Rak płuc
Rak płuc
Najczęstszy nowotwór złośliwy u mężczyzn
Najczęstszy nowotwór złośliwy u mężczyzn
85 - 90% chorych to palacze papierosów
Objawy
Objawy
kaszel,
kaszel,
nawroty zapalenia pluch,
nawroty zapalenia pluch,
krwioplucie
krwioplucie
ból,
ból,
skrócenie oddechu przy wysiłku,
skrócenie oddechu przy wysiłku,
stany podgorączkowe,
stany podgorączkowe,
chrypka,
chrypka,
trudności w przełykaniu,
trudności w przełykaniu,
chudniecie,
chudniecie,
osłabienie, senność, znużenie,
osłabienie, senność, znużenie,
objawy paranowotworowe,
objawy paranowotworowe,
objawy zależne od przerzutów.
objawy zależne od przerzutów.
Klinika
Klinika
W około 6% przypadków guzów płuc
W około 6% przypadków guzów płuc
nie stwierdza się objawów klinicznych
nie stwierdza się objawów klinicznych
U 30% pacjentów (szczególnie w raku
U 30% pacjentów (szczególnie w raku
drobnokomórkowym i gruczołowym)
drobnokomórkowym i gruczołowym)
pierwsze objawy związane są z
pierwsze objawy związane są z
wystąpieniem przerzutów
wystąpieniem przerzutów
U 31% chorych pierwsze objawy
U 31% chorych pierwsze objawy
kliniczne wynikają z miejscowego
kliniczne wynikają z miejscowego
wzrostu nowotworu
wzrostu nowotworu
Badanie fizykalne
Badanie fizykalne
Starannie należy zbadać węzły chłonne
Starannie należy zbadać węzły chłonne
Sprawdzić czy nie ma miejsc uciskowo
Sprawdzić czy nie ma miejsc uciskowo
bolesnych w obrębie klatki piersiowej
bolesnych w obrębie klatki piersiowej
Ocenic ruchomość, ustawienie i kształt
Ocenic ruchomość, ustawienie i kształt
klatki piersiowej
klatki piersiowej
Osłuchiwanie może wykazac oddech
Osłuchiwanie może wykazac oddech
świszczacy. Objaw ten moze świadczyc o
świszczacy. Objaw ten moze świadczyc o
istnieniu guza w dużym oskrzelu
istnieniu guza w dużym oskrzelu
Konieczne jest zbadanie watroby,
Konieczne jest zbadanie watroby,
opukanie kośćca oraz dokładne
opukanie kośćca oraz dokładne
obejrzenie skóry (przerzuty).
obejrzenie skóry (przerzuty).
Istnieje 6 metod
Istnieje 6 metod
umozliwiajacych
umozliwiajacych
rozpoznanie raka pluca:
rozpoznanie raka pluca:
1. badanie cytologiczne plwociny,
1. badanie cytologiczne plwociny,
2. badanie materiału pobranego
2. badanie materiału pobranego
bronchoskopem,
bronchoskopem,
3. biopsja cienkoigłowa poprzez ściane
3. biopsja cienkoigłowa poprzez ściane
klatki piersiowej,
klatki piersiowej,
4. badanie węzła chłonnego pobranego w
4. badanie węzła chłonnego pobranego w
toku mediastinoskopii,
toku mediastinoskopii,
5. badanie materiału pobranego w czasie
5. badanie materiału pobranego w czasie
torakotomii,
torakotomii,
6. biopsja ogniska przerzutowego.
6. biopsja ogniska przerzutowego.
Leczenie
Leczenie
Operacyjne – najczęściej
Operacyjne – najczęściej
wycięcie całego płata lub
wycięcie całego płata lub
płuca wraz z okolicznymi
płuca wraz z okolicznymi
węzłami chłonnymi
węzłami chłonnymi
Rak piersi
Rak piersi
Jest najczęściej występującym
Jest najczęściej występującym
nowotworem złośliwym u kobiet w
nowotworem złośliwym u kobiet w
krajach wysoko rozwiniętych,
krajach wysoko rozwiniętych,
stanowiąc 16,7% wszystkich
stanowiąc 16,7% wszystkich
nowotworów złośliwych w tej
nowotworów złośliwych w tej
populacji
populacji
Współczynnik umieralności z
Współczynnik umieralności z
powodu tego schorzenia jest wysoki
powodu tego schorzenia jest wysoki
i kształtuje się na poziomie 17,9%
i kształtuje się na poziomie 17,9%
Objawy
Objawy
stwierdzenie zmian guzowatych z
stwierdzenie zmian guzowatych z
obrzękiem i odczynem skórnym
obrzękiem i odczynem skórnym
objawy wciągania lub sterczenia brodawki
objawy wciągania lub sterczenia brodawki
patologiczna asymetria piersi
patologiczna asymetria piersi
objaw tzw. skórki pomarańczowej
objaw tzw. skórki pomarańczowej
krwista jednostronna wydzielina z
krwista jednostronna wydzielina z
brodawki
brodawki
zajęcie węzłów chłonnych
zajęcie węzłów chłonnych
GUZY O ŚREDNICY PON. 0,5 CM NIE DAJĄ
GUZY O ŚREDNICY PON. 0,5 CM NIE DAJĄ
OBJAWÓW, WYKRYWALNE TYLKO
OBJAWÓW, WYKRYWALNE TYLKO
MAMMOGRAFICZNIE
MAMMOGRAFICZNIE
Rozpoznanie
Rozpoznanie
mammografia
mammografia
badanie palpacyjne
badanie palpacyjne
galaktografia
galaktografia
biopsja cienkoigłowa
biopsja cienkoigłowa
ultrasonografia (diagnostyka
ultrasonografia (diagnostyka
zmian wyczuwalnych palpacyjnie)
zmian wyczuwalnych palpacyjnie)
histologiczna ocena materiału
histologiczna ocena materiału
pobranego śródoperacyjnie
pobranego śródoperacyjnie
Leczenie
Leczenie
obejmuje skojarzone postępowanie
obejmuje skojarzone postępowanie
operacyjne, radioterapię, chemioterapię i
operacyjne, radioterapię, chemioterapię i
hormonoterapię
hormonoterapię
radioterapia - głównie jako uzupełnienie
radioterapia - głównie jako uzupełnienie
ograniczonego zabiegu chirurgicznego
ograniczonego zabiegu chirurgicznego
lub przy prawdopodobieństwie rozwoju
lub przy prawdopodobieństwie rozwoju
miejscowej wznowy
miejscowej wznowy
chemioterapia - gdy stwierdza się odległe
chemioterapia - gdy stwierdza się odległe
przerzuty, brak cytoplazmatycznych
przerzuty, brak cytoplazmatycznych
receptorów hormonalnych i złe rokowanie
receptorów hormonalnych i złe rokowanie
Leczenie c.d.
Leczenie c.d.
leczenie hormonalne - ma na celu
leczenie hormonalne - ma na celu
zmniejszenie działania
zmniejszenie działania
estrogenów
estrogenów
chirurgiczne – radykalne wycięcie
chirurgiczne – radykalne wycięcie
całej piersi wraz z układem
całej piersi wraz z układem
chłonnym odpowiedniej pachy
chłonnym odpowiedniej pachy
( op. Halstadta )
( op. Halstadta )
Rak szyjki macicy
Rak szyjki macicy
Stanowi ok. 10% wszystkich
Stanowi ok. 10% wszystkich
nowotworów złośliwych u kobiet,
nowotworów złośliwych u kobiet,
a 60% nowotworów narządów
a 60% nowotworów narządów
płciowych (bez uwzględnienia
płciowych (bez uwzględnienia
raka piersi)
raka piersi)
Chore z rakiem szyjki to kobiety
Chore z rakiem szyjki to kobiety
przeważnie między 30 a 50
przeważnie między 30 a 50
rokiem życia.
rokiem życia.
Objawy kliniczne
Objawy kliniczne
Zależne o stopnia zaawansowania
Zależne o stopnia zaawansowania
nowotworu.
nowotworu.
Postacie mikroinwazyjne z reguły nie
Postacie mikroinwazyjne z reguły nie
dają żadnych objawów.
dają żadnych objawów.
krwawienia, tzw. kontaktowe po
krwawienia, tzw. kontaktowe po
stosunkach płciowych
stosunkach płciowych
upławy i krwawienia pozamiesiączkowe
upławy i krwawienia pozamiesiączkowe
pobolewania w okolicy krzyżowej
pobolewania w okolicy krzyżowej
określane mianem "dyskomfortu" -
określane mianem "dyskomfortu" -
objawy w okolicy podbrzusza i pochwy.
objawy w okolicy podbrzusza i pochwy.
Objawy w późnym
Objawy w późnym
okresie choroby
okresie choroby
bóle w dole brzucha
bóle w dole brzucha
bóle w krzyżowej części
bóle w krzyżowej części
kręgosłupa
kręgosłupa
bóle i obrzęk kończyny dolnej
bóle i obrzęk kończyny dolnej
zaburzenia oddawania moczu,
zaburzenia oddawania moczu,
bolesne parcie na stolce,
bolesne parcie na stolce,
krwawienie przy defekacji
krwawienie przy defekacji
Rozpoznanie
Rozpoznanie
badanie histologiczne
badanie histologiczne
kolposkopia
kolposkopia
bad
bad
.
.
per rectum
per rectum
RTG
RTG
USG
USG
Leczenie
Leczenie
postępowanie indywidualne,
postępowanie indywidualne,
z reguły preferowane usunięcie
z reguły preferowane usunięcie
całej macicy, zabieg operacyjny:
całej macicy, zabieg operacyjny:
proste lub rozszerzone wycięcie
proste lub rozszerzone wycięcie
macicy skojarzone z radioterapią
macicy skojarzone z radioterapią
(teleradioterapia oraz
(teleradioterapia oraz
brachyterapia)
brachyterapia)
rzadziej stosuje się (równie
rzadziej stosuje się (równie
skuteczną) wyłącznie radioterapię
skuteczną) wyłącznie radioterapię
Rak żołądka
Rak żołądka
Gruczolakorak stanowi 95%
Gruczolakorak stanowi 95%
wszystkich nowotworów złośliwych
wszystkich nowotworów złośliwych
żołądka
żołądka
Obserwowane trendy
Obserwowane trendy
zachorowalności wykazują spadek
zachorowalności wykazują spadek
zachorowań na raka żołądka o około
zachorowań na raka żołądka o około
30% na przestrzeni 50 lat
30% na przestrzeni 50 lat
Czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka
Palenie tytoniu
Palenie tytoniu
Alkohol
Alkohol
Starszy wiek
Starszy wiek
Wysokie spożycie soli kuchennej,
Wysokie spożycie soli kuchennej,
żywności wędzonej i marynowanej
żywności wędzonej i marynowanej
Niskie spożycie tłuszczów zwierzęcych i
Niskie spożycie tłuszczów zwierzęcych i
białka, świeżych owoców i warzyw,
białka, świeżych owoców i warzyw,
mleka, pełnoziarnistego pieczywa,
mleka, pełnoziarnistego pieczywa,
witamin A, E, C
witamin A, E, C
Czynniki ryzyka c.d.
Czynniki ryzyka c.d.
Zakażenie
Zakażenie
Helicobacter pylori
Helicobacter pylori
Obciążenia dziedziczne
Obciążenia dziedziczne
Grupa krwi A
Grupa krwi A
Objawy
Objawy
W okresie wczesnym przebieg skryty
W okresie wczesnym przebieg skryty
Objawy są nieswoiste i często
Objawy są nieswoiste i często
lekceważone przez pacjentów
lekceważone przez pacjentów
Bóle w nadbrzuszu
Bóle w nadbrzuszu
Uczucie pełności po jedzeniu
Uczucie pełności po jedzeniu
Nudności, wymioty
Nudności, wymioty
Objawy w zaawansowanych
Objawy w zaawansowanych
rakach żołądka
rakach żołądka
Guz jest wyczuwalny przez powłoki
Guz jest wyczuwalny przez powłoki
Obecna jest bolesność uciskowa
Obecna jest bolesność uciskowa
Wyniszczenie nowotworowe
Wyniszczenie nowotworowe
(kacheksja)
(kacheksja)
Objawy otrzewnowe (perforacja
Objawy otrzewnowe (perforacja
żołądka w miejscu guza)
żołądka w miejscu guza)
Powiększenie wątroby (przerzuty).
Powiększenie wątroby (przerzuty).
Rozpoznanie
Rozpoznanie
Ocena histopatologiczna wycinka
Ocena histopatologiczna wycinka
pobranego z guza za pomocą badania
pobranego z guza za pomocą badania
endoskopowego
endoskopowego
USG jamy brzusznej
USG jamy brzusznej
Badanie radiologiczne żołądka z
Badanie radiologiczne żołądka z
kontrastem
kontrastem
RTG płuc
RTG płuc
Tomografia komputerowa
Tomografia komputerowa
Ultrasonografia endoskopowa (EUS).
Ultrasonografia endoskopowa (EUS).
Leczenie
Leczenie
Jedynym uznanym sposobem leczenia
Jedynym uznanym sposobem leczenia
raka żołądka jest resekcja radykalna z
raka żołądka jest resekcja radykalna z
usunięciem regionalnych węzłów
usunięciem regionalnych węzłów
chłonnych
chłonnych
Zakres wycięcia:
Zakres wycięcia:
- typ rozlany (każda cześć żołądka) -
- typ rozlany (każda cześć żołądka) -
resekcja całego żołądka
resekcja całego żołądka
- typ jelitowy (trzon, wpust) - resekcja
- typ jelitowy (trzon, wpust) - resekcja
całego żołądka
całego żołądka
- typ jelitowy (oddźwiernik) - resekcja
- typ jelitowy (oddźwiernik) - resekcja
subtotalna
subtotalna
Leczenie c.d.
Leczenie c.d.
Splenektomia- wykonuje się
Splenektomia- wykonuje się
rutynowo jako element radykalnego
rutynowo jako element radykalnego
zabiegu resekcji żołądka ze względu
zabiegu resekcji żołądka ze względu
na możliwość istnienia przerzutów
na możliwość istnienia przerzutów
Chemioterapia uzupełniająca
Chemioterapia uzupełniająca
Rokowanie
Rokowanie
5-letnie przeżycie ogółem: 18%.
5-letnie przeżycie ogółem: 18%.
Rak jelita grubego
Rak jelita grubego
Rak jelita grubego stanowi w Polsce
Rak jelita grubego stanowi w Polsce
ok. 7% wszystkich nowotworów
ok. 7% wszystkich nowotworów
złośliwych
złośliwych
Polska zaliczana jest do grupy
Polska zaliczana jest do grupy
krajów o niskiej zachorowalności
krajów o niskiej zachorowalności
jednak liczba zachorowań stale
jednak liczba zachorowań stale
wzrasta
wzrasta
Czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka
Wrzodziejace zapalenie jelita grubego -
Wrzodziejace zapalenie jelita grubego -
ryzyko zachorowania wzrasta 6-krotnie.
ryzyko zachorowania wzrasta 6-krotnie.
choroba Leśniowskiego-Crohna
choroba Leśniowskiego-Crohna
polipowatość rodzinna
polipowatość rodzinna
gruczolaki (zwłaszcza kosmkowe oraz
gruczolaki (zwłaszcza kosmkowe oraz
polipy o średnicy podstawy powyżej 2
polipy o średnicy podstawy powyżej 2
cm)
cm)
obecność czynników rakotwórczych w
obecność czynników rakotwórczych w
spożywanych pokarmach
spożywanych pokarmach
Czynniki ryzyka c.d.
Czynniki ryzyka c.d.
palenie papierosów
palenie papierosów
duża ilość czerwonego mięsa w
duża ilość czerwonego mięsa w
diecie
diecie
zbyt długi kontakt treści kałowej ze
zbyt długi kontakt treści kałowej ze
ścianą jelita (zaparcia)
ścianą jelita (zaparcia)
zachorowanie krewnego I° na raka
zachorowanie krewnego I° na raka
jelita grubego (ryzyko wzrasta 2-4
jelita grubego (ryzyko wzrasta 2-4
razy)
razy)
Objawy kliniczne
Objawy kliniczne
krwawienie utajone
krwawienie utajone
krwawienie jawne (częściej w
krwawienie jawne (częściej w
guzach lewej strony okrężnicy)
guzach lewej strony okrężnicy)
wyczuwalny przez powłoki guz
wyczuwalny przez powłoki guz
bóle brzucha
bóle brzucha
chudnięcie
chudnięcie
wzdęcie brzucha
wzdęcie brzucha
Objawy kliniczne c.d.
Objawy kliniczne c.d.
gorączka
gorączka
brak łaknienia
brak łaknienia
niedrożność
niedrożność
zmiana rytmu wypróżnień
zmiana rytmu wypróżnień
powiększenie wątroby (przerzuty)
powiększenie wątroby (przerzuty)
powiększenie obwodu brzucha
powiększenie obwodu brzucha
(wodobrzusze, wysięk nowotworowy)
(wodobrzusze, wysięk nowotworowy)
U około 15% chorych w chwili
U około 15% chorych w chwili
wykrycia raka jelita grubego są już
wykrycia raka jelita grubego są już
obecne przerzuty odległe, głównie
obecne przerzuty odległe, głównie
(50%) do wątroby.
(50%) do wątroby.
Badania diagnostyczne
Badania diagnostyczne
badanie
badanie
per rectum
per rectum
(w każdym
(w każdym
przypadku!)
przypadku!)
RTG płuc
RTG płuc
sigmoidoskopia/kolonoskopia
sigmoidoskopia/kolonoskopia
pobranie wycinków do badania hist.pat
pobranie wycinków do badania hist.pat
wlew doodbytniczy
wlew doodbytniczy
USG jamy brzusznej
USG jamy brzusznej
Tomografia komputerowa (TK)
Tomografia komputerowa (TK)
NMR (rezonans magnetyczny)
NMR (rezonans magnetyczny)
Ze wszystkich dotychczas zbadanych
Ze wszystkich dotychczas zbadanych
markerów jedynie CEA (antygen
markerów jedynie CEA (antygen
rakowo-płodowy,
rakowo-płodowy,
carcino-embrionic
carcino-embrionic
antigen
antigen
) ma znaczenie
) ma znaczenie
diagnostyczne i rokownicze
diagnostyczne i rokownicze
Leczenie
Leczenie
LECZENIE CHIRURGICZNE polega na
LECZENIE CHIRURGICZNE polega na
usunięciu nowotworu z co najmniej 5
usunięciu nowotworu z co najmniej 5
cm marginesem w ocenie
cm marginesem w ocenie
makroskopowej wraz z zakresem krezki
makroskopowej wraz z zakresem krezki
jelita zawierającej regionalne węzły
jelita zawierającej regionalne węzły
chłonne
chłonne
Guzy zaawansowane
Guzy zaawansowane
kątnicy i okrężnicy
kątnicy i okrężnicy
wstępującej
wstępującej
wymagają wykonania
wymagają wykonania
hemikolektomii prawostronnej, jelito
hemikolektomii prawostronnej, jelito
kręte zespala się z poprzecznicą
kręte zespala się z poprzecznicą
Leczenie c.d.
Leczenie c.d.
Radykalna resekcja raka
Radykalna resekcja raka
poprzecznicy
poprzecznicy
wymaga wykonania wycięcia
wymaga wykonania wycięcia
poprzecznicy i zespolenia wstępnicy ze
poprzecznicy i zespolenia wstępnicy ze
zstępnicą
zstępnicą
Nowotwory
Nowotwory
zstępnicy
zstępnicy
wymagają
wymagają
wykonania wycięcia lewej strony
wykonania wycięcia lewej strony
okrężnicy (hemikolektomia lewostronna) z
okrężnicy (hemikolektomia lewostronna) z
częścią poprzecznicy i esicy oraz
częścią poprzecznicy i esicy oraz
zespolenia dalszej części esicy z
zespolenia dalszej części esicy z
poprzecznicą
poprzecznicą
Leczenie c.d.
Leczenie c.d.
Nowotwory umiejscowione w
Nowotwory umiejscowione w
esicy
esicy
wymagają jej wycięcia i zespolenia
wymagają jej wycięcia i zespolenia
zstępnicy z odbytnicą
zstępnicy z odbytnicą
W przypadku naciekania błony
W przypadku naciekania błony
surowiczej przez nowotwór zaleca
surowiczej przez nowotwór zaleca
się usunięcie sieci większej
się usunięcie sieci większej
Leczenie w przypadku raka
Leczenie w przypadku raka
odbytnicy
odbytnicy
amputacja brzuszno-kroczowa odbytnicy
amputacja brzuszno-kroczowa odbytnicy
sposobem Miles'a (w przypadku guzów
sposobem Miles'a (w przypadku guzów
umiejscowionych w dolnej części
umiejscowionych w dolnej części
odbytnicy, gdy nie ma możliwości
odbytnicy, gdy nie ma możliwości
uzyskania radykalnego marginesu )
uzyskania radykalnego marginesu )
niska przednia resekcja sposobem Dixona
niska przednia resekcja sposobem Dixona
(w przypadku guzów umiejscowionych w
(w przypadku guzów umiejscowionych w
części środkowej i górnej odbytnicy oraz
części środkowej i górnej odbytnicy oraz
w części dolnej, gdy możliwe jest
w części dolnej, gdy możliwe jest
wykonanie zabiegu radykalnego)
wykonanie zabiegu radykalnego)
Leczenie w przypadku raka
Leczenie w przypadku raka
odbytnicy c.d.
odbytnicy c.d.
Operacja sposobem Hartmanna (w
Operacja sposobem Hartmanna (w
przypadku guzów umiejscowionych w
przypadku guzów umiejscowionych w
górnej części odbytnicy w sytuacji, gdy
górnej części odbytnicy w sytuacji, gdy
istnieje obawa, że zespolenie dystalnej
istnieje obawa, że zespolenie dystalnej
części odbytnicy z proksymalnym odcinkiem
części odbytnicy z proksymalnym odcinkiem
jelita grubego może nie być szczelne )
jelita grubego może nie być szczelne )
Wycięcie miejscowe - zabieg wykonywany
Wycięcie miejscowe - zabieg wykonywany
jedynie w wyspecjalizowanych ośrodkach, z
jedynie w wyspecjalizowanych ośrodkach, z
dużym doświadczeniem w chirurgii raka
dużym doświadczeniem w chirurgii raka
odbytnicy
odbytnicy
Leczenie w przypadku raka
Leczenie w przypadku raka
odbytnicy c.d.
odbytnicy c.d.
Wycięcie mezorectum
Wycięcie mezorectum
- w każdym
- w każdym
przypadku należy dążyć do jak
przypadku należy dążyć do jak
najszerszego wycięcia tkanki
najszerszego wycięcia tkanki
okołoodbytniczej, zawierającej węzły
okołoodbytniczej, zawierającej węzły
chłonne i nacieki nowotworowe
chłonne i nacieki nowotworowe
Rokowanie
Rokowanie
Wyniki leczenia są wciąż niezadowalające.
Wyniki leczenia są wciąż niezadowalające.
Przeżycie 5-letnie wynosi w zależności od
Przeżycie 5-letnie wynosi w zależności od
stopnia zaawansowania klinicznego od 12%
stopnia zaawansowania klinicznego od 12%
do 70%
do 70%
W Polsce, w porównaniu do innych krajów,
W Polsce, w porównaniu do innych krajów,
wskaźnik śmiertelności jest bardzo wysoki i
wskaźnik śmiertelności jest bardzo wysoki i
wynosi około 0,83. Oznacza to, że
wynosi około 0,83. Oznacza to, że
wyleczalność w przypadku raka jelita grubego
wyleczalność w przypadku raka jelita grubego
wynosi około 20%, co w porównaniu do 60%
wynosi około 20%, co w porównaniu do 60%
w innych krajach stwarza sytuację
w innych krajach stwarza sytuację
dramatyczną
dramatyczną
KONIEC
KONIEC