Pobierz cały dokument

Rozmiar 183 KB

02metody badawcze psychologii spolecznej2id 4074 ppt

background image

 

 

Wstęp do 

psychologii 

społecznej

Metody badania 

psychologii społecznej

background image

 

 

Psychologia społeczna

• Psychologia społeczna – nauka empiryczna; 

dział psychologii, którego   przedmiotem jest 
wpływ społeczny = mechanizmy na mocy 
których to, co 

robią

, 

czują

 lub 

myślą

 jedni 

ludzie wpływa na to, co 

robią

, 

czują

 lub 

myślą

 inni ludzie.

• Nie dajcie się oszukać przeciętni ludzie 

“psychologowie z ulicy” (a często i z gabinetów 

oraz uczelni wyższych) nie są psychologami 

społecznymi

background image

 

 

Specyfika psychologii społecznej

• indywidualizm – podstawową jednostką analizy i 

wyjaśniania jest człowiek (a nie grupa)

• wzorowanie się na naukach przyrodniczych  - 

empiryzm, metody ilościowe, preferowanie 
eksperymentu, rygoryzm metodologiczny, duża 
liczba teorii, weryfikacyjny charakter badań.

• empiryzm- przywiązanie do rzetelnych i 

powtarzalnych dowodów w postaci wyników badań

• sceptycyzm- podejrzliwy stosunek do wszystkich i 

wszystkiego

background image

 

 

metoda naukowa

obserwacje

teoria

hipotezy

przewidywania

Testy

empiryczne

Jeśli 
potwierdze
nie

Jeśli niezgodność 
modyfikacja hipotez

background image

 

 

S

to

p

ie

ń

 k

o

n

tr

o

li

Metody weryfikacji hipotez

• obserwacja naturalnie występujących zjawisk

• badania korelacyjne

• eksperymenty

• badanie modeli zwierzęcych
• symulacje komputerowe

background image

 

 

obserwacja naturalnie występujących 

zjawisk

systematyczna 

(np. Patterson: następstwa agresji 

w przedszkolu)

uczestnicząca 

(np. Festinger, Schachter i Riecken 

–koniec świata)

analizy archiwalne 

(np. analiza czytanek 

szkolnych, ogłoszeń matrymonialnych)

background image

 

 

Rysunek 1.1. Odsetki kobiet i mężczyzn, którzy w ogłoszeniach matrymonialnych poszukują i oferują 

cechy związane z zasobami materilanymi i z urodą (Wojciszke, Baryła i Downar, 2001)

63

22

31

46

16

48

61

45

0

10

20

30

40

50

60

70

80

kobiety

mężczyźni

kobiety

mężczyźni

od

se

te

k 

og

ło

sz

eń

zasoby
uroda

POSZUKIWANIE

OFEROWANIE

background image

 

 

Zalety obserwacji

nie  zmienia  naturalnego  biegu 

wydarzeń

stosunkowo  mało  podatna  na 

ograniczenia wiedzy badacza

background image

 

 

Ograniczenia obserwacji

nie wszystko można zaobserwować
niektóre zjawiska są rzadkie lub 

niepowtarzalne

słaba kontrola badacza nad sytuacją 

badaną (np. w pewnych typach 
sytuacji mogą pojawiać się tylko 
pewne typy ludzi

 podatna na tendencyjność 

obserwatora

background image

 

 

badania korelacyjne

• Systematyczny pomiar 2 lub więcej zmiennych 

oraz badanie ich współzmienności (korelacji)

testy i kwestionariusze
skale szacunkowe
pytania z jakościowo zróżnicowanymi 

kategoriami odpowiedzi (sondaże)

rozmowa usystematyzowana, wywiad, 

wywiad retrospektywny (katamneza)

background image

 

 

Brak korelacji 

tarcza strzelnicza

background image

 

 

Korelacje

W jaki sposób 2 zmienne mogą 

współwystępować

?

zmienna X

zm

ie

n

n

a

 Y

pozytywna

zmienna X

zm

ie

n

n

a

 Y

negatywna

background image

 

 

Rzeczywiste dane

5.00

10.00

15.00

20.00

25.00

Popęd płciowy

4.00

8.00

12.00

16.00

























































































































































































































































mężczyźn

i

kobiety

5.00

10.00

15.00

20.00

25.00

Popęd płciowy





















































































































































































































































































Związek pomiędzy wiekiem, w którym osoba odbyła swój pierwszy kontakt 
płciowy a siłą popędu płciowego mierzoną kwestionariuszowo (r około -0.27)

background image

 

 

Zalety i wady metody 

korelacyjnej

• Zalety metody korelacyjnej



pozwala (rzetelnie, trafnie) mierzyć wiele zjawisk



pozwala mierzyć wiele zmiennych równocześnie

• Ograniczenia 

metody 

korelacyjnej 

(i 

obserwacji)



niewrażliwa na pozorny charakter związku



niewrażliwa  na  interakcyjne  oddziaływanie 

zmiennych trzecich

• nie wykrywa kierunku zależności 

przyczynowo-skutkowych

background image

 

 

Korelacja nie oznacza 

związku przyczynowo-

skutkowego

Sprzedaż wody mineralnej

L

ic

zb

a

 r

o

zb

o

jó

w

Problem 
korelacji 
pozorny
ch

background image

 

 

Dlaczego korelacja = 

związek przyczynowo-

skutkowy?

A

B

B

A

C

B

A

background image

 

 

eksperymenty

• Celowe, dowolne wywoływanie jakiegoś 

zjawiska (kształtowanie jego natężenia) za 
pomocą manipulowania jego domniemanymi 
przyczynami.

• zjawisko badane = zmienna zależna
• przyczyny = czynniki = zmienne niezależne 
• losowy przydział osób do porównywanych 

grup = randomizacja

background image

 

 

Badania Dolińskiego i Nawrata

– Eksperyment 1 (zgoda na wypełnienie kwestionariusza)

• Przechodzący ulicę – gwizdek 59
• Przechodzący ulicę – bez gwizdka

46

• Idący wzdłuż chodnika

41

– Eksperyment 2 (zgoda na wypełnienie kwestionariusza)

• Kartka za wycieraczką 62
• Kartka na drzwiach

37

• Brak kartki36

– Eksperyment 3 (zgoda na wypełnienie kwestionariusza)

• Reklama za wycieraczką

62

• Wezwanie na policję za wycieraczką

 

 8

• Reklama na drzwiach

38

• Brak kartki32

background image

 

 

Badania Dolińskiego i Nawrata

Eksperyment 4 (zgoda na udział w kweście)

• Oczekiwanie na wstrząsy elektryczne

38

• Oczekiwanie na wstrząsy, potem wycofanie

75

• Oczekiwanie na badanie koordynacji

53

Eksperyment 5 (złożenie datku pieniężnego)

Przechodzący ulicę – gwizdek

• Tylko prośba

39

• Prośba z uzasadnieniem pozornym 76
• Prośba z uzasadnieniem rzeczywistym

72

Przechodzący ulicę – bez gwizdka

• Tylko prośba

11

• Prośba z uzasadnieniem pozornym 15
• Prośba z uzasadnieniem rzeczywistym

58

background image

 

 

Rodzaje eksperymentów

Z uwagi na sposób aranżacji:

eksperymenty naturalne
eksperymenty laboratoryjne

Z uwagi na charakter porównań:

manipulacje interindywidualne 
– (różne osoby w warunkach eksperymentalnych 

i kontrolnych  porównania międzyosobnicze)

manipulacje intraindywidualne 
– (te same osoby w warunkach 

eksperymentalnych i kontrolnych  

porównania wewnątrzosobnicze)

background image

 

 

Ważne przy konstruowaniu 

eksperymentu

• Trafność pomiaru zmiennej zależnej: 

czy to co mierzysz, to rzeczywiście to 

co chciałeś zmierzyć

• trafność zewnętrzna: czy wyniki 

eksperymentu można zgeneralizować 

na rzeczywistość poza laboratorium

• trafność wewnętrzna: czy efekt, który 

uzyskałeś rzeczywiście wynika z twojej 

manipulacji

background image

 

 

Ważne przy konstruowaniu 

eksperymentu 2

• Zmiany wynikające z upływu czasu a nie 

z manipulacji

– np. spontaniczna poprawa, utrata 

zainteresowania, zmęczenie

– autoselekcja uczestników – nie wszyscy 

równie chętnie poddają się badaniom

• śmiertelność – uczestnicy badania 

niestety odchodzą

background image

 

 

Ważne przy konstruowaniu 

eksperymentu 3

• Odgadywanie przez uczestników celu i 

oczekiwanych wyników badania 

• autoprezentaja uczestników jako źródło 

błędów

• tendencja eksperymentatorów do 

zwracania uwagi na wyniki, które są 
zgodne z ich oczekiwaniami

background image

 

 

Zalety eksperymentu

• pozwala 

wykrywać 

kierunek 

zależności 

przyczynowo-

skutkowych

 duża kontrola (poznawcza) badacza nad 

tym, co wpływa na co

 duża możliwość powtarzalności badań, a 

więc i społecznej kontroli

 precyzyjne sprawdzenie wiedzy badacza; 

sprzężenie zwrotne dla teorii

background image

 

 

Ograniczenia eksperymentu

konstruktorem sytuacji jest badacz, a nie 

badany człowiek

nie wszystkie zmienne są manipulowalne 

(względy etyczne i techniczne)

skazuje na badanie wpływów krótkotrwałych

– Dylemat wpływu i kontroli w badaniach 

psychologii społecznej: gdy rośnie wpływ 
badacza na osobę badaną, spada jego kontrola 
nad tym, co właściwie wpływa na jej 
zachowanie (np. zależność podobieństwo-
atrakcyjność)

• Zarzut “sztuczności” eksperymentu

background image

 

 

badanie modeli zwierzęcych

Wnioskowanie o prawidłowościach rządzących 
psychiką i zachowaniem ludzi na podstawie 
obserwacji zwierząt lub prawidłowości 
rządzących ich zachowaniem np. procesy 
uczenia się, efekty zatłoczenia

• zalety modeli zwierzęcych

 pozwalają badać zależności w prostej postaci
 znika część ograniczeń technicznych
 znika część ograniczeń etycznych

• wady modeli zwierzęcych

 duża różnica między gatunkami

specyfika człowieka – wiele zjawisk nie 

występuje u zwierząt

background image

 

 

symulacje komputerowe

Wnioskowanie o prawidłowościach rządzących 
psychiką i zachowaniem na podstawie odtwarzania 
przebiegu jakichś procesów i ich konsekwencji za 
pomocą programów komputerowych.

• zalety symulacji

 jedyna metoda przewidywania zachowania układów 

złożonych

 pozwalają na badanie zjawisk długotrwałych i często 

powtarzających się

 niewrażliwe na ograniczenia etyczne

 wymagają od badacza jasnego sprecyzowania założeń 

własnej teorii

• wady symulacji

 nie stanowią rzeczywistego dowodu empirycznego

background image

 

 

Odsetki osób ulegających próbom wpływu w różnych warunkach poszczególnych

eksperymentów składających się na program badań nad „huśtawką emocjonalną” (zacienione –

warunki ulgi)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Eksperyment 1 (zgoda na wypełnienie kwestionariusza)

Przechodzący ulicę – gwizdek

59

Przechodzący ulicę – bez gwizdka

46

Idący wzdłuż chodnika

41

Eksperyment 2 (zgoda na wypełnienie kwestionariusza)

Kartka za wycieraczką

62

Kartka na drzwiach

37

Brak kartki

36

Eksperyment 3 (zgoda na wypełnienie kwestionariusza)

Reklama za wycieraczką

62

Wezwanie na policję za wycieraczką

  8

Reklama na drzwiach

38

Brak kartki

32

Eksperyment 4 (zgoda na udział w kweście)

Oczekiwanie na wstrząsy elektryczne

38

Oczekiwanie na wstrząsy, potem wycofanie

75

Oczekiwanie na badanie koordynacji

53

Eksperyment 5 (złożenie datku pieniężnego)

Przechodzący ulicę – gwizdek

Tylko prośba

39

Prośba z uzasadnieniem pozornym

76

Prośba z uzasadnieniem rzeczywistym

72

Przechodzący ulicę – bez gwizdka

Tylko prośba

11

Prośba z uzasadnieniem pozornym

15

Prośba z uzasadnieniem rzeczywistym

58

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(Źródło: Doliński i Nawrat, 1994)


Document Outline

  • Slide 1
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • Slide 5
  • Slide 11
  • Slide 12
  • Slide 13
  • Slide 14
  • Slide 15
  • Slide 16
  • Slide 17
  • Slide 18
  • Slide 19
  • Slide 20
  • Slide 21
  • Slide 22
  • Slide 23
  • Slide 24
  • Slide 25
  • Slide 26
  • Slide 27
  • Slide 28
  • Slide 29
  • Slide 30
  • Slide 31
  • Slide 32
  • Slide 33
Pobierz cały dokument

Rozmiar 183 KB

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Psychologia społeczna Zachowania społeczne Cielecki wykład 3 Normalizacja i konformizm ppt
Psychologia społeczna i metody badawcze1, !Psychologia WSFiZ, Semestr IV, Psychologia Społeczna, ćwi
Psychologia społeczna Zachowania społeczne Cielecki wykład 6 Definicja małej grupy 2 ppt
Psychologia społeczna Zachowania społeczne Cielecki wykład 8 Funkcjonowanie zadaniowe grup I ppt
Psychologia społeczna Zachowania społeczne Cielecki wykład 12 Relacje międzygrupowe II ppt
Psychologia społeczna Zachowania społeczne Cielecki wykład 2 Komunikacja niewerbalna 2 ppt
Psychologia społeczna Psychologia reklamy Doliński wykład 2 Mechanizmy psychologiczne w reklamie
Psychologia społeczna Zachowania społeczne Cielecki wykład 11 Relacje międzygrupowe I ppt
Psychologia społeczna Zachowania społeczne Cielecki wykład 9 Funkcjonowanie zadaniowe grup II pp
1 Psychologia jako nauka metody badawcze w psychologiiid 9672 ppt
Psychologia społeczna Zachowania społeczne Cielecki wykład 1 Facylitacja społeczna 2 ppt
Metody i cele badawcze w psychologii
2 Psychologia rozwojowaid 19656 ppt
Psychologia spoleczna
PS 1 Psychologia społeczna wstep
04 Wykład 4 psychologia rozwid 5229 ppt
wprowadzenie do psychologii społecznej
Psychologia społeczna Szkolenia Turek wykład 1 Proces uczenia
Psychologia społeczna Szkolenia Turek wykład 7 Ocena efektywnosci szkolen

więcej podobnych podstron

Kontakt | Polityka prywatności