PARATYPHUS

SUUM

JOLANTA SZŁAPKA

SALMONELLOZA ŚWIŃ

Formy:



Ostra



Podostra



Chroniczna



Podlega obowiązkowi rejstracji

SALMONELLOZA



Często przebieg enzootyczny



Forma posocznicowa



Forma jelitowa



Postacie nietypowe



Bakteria Gram - , urzęsione,



Rosną dobrze na podłożach podstawowych w warunkach
tlenowych i względnie beztlenowych



W temp 12 st. C giną po 15 min, w mięsie Su do 450 dni, w
kale kilka miesięcy



Wrażliwe na odkażanie

ETIOLOGIA



Chorobę najczęściej wywołuje:



Salmonella enterica serowar choleraesuis



S. enterica serowar typhimurium- często izolowana, również może
wywołać objawy kliniczne



Rzadziej S. dublin i S. enteritidis



– Inne serowary również mogą być izolowane od świń, ale
zazwyczaj nie wywołują klinicznej postaci salmonellozy

GATUNKI - PODGATUNKI - SEROWARY



Dotyczy zwierząt w każdym wieku gł.



prosięta odsadzone powyżej 8 tyg (ostre infekcje S. choleraesuis

u 10-16 tyg)



młode- rzadko (odporność siarowa)



zachorowalność 10-50%

(w stadzie świeżo zakażonym)



śmiertelność 5-10%

OBJAWY KLINICZNE WYSTĘPUJĄ GŁÓWNIE U

WARCHLAKÓW I TUCZNIKÓW DO 5 MIESIĄCA ŻYCIA

(NAJCZĘŚCIEJ 2-4MIES.)

Czynniki ryzyka:
Zła higiena, zagęszczenie, stres, inwazje pasożytnicze,

zanieczyszczenia paszy, obecność myszy szczurów,

Źródło zarazka:



Świnie i gryzonie zakażone bezobjawowo



Pasze zanieczyszczone bakteriami – bakterie oporne na niskie
temperatury i wysuszanie



Występuje na całym świecie, szczególnie w chlewniach o
złych warunkach zoohigienicznych

EPIZOOTIOLOGIA



Per os- głównie (zakażona pasza)



Aerogennie – płucna postać salmonellozy - pneumoparatyfus



Występuje nosicielstwo i siewstwo u ozdrowieńców do 5 mc

W postaci ostrej zmiany w żołądku, jelitach cienkich

W postaci przewlekłej gł w jelicie grubym

(rzekomodyfteroidalne zapalenie)

DROGA ZARAŻENIA:



Istotne są:

-

Zjadliwość szczepów

-

Wrodzona i nabyta odporność zwierząt

-

Dawka zakażająca

-

Warunki środowiskowe

PATOGENEZA



Po wniknięciu do organizmu bakterie namnażają się w
przewodzie pokarmowym i produkują entero i endotoksyny.



Serowary S. choleraesuis i S. typhimurium przenikają z
przewodu pokarmowego do krwi i powodują zakażenie ogólne

PATOMECHANIZM

Salmonella wytwarza enterotoksynę

Salmoenella dostaje się do enterocytu

wzmożona synteza prostaglandyn  PGs stymulują cyklazę

adenylową

następuje wzrost poziomu cAMP

Wzmożona sekrecja chlorków i zmniejszenie resorpcji wody i sodu

biegunka

ENTEROTOKSYNY

Miejscowe uwalnianie endotoksyny

Powstanie zakrzepicy naczyń bł śluzowej

Martwica nabłonka i zmiany zapalne błony śluzowej



Endotoksyny uszkadzają komórki wielu narządów i powodują

ich dysfunkcję

ENDOTOKSYNY

Postać posocznicowa: S. choleraesuis



Brak apetytu



Podwyższona temperatura ciała – do 41,0°C



Osowiałość



Nieżyt spojówek



Objawy ze strony układu oddechowego



Zapalenie mózgu i opon mózgowych



Charakterystyczne jasnoczerwone zabarwienie

skóry brzucha, uszu, wewnętrznej powierzchni ud-

przekrwienie



Wodnista, żółta biegunka po 3-4 dniach

OBJAWY KLINICZNE – P.

POSOCZNICOWA

1.

Skóra uszu, brzucha, wew pow ud, ogona  sinica

2.

Bł śl żołądka  przekrwiona

3.

Żołądek i jelita cienkie  nieżytowe lub krwotoczne

zapalenie i przerost bł. śluzowej

4.

Śledziona obrzmiała hyperplastycznie, przerosła,

ciemnoniebieska

5.

Wezły chłonne krezkowe  wilgotne i obrzmiałe

6.

Płuca  zasinione, tęgiej konsystencji, nieżytowe zap.

7.

Okrężnica  zap. nieżytowe -> zap. Włóknikowe

8.

Nerki  punkcikowate wybroczyny w korze

9.

Otrzewna  wybroczyny pod otrzewną, surow- włoknik.

wysięk w jamie otrzewnowej

POSTAĆ POSOCZNICOWA AP:

Postać jelitowa: (enterocolitis) S. typhimurium:



Biegunka – wodnista, koloru żółtego, czasami ze

śluzem i krwią, trwa ok. 3-5 dni, ma tendencje do

nawrotów



Innych objawów brak lub są słabiej wyrażone



Gorączka, zanik apetytu, odwodnienie, charłactwo, nosicielstwo



W przebiegu podostrym i przewlekłym
biegunka na przemian z zaparciami, duszności po

wysiłku, często chroniczny kaszel, ogólne

wyniszczenie,
przed śmiercią zasinienie uszu i podbrzusza

OBJAWY KLINICZNE – P. JELITOWA

1.

jelito ślepe  martwicowe zapalenie (colitis, typhylitis),

ogniskowe lub rozlane (powstają szaro-żółte masy
martwicze na powierzchni chropowatej i przekrwionej błony
śluzowej)

2.

Węzły chłonne krezkowe  obrzmiałe i wilgotne

3.

Guziczkowate owrzodzenia  w cofających się zmianach,

serowate ogniska

4.

Jelito biodrowe  bł. Śl. Przekrwiona, chropowata, treść-

wodnista

5.

Wątroba  niezmieniona

6.

Śledziona  niezmieniona

POSTAĆ JELITOWA AP:

I.

Postać płucna- pneumoparatyphus: (S. choleraesuis)



Szybkie szerzenie, zakażenie donosowe lub posocznica



Nieżytowe zapalenie płuc, barwa szaro-czerwona; czasami

śródmiąższowe lub ropne odoskrzelowe zapalenie płuc- S.

Typhisuis



Obrzęk węzłów chłonnych



Obrzęk śledziony



Gorączka 40,5 – 41,5 st. C



Brak apetytu, osowiałość,



Duszności, kaszel,



Zaczerwienienie skóry,



Nagłe padnięcia



Zapalenie stawów

OBJAWY KLINICZNE  POSTACIE

NIETYPOWE

I.

Postać nerwowa- podobna do ch. Ayjeszky’ego
Wywołuje ją S. dublin i S. enteritidis



Ropne zapalenie mózgu i rdzenia przedłużonego u osesków



Martwicowe zapalenie naczyń i okołonaczyniowe ziarniniaki 

guzki paratyfusowe

I.

Chudnięcie bez wyraźnej biegunki



Niewielkie uszkodzenia błony śluzowej jelit

OBJAWY KLINICZNE  POSTACIE

NIETYPOWE, C.D.

I.

Salmonelloza macior ciężarnych



Spadek laktacji



Obniżenie płodności



Ronienia



Słabe prosięta

II.

Postacie mieszane z kolibakteriozą, różycą, EZP, pomorem
świń



Często bezobjawowo

OBJAWY KLINICZNE  POSTACIE

NIETYPOWE, C.D.



Badanie kliniczne- na podstawie przebiegu choroby



Badanie bakteriologiczne- izolacja i identyfikacja.



Do izolacji stosuje się podłoża wybiórczo-namnażające np.
pożywki płynne z kwaśnym selenianem sodu lub pożywki
RappaportaVassiliadisa



Badanie AP



Badania laboratoryjne

-

PCR, ELISA

ROZPOZNANIE



wymazy z odbytu,



migdałki (gdzie salmonelle przeżywają najdłużej)



woreczek żółciowy



Próby pobierać



od jak największej liczby,



nie leczonych,



świeżo padłych lub



wykazujących objawy choroby zwierząt !!!

MATERIAŁ DO BADANIA



„Wykazie chorób odzwierzęcych oraz odzwierzęcych
czynników chorobotwórczych podlegających obowiązkowi
monitorowania”,



„Wykazie chorób zakaźnych zwierząt podlegających
obowiązkowi rejestracji”.

Ogólna – zmniejszenie ekspozycji na zarazek



poprawa warunków zoohigienicznych



Badanie pasz przemysłowych- podawać pasze niezakażone
salmonellami



używać zakwaszaczy do pasz.



Deratyzacja- ddd



Odkażanie



  rozdzieleni zwierząt zdrowych i chorych



zwierzęta w ciężkim stanie poddaje się
ubojowi sanitarnemu

PROFILAKTYKA

Swoista



surowice odpornościowe - Suityphin, Polityphin



-          Stosowanie profilaktyczne i metafilaktyczne szczepionki -



Suityphovac - inaktywowana monowalentna zawierajaca serotyp S. choleraesuis



Typhivac S - zawiesina żywego osłabionego szczepu S. choleraesuis



Polityphovac - inaktywowana hodowla szczepów S. dublin S. typhimurium S.
choleraesuis S. enteriditis

W Polsce jedyna dostępna szczepionka – Salmoporc SCS

(zawiera żywy, atenuowany szczep S. choleraesuis)

Poprzez badania eksperymentalne prosiąt można już po 3 dniach po podaniu szczepionki

SALMOPORC SCS per os wykazać efekt ochronny (Scholl i Grunert, 1980). Po około 14
dniach po immunizacji występuje odporność stabilna. Utrzymuje się ona po drugiej
immunizacji doustnej lub pozajelitowej wykonanej w 100 dniu życia (około 35 kg żywej
wagi) aż do końca tuczu. Ciągłe stosowanie SALMOPORC SCS w ramach
kompleksowego programu uwalniania stad od salmonellozy szybko usuwa kliniczne
formy salmonellozy świń i w konsekwencji redukuje występowanie latentnych form
choroby. Skuteczność tego postępowania należy wspierać działaniami sanitarnymi.

PROFILAKTYKA



1. Immunizacja całego stada SALMOPORC

SCS
2. Stado podstawowe:
   a.Loszki – 2 razy 1 dawka w 5 i 2 tygodniu
przed porodem i.m. lub s.c.
   b.Maciory – 1 dawka w 2 tygodniu przed
porodem i.m. lub s.c.
3.Prosięta – od 21 dnia życia 1 dawka
doustnie
4. Warchlaki – przy przerzucie do hodowli
lub tuczu 1 dawka p.o., i.m. lub s.c.
5. Knury hodowlane; co 6 miesięcy 1 dawka
s.c. lub i.m.

JAK SZCZEPIĆ???

Podlega obowiązkowi rejestracji i monitorowania !!!
Określić serotyp zarazka
Antybiotyki Użycie leków zgodnie z antybiotykogramem

enrofloksacyna(Enroxil, Baytril)( min 5 dni), norfloksacyna,
apramycyna, streptomycyna,

gentamycyna;

sulfonamidy + trimetoprim, preparaty
furanowe

Wskazane jest również podawanie zakwaszonej paszy



Preparaty zakwaszające (Acid pack, Acipro, kw. mlekowy )



leki przeciwzapalne; nasercowe;  wit. A, D,



-         

LECZENIE



Salmonellozą człowiek może zarazić się tylko drogą doustną.
Obróbka termiczna zapewnia unieszkodliwienie bakterii
salmonelli.



Postać jelitowa ustępuje na ogół po 3-7 dniach

rzadko przebieg ciężki



Możliwe powikłania

ZOONOZA