Th1

IL-2, IL-3,

IFN-γ, GM-CSF

LT-α

IL-4

IFN-
γ

(-
)

IL-4,IL-10,

IL-13

Limfocyty T regulatorowe

(supresorowe)

• Limfocyty Treg biorą udział:

– hamowanie aktywności autoreaktywnych

limfocytów T

– tolerancja na antygeny podane doustnie,

„tolerancja pokarmowa”

– tolerancja na ALP, tolerancja na antygeny mogące

być antagonistami TCR

– tolerancja na przeszczepy allogeniczne,

„tolerancja transplantacyjna”

• Limfocyty Treg mogą indukować powstawanie

kolejnych limfocytów Treg, co umożliwia

przenoszenie stanu tolerancji pomiędzy

osobnikami, „tolerancja infekcyjna”

• Najważniejszymi subpopulacjami limfocytów

Treg są:

– Limfocyty Th1 i Th2 biorące udział w zjawisku

antagonizmu Th1 i Th2, „dewiacji immunologicznej”

– Limfocyty Th3 wydzielające głównie TGF-β
– Limfocyty Tr1 wydzielające głównie TGF-β i IL-10
– Limfocyty T CD4+/CD25+/CD62L+
– Limfocyty T CD8+/CD28+
– Wpływ regulatorowy mogą także wywierać niektóre

limfocyty Tc, NKT, Tγδ

Limfocyty T regulatorowe

(supresorowe)

Limfocyty T cytotoksyczne

• Należą do nich głównie limfocyty T CD8+ (Tc1-

wydzielające IFN-γ i Tc2 – wydzielające IL-4 i IL-5), ale

także:

– niektóre limfocyty Th1
– limfocyty Tγδ
– limfocyty NKT

• Limfocyty cytotoksyczne rozpoznają obce cząsteczki MHC

I lub antygeny prezentowane w kontekście MHC I

• Ich głównym zadaniem jest eliminacja komórek

zakażonych przez wirusy i inne patogeny

wewnątrzkomórkowe oraz niszczenia komórek

nowotworowych.

• Limfocyty cytotoksyczne mogą także hamować replikację

wirusów w zakażonych komórkach bez ich niszczenia.

Limfocyty Tγδ

• U człowieka stanowią ok. 5% obwodowych limfocytów

• Powstają w grasicy, jednak mogą się różnicować i podlegać

selekcji także poza nią

• Biorą udział w odporności przeciwzakaźnej i

przeciwnowotworowej.

• Wydzielają cytokiny stymulujące odpowiedź immunologiczną.

• Większość z nich ma zdolność rozpoznawania antygenów nie

przetworznych przez komórki prezentujące antygen i nie

połączonych z MHC.

• Mogą rozpoznawać antygeny związane z CD1.

• Rozpoznają antygeny takie jak:

– Białka szoku cieplnego (HSP)

– Cząsteczki MICA i MICB (występujące na komórkach podanych

szokowi cieplnemu i komórkach nowotworowych)

– Tzw. fosfoantygeny (np.: pirofosforan izopentynylu,

geranylopirofosforan, farnezylopirofosforan)

Limfocyty NKT

• Są to komórki mające cechy zarówno

limfocytów T, jak i komórek NK.

• Maja TCR zbudowany z łańcuchów αβ, a

część z nich także CD4

• Rozpoznają głównie antygeny

glikolipidowe prezentowane poprzez
CD1

• Biorą udział w odpowiedzi

przeciwnowotworowej i immunoregulacji

Komórki „veto”

• Enigmatyczna subpopulacja komórek, nie

poznano charakterystycznego fenotypu.

• Maja zdolność inaktywowania i zabijania

limfocytów T na drodze bezpośredniego

kontaktu

• Ich działanie odbywa się poprzez

oddziaływania Fas – FasL

• Podobne właściwości mogą przejawiać

keratynocyty, komórki dendrytyczne,

komórki nerwowe i mikrogleju, komórki

nabłonka tarczycy.

Aktywacja limfocytów T

• Limfocyty powstałe w grasicy są limfocytami

dziewiczymi – nie miały kontaktu z antygenem.

• Aby limfocyt T mógł wziąć udział w odpowiedzi

immunologicznej musi rozpoznać swoisty antygen

prezentowany przez komórki prezentujące antygen

w kontekście MHC i zostać w pełni aktywowany.

• Aktywacja limfocytu wiąże się z przejściem z fazy

G0 cyklu komórkowego do fazy G1. Morfologicznie

towarzyszy temu zwiększenie objętości całej

komórki i jądra komórkowego, zmiany jego

chromatyny i pojawienie się jąderek. Zmian te

określamy mianem „transformacji blastycznej”.

Aktywacja limfocytów Th

• Aktywacja limfocytów jest procesem złożonym i

obejmuje:

– wytworzenie synapsy immunologicznej – polaryzacja

limfocytu i adhezja limfocytu i APC

– przekazanie dwóch sygnałów aktywacji limfocytowi

dziewiczemu - poprzez receptor TCR rozpoznający

prezentowany antygen i poprzez CD28 pobudzaną przez

cząstki kostymulujące

– dojrzewanie synapsy immunologicznej
– przekazanie sygnału do wnętrza komórki i jądra komórkowego
– transkrypcję genów związanych z procesem aktywacji i

produkcje białek niezbędnych do aktywacji limfocytu

– wydzielanie cytokin i proliferacje aktywowanego limfocytu –

wytworzenie klony limfocytów rozpoznających i zwalczających

antygen

Interakcje pomiędzy limfocytem Th a komórka

prezentującą antygen

APC

LFA-3

LFA-2 LFA-1

TCR

CD4

ICAM-1/2

Class II

MHC

B7-1/B7-2

(CD80/CD86)

B7-3??

CD28

IL-1
IL-6
TNF-alpha
IL-12
IL-15

TNF-beta
IFN-gamma
GM-CSF
IL-4

Limfocy

t T

antygen

APC

limfocy
t

CD28

TCR

MHC

B7.1/B7
.2

Dwa sygnały – pełna

aktywacja i

odpowiedź

immunologiczna

APC

limfocy
t

CD28

TCR

MHC

Brak drugiego

sygnału – anergia

Teoria „dwóch sygnałów”

Dojrzewanie synapsy immunologicznej

• Aktywacja limfocytu prowadzi do przegrupowań w białkowo-

lipidowych w błonie komórkowej i skupiania się mikrodomen.

• Mikrodomeny są to rejony błony komórkowej wzbogacone w

sfingolipidy i cholesterol, zawierają także białka błonowe ,

odpowiedzialne za przekazanie sygnału aktywującego do wnętrza

komórki np.: kinazy z rodziny Src, podjednostki α białek G, białka

powierzchniowe związane z glikozylofosfatydyloinozytolem.

• Po rozpoznaniu antygenu mikrodomeny skupiają się wokół

kompleksu TCR/CD3.

• W

czasie

dojrzewania

synapsy

immunologicznej

rejony

mikrodomen nie tylko są wzbogacane w białka uczestniczące w

przekazywaniu sygnału do wnętrza komórki, ale także są usuwane

białka zbędne.

Przekazanie sygnału do wnętrza

komórki i jądra komórkowego

• Przekazanie sygnału do wnętrza komórki odbywa się

głownie na drodze fosforylacji białek

– aktywacja niereceptorowych kinaz tyrozynowych

– aktywacja białek adaptorowych i kaskada kinaz MAP

– aktywacja czynników transkrypcyjnych

• Transkrypcja genów związanych z procesem

aktywacji (pierwsze produkty tych genów można

wykryć już po 15 min. od kontaktu z antygenem, a

produkcja kolejnych białek wywołana aktywacją trwa

ok. 20 godzin.

• W aktywowanym limfocycie mamy do czynienia

także z ekspresją cząsteczek, które hamują proces

aktywacji np.: CTLA-4 (CD154). Prowadzi to do

ograniczenia odpowiedzi immunologicznej a potem

jej wygaśnięcia.

Aktywacja limfocytów Tc

pre-Tc

Tc cell

Th

MHC II

APC

1. Prezentacja

antygenu komórkom

pre-Tc w kontekście

MHC I

IFN
IL-
2

2. APC

prezentuje

antygen

limfocytowi Th w

kontekście MHC

II

3. Th wydziela cytokiny

stymulujące Tc

4. Limfocyt pre-Tc

różnicuje się w pełni

funkcjonalny limfocyt Tc

5. Limfocyt Tc rozpoznaje

antygen w kontekście MHC I na komórkach docelowych

6. Komórka docelowa

jest zabijana

Cytotoksyczność

komórkowa

• Jest to mechanizm obrony głównie przed

patogenami wewnątrzkomórkowymi, bierz

udział także w eliminacji komórek

nowotworowych, niektórych wolno żyjących

bakterii oraz w odrzucaniu przeszczepu

allogenicznego.

• Właściwości cytotoksyczne przejawiają

– limfocyty T (Tc i NKT)
– komórki NK
– komórki K
– makrofagi
– granulocyty

Mechanizmy cytotoksyczności

komórkowej

•

Komórki cytotoksyczne mogą rozpoznawać komórki

docelowe za pomocą:

–

receptora TCR – limfocyty T

–

receptorów wiążących MHC – komórki NK

–

receptora dla fragmentu Fc IgG (FcγRIII, CD16)

•

Istnieją dwa podstawowe mechanizmy cytotoksyczności

wykorzystywane przez limfocyty

–

uwalnianie zawartości ziaren cytolitycznych

–

ekspresja ligandów dla receptorów z nadrodziny TNF

(Apo-1/Fas – CD95, DR4, DR5) znajdujących na

komórkach

docelowych

i

aktywacja

tychże

receptorów

Mechanizmy cytotoksyczności

komórkowej

Mechanizm
cytotoksyczności

Czynnik

Działanie

Związany z ziarnami
cytolitycznymi

perforyna

Tworzenie porów błonie
komórkowej, pośrednio indukuje
apoptozę

granzymy

Liza białek cytoplazamy i jądra
komórkowego, indukcja apoptozy

enzymy lizosomalne

Liza białek cytoplazamy i jądra
komórkowego, indukcja apoptozy

P40-TIA-1

stymulacja degradacji DNA

granulizyna

Uszkadza błony komórkowe,
indukcja apoptozy

Związany z receptorami
z nadrodziny T NF

Apo-1L/FasL (CD95L)

Indukcja apoptozy poprzez Apo-
1/Fas (CD95)

TNF

Indukcja apoptozy przez TNFR1

LT-α

Indukcja apoptozy przez TNFR1

TRAIL

Indukcja apoptozy przez receptory
DR4 i DR5

Inne

Leukoregulina

Uwrażliwianie na działanie innych
czynników cytotoksycznych

ATP

Wzrost przepuszczalności błon
komórkowych, indukcja apoptozy

Wolne rodniki

Uszkodzenie struktur komórki

Etapy reakcji cytotoksycznej

zależnej od ziaren

cytolitycznych

• Rozpoznanie i wiązanie komórki

docelowej przez komórkę
cytotoksyczną Tc

• Aktywacja i polaryzacja komórki

cytotoksycznej

• Uwolnienie zawartości ziaren

cytolitycznych

• Recyrkulacja komórek cytotoksycznych

Interakcje pomiędzy limfocytem Tc a komórką

zabijaną

LFA-1

TCR

CD8

ICAM-1

Class I

MHC

LFA-3

LFA-2

Limfocy

t Tc

Komórka

zabijana

pept
ide

Reakcja cytotoksyczna limfocytu Tc

Tc
cel
l

Ca++

Monom
ery
perfory
ny

Perforyn
a tworzy
polimer
y

Kanały
perforynowe

Tc
ce
ll

Granzymy

Komórka
docelowa

Komórka
docelowa

Etapy reakcji cytotoksycznej

Tc

1. Rozpoznanie komórki

docelowej

2. Aktywacja i polaryzacja

komórki cytotksycznej

Tc

3. Uwolnienie zawartości
ziaren cytotoksycznych

Tc

4.
Recyrkulacja
limfocytów

Śmierć komórki
docelowej na drodze
apoptozy

Etapy reakcji cytotoksycznej zależnej

od receptorów z nadrodziny TNF

• Rozpoznanie i wiązanie komórki docelowej

przez komórkę cytotoksyczną Tc

• Interakcje ligandów na komórce cytotoksycznej

z receptorami na komórce docelowej

• Recyrkulacja limfocytów cytotoksycznych

• Komórki cytotoksyczne mogą złuszczać ze swej

powierzchni ligandy dla receptorów. Wolne

ligandy także stymulują apoptozę jednak jest to

zjawisko niespecyficzne – brak etapu

rozpoznanie komorki docelowej.

Tc

Tc

Tc

Etapy reakcji cytotoksycznej zależnej

od receptorów z nadrodziny TNF

1. Rozpoznanie komórki

docelowej

2. Interakcja CD95L z CD95

3. Recyrkulacja limfocytów
cytotoksycznych i śmierć
komórki docelowej

Komórki NK

• Są to duże ziarniste limfocyty (LGL) mające

zdolność spontanicznego (bez wcześniejszego

kontaktu z antygenem) i zabijania komórek

nowotworowych i zakażonych wirusami.

• Proces ten nie podlega restrykcji MHC
• Prawdopodobnie uczestniczą także w procesie

immunoregulacji.

• Stanowią ok. 10% limfocytów krwi obwodowej

człowieka i są pochodzenia szpikowego.

• Główną cytokiną stymulującą ich aktywność jest

IL-2, ale także IL-12, IL-15, IL-21. Hamująco na

komorki NK działają PGE2, TGF-β, kortyzol, PDGF

Komórki NK

• Morfologia komórek NK

– liczne azurofilne ziarnistości cytoplazmatyczne
– niska wartość stosunku powierzchni jadra do

powierzchni cytoplazmy (ok. 0,6)

– nerkowate jądro z heterogenną cytoplazmą i

jąderkiem

– liczne mikrokosmki i pofałdowania błony

komórkowej

• Immunofenotypowo komórki NK możemy

scharakteryzować jako CD3-/CD16+/CD56+
(+/-)

Zjawisko cytotoksyczności zależnej od

przeciwciał (ADCC)

• biorą w niej udział komórki posiadające na
swej powierzchni receptory dla fragmentu Fc
immunoglobulin (głównie IgG, ale także IgE w
przypadku odpowiedzi przeciwko pasożytom)

• mogą w niej brac udział komorki NK,
limfocyty T, monocyty, makrofagi, neutrofile
eozynofile, trombocyty

• dawny termin „komórki K” obecnie stosuję
się dla określenie komórek limfoidalnych
biorących udział w ADCC – komórki NK i
limfocyty CD3+/CD16+

Komórka K

Komórka K zabija
komórkę

spłaszczoną
przeciwciałami

Zjawisko cytotoksyczności zależnej od

przeciwciał (ADCC)

IL-2

GM-CSF

IFN-γ

Komórki LAK

• Jest

heterogenna

grupa

limfocytów

aktywowanych in vitro cytokinami (IL-2),
wykazująca duża aktywnośc cytotoksyczna
wobec autologicznych komórek nowtoworowych

• Można

wśród

nich

wyróżnić

frakcję

charakteryzującą się zdolnością przylegania do
plastikowych powierzchni

Komórki TIL

• Jest

heterogenna

grupa

limfocytów

wyizolowanych z guza nowotworowego, zdolna
do zabijana autologicznych i allologicznych
komórek nowotworowych.

Class II MHC Pathway

Globu

lar

protei

n

Endocytosis

Protein is processed to

peptides in endosome

or lysosome

Endosome

Lysosome

Fusion of endosome
and exocytic vesicle

Endoplasmic reticulum

Class II MHC

Synthesis

3 chains: α,β and Ii

Golgi
Body

Exocytic vesicle fuses

with endosome

releasing Ii from αβ dimer

α

β

Ii

Immunodominant

peptide binds

to class II MHC

Endosome fuses with

plasma membrane

Peptide MHC-II

complex is presented

to CD4 helper T cell

CD4 helper T cell

Conventional Antigen

αC βC

CHO

CHO

CHO

CHO

βV

αV

α2 β2

β1

α1

CHO

CHO

CHO

αC βC

CHO

CHO

CHO

CHO

βV

αV

α2 β2

β1

α1

CHO

CHO

CHO

MHC Class II

T cell receptor

Antigen

Super

antigen

T lymphocyte

Antigen presenting cell

Superantigen

Class I MHC Pathway

Viral protein is made

on

cytoplasmic

ribosomes

Plasma membrane

Proteaso

me

degrades

protein

to

peptides

Peptide

transporter

protein

moves

peptide into

ER

MHC class I
alpha
and beta
proteins
are made on
the rER

Peptide associates

with MHC-I complex

Peptide with

MHC

goes to Golgi

body

Peptide passes

with MHC from Golgi

body to surface

Peptide is

presented

by MHC-I to

CD8

cytotoxic T cell

Golgi body

rER

Globular viral

protein - intact

Critical Role of Th Cells in

Specific Immunity

• Select effector mechanisms
• Induce proliferation in appropriate

effectors

• Enhance functional activities of

effectors

APC

T

h

cell

B cell

Tc

cell

NK

Ag

Ag

Ag

NK cell

Cytokines

Granulocyte

Granulocyte

Macrophage

Macrophage

Cytokines

Antigen-presenting cell