Dotyk w pielęgnowaniu

background image

Dotyk w

pielęgnowaniu

Iwona Kluczek

background image

Istota kontaktu
dotykowego

najstarsze, pierwotne zachowanie
społeczne

niewerbalna forma porozumiewania się

podstawa relacji pomiędzy bliskimi

background image

Dotyk

Jeden z najważniejszych zmysłów. Jego

organem jest cała powierzchnia skóry,
w której znajduje się ok. 5mln.
zakończeń nerwowych, pełniących rolę
odbiorców czucia dotyku.
Najistotniejszym instrumentem dotyku
w pielęgnowaniu jest dłoń.

background image

Funkcje zmysłu dotyku

Odbieranie bodźców – polega na
subiektywnej ocenie bodźców
pobudzających receptory , z których
impulsy przewodzone są do ośrodka
neuronów wyższego rzędu, czyli kory
projekcyjnej ( czuciowej).
Odbieranie stanowi podstawę czucia
m.in. dotyku

background image

Dostarczanie wrażeń – to zamierzone
lub niezamierzone pobudzanie receptorów
czucia we własnej skórze ciała lub innego
człowieka.

Komunikowanie - jest świadomym
pobudzaniem receptorów w celu uzyskania
informacji bezpośrednio o skórze człowieka,
stanie czucia powierzchownego, a
pośrednio o objawach istotnych dla
zgromadzenia

background image

danych o określeniu stanu psychicznego

pacjenta. Z drugiej strony poprzez
dotyk można człowiekowi
zakomunikować swoją obecność,
bliskość, zwłaszcza w kontaktach z
osobami z zaburzeniami wzroku i
słuchu.

background image

Terapia dotykiem

To celowe i planowe działanie polegające

na stymulacji receptorów czuciowych
celem zwiększenia ich wrażliwości.

background image

Dotyk w pielęgnowaniu:

nieodłączny element wszystkich działań
podejmowanych przez pielęgniarkę na rzecz
podmiotu

pielęgniarka jest osobą obca dla pacjenta
jednak w kontakcie z chorym przekracza
granicę sfery intymnej chorego zastrzeżonej
tylko dla osób bliskich

pacjent poddając się pielęgnowaniu ,
dobrowolnie rezygnuje z prawa nietykalności w
zamian za usługi na rzecz jego zdrowia i życia.

background image

zakres i charakter informacji jakie
pielęgniarka może uzyskać poprzez dotyk
są pomocne w stawianiu diagnozy
pielęgniarskiej

podczas dotyku pielęgniarka otrzymuje
wiedzę o funkcjonowaniu biologicznym i
psychicznym pacjenta, a także stopniu jego
wrażliwości, co rzutuje na indywidualny
proces pielęgnowania chorego

background image

Podstawy teoretyczne
dotyku w pielęgniarstwie:

Anatomia i fizjologia człowieka – nauki
opisujące budowę i funkcje skóry, w tym zmysł
dotyku, czucie dotyku, bodźce dotykowe,
receptory dotyku oraz kory mózgowej

Teorie pielęgnowania – interakcyjne teorie
pielęgnowania , w których założeniach istotą
pielęgnowania jest interpersonalne
komunikowanie się między pielęgniarką a
pacjentem, a jego szczególną formą jest
dotyk.

background image

Cele kontaktu
dotykowego w
pielęgnowaniu:

Nawiązanie , wspomaganie kontaktu
interpersonalnego z pacjentem i/lub
jego rodziną.

Gromadzenie informacji do określenia
stanu pacjenta.

Wykonywanie czynności
pielęgnacyjnych.

Zmniejszenie lęku i niepokoju.

background image

Przez dotyk pielęgniarka
ma możliwość:

nawiązania, wspomagania kontaktu z

pacjentem np. podanie ręki pacjentowi,

pogłaskanie po głowie dziecka

diagnozowanie stanu pacjenta np. stanu

skóry, wrażliwości receptorów na dotyk

pielęgnowanie pacjenta poprzez działania

obejmujące także jego najintymniejszą sferę

wspierania i dodawania otuchy, łagodzenia

lęku i niepokoju, np. trzymanie za rękę

łagodzenie dolegliwości bólowych np.

masowanie, rozcieranie

background image

Rodzaje dotyku:

pielęgnacyjno- opiekuńczy

proceduralny

ochronny

background image

Dotyk pielęgnacyjno-
opiekuńczy

Świadome , celowe i planowe działania

pielęgniarki podejmowane na rzecz
pacjenta, poprzez bezpośrednie
oddziaływanie na jego receptory
czucia, głównie : dotyku, ucisku,
temperatury i bólu.

background image

Cele dotyku
pielęgnacyjno-
opiekuńczego:

wspomaganie nawiązania przez
pielęgniarkę kontaktu słownego z
pacjentem

pocieszenie pacjenta

wsparcie emocjonalne

uspokojenie w zdenerwowaniu,
niepokoju

zapewnienie poczucia bezpieczeństwa

background image

Dotyk proceduralny


Świadome , celowe i planowe działania

pielęgniarki , polegające na
oddziaływaniu na receptory w skórze
pacjenta, których celami są:

diagnozowanie dla celów
pielęgnowania i leczenia

terapia

background image

Cel diagnostyczny dotyku
proceduralnego

dotyk jako sposób uzyskania
bezpośrednich informacji o zakresie zmian
, objawów, ich rozległości, natężeniu oraz
ich ocena ( ilościowa i jakościowa )

dotyk jako sposób przygotowania do
badań o charakterze inwazyjnym, np.
przygotowanie okolicy ciała do badania,
pobierania materiałów do badań
laboratoryjnych

background image

Przez dotykanie
pielęgniarka może
określić:

napięcie mięśniowe

wielkość narządów oraz zmiany kształtu, wielkość

organów i narządów

lokalizację i charakter bólu

stopień ciepłoty skóry w poszczególnych okolicach ciała

tętnienie naczyń

rozległość obrzęków

obecność otworów fizjologicznych i patologicznych w

skórze

zmiany położenia błony śluzowej

obecność zmian w skórze

rodzaj skóry : sucha, wilgotna, tłusta, szorstka

background image

Cel terapeutyczny dotyku
proceduralnego

Realizowanie celu terapeutycznego

dotyku przejawia się w podejmowaniu
przez pielęgniarkę samodzielnych
działań, takich jak np. oklepywanie,
kompresy, okłady, oraz zleconych przez
lekarza np. nacieranie kremami,
maściami o charakterze leczniczym.

background image

Dotyk ochronny

służy ochronie pacjenta np. przy

trzymanie przy wstawaniu z łóżka, oraz
pielęgniarki , np. unikanie
bezpośredniego dotykania rany.

W pielęgnowaniu istnieją sytuacje, w

których dotyk jest bardzo wskazany ,
lecz istnieją także takie , które nakazują
ostrożność w jego stosowaniu.

background image

Poziomy dotyku

Dotyk jako niewerbalną formę

komunikowania się można analizować
na dwóch poziomach:

treści

relacji

Podobnie jak w klasyfikacji rodzajów

dotyku , kryterium tego podziału
stanowi cel dotyku.

background image

Poziom treści

Określa zakres i charakter informacji

otrzymywanych i dawnych za
pośrednictwem dotyku. Przy analizie
zagadnienia nasuwają się pytania:

1.

Co pielęgniarka uzyskuje poprzez dotyk?

2.

Co pielęgniarka przekazuje dotykiem?

3.

Jakie informacje o pacjencie uzyskuje
pielęgniarka poprzez dotyk?

4.

Jakie informacje pielęgniarka przekazuje
pacjentowi dotykiem?

background image

Poziom relacji

Wskazuje na aspekt emocjonalny dotyku w opiece

pielęgniarki nad pacjentem. Poziom ten
wyznacza:

1.

okolicę ciała dotykanego u pacjenta np. skóra
dłoni

2.

cechy dotyku np. szybkość , czas dotyku,
intensywność

3.

częstotliwość i celowość dotyku

4.

narzędzie dotyku i jego cechy np. rodzaj dłoni-
gładka, szorstka, ciepła oraz zaopatrzenie jej w
rękawiczkę

background image

Ogólne zasady postępowania
przy wykorzystaniu dotyku
w pielęgnowaniu

1.

Poinformowanie pacjenta przed podjęciem
działań z wykorzystaniem kontaktu
dotykowego o celu, rodzaju i sposobie
wykonywania czynności diagnostycznych,
pielęgnacyjnych, terapeutycznych.

2.

Nawiązanie i utrzymywanie kontaktu
werbalnego ( słownego ) z pacjentem.

3.

Uzyskanie akceptacji i zgody pacjenta na
przekroczenie przestrzeni intymnej.

background image

4. Stworzenie pacjentowi warunków

intymności i bezpieczeństwa

5. Wykonywanie zabiegów, czynności

diagnostycznych i pielęgnacyjnych w
pomieszczeniach zamkniętych, bez
udziału osób trzecich.

6. Wykonywanie czynności ostrożnie i

delikatnie, zwłaszcza jeśli muszą być
dokonane w rękawiczkach.

background image

7. Uważne obserwowanie pacjenta w

trakcie podejmowanych działań
zawierających cechy dotyku.

8. Zanotowanie zaobserwowanych zmian

w funkcjonowaniu organizmu lub
zachowaniu pacjenta w jego
dokumentacji

background image

Dziękuję za uwagę


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Proces pielęgnowania Dokumentacja procesu
Dylematy etyczne w pracy pielęgniarek
epidemiologia, czynniki ryzyka rola pielegniarki rak piersi szkola, nauczyciel
Pielegniarka w Instytucji Medycznej Konflikt rol i konflikt w roli
zapotrzebowanie ustroju na skladniki odzywcze 12 01 2009 kurs dla pielegniarek (2)
TEORIE PIELĘGNIARSTWA 6
7 Pielegniarstwo popr
PIELĘGNOWANIE DZIECKA Z WADĄ SERCA
otyłość i cukrzyca dla pielęgniarek na piątek
Pielęgniarki
Proces pielęgnowania wykład 3 ppt
wykład pielęgniarki PCHN
pielegniarstwo wyklad 2 cz 2
Pielegnowanie dziecka z zapaleniem pluc
Pielęgnowanie chorego z otępieniem
PIELĘGNOWANIE CHORYCH w schorz ukł moczowego

więcej podobnych podstron