Urazy czaszkowo-mózgowe

U każdego poszkodowanego należy podejrzewać

uraz głowy w następujących przypadkach:

upadku z wysokości

znalezieniu poszkodowanego, który jest

nieprzytomny

po zadziałaniu tępego urazu

przy skokach do wody (szczególnie płytkiej)

przy rażeniu piorunem lub porażeniu prądem

przy uszkodzeniach zabezpieczeń głowy, takich

jak np. kask lub niewystarczających

zabezpieczeniach

przy uprawianiu sportów odciążonych wysoką

urazowością.

Neurologia zajmuje się leczeniem zamkniętych

urazów czaszkowych zakwalifikowanych do

leczenia zachowawczego. Otwarte urazy -

neurochirurgia, chirurgia urazowa.

Urazy czaszkowo-mózgowe:

a) otwarte – uszkodzenie powłok czaszki

powodujące obrazenia opon i mózgu

b) zamknięte – mogą powodować następstwa

wczesne (ostre, bezpośrednie), późne

(odległe)

ZŁAMANIA KOŚCI CZASZKI MOGĄ

DOTYCZYĆ:

1. mózgoczaszki 2. twarzoczaszki 3.

podstawy czaszki

Objawy złamania podstawy czaszki:

ból głowy

wymioty

różnego stopnia zaburzenia świadomości

zmiana zabarwienia skóry wokół oczu tzw.

krwiak okularowy

zmiana zabarwienia skóry w okolicy wyrostka

sutkowatego

możliwość wycieku płynu mózgowo-

rdzeniowego i/lub krwi – z uszu, nosa lub po

tylnej ścianie gardła

tętno – zwolnione jeśli wzrost ciśnienia

wewnątrzczaszkowego, przyśpieszone jeśli

współi

stnieje wstrząs hipowolemiczny.

Postępowanie:

1. otwarty uraz -założenie opatrunku

na miejsce uszkodzenia bez

stosowania ucisku

2. zabezpieczenie kręgosłupa szyjnego

3. obserwacja chorego – parametry

4. zabezpieczenie drożności róg

oddechowych

Wstrząśnienie mózgu –

commotio cerebri

Jest to taki stan, w którym na skutek nagłego

zadziałania siły (przyśpieszenie, hamowanie)

dochodzi do przeniesienia się drżeń na

mózgowie i jego czasowych odkształceń. W

tym przypadku nie ma uszkodzenia mózgu.

Brak objawów ogniskowych.

Objawy:

nagła, chwilowa utrata przytomności

niepamięć wsteczna – po odzyskaniu

przytomności poszkodowany nie pamięta co

się stało

nudności, wymioty

ból głowy.

Postępowanie:

leżenie

leki uspokajające, przeciwbólowe

STŁUCZENIE MÓZGU -

contusio cerebri

To różnego stopnia uszkodzenie mózgu

(wynaczynienie

krwi,

rany,

rozerwanie)

powstałe na skutek znacznej różnicy ciśnień

w jamie czaszki wywołane urazem.

Objawy:

1. zmienny stopień zaburzeń świadomości – w

zależności od miejsca uszkodzenia (np. przy

stłuczeniu płata czołowego poszkodowany

może być przytomny, przy stłuczeniu pnia

mózgu poszkodowany jest nieprzytomny i

może dojść do natychmiastowego zgonu)

2. różnego stopnia zaburzenia neurologiczne

– w zależności od miejsca stłuczenia (np.

zaburzenia mowy, pamięci – przy uszkodzeniu

płata skroniowego, zaburzenia widzenia –
przy uszkodzeniu płata potylicznego itp.)

3. porażenia nerwów czaszkowych.

Postępowanie :

1. chory leżący

2. obserwacja stanu świadomości i

parametrów życiowych – obserwacja w

kierunku obrzęku mózgu

3. leki obniżające ciśnienie śródczaszkowe

4. leki uspokajające, przeciwbólowe

5. leczenie objawowe – przeciwgorączkowe,

uzupełnianie płynów, antybiotyki

KRWAWIENIE WEWNĄTRZCZASZKOWE

Jest to wyciekanie krwi poza naczynia

krwionośne

i w konsekwencji gromadzenie się jej

(powstawanie krwiaka) w następujących

przestrzeniach wewnątrz czaszki:

a) między czaszką a oponą twardą – krwiak

nadtwardówkowy

b) między oponą twardą a mózgiem – krwiak

podtwardówkowy

c)krew wnika do mózgu – krwiak śródmózgowy.

W zależności od szybkości narastania

krwawienia wyróżnia się:

1. krwiak ostry

2. krwiak podostry

3. krwiak przewlekły.

Skutki:

Niezależnie od miejsca powstawania krwiaka

wewnątrz-czaszkowego – wskutek dodatkowej

objętości jaką zajmuje – dochodzi do wzrostu

ciśnienia

wewnątrz

jamy

czaszki.

Wzrost

ciśnienia

wewnątrzczaszkowego

powoduje utratę przytomności, zmiany w

oddychaniu

(zwolnienie),

pracy

serca

(zwolnienie) oraz ciśnieniu tętniczym krwi

(wzrost) – co określane jest triadą Cushinga.

Narastanie krwiaka wewnątrzczaszkowego może

powodować rozszerzenie źrenicy po tej samej

stronie, po której narasta krwawienie.

OSTRY KRWIAK NADTWARDÓWKOWY

( haematoma epidurale)

Krew gromadzi się między czaszką, a oponą

twardą. Najczęściej jest to krew tętnicza z

uszkodzonej tętnicy oponowej środkowej. Często

współistnieje linijne uszkodzenie kości czaszki.

Objawy:

1. poszkodowany jest nieprzytomny, następnie

odzyskuje przytomność na pewien okres czasu

(tzw. okres przejaśnienia), a potem ponownie ją

traci

2. może współistnieć porażenie mięśni (paraliż)

po stronie przeciwnej do miejsca urazu głowy

3. rozszerzenie i brak reakcji na światło źrenicy

po stronie urazu.

4. może dojść do wklinowania – ucisku pnia

mózgu i zgonu

Leczenie- operacyjne

Krwiak podtwardówkowy

(haematoma subdurale)

Krew – najczęściej żylna z naczyń uchodzących do zatok

opony – gromadzi się między oponą twardą a

pajęczynówką. Narastanie krwiaka nie jest gwałtowne

(ponieważ jest to krwawienie żylne). Często miejsce

powstawania krwiaka odpowiada miejscu złamania

czaszki. Objawy mogą pojawić się jako ostre i przewlekle

– narastająw ciągu kilka dni, tygodni i miesięcy. Częściej

u ludzi starszych.

Objawy :

1. zmienny stopień zaburzeń świadomości do

lżejszych do cieżkich

2. ból głowy rozlany, tępy, nasilający się

3. cechy wzrostu ciśnienia śródczaszkowego,

wymioty, czasem tarcza zastoinowa

4. może współistnieć porażenie mięśni (paraliż)

po stronie przeciwnej do miejsca urazu głowy.

Leczenie - operacyjne.

W wyniku urazów mózgowo-

czaszkowych chorzy mogą cierpieć na:

1. pourazowy zespól podmiotowy, czyli

cerebastenię pourazową (nerwica

pourazowa)

2. encefalopatia pourazowa