SPOSOBY KSZTAŁCENIA W

SPOSOBY KSZTAŁCENIA W

KULTURZE FIZYCZNEJ

KULTURZE FIZYCZNEJ

Metody proaktywne

Metody proaktywne

Stosując w procesie dydaktycznym metodę
naśladowczo

–

ścisłą,

można

osiągnąć

stosunkowo dobre efekty nauczania, jednakże
nauka podkreśla w dzisiejszych czasach z całą
mocą, iż uczeń nie tylko powinien coś wiedzieć
i umieć robić pewne rzeczy, lecz także CHCIEĆ.

Podstawowym warunkiem efektywności procesu
kształcenia i wychowania jest ZAKTYWIZOWANIE
samego ucznia.

Siłą napędową (motywacyjną) wszelakich działań
są POTRZEBY.

Motywy mogą mieć charakter POŚREDNI lub
BEZPOŚREDNI.

MOTYWOWANIE

MOTYWOWANIE

BEZPOŚREDNIE

BEZPOŚREDNIE

Występuje w czynnościach autonomicznych, to
znaczy wtedy, gdy wynik, do którego zmierzają
czynności, ma wartość sam dla siebie.

MOTYWOWANIE POŚREDNIE

MOTYWOWANIE POŚREDNIE

Występuje w okolicznościach, gdy czynność ma
charakter pomocniczy, to znaczy, gdy jej wynik
przedstawia dla podmiotu wartość tylko dlatego,
że jest potrzebny do jakiegoś innego, szerszego
celu.

W procesie uczenia się zazwyczaj mamy do czynienia z
motywowaniem pośrednim. Także to, czego się uczy
młodzież

na

zajęciach

WF-u,

zwykle

można

podporządkować innym, hierarchicznie wyższym
celom. Do motywów bezpośrednich należą między
innymi

ZAMIŁOWANIA

I

ZAINTERESOWANIA

przedmiotem działania. Stanowią one podstawę
aktywizacji jednostki w procesie uczenia się.

Aby jednak wystąpiły u ucznia zamiłowania
i zainteresowania jakimś przedmiotem, czy zjawiskiem,
musi on spotkać się z tymi przedmiotami i zjawiskami
w praktycznym działaniu, któremu towarzyszy
zaciekawienie i głębsze przeżycia o pozytywnym
zabarwieniu emocjonalnym.

Istnieją 2 mechanizmy motywacyjne przy uczeniu się:

ZEWNĘTRZNY I WEWNĘTRZNY

MECHANIZM ZEWNĘTRZNY

MECHANIZM ZEWNĘTRZNY

Polega na tym, że różne zadania ruchowe ,
czynności, gry, zabawy, mogą w różnym stopniu
odpowiadać potrzebom i pragnieniom młodzieży.
Jeśli propozycje zewnętrzne (nauczyciela) są
zgodne z potrzebami uczniów, to efekty pracy z
tymi uczniami będą dużo lepsze, niż z
pozostałymi, którym, z różnych względów, te
propozycje nie odpowiadają.

MOTYWACJA WEWNĘTRZNA

MOTYWACJA WEWNĘTRZNA

Wynika z samego procesu poznawczego i treści materiału.
Sama struktura zadania ruchowego i relacje pomiędzy jego
elementami mogą zaskakiwać ucznia swoją nowością
i niekonwencjalnością, a w skutek tego wywoływać pewien
konflikt między informacjami zakodowanymi w pamięci
trwałej i informacjami świeżymi. Konflikt ten nazywamy
„dysonansem poznawczym”, zwiększa on aktywność
umysłową podmiotu ujawniającą się jako ZACIEKAWIENIE. W
konsekwencji podmiot podejmuje czynności zmierzające do
rozładowania tego stanu napięcia emocjonalnego
i usunięcia sprzeczności pomiędzy informacjami, a o to
właśnie chodzi w kształceniu i wychowaniu. Jest to
najprostszy akt rzeczywistej aktywności jednostki, akt
sterowania wewnętrznego.

Chcąc

zaktywizować

uczniów

w

procesie

wychowania w kulturze fizycznej, należy zlecać im
możliwie atrakcyjne zadania ruchowe, zgodnie z
ich potrzebami rozwojowymi. Ponadto uczeń
powinien wykonywać zadania samodzielnie,
stosując samokontrolę i samoocenę.

Wzorcowymi metodami w tej grupie są;

•

metoda zabawowa,

•

metoda zadaniowa,

•

metoda programowanego

uczenia się,

•

metoda programowanego

usprawniania się.

METODA ZABAWOWA

METODA ZABAWOWA

Jest metodą wzorcową w tej grupie ze względu na
swobodę sprzyjającą samodzielności zachowania
się oraz ładunek dodatnich emocjonalnych
przeżyć będących źródłem motywacji dzieci
(ćwiczących) do aktywności ruchowej

METODA ZADANIOWA

METODA ZADANIOWA

Polega na takim skonstruowaniu zadania, aby
jego wykonanie prowadziło jednoznacznie do
osiągnięcia zamierzonego przez nauczyciela celu,
przy czym uczeń wdraża się do samokontroli
i samooceny.

METODA PROGRAMOWANEGO

METODA PROGRAMOWANEGO

UCZENIA SIĘ

UCZENIA SIĘ

Uczeń samodzielnie uczy się

określonego złożonego zadania

ruchowego przy pomocy z góry

przygotowanego przez nauczyciela

programu w postaci broszury lub

tablic poglądowych z odpowiednimi

instrukcjami. W tej metodzie

samokontrola i samoocena są

maksymalnie wyeksponowane,

jednak samodzielność jest

drastycznie ograniczona przez fakt,

iż uczeń w toku uczenia się ściśle

ODTWARZA jednoznacznie

zdeterminowane przez twórcę

programu ćwiczenia, czyli w

rzezcywistości nie ma swobody

działania.

METODA PROGRAMOWANEGO

METODA PROGRAMOWANEGO

USPRAWNIANIA SIĘ

USPRAWNIANIA SIĘ

Jej przykładem są różnego rodzaju „ścieżki
zdrowia”, polegające na samodzielnym
usprawnianiu się według tych samych założeń jak
w metodzie programowanego uczenia się nauki
ruchu.

Jak z tego wynika i ta grupa metod (metody
proaktywne) ma swoje ograniczenia i nie stwarza
warunków do pełnej aktywizacji uczniów w
procesie kształcenia i wychowania. Warunki do
pełnej aktywizacji stworzyć może nauczyciel
stosując metody twórcze (kratywne).