Mateusz Mikołajczyk
Klinika Rozrodczości
Katedry Ginekologii i Położnictwa
AM Poznań
Amenorrhea
Nudności
Wymioty
Ogólne osłabienie
Tkliwość piersi
Zmiany skórne - przebarwienia
Zaparcia, parcie na mocz
Powiększenie macicy
Zmiany ciążowe piersi
6 tc – objaw Hegar’a, Goodell'a,
McDonald'a
8-10 tc – objaw Chadwick’a
objaw Piscacka
Uwidocznienie ruchów płodu, czynności
serca
Wyczuwanie ruchów płodu
Poród
Po zapłodnieniu zarodek w 2-8 komórkowej
postaci transportowany jest do macicy (4
d)
Blastocysta
podziały
Morula
Zygota
zapłodnienie
jajeczkowanie
pęcherzyk
dominujący
początek
implantacji
Endometrium
5
6
4
7
3
2
1
Swobodnie pływa przez
90-150 godzin,
po czym następuje
implantacja (6 d)
w stadium blastocysty
Endometrium in st proliferationis Endometrium in st secretionis
Cyto- oraz syncytiotrofoblast wydziela
wiele substancji: CRH, GnRH, TRH,
somatostatyna, ACTH, human placental
lactogen, pregnancy-specific beta-1
glycoprotein, placental protein 5 oraz
pregnancy-associated plasma protein-A
Obecnie brak jest komercyjnych testów
oznaczających powyższe substancje
HCG – glikoproteina o budowie podobnej do
FSH, LH oraz TSH. Podjednostka alfa rożni
się 30 aminokwasami w końcu COOH
Podjednostka beta – zlokalizowana w
warstwie syncytium blastomerów
Podjednostka alfa – zlokalizowana w
cytotrofoblaście
mRNA dla HCG wykrywalne w 6-8
blastomerowych zarodkach (dzień 2), ale
wydzielana w dniu 6 po zapłodnieniu
W surowicy matki oraz moczu wykrywalna
po 8-10 dniach od zapłodnienia -
implantacja oraz komunikacja
syncytiotrofoblastu z przestrzeniami
naczyń krwionośnych matki
Radioimmunoassay
Czułość: 5 mIU/mL
Wykonanie: 4 godzin
Czas po zapłodnieniu: 10-18 dni
Tydzień ciąży: 3-4 tygodni
Immunoradiometric assay (bardziej czuły)
Czułość: 150 mIU/mL
Wykonanie : 30 minut
Czas po zapłodnieniu : 18-22 dni
Tydzień ciąży : 4 tygodni
Enzyme-linked immunosorbent assay (bardziej czuły)
Czułość : 25 mIU/mL
Wykonanie : 80 minut
Czas po zapłodnieniu : 14-17 dni
Tydzień ciąży : 3.5 tygodni
Enzyme-linked immunosorbent assay (mniej czuły)
Czułość : < 50 mIU/mL
Wykonanie : 5-15 minut
Czas po zapłodnieniu : 18-22 dni
Tydzień ciąży : 4 tygodni
Fluoroimmunoassay
Czułość : 1 mIU/mL
Wykonanie : 2-3 godzin
Czas po zapłodnieniu : 14-17 dni
Tydzień ciąży : 3.5 tygodni
Zarówno podjednostka alfa jak i beta są
produkowane w przysadce mózgowej u
kobiet nieciężarnych oraz wydzielane
razem z LH
Jednak poziomy są znacznie niższe niż u
kobiet w ciąży
kobiety po menopauzie (110 pg/mL)
kobiety miesiączkujące (10 pg/ml)
HCG można wykryć w surowicy u około 5% kobiet
w 8 dni po zapłodnieniu oraz u 98% po 11 dniach
od zapłodnienia
W 4 tygodniu ciąży (tj. 18-22 dni po zapłodnieniu)
szybkość podwajania się wartości podjednostki
beta HCG wynosi około 2.2 dnia (SD +/-0.8) i
spada do 3.5 dnia (SD +/-1.2) około 9 tygodnia.
Maksymalne wartości HCG osiąga około 10-12
tygodnia, potem zaczyna opadać aż do 22
tygodnia gdzie ponownie następuje stopniowy
wzrost
Od zapłodnienia
OM
(mIU/ML or IU/L)
7 days
3 weeks
0 to 5
14 days
28 days
3 to 426
21 days
35 days
18 to 7,340
28 days
42 days
1080 to 56,500
35 - 42 days
49 - 56 days
7,650 to 229,000
43 - 64 days
57 - 78 days
25,700 to 288,000
57 - 78 days
79 - 100 days
13,300 to 253,000
17 - 24 weeks
2nd trimester
4060 to 65,400
25 wks to term
3rd trimester
3640 to 117,000
After several days postpartum
nonpregnant levels (<5)"
Progesteron w surowicy – produkowany
przez ciałko żółte-stymulowane przez żywą
ciąże
Metody oznaczeń – RIA i FIA
Wartość progesteronu powyżej 15 ng/mL –
ciąża ektopowa wysoce nieprawdopodobna
Żywa ciąża wewnątrzmaciczna - 97.5%
czułości przy P >25 ng/mL (>79.5 nmol/L)
P < 5 ng/mL (<15.9 nmol/L) - 100% czułość
w wykrywaniu ciązy obumarłej
P pomiędzy 5 oraz 25 ng/mL – zaleca się
USG, dodatkowe testy hormonalne
USG TVS vs TAUS
Wczesne obrazy w ciąży
▪
GS – widoczny w 4-5 tygodniu ciąży (przyrost około 1
mm/d)
▪
5,5-6 tc – double decidual sign – GS otoczony
pogrubiałą doczesną
Pomyłki
▪
Nagromadzenie się płynu w jamie macicy
▪
Pseudosac- w ciąży ektopowej
Echo zarodka
widoczne od 5-6 tc, przyrost około 1mm/d
czynność serca widoczna od 5mm(czasem 1,2-3mm) –
GS >16 mm
▪
sondą przezbrzuszną > 9mm
YS –yolk sac – pęcherzyk żółtkowy
obserwowany od 4-5 tc do około 12 tc
brak YS przy GS >10mm(5.5 tc) – nieprawidłowy rozwój
ciąży
▪
Sonda przezbrzuszna > 20mm (7 tc)
brak echa zarodka przy YS>8 mm – ciąża obumarła
pojawia się w 5 tygodniu ciąży
(USG dopochwowe)
powinien być widoczny w pęcherzyku
ciążowym > 8 mm i stężeniu >HCG > 7200
mIU/ml
przeciętne wymiary wynoszą od 3 do 8 mm
(średnio 5 mm)
ulega zanikowi w 12 tyg. ciąży
Złe czynniki rokownicze stanowią
brak YS (lub zarodka) przy GS > 17 mm
YS o wymiarach > 6 mm
Powtórzenie badania po 7 dniach
nieregularny kształt fali przepływu krwi w
przewodzie żółtkowym
przewaga rozkurczowej komponenty
Może być
widoczna
Zawsze jest
widoczna
T.C.
5,6-6,1
6,5
CRL
2-4
>=6mm
GS
8-16
>=30mm
Uwidocznienie czynności serca płodu redukuje
ryzyko samoistnego poronienia z 40-50% do
1,3-2,6%
brak czynności serca płodu w zarodku 5
mm lub większym
brak czynności serca płodu po 6,5 tygodnia
ciąży wg ostatniej miesiączki
Tydzień ciąży
5 – 6
100/min
8 – 9
140/min
Płodowa bradykardia jest rokowniczo złym
objawem
Czynność serca
Ryzyko samoistnego
poronienia
40 – 69
100%
70 – 79
91%
80 – 90
79%
< 90 / min 86%
Oligohydramnion jeżeli między 5,5 a 9 tyg.
ciąży
średnica pęcherzyka ciążowego
– długość-ciemieniowo siedzeniowa
< 5 mm
Wczesne małowodzie jest związane z
wysokim ryzykiem samoistnego poronienia
TVS
▪
GS
czasem widoczne przy HCG 300 mIU/ml
zawsze widoczne przy 2000-3600 mIU/ml
▪
YS
często przy HCG 2500 mIU/ml
▪
Echo zarodka
często przy 5000 mIU/ml
▪
Czynność serca
często przy 10000 mIU/ml
TAUS
▪
GS
widoczne przy HCG 6500 mIU/ml
Obumarcie zarodka
zarodek bez czynności serca płodu, która
wcześniej była dobrze widoczna
Ciąża bezzarodkowa
pęcherzyk ciążowy, w którym doszło do
zahamowania rozwoju zarodka albo zarodek
zmarł w stadium zbyt wczesnym dla
uwidocznienia go
ciąży ektopowej
ciąży ektopowej