background image

LEKI MOCZOPĘDNE

DIURETICA

 

Leki modyfikujące transport 

kanalikowy

 Leki zwiększające ciśnienie 

osmotyczne filtratu – diuretyki 
osmotyczne

 Leki zwiększające przepływ nerkowy - 

metyloksantyny

background image

LEKI MOCZOPĘDNE

Leki zwiększające wydalanie moczu.

Mechanizmy działania:

hamowanie zwrotnego wchłaniania jonów sodu, co 

doprowadza do istotnego ograniczenia zwrotnego 

wchłaniania wody (

zwiększenie wydalania wody, 

sodu oraz innych elektrolitów

) – diuretyki 

pętlowe, tiazydowe, oszczędzające potas, 

inhibitory anhydrazy węglanowej  leki 

modyfikujące transport kanalikowy

(skuteczne tylko 

wtedy gdy wystarczająca jest ilość przesączu !!!!!)

zwiększenie ciśnienia osmotycznego filtratu 

-diuretyki osmotyczne 

zwiększenie przepływu nerkowego - metyloksantyny

background image

LEKI MOCZOPĘDNE

Efekt działania:

zmniejszanie objętości płynu 

śródtkankowego

zmniejszanie objętości krwi

background image

WSKAZANIA

Przewlekła zastoinowa niewydolność serca

Ostra lewokomorowa niewydolność serca

Niewyrównana marskość wątroby

Choroby układu moczowego

*   

zespół nerczycowy

*   przewlekła niewydolność nerek
*   ostra niewydolność nerek

Zatrucie ciążowe

Obrzęk mózgu

Uogólnione i ograniczone obrzęki

Jaskra (

inhibitory anhydrazy węglanowej

)

 Nadciśnienie tętnicze

Moczówka prosta (

tiazydy

)

Hipokalcemia i hiperkalcyuria 

(tiazydy

)

background image

PRZECIWWSKAZANIA

        Stany odwodnienia organizmu i kacheksja
        Wstrząs (hypowolemia)
        Śpiączka wątrobowa
        Ostry bezmocz nerkowy (mechaniczny)
        Stany zakrzepowe 

(nie stosować diuretyków

         pętlowych)

        Cukrzyca 

(unikać stosowania tiazydów)

        Dna 

(stosować diuretyki + allopurinol)

        Hiperkaliemia 

(nie stosować diuretyków

        oszczędzających potas)

        Hiperkalcemia 

(nie stosować tiazydów)

        Kwasica metaboliczna 

(nie stosować inhibitorów

        anhydrazy węglanowej)

 

background image

LEKI MOCZOPĘDNE 

MODYFIKUJĄCE TRANSPORT 

KANALIKOWY

O wysokiej efektywności (do 25-30%) – diuretyki 

pętlowe

Pochodne sulfonamidowe: 

furosemid, bumetanid

Pochodne kwasu fenoksyoctowego: 

kwas etakrynowy

O umiarkowanej efektywności (do 15%) – diuretyki 

korowego odcinka pętli nefronu

Tiazydy: 

chlorotiazyd, hydrochlorotiazyd

Związki tiazydopodobne: 

indapamid, chlortalidon

O miernej lub śladowej efektywności (<5%)

Oszczędzające potas: 

spironolakton, triamteren, 

amilorid

Inhibitory anhydrazy węglanowej: 

acetazolamid

background image

PODZIAŁ LEKÓW MOCZOPĘDNYCH 

MODYFIKUJĄCYCH TRANSPORT 

KANALIKOWY W ZALEŻNOŚCI OD WPŁYWU 

NA JONY POTASU  

   

LEKI MOCZOPĘDNE NIEOSZCZĘDZAJĄCE 

POTASU:

Diuretyki pętlowe

Tiazydy i tiazydopodobne

Inhibitory anhydrazy węglanowej

    LEKI MOCZOPĘDNE OSZCZĘDZAJĄCE 

POTAS:

Spironolakton, triamteren i amylorid

background image

DIURETYKI PĘTLOWE

Najsilniejsze diuretyki

Furosemid

Bumetanid

Kwas etakrynowy

 

Mechanizm działania: 

Hamowanie zwrotnego wchłaniania  jonów Na, Cl 

w części grubej ramienia wstępującego pętli 

Henlego.

 Upośledza to funkcje przeciwprądowego 

wzmacniacza

 

w części rdzennej nerki. 

(fizjologicznie: część gruba ramienia wstępującego 

jest nieprzepuszczalna dla wody, aktywnej 
resorbcji zwrotnej podlegają tu jony: Na, Cl, K).

 

background image

•   wzrost ilości jonów 

Na, Cl i K 

w filtracie w 

części wstępującej pętli Henlego

istotne zahamowanie resorbcji zwrotnej wody w 

odcinku zstępującym oraz kanaliku zbiorczym

nasilenie wymiany Na/K w odcinku dalszym 

kanalika dalszego (reakcja aldosteronozależna)

dalsza utrata jonu potasowego

zahamowanie wydalania kwasu moczowego

wzrost wydalania jonów Ca i Mg

skłonność do alkalozy metabolicznej 

(zatrzymanie w organizmie wodorowęglanów)

rozszerzenie naczyń

  

background image

Furosemid

Działa silnie i szybko ale stosunkowo krótko (3-

5 h).

Bardzo dobrze wchłania sie z p.pok.

Stosowany 

doustnie

 (działa po 30 min.) lub 

dożylnie

 

    (po 10 min.). 

Przy dłuższym stosowaniu wskazana kontrola 

elektrolitów.

Wskazania:

-   Obrzęki (szczególnie o ostrym przebiegu)

-   Nadciśnienie (gównie u ludzi)

-

Hiperkalcemia

-

Diureza wymuszona

background image

FUROSEMID

Działania niepożądane:

hypokaliemia

(wzrost ryzyka zatrucia glikozydami nasercowymi)

odwodnienie

hypotensja

hypokalcemia

alkaloza metaboliczna

ototoksyczność (

nie stosować równocześnie z 

innymi lekami ototoksycznymi np. aminoglikozydami)

background image

TIAZYDY I TIAZYDOPODOBNE

Tiazydy

chlorotiazyd

hydrochlorotiazyd

bendroflumetiazyd (bendrofluazyd)

Tiazydopodobne

chlortalidon

indapamid

background image

TIAZYDY I TIAZYDOPODOBNE

Umiarkowane diuretyki

Mechanizm działania:

hamowanie zwrotnego wchłaniania  jonów Na, 

Cl w bliższej części kanalika dalszego

wzrost ilości Na, Cl w filtracie

nasilenie wymiany Na/K w odcinku dalszym 

kanalika dalszego (reakcja aldosteronozależna) 

– utrata jonu K

zahamowanie wydalania kwasu moczowego i 

jonów Ca

wzrost wydalania jonów Mg

skłonność do alkalozy metabolicznej

tendencje do hiperglikemii (spadek uwalniania 

insuliny)

rozszerzanie naczyń

background image

TIAZYDY I TIAZYDOPODOBNE

•   Dobrze wchłaniają się z p.pok.

Tiazydy działają ok. 8-12 h (max. działania 4-6 h), 
tiazydopodobne – ok. 48 h

Stosowane p.o., i.v., i.m. 

Wskazania

obrzęki (różnego pochodzenia)

nadciśnienie (głównie u ludzi)

moczówka prosta 

(efekt paradoksalny)

u psów- zapobiegają tworzeniu kamieni 
szczawianowych przez obniżanie wydalania wapnia

u świń - przy obrzęku jelit, zatruciu solą

background image

TIAZYDY I TIAZYDOPODOBNE

Objawy niepożądane: 

hipokaliemia (

wzrost ryzyka 

zatrucia glikozydami nasercowymi

)

niedobór Mg

hiperkalcemia

alkaloza metaboliczna

hiperglikemia (

zaostrzenie 

cukrzycy

)

odwodnienie

background image

INHIBITORY ANHYDRAZY 

WĘGLANOWEJ

ACETAZOLAMID

Inhibitory  anhydrazy  węglanowej  mają 

budowę sulfonamidową. 

Są słabymi diuretykami; 

Ich  maksymalna  efektywność  wynosi  2-4% 

tzn.  powodują  wzrost  wydalania  sodu  do 

ok. 

4% 

puli 

zawartej 

filtracie 

kłębuszkowym; 

efekt diuretyczny utrzymuje się krótko.

 

Miejsce działania: kanalik bliższy

background image

INHIBITORY ANHYDRAZY 

WĘGLANOWEJ

Mechanizm działania:

 

Acetazolamid 

hamuje 

aktywność 

anhydrazy 

węglanowej, 

Enzym  ten  katalizuje  powstanie  H

2

CO

3

  będącego 

źródłem jonów H

+

 

Jony wodoru podlegają wymianie z jonami Na

+

Zahamowanie  aktywności  tego  enzymu  prowadzi 
do 

niedoboru 

jonów 

wodorowych 

wodorowęglanowych,  co  uniemożliwia  wymianę 
sód-wodór w kanaliku bliższym. 

W  ten  sposób  sód  wraz  z  wodą  jest  wydalany  w 
większej ilości.

background image

INHIBITORY ANHYDRAZY 

WĘGLANOWEJ

•  Razem  z  jonem  sodowym  wydalane  są 

wodorowęglany,  co  prowadzi  do  rozwoju 
kwasicy metabolicznej.

  Do kanalika dalszego dociera zwiększona 

ilość jonów sodowych, co nasila wymianę 
sód-potas  i  zwiększa  utratę  jonów 
potasowych.

background image

INHIBITORY ANHYDRAZY 

WĘGLANOWEJ

Po kilku dniach stosowania acetazolamidu 

jego  moczopędne  działanie  ustaje  w 

wyniku  wtórnego  uaktywnienia  przez 

kwasicę 

metaboliczną 

mechanizmów 

kompensacyjnych  nasilających  produkcję 

jonu wodorowego bez udziału anhydrazy.

Kilkudniowa 

przerwa 

stosowaniu 

acetazolamidu  powoduje,  że  ponowne 

zastosowanie wywołuje efekt diuretyczny.

 

background image

INHIBITORY ANHYDRAZY 

WĘGLANOWEJ

Właściwości farmakokinetyczne:

 Acetazolamid  dobrze  się  wchłania  po 

podaniu doustnym.

  Wydalany jest w kanaliku bliższym
 Działanie  diuretyczne  rozpoczyna  się  po 

ok.  1  godz.  i  utrzymuje  się  przez  ok.  6-8 

godz. od chwili podania leku.

 
 

background image

INHIBITORY ANHYDRAZY 

WĘGLANOWEJ

Wskazania:

  Acetazolamid  hamuje  wydzielanie  płynu 

śródgałkowego  i  obniża  ciśnienie  w  gałce 
ocznej. 

Efekt  ten  utrzymuje  się  przy  przewlekłym 
stosowaniu, stosowany jest w leczeniu jaskry.

 Acetazolamid  może  być  stosowany  jako  lek 

uzupełniający w terapii stanów połączonych z 
rozwojem alkalozy metabolicznej.

 

background image

DIURETYKI OSZCZĘDZAJĄCE 

POTAS

SPIRONOLAKTON

TRIAMTEREN

AMYLORID

Miejsce działania: 

Leki  te  działają  w  kanaliku  dalszym  w  części 

przechodzącej  w  kanalik  zbiorczy  w  tzw.  strefie 

aldosteronozależnej, 

w  tej  strefie  następuje  ostatni  etap  wchłaniania 

jonu  sodowego,  w  procesie  wymiany  sodu  za 

potas.

 

 

background image

DIURETYKI OSZCZĘDZAJĄCE 
POTAS

Mechanizm działania:

   

Spironolakton

 jest antagonistą  receptora 

dla aldosteronu, hormonu zwiększającego 

czynny transport jonów sodowych przez 

błony komórkowe. 

Pod wpływem spironolaktonu (przede 

wszystkim jego metabolitu  kankrenonu) 

hamowana jest synteza m. in. kanałów 

jonowych dla sodu w komórkach 

kanalikowych strefy aldosteronozależnej.

    

 

background image

DIURETYKI OSZCZĘDZAJĄCE 

POTAS

Amylorid i triamteren

  

(pseudoantagoniści 

aldosteronu)

 utrudniają wnikanie jonów sodu do 
nabłonków kanalika dalszego i 
końcowego przez zmniejszenie 
przepuszczalności błony komórkowej dla 
sodu

 następstwem czego jest niedopuszczenie 
jonów sodu do miejsca ich wymiany na 
jony potasowe i wodorowe.

background image

DIURETYKI OSZCZĘDZAJĄCE 

POTAS

                                

Hamowanie wchłaniania zwrotnego 

jonów sodu w kanaliku dalszym i 

końcowym

 

zmniejsza wydzielanie 

jonów potasu do światła kanalików, 

a tym samym hamuje  wydalanie 

jonów potasowych z moczem.

 

background image

GRUPA

WPŁYW NA ELEKTROLITY

Diuretyki pętlowe

 wydalania Na, Cl

 wydalania K, Mg, Ca

Tiazydy i 

tiazydopodobne

 wydalania  Na, Cl

 wydalania K, Mg

 

wydalania  Ca

Inhibitory anhydrazy 

węglanowej

  wydalania Na
 
 

wydalania K,

    dwuwęglanów

Spironolakton, 

triamteren i amylorid

  wydalania Na, Cl

  wydalania K, Mg

background image

DIURETYKI OSMOTYCZNE

rozpuszczalne w wodzie nieelektrolity,

nieaktywne farmakologicznie 

swobodnie przesączalne, 

nie ulegają wchłanianiu zwrotnemu w 

nerce 

powodują wzrost ciśnienia 

osmotycznego w świetle kanalików co 

utrudnia reabsorpcję wody zwiększając 

diurezę proporcjonalnie do ilośći 

przesączonego leku

skuteczne nawet przy znacznie 

ograniczonej filtracji i uszkodzeniu 

nerek

background image

DIURETYKI OSMOTYCZNE

Mannitol

stosowany dożylnie, 

wzrost ciśnienia osmotycznego osocza 

 

ściąganie wody do naczyń  

 

wzrost 

przepływu nerkowego

   

wzrost 

ciśnienia osmotycznego w kanalikach

 

(zatrzymanie wody w ich świetle)

jako jedyny lek moczopędny może 
utrzymywać diurezę w stanie 
hypowolemii

background image

DIURETYKI OSMOTYCZNE

Zastosowanie: 

w ostrym zmniejszeniu przesączania kłębuszkowego 
(zapobieganie ostrej niewydolności nerek)

w stanach z obniżeniem ciśnienia tętniczego

zapobieganie obrzękowi mózgu

leczenie zatruć

Działanie niepożądane:

u zwierząt z niewydolnością serca -dodatkowe obciążenie 
układu krążenia – obrzęk płuc

background image

FARMAKOLOGIA UKŁADU 

ODDECHOWEGO

Leki rozkurczające oskrzela

Leki przeciwalergiczne

Leki wykrztuśnie

Leki sekretolityczne

Leki przeciwkaszlowe

background image

LEKI ROZKURCZAJĄCE 

OSKRZELA 

(BRONCHODILATATORY)

1.    

 Agoniści receptorów -adrenergicznych

 
         

Terbutalina

     

   Salbutamol

        

Fenoterol

        Rimiterol (działa natychmiast i bardzo krótko)
        Salmeterol (przedłużone działanie 2xdziennie)
        Formeterol (przedłużone działanie 2xdziennie)
        Bambeterol (przedłużone działanie 

1xdziennie)

background image

Agoniści receptorów -

adrenergicznych

Leki z tej grupy powinny być podawane do 

przerwania napadu duszności spowodowanej 

skurczem oskrzeli, natomiast nie powinny być 

stosowane do profilaktyki.

 

Stosowane długotrwale mogą wywołąć rozwój 

tolerancji, wówczas wzrasta nadreaktywność 

mięśni gładkich oskrzeli (paradoksalny skurcz).

 

Salmeterol powoduje wielokrotne pobudzenie receptora, co 

umożliwia długie działanie rozkurczające mięśnie gładkie 

oskrzeli i ogranicza możliwość wystąpienia tolerancji.

 

background image

LEKI ROZKURCZAJĄCE 

OSKRZELA 

(BRONCHODILATATORY)

2. 

Leki cholinolityczne

 

  

Ipratropium

 (bromek) – skuteczny w 

zapobieganiu powysiłkowemu skurczowi 

oskrzeli, nie znosi skurczu wywołanego 

uwolnioną histaminą.

    Ma najwyższe powinowactwo do receptorów 

M

3

, ale również jest antagonistą receptorów M

2

.

    W odróżnieniu do atropiny nie wykazuje 

działania na wydzielanie śluzu i nie zwiększa 

jego lepkości.

   Często stosowany w COPD u koni i psów 

równocześnie z fenoterolem

    Nie stosować u kotów

background image

Leki cholinolityczne

 

     

Glikopyrolat

 jest stosowany u małych 

zwierząt, podany w postaci aerozolu 

wykazuje dwukrotnie silniejsze działanie niż 

po podaniu systemowym.

Atropina

 jest stosowana w ostrym stanie 

skurczu oskrzeli zagrażającym życiu 

zwierzęcia często z agonistami receptorów 

-adrenergicznych i glukokorykosterydami.

 

background image

LEKI ROZKURCZAJĄCE 

OSKRZELA 

(BRONCHODILATATORY)

 3. 

Metyloksantyny

      

  

Aminofilina

 (teofilina + 

etylenodiamina)

      

 Diprofilina

 (najsłabsze działanie)

      

 Teofilina

 

background image

METYLOKSANTYNY

Leki tej grupy zwiększają drożność dróg 

oddechowych przez:

Rozkurcz mięśni gładkich oskrzeli

 (inhibicja 

fosfodiesterazy  wzrost stężenia cAMP  

rozkurcz mięśni gładkich oskrzeli

Pobudzenie ośrodka oddechowego

 i 

zwiększenie jego wrażliwości na CO

2

Zwiększenie skuteczności mięśni 
oddechowych, zwłaszcza przepony

      

background image

METYLOKSANTYNY

Hamowanie  rozwoju alergicznego 
zapalenia:

   
   



 zahamowanie degranulacji mastocytów, 

   



 zahamowanie uwalniania toksycznych 

rodników tlenowych z neutrofilów i 
makrofagów, 

    



 zahamowanie uwalniania 

cytotoksycznych białek z eozynofilów i 
cytokin z limfocytów).

background image

METYLOKSANTYNY

Działanie niepożądane:
    Zwiększenie uwalniania amin katecholowych  

zwiększenie pracy serca, zwiększenie 

zapotrzebowania serca na tlen.

    Zmniejszenie przepływu mózgowego  

zaburzenia równowagi, możliwość wystąpienia 

drgawek (po podaniu wysokich dawek), co 

związane jest z działaniem antagonistycznym w 

stosunku do receptorów dla adenozyny (A

1

)  w 

OUN.

    Nasilenie diurezy
   Wzrost kwaśności soku żołądkowego, 

przyśpieszenie perystaltyki jelit.

 

background image

LEKI PRZECIWALERGICZNE

 

1.     

Kromony

 

        

Kromoglikan disodowy

      

  Ketotyfen

 ( hamuje uwalnianie histaminy i 

blokuje receptory

          H

1

)

 
2.    

 

Glikokorykosterydy

  

      

Budezonid 

        Beklometazon 
        Triamcinolon
        Prednisolon

 

background image

GLIKOKORTYKOSTERYDY

Mechanizm działania w drogach oddechowych:

   Pobudzenie syntezy lipokortyny-1, która blokuje 

fosfolipazę A

 brak produkcji kwasu 

arachidonowego.

    Powodują wzrost gęstości receptorów 

2

 i zwiększają 

wiązanie cyklazy adenylowej przez te receptory, 
równocześnie zmniejszają wychwyt i wiązanie 
pozaneuronalne katecholamin.

    Zwiększają syntezę enzymów endopeptydazy i 

konwertazy angiotensyny, które rozkładają kininy 
biorące udział w odczynach zapalnych.

    Hamują wytwarzanie licznych cytokin (IL-1, IL-3, IL-4, 

Il-5, IL-6, IL-8)

background image

GLIKOKORTYKOSTERYDY

Działanie uboczne glikokorykosterydów 

podawanych w postaci inhalacji:

Zakażenia grzybicze zatok i jamy ustnej,

Chrypka – miopatia mięśni głosowych krtani

Kaszel – działanie drażniące gazu nośnikowego

Uszkodzenia błony śluzowej (suchość, 

krwawienia)

Alergia kontaktowa

Wpływ na metabolizm kości

Hamowanie osi przysadkowo-nadnerczowej 

zależy od dawki, czasu podawania.

background image

LEKI PRZECIWALERGICZNE

3.  

Leki przeciwleukotrienowe

 

– 

możliwość stosowania u psa i kota

Leki blokujące receptor leukotrienowy 
typu cysLT - 1 : 

     

zafirlukast, montelukast

, pabilukast, 

pranlukast

Leki hamujące syntezę leukotrienów: 

zileuton

 (inhibitor aktywatora 5-

lipooksygenazy)

background image

LEKI WYKRZTUŚNE

 

O  działaniu  odruchowym

  (drażnią  błonę 

śluzową  żołądka  i  na  drodze  odruchowej 

powodują  wzrost  wydzielania  wodnistego 

śluzu przez gruczoły oskrzelowe.

 

Tej  grupy  leków  nie  należy  stosować  w 

chorobie wrzodowej.

 

Korzeń 

wymiotnicy, 

saponiny 

(korzeń 

senegi,  lukrecji,  pierwiosnka,  żywokostu), 

benzoesan  sodu,  jodek  potasu  i  związki 

kreozotu.    

    

background image

LEKI WYKRZTUŚNE

Leki  działające  bezpośrednio  na  gruczoły 
oskrzelowe

pobudzając 

je 

do 

zwiększonego wydzielania płynnego śluzu. 

Działają  też  drażniąco  na  błonę  śluzową 
dróg oddechowych co dodatkowo zwiększa 
wydzielanie.

  Zwiększenie  ilości  bardziej  płynnej 
wydzieliny  po  zastosowaniu  tych  leków 
ułatwia jej przesuwanie w świetle oskrzeli 
oraz wykrztuszenie wydzieliny. 

background image

LEKI WYKRZTUŚNE

Do tej grupy należą; 

1.

jodek potasu, 

2.

związki kreozotu (gwajakol, kreozol) oraz 

3.

olejki  eteryczne  (sosnowy,  eukaliptusowy,  tymiankowy, 

terpentynowy i miętowy). 

Najistotniejsze  działanie  uboczne  wykazuje  jodek  potasu, 

który indukuje: 

1.

bolesny obrzęk ślinianek (głównie przyusznych), 

2.

wyciek z nosa, 

3.

zaburzenia żołądkowo-jelitowe, 

4.

zmiany alergiczne oraz 

5.

możliwość zahamowania funkcji tarczycy. 

6.

Nie należy stosować jodku potasu u samic ciężarnych i 

w okresie laktacji.

background image

LEKI WYKRZTUŚNE

Leki  wykrztuśne  poprzez  zmianę  odczynu 
pH  wydzieliny  gruczołów  oskrzelowych

   

ułatwienie 

upłynniania 

wydzieliny 

 

ułatwione wykrztuszanie.

 

Do  tej  grupy  należy: 

wodorowęglan  sodu

 

(alkalizacja – również soku żołądkowego i 
moczu 
 usposabia to do kamicy nerkowej 

i  infekcji  dróg  moczowych)  oraz 

chlorek 

amonu

 (zakwaszenie).

background image

LEKI SEKRETOLITYCZNE

Leki tej grupy upłynniają wydzielinę oskrzeli 

podobnie jak leki wykrztuśne, ale nie przez 

zwiększenie ilości płynnej wydzieliny (wzrost 

zawartości wody), lecz przez zmianę składu 

wydzieliny zapalnej.

 

1.     

Mukolityki (zmniejszają zawartość mukoprotein 

w wydzielinie zapalnej dróg oddechowych.

A. Pochodne cysteiny : 

acetylocysteina  

karbocysteina

 

(stosowane w postaci inhalacji lub po podaniu doustnym) 

background image

MUKOLITYKI

Mechanizm działania:

 

związany  jest  ze  zmniejszeniem  lepkości 
wydzieliny 

dróg 

oddechowych 

przez 

rozrywanie 

wiązań 

dwusiarczkowych 

polipeptydach śluzu.

 

Acetylocysteinę 

stosuje 

się 

często 

równocześnie 

chemioterapeutykami 

przeciwbakteryjnymi  ponieważ  ułatwia  ich 
penetrację  w  zainfekowanej  śluzówce  dróg 
oddechowych. 

background image

MUKOLITYKI

Wskazaniami do stosowania: 

zapalenie płuc, 

COPD, 

astma, 

obrzęk płuc  

zapalenie  zatok  (inhalacja  10-20% 
roztworu).

 

background image

MUKOLITYKI – pochodne cysteiny

Leki  z  tej  grupy  należy  ostrożnie  stosować  u 
zwierząt  z  uszkodzoną  wątrobą  ponieważ 
ulega metabolizmowi do związków siarkowych 
co  może  prowadzić  do  wystąpienia  zmian 
destruktywnych komórek wątrobowych. 

Podanie 

pochodnych 

cysteiny 

poprzez 

inhalację 

może 

spowodować 

odruchowy 

skurcz  mięśniówki  gładkiej  oskrzeli  dlatego 
wcześniej 

należy 

podać 

leki 

grupy 

bronchodilatatorów.

     

background image

MUKOLITYKI

B. 

Mesna

  wykazuje  podobny  mechanizm  działania, 

stosowana  w  postaci  inhalacji  i  wlewów  dożylnych. 

Nie 

należy 

jej 

łaczyć 

antybiotykami 

aminoglikozydowymi 

ponieważ 

ogranicza 

ich 

działanie przeciwbakteryjne.

C. 

Bromheksyna

  wykazuje  działanie  mukolityczne 

zmniejszając 

zawartość 

mukopolisacharydów 

albumin  w  śluzie  oraz  zwieksza  wytwarzanie 

substancji  powierzchniowo  czynnej  –  surfaktantu. 

Może  być  podawana  inhalacyjnie,  doustnie  i 

dożylnie.

D. 

Ambroksol

 jest czynnym metabolitem bromheksyny, 

działa silniej identyczne drogi podania.

 

background image

DEMBREKSYNA

Mukolityk stosowany u koni

Redukuje gęstość śluzu oskrzelowego

Wywiera też działanie przeciwkaszlowe

Stosowany tylko u koni w dawce 3 mg/kg 
podawanej dwa razy dziennie

Pierwszą dawkę należy podać dożylnie 
kolejne doustnie przez 15 dni.

Stosowana w obturacyjnym, 
nawracającym zapaleniu oskrzeli u koni 
(RAO).

background image

LEKI SEKRETOLITYCZNE

2.     Detergenty

Surfaktant

  jest  endogenną  substancją  wytwarzana  w 

pęcherzykach 

płucnych, 

zbudowany 

glicerofosfolipidów.  Podawany  jest  dotchawiczo  przez 

rurkę  intubacyjną  w  terapii  i  profilaktyce  zespołu 

zaburzeń  oddychania  u  noworodków  i  wcześniaków 

(znaczenie jedynie w medycynie)

 3. Enzymy proteolityczne

 

 Dornaza

  (otrzymywana  z  trzustki)  stosowana  jedynie  w 

postaci  inhalacji.

   

Trypsyna i chymotrypsyna

 (otrzymywane z trzustki wołu)

 

background image

LEKI PRZECIWKASZLOWE

 

LEKI O DZIAŁANIU OŚRODKOWYM

Morfina

Oksykodon 

Kodeina – doustnie w dawce 1-2 mg/kg

Dekstrometorfan

 – siła przeciwkaszlowego działania podobna do 

kodeiny,  stosowany  przede  wszystkim  u  kotów,  może  być 

stosowany u psów w dawce 1-2 mg/kg. Podaje się doustnie, efekt 

po 30 minutach

Butorfanol

 – stosowany u psa i kota, efekt przeciwkaszlowy jest 

100  krotnie  silniejszy  niż  morfiny  i  4  krotnie  silniejszy  niż 

kodeiny. Stosowany doustnie (0,5-1 mg/kg), czas działania ok.4-

6 godzin. Działanie uboczne: uspokojenie, niechęć do jedzenia

Okseladyna

Pentoksyweryna 

 

 
 
 

background image

LEKI PRZECIWKASZLOWE

LEKI O DZIAŁANIU OBWODOWYM

Benzonatat

 

(stosowany 

wyłącznie 

premedykacji przed bronchoskopią)

Korzeń prawoślazu

 (Radix Althaeae)

Liść podbiału

 (Folium Farfarae)

Kwiat dziewanny

 (Flos Verbasci)

Liście i kwiat malwy

 (Folium et Flos Malvae)

 

Śluzy 

roślinne 

wykazują 

działanie 

przeciwkaszlowe  poprzez  osłaniający  wpływ 

na 

błony 

śluzowe 

gardła 

dróg 

oddechowych. 

Wykazują bardzo słabe działanie, są stosowane 

w preparatach złożonych.


Document Outline