Choroby zakaźne

Wstęp

W drugiej połowie XX wieku zdawało się, że

dynamiczny rozwój medycyny kładzie kres

niebezpieczeństwu, jakim dla ludzkości, od

zarania jej istnienia, były zawsze choroby

zakaźne. Masowe stosowanie szczepień

ochronnych, wzrost świadomości zdrowotnej

społeczeństw, rozwój cywilizacyjny, stały

dynamiczny postęp w antybiotykoterapii,

aktywność Światowej Organizacji Zdrowia i

współpraca międzynarodowa, doprowadziły do

znacznego spadku zapadalności na choroby

zakaźne, a nawet do eliminacji niektórych z nich.

Dziś wiemy, że pogląd ten był błędny, a choroby

infekcyjne zawsze będą istotnym problemem

zdrowotnym społeczeństw, niezależnie od

postępu technologicznego.

Ostatnie lata charakteryzuje rosnące

zainteresowanie chorobami zakaźnymi, ponownie

zajmując się raportami odnośnie zapadalności i

umieralności całych populacji za ich przyczyną.

Nie bez wpływu na to zjawisko pozostawało

m.in. :



Poznanie wielu nowych chorób (AIDS, gorączki

krwotoczne)



Lekooporność na wiele szczepów bakterii

spowodowana nieuzasadnioną antybiotykoterapią



Narastająca podatność na zakażenia wywołana

spadkiem oporności ->mało efektywne terapie

lecznicze



Upowszechnienie podróży w rejony tropikalne



Poznanie patogenezy wielu chorób, których

dotychczas nie wiązano z czynnikami infekcyjnymi.

Definicja choroby zakaźnej

Za chorobę zakaźną uważa się

zespół objawów chorobowych,

występujących w żywym organizmie

wskutek zakażenia lub

przedostania się do organizmu

toksycznych produktów

pochodzących od drobnoustrojów,

związany z uszkodzeniem tkanek i

zaburzeniami fizjologicznej funkcji

organów.

Czynniki etiologiczne

Przyczyną chorób zakaźnych mogą być

następujące czynniki etiologiczne:



wiroidy zakażające tylko rośliny



wirusy



priony



bakterie (w tym riketsje)



grzyby

Źródła zakażeń

pierwotne –organizm ludzki lub zwierzęcy w którym

występują i rozmnażają się drobnoustroje chorobotwórcze i

które przedostając do otaczającego środowiska mogą

zakażać dalsze wrażliwe organizmy. Źródłem zakażenia

mogą być :



chorzy ludzie i chore zwierzęta,



nosiciele (zdrowi i ozdrowieńcy),



zwłoki ludzi lub zwierząt przez krótki czas po śmierci,



zwierzęta poddane ubojowi.

wtórne, okresowe, krótkotrwale to mikrośrodowisko wodne

i glebowe lub pokarmowe (lody, mleko, produkty mięsne) w

którym drobnoustroje chorobotwórcze (dostające się ze

źródeł pierwotnych) rozmnażają się w chwilowo dogodnych

dla nich warunkach (ciepło, lato). Źródła te ulegają zwykle

naturalnej likwidacji po wyczerpaniu pożywienia, zmianie

temperatury lub wilgotności powietrza.

Drogi szerzenia się zarazków

i drobnoustrojów

Drogi bezpośrednie:
- Droga łożyskowa w czasie ciąży
- Droga pochwowa w czasie porodu
- Kontakty bezpośrednie- pocałunki, stosunki płciowe, podawanie

ręki

- Ukąszenia i zadrapania przez zwierzęta
- Kontakty bezpośrednie z chorym podczas badań i zabiegów

lekarsko – pielęgniarskich.

Drogi pośrednie :
Droga powietrzno – kropelkowa i powietrzno – pyłowa
Droga pokarmowo – wodna, lub tylko pokarmowa lub wodna
Przedmioty codziennego użytku w tym droga jatrogenna

( niezamierzone przenoszenie przez narzędzia używane podczas

rozpoznawania i leczenia chorób - igły, strzykawki, instrumenty

skopowe)

Gleba – laseczki beztlenowe
Owady – muchy, kleszcze, wszy, pchły, komary, pluskwy,

stawonogi,

Działania WHO

Światowa Organizacja Zdrowia w 2 połowie

XX wieku zapisała się w historii medycyny

ogromnymi osiągnięciami. Eradykacja ospy

na świecie, niemal całkowite

wyeliminowanie zachorowań na

polimielitis i błonicy, znaczne ograniczenia

zchorowań na dżume, cholerę i wiele

innych klasycznych chorób zakaźnych.

Działania te choć niewątpliwie niosące

wiele pozytywów miały jeden mankament –

uśpiły czujnośc środowisk lekarskich.

W 1997 roku WHO opracował wykaz

nowych i powracających chorób

zakaźnych. W krajach rozwiniętych

można zaobserwować wzrost zakażeń

bakteryjnych i wirusowych, w krajach

biednych dodatkowo występują choroby

pasożytnicze ( charakterystyczna dla

danych regionów).

Tab.1
Nowe

patogeny i

choroby

przez nie

wywoływane

.

Nowe choroby zakaźne

Czynniki decydujące o

rozpowszechnieniu i szerzeniu

się chorób zakaźnych

Czynników tych jest bardzo wiele, ale do

najważniejszych zalicza się:



Położenie geograficzno – klimatyczne kraju



Sytuację polityczno – ekonomiczną kraju



Sposób organizacji i finansowania ochorny zdrowia



Postępujący wzrost liczby ludności – przeludnienie

miast w krajach biednych i rozwijających się



Warunki sanitarne otoczenia



Lokalne zwyczaje kulturowe i zachowania



Postępy w diagnostyce i terapii



Ryzykowne zachowania seksualne



Wzrost narkomanii, lekomanii i

alkoholizmu



Zmiany w produkcji żywności



Brak aktywności fizycznej



Obniżenie odporności organizmu na

niektóre coraz rzadziej występujące

choroby.

Przykłady chorób

zakaźnych o szczególnie

istotnym znaczeniu

epidemiologicznym

Gorączki krwotoczne

Grupa schorzeń o etiologii wirusowej – zoonozy,

przenoszone przez stawonogi lub drogą kontaktu

bezpośredniego. Gorączak i skaza krwotoczna są

objawami wiodącymi.

Uznaje się, że wirus gorączki krwotocznej Ebola jest

jednym z najgroźniejszych dla człowieka wirusów. Ebola

należy do rodziny wirusów nitkowatych (filovirus) -

nazwa ta się wzięła od jego kształtu, który przypomina

tzw. kija pastucha. Znamy 4 biotypy Eboli, których

nazwy biorą się od miejsca pierwszego pojawienia się

danego typu wirusa, a więc jest to: Ebola Zair, Ebola

Reston (Reston w USA), Ebola Sudan, Ebola Tai lub

Ebola Ivory Coast (czyli Wybrzeże Kości Słoniowej).

Ebola ( występująca

w Zairze i Sudanie)

obarczona jest

największą

śmiertelnością

→ 50-70%
Bardzo łatwo

przenosi się z

człowieka na

człowieka.

Objawy gorączki krwotocznej i

jej następstwa

Okres inkubacji choroby może wynosić od 4 do 16

dni. Zaczyna się bólami głowy (w okolicy czołowej),

bólami oczu, bólami okolic lędźwiowych. Potem

dochodzi krwawa biegunka, bóle brzucha i

wymioty, ból w klatce piersiowej i ostry kaszel.

Potem pojawia się charakterystyczna wysypka na

twarzy i tułowiu, rozszerzająca się na ramiona i

nogi, która po kilku dniach złuszcza się. Chorzy są

odwodnieni. Śmierć następuje w 8-9 dniu, czasami

nawet w 16 dniu. Wirus Ebola uszkadza również

ośrodkowy układ nerwowy, co objawia się

podnieceniem, agresją i zapadaniem w letarg.

Okres rekonwalescencji trwa wiele tygodni.

Wszystkie biotypy wirusa Eboli dają w zasadzie

podobne objawy: początkowo wydaje się, że

człowiekowi dolega jedynie zwykła grypa.

Jednak w przebiegu choroby następują

nieodwracalne zmiany, np. uszkodzenie wątroby,

śledziony, krwotoki wewnętrzne i zewnętrzne,

nieodwracalna destrukcja mózgu. W ostatnim

stadium gorączki krwotocznej występują

drgawki padaczkowe - są to skurcze całego

ciała, wyrzucanie rąk i nóg, wywrócenie do góry

przekrwionych gałek ocznych. Napady drgawek

powodują, że zakażona krew chorego się

rozbryzguje - w ten sposób wirus Ebola przenosi

się na kolejnego gospodarza.

Leczenie

Dla żadnej z gorączek krwotocznych nie

opracowano jak dotąd skutecznej i

specyficznej terapii, do leków mających

jak dotąd najszersze i najbardziej

obiecujące zastosowanie należy

rybawiryna. Wciąż trwają prace nad

szczepionką, nie istnieje także metoda

leczenia przyczynowego. Poza tym,

leczenie polega na zwalczaniu objawów.

AIDS

Czynnikiem wywołującym chorobę AIDS

jest wirus HIV, czyli ludzki wirus

upośledzenia odporności. Po wniknięciu

do organizmu człowieka, HIV łączy się z

komórkami, które posiadają na swej

powierzchni specjalne białka

wychwytujące wirusa,

tzw. receptory. Dzięki nim wirus
może wniknąć do wnętrza komórki.

U większości ludzi wirus namnaża się bardzo

intensywnie. Jego znaczna ilość jest niszczona

przez układ odpornościowy. Z drugiej strony

komórki tego układu są niszczone przez HIV.

W konsekwencji przewagi wirusa nad

zdolnością komórek układu odpornościowo

ustrój przegrywa walkę z zakażeniem. W

następstwie zmniejszania się liczby

limfocytów w organizmie postępują

zaburzenia odporności, w rezultacie u

chorych rozwija się AIDS.

Kilka dni po zakażeniu mogą wystąpić objawy

przypominające grypę. Osoba zarażona

wirusem HIV początkowo czuje się zdrowa

przez kilka miesięcy, a nawet lat.

Wśród pierwszych objawów świadczących o postępie

choroby, wymienić należy: gorączkę, spadek masy ciała,

biegunki, obrzęki węzłów chłonnych, ogólne osłabienie,

bóle głowy, przytępienie intelektu, stany pomroczne,

wysypki skórne, zakażenie jamy ustnej i gardła. Te

nieswoiste początkowo objawy mogą się cofnąć.

Wskutek zaniku odporności wystąpi pełny obraz choroby

z następującymi objawami:



duszność, suchy kaszel i gorączka jako wyraz zapalenia płuc;



ciężkie biegunki;



dolegliwości przy połykaniu - jako wyraz chorób grzybiczych

przełyku;



opryszczka (herpes simplex);



nowotwór skóry (mięsak Kaposiego oraz mięsak limfatyczny;



gruźlica;



wysypki skórne;



zmiany osobowości, upośledzenie pamięci, spadek aktywności,

ataki drgawek itp. - jako wyraz postępującego uszkodzenia mózgu

przez wirusy.

Sposoby zakażenia wirusem

HIV

- kontakty seksualne,
- stosowanie niesterylnych igieł i strzykawek (nie tylko

narkomani ale dotyczy to również np. osób

przyjmujących domięśniowo sterydy anaboliczne

używanym przez kogoś sprzętem.

- Przetaczanie zakażonej krwi lub stosowanie preparatów

krwiopochodnych (od 1987 roku wszyscy dawcy krwi i

narządów w Polsce sa badani w kierunku nosicielstwa,

są to przypadki bardzo rzadkie, z szansą rzędu

1:1000000 przeoczeń - możliwość ta wynika ze zjawiska

okienka serologicznego.

- Zakażeniu wirusem HIV może również ulec dziecko od

matki - nosicielki wirus: przed urodzeniem (przez

łożyska), w czasie porodu lub po porodzie (poprzez

karmienie piersią).

Gruźlica

Gruźlica płuc zwana inaczej tuberkulozą jest

chorobą zakaźną wywołaną przez prątki

gruźlicy. Zakażenie może trwać całe życia, a

choroba wcale nie musi się rozwinąć.

Należy do chorób zakaźnych, którymi

niezwykle łatwo jest się zarazić. Do

zakażenia dochodzi drogą kropelkową.

Czynnikiem sprzyjającym zakażeniu jest

obniżona odporność oraz niektóre choroby

takie jak cukrzyca, pylica, alkoholizm czy

niedożywienie.

W pierwszym etapie choroby nie mamy do

czynienia z żadnymi dolegliwościami. Pojawiają

się w czasem:



Kaszel



Spadek wagi



Nocne poty



Stany gorączkowe



Osłabienie



Duszności i zmęczenie

Leczenie gruźlicy płuc potrafi być bardzo

efektywne. Istotne jest jednak właściwe

przestrzeganie zaleceń lekarza. Zwykle

leczenie trwa przez okres 6 miesięcy. Chory w

tym czasie musi przyjmować leki

przeciwprątkowe.

Szacuje się, że pawie dwa miliardy osób na

świecie jest nosicielami mycabacterium

tuberculosis, co czyni gruźlicę jedną z

najczęstszych zakażeń na świecie.

W przeszłości ludzie zapadali na suchoty (tak

nazywano wtedy gruźlicę) bardzo często.

Powód? Do rozwoju tej choroby przyczynia się

osłabienie organizmu. Czynnikiem

zmniejszającym odporność jest

nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny

i wyniszczający tryb życia, spowodowany ciężką

pracą czy dużym stresem.

SEPSA

Należy zauważyć, że sepsa nie jest chorobą w

ścisłym tego znaczeniu, a raczej zespołem

objawów chorobowych!

Spowodowana jest ona gwałtowną reakcją

organizmu na zakażenie i może prowadzić do

zwiększenia niewydolności narządów

wewnętrznych, zaburzenia krzepnięcia krwi,

skutkując nierzadko śmiercią. Sepsa atakuje

gdy jest w stanie przełamać bariery ochronne

organizmu, szczególnie narażeni na

zachorowanie są więc osoby o obniżonej

odporności.

Posocznica występuję najczęściej w wyniku zakażenia

bakteryjnego, rzadziej wywołana jest przez wirusy,

pasożyty i grzyby. Rodzaj drobnoustroju

wywołującego zakażenie związany jest często z

czynnikiem ryzyka i miejscem zapoczątkowania

zakażenia.

Sepsa najczęściej występuje przy zakażeniach jamy

brzusznej, układu moczowego oraz zapaleniu opon

mózgowo-rdzeniowych. Objawami sepsy są:



przyśpieszone bicie serca



niska temperatura ciała (poniżej 36°C) lub wysoka

gorączka



przyśpieszony oddech



niewłaściwa liczba leukocytów we krwi



wielonarządowa niewydolność



wysypka

W grupie ryzyka znajdują się osoby starsze,

których organizm staje się coraz słabszy

wraz z wiekiem, a z drugiej małe dzieci i

niemowlęta, które nie wykształciły

jeszcze pełnych mechanizmów

obronnych.

SARS

Przyczyną SARS jest najprawdopodobniej

niewystępujący do tej pory u ludzi wirus z

rodziny Coronaviridae, nazwany wirusem SARS.

Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, poprzez

kontakt z osobą chorą - kichającą i kaszlącą.

Wirus SARS prawdopodobnie zakaża także drogą

„brudnych rąk”, gdyż w temperaturze pokojowej

potrafi przetrwać na powierzchniach

przedmiotów i sprzętów do 48 godzin. Jest jednak

wrażliwy na powszechnie stosowane środki

odkażające.

Objawy

Choroba najczęściej rozpoczyna się objawami w

postaci gorączki powyżej 38 stopni C, czasem z

towarzyszącymi jej dreszczami. Mogą temu

towarzyszyć takie objawy jak ból głowy, poczucie

choroby i bóle mięśni. W pierwszym okresie

choroby objawy ze strony układu oddechowego

są słabo zaznaczone. Po 3-7 dni nasilają się

objawy ze strony dolnych dróg oddechowych w

postaci suchego kaszlu i duszności, której może

towarzyszyć spadek wysycenia krwi tlenem. W

10-20% przypadków zaburzenia oddychania

osiągają poziom wymagający intubacji i

wspomaganego oddychania.

Leczenie

Nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną w

celu oceny skuteczności różnych metod leczenia.

Większość chorych otrzymywała empirycznie

antybiotyki zalecane w leczeniu pozaszpitalnego

zapalenia płuc z uwzględnieniem także

drobnoustrojów nietypowych. Niektórym

pacjentom podawano również rybawirynę

dożylnie oraz glikokortykosteroidy (doustnie lub

pozajelitowo). W razie potrzeby należy podawać

tlen do oddychania lub zastosować wentylację

mechaniczną oraz prowadzić odpowiednie

leczenie objawowe.

Cholera

W roku 1988 żaden kraj nie wymagał

szczepienia przeciw cholerze. Podróżujący

powinni raczej chronić się przed

możliwością zakażenia cholerą,

przestrzegając ogólnych zasad higieny.

WHO ocenia liczbę zachorowań na świecie

na około 1 miliona. Zarejestrowane w

Europie przypadki były przywleczone.

Okres wylęgania cholery jest bardzo krótki -

od 1 doby do 5 dni.

Charakterystycznym objawem choroby jest ostra

biegunka, tzn. liczne wypróżnienia, przeważnie

bez bolów brzucha i bez gorączki, do których

często dołączają się wymioty nie poprzedzone

mdłościami.

W 90 % przypadków cholera przebiega łagodnie,

u 10 % chorych przebieg choroby jest ciężki a

nawet bardzo ciężki - wypróżnienia stają się coraz

częstsze, wreszcie wydalane są bez przerwy bez

parcia na stolec, trac kałowy charakter, stają się

wodnisto-ryżowate. Te obfite wypróżnienia i

gwałtowne wymioty doprowadzają szybko do

odwodnienia chorego i w przypadkach nie

leczonych do zgonu.

Zapobieganie

Zapobieganie polega głównie na ochronie

ujęć wody i oczyszczaniu wody pitnej, a

także izolacji chorych i nosicieli, myciu

rąk i owoców oraz gotowaniu owoców

morza. Na rynku światowym dostępna

jest szczepionka, jednak jej skuteczność

jest poddawana dyskusji.

Malaria

Malaria (zimnica) to choroba pasożytnicza. Jej

postacie wywoływane są przez cztery gatunki

zarodźca, czyli jednokomórkowego

pierwotniaka Plasmodium rotium.

W zależności od typu zarodźca, którym

człowiek został zarażony, napady gorączki i

dreszczy pojawiają się np. co 3 lub 4 dni.

W swoim cyklu rozwojowym zarodźce

potrzebują 2 żywicieli: żywiciela

ostatecznego, czyli komara z rodzaju

Anopheles , żywiciela pośredniego, którym

jest człowiek.

Człowiek najczęściej zaraża się zarodźcem

ruchliwym i sierpowatym. Zarodziec

sierpowaty wywołuje najcięższą postać malarii,

która bardzo często kończy się śmiercią.

Przenosicielem malarii z osób chorych na

zdrowe są samice komarów Anopheles .

Zimnica to najczęstsza na świecie choroba

zakaźna, na którą co roku zachorowuje ponad

200 mln ludzi, z czego umiera do 3 mln.

Uodpornienie na tę chorobę może utrzymać się

przez pewien czas po jej przejściu, po pewnym

czasie można się znów zarazić, na szczęście

choroba nie ma już wtedy ostrgo przebiegu.

Cykl rozwoju

Leczenie

Prowadzone jest wyłącznie przez lekarza,

ponieważ leki nie są obojętne dla organizmu

człowieka. Podaje się m.in. chlorochinę,

meflochinę, chininę.

W Polsce zimnicę leczy się w referencyjnych

klinikach zajmujących się medycyną tropikalną

np. Gdańsk, Poznań, Warszawa.

Malaria może dać różne powikłania, które dzielimy na

wczesne (np. ciężka niedokrwistość, pęknięcie śledziony,

malaria mózgowa z zaburzeniami przytomności, śpiączką i

drgawkami, hipoglikemia, skaza krwotoczna, niewydolność

nerek, ostra niewydolność oddechowa i wstrząs) oraz

powikłania późne (nadreaktywny zespół malaryczny z

hipersplenizmem, zespół nerczycowy, chłoniak Burkitta,

zwłóknienie wsierdzia).

Zapobieganie

Polega na leczeniu chorych, aby

likwidować źródła zarażenia,

likwidowaniu siedlisk komarów, np.

osuszanie bagien i niszczenie komarów za

pomocą środków chemicznych, ochronie

ludzi przed komarami przenoszącymi

malarię. Światowa Organizacja Zdrowia

też zwalcza zimnicę na skalę światową.

Trwają prace nad uzyskaniem skutecznej

szczepionki przeciw malarii.

Wirusowe zapalenia wątroby

TYP B

WZW typu B jest jedną z najczęściej występujących

chorób zakaźnych na świecie. Przyczyną choroby

jest HBV (Hepatitis B Virus - wirus zapalenia

wątroby typu B). Do zakażenia tym wirusem

dochodzi poprzez kontakt z zakażoną krwią lub

innymi płynami ustrojowymi, konsekwencją czego

jest zapalenie wątroby. Wirusowe zapalenie

wątroby może mieć formę ostrą lub przewlekłą.

Ostre WZW typu B może trwać od kilku tygodni do

kilku miesięcy i najczęściej ulega samoistnemu

wyleczeniu. Przewlekłe wirusowe zapalenie

wątroby typu B może natomiast trwać całe życie i

prowadzić do bardzo poważnych chorób wątroby, w

tym także raka wątroby.

Objawy WZW typu B pojawiają się zwykle dopiero po 9 -21 tygodniach

od chwili zakażenia HBV1. Objawy zakażenia mogą być

zróżnicowane – od łagodnych do poważnych. Do najczęstszych

objawów WZW typu B należą:

Zmęczenie
Brak łaknienia

Nudności

Bóle żołądka

Utrata wagi

Zażółcenie skóry lub białek oczu (żółtaczka)

Ciemne zabarwienie moczu

Gliniasty lub białawy stolec

Bóle stawów

Należy jednak pamiętać, że objawy WZW typu B występują u zaledwie 30% osób. Im

starszy wiek osoby, która uległa zakażeniu, tym bardziej prawdopodobne jest

wystąpienie objawów WZW typu B.

Należy pamiętać, że nawet osoba, u której nie występują objawy wirusowego

zapalenia wątroby typu B może zakażać innych.

Jak zapobiegać WZW B

Najlepszą metodą ochrony przed zakażeniem wirusem

zapalenia wątroby typu B jest szczepionka. Niestety

szczepionka ta nie jest powszechnie dostępna na

całym świecie. W Europie dostęp do szczepionki

różni się w zależności od kraju – niektóre kraje, takie

jak Francja, Niemcy czy Polska wprowadziły

programy obowiązkowych szczepień noworodków

przeciwko WZW typu B. Natomiast np. w krajach

skandynawskich i w Wielkiej Brytanii szczepienia nie

są obowiązkowe dla żadnych grup1.

Jeśli doszło do kontaktu z HBV, szczepionka nie

zapobiegnie rozwojowi zakażenia.

WZW typ C

Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C) jest

chorobą zakaźną wywołaną przez wirus zapalenia

wątroby typu C (Hepatitis C Virus- HCV).

WZW C zwane jest cichym zabójcą, gdyż zakażenie

przebiega bezobjawowo lub objawy są

niecharakterystyczne. Tylko u 20% chorych

obserwuje się zażółcenie powłok skórnych, brak

łaknienia lub bóle brzucha. Choroba potrafi

nawet przez kilkadziesiąt lat pozostawać w

ukryciu. W tym czasie skutecznie niszczy wątrobę

chorej osoby. Wykrywa się ją często przypadkowo

po wielu latach w momencie rozpoznania

poważnych uszkodzeń wątroby.

Zakażenia HCV w 80% przypadków przechodzą

w postać przewlekłą. W ciągu 20-30 lat

trwania przewlekłego zakażenia HCV u co

najmniej 20-30% chorych z przewlekłym

zapaleniem wątroby dochodzi do rozwoju

marskości wątroby, a wiadomo, że każda

postać marskości, niezależnie od jej etiologii,

grozi rozwojem raka wątrobowo-

komórkowego, poprzedzonego poważnymi

komplikacjami, uniemożliwiającymi normalne

funkcjonowanie organizmu (wodobrzusze,

żylaki i krwawienia przełyku, żółtaczka,

problemy z krzepliwością krwi, zaburzenia

psychiczne, do śpiączki wątrobowej włącznie).

Dlatego też wirus zapalenia wątroby typu C

został zaliczony do karcynogenów klasy I.

Zagrożenie ze strony HCV wynika z dużego

rozprzestrzenienia się wirusa i braku

czynnej profilaktyki – do tej pory nie

została wynaleziona szczepionka przeciw

wirusowi (w przeciwieństwie do typów A i

B) oraz z bardzo niskiego odsetka osób

zdiagnozowanych.

Wirusowe zapalenie wątroby typu C zostało

uznane przez Światową Organizację

Zdrowia (WHO) za jedno z największych

światowych zagrożeń epidemiologicznych.

Ze względu na

wieloletni bezobjawowy przebieg zakażenia

HCV, chorobę określono mianem

„wirusowej bomby zegarowej”.

Drogi zakażenia

Szacuje się, że w Polsce 80% zakażeń HCV jest skutkiem

zabiegów medycznych, zwłaszcza drobnych, takich jak

zastrzyki lub pobieranie krwi.

Do zakażenia może dojść również podczas: wizyty u

fryzjera, kosmetyczki, manikiurzystki, stomatologa,

podczas tatuowania ciała czy kolczykowania, a także

poprzez kontakt z krwią domowników poprzez używanie

tej samej maszynki do golenia czy nożyczek do paznokci.

Ryzyko zakażenia drogą seksualną jest stosunkowo

nieduże.

HCV NIE PRZENOSI się przez:



kichanie i kaszel,



trzymanie za ręce,



całowanie się,



używanie tej samej toalety, wanny, prysznica,



spożywanie żywności przygotowywanej przez

osobę zakażona HCV (jeżeli żywność nie miała

kontaktu z krwią tej osoby),



trzymanie kogoś w objęciach, przytulanie,



pływanie w tym samym zbiorniku wodnym,



zabawa z dziećmi, sport (jeśli nie dochodzi do

uszkodzeń ciała).

Objawy

Typową cechą zakażenia HCV jest jego bezobjawowy

przebieg, trwający niekiedy wiele lat. Niekiedy u

zakażonych HCV występują objawy mało swoiste dla

choroby wątroby, co nie ułatwia postawienia trafnej

diagnozy. Należą do nich na przykład długotrwałe

zmęczenie, senność, apatia, czy stany depresyjne. Czasami

pojawiają się bóle stawów, mięśni oraz zmiany skórne.

Do grup ryzyka zakażania HCV należą:

osoby, u których przetaczano krew bądź preparaty krwiopodobne

przed rokiem 1993, osoby które były kilkukrotnie hospitalizowane,

osoby dializowane

osoby, u których były wykonywane zabiegi chirurgiczne, badania

endoskopowe,

pracownicy służby zdrowia, straży pożarnej, policji, którzy zranili się i

mogli mieć kontakt z krwią nosiciela HCV, osoby przyjmujące

narkotyki drogą dożylną, osoby korzystające z salonów tatuażu,

piercingu.

Leczenie

Obecne metody terapeutyczne umożliwiają wyleczenie

zakażenia HCV u coraz większej liczby chorych.

Zakażenie HCV to nie wyrok i można je pokonać.

Konieczne jest leczenie farmakologiczne, ustalone

indywidualnie dla każdego pacjenta na podstawie

rozpoznania genotypu wirusa.

Standardem leczenia przewlekłego zapalenia wątroby

są zastrzyki podskórne z interferonem -

pomagającym zwalczyć różne patogeny w

organizmie, w tym również wirusy – w połączeniu z

podawaniem doustnego środka przeciwwirusowego

rybawiryny.

Narodowy Program Zdrowia

Cel strategiczny nr 7.
„ Zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom zakaźnym

i zakażeniom”

Priorytetami w zakresie zapobiegania chorobom zakaźnym i

zakażeniom są:



Zmniejszenie liczby zatruć pokarmowych i zakażeń żołądkowo –

jelitowych wywołanych przez czynniki biologiczne.



Zmniejszenie zapadalności na choroby wywołane przerwaniem

ciągłości tkanek (WZW C i HIV)



Zmniejszenie zapadalności na choroby zakaźne , którym można

zapobiegać dzięki szczepieniom



Zmniejszenie zapadalności n choroby przenoszone drogą płciową



Zmniejszenie zapadalności na gruźlicę



Poprawa sytuacji w skali kraju odnośnie zakażeń szpitalnych



Ograniczenie możliwości szerzenia się chorób zawlekanych do

Polski.

Dziękuję za uwagę!