Pobierz cały dokument

Rozmiar 1,6 MB

Podstawowe metody badawcze w psychologii

background image

 

 

 

 

PODSTAWOWE 

PODSTAWOWE 

METODY BADAWCZE 

METODY BADAWCZE 

W PSYCHOLOGII

W PSYCHOLOGII

background image

 

 

 

 

Podstawowe metody badawcze 

Podstawowe metody badawcze 

w psychologii to:

w psychologii to:



obserwacja psychologiczna

obserwacja psychologiczna



wywiad

wywiad



rozmowa

rozmowa



eksperyment

eksperyment



testy inteligencji i zdolności

testy inteligencji i zdolności



techniki kwestionariuszowe

techniki kwestionariuszowe

background image

 

 

 

 

Obserwacja psychologiczna

Obserwacja psychologiczna



polega na świadomym, planowym 

polega na świadomym, planowym 

i celowym spostrzeganiu zjawisk i zdarzeń.

i celowym spostrzeganiu zjawisk i zdarzeń.

 

 

Ponadto obejmuje rejestrowanie zjawisk 

Ponadto obejmuje rejestrowanie zjawisk 

i czynności psychologicznych. Może być 

i czynności psychologicznych. Może być 

stosowana jako samodzielna technika 

stosowana jako samodzielna technika 

lub stanowić uzupełnienie innych metod, 

lub stanowić uzupełnienie innych metod, 

bez ich interpretacji np. testu 

bez ich interpretacji np. testu 

psychologicznego. 

psychologicznego. 

Powinna być rejestracją 

Powinna być rejestracją 

obiektywnych faktów.

obiektywnych faktów.

 Badacz (psycholog) 

 Badacz (psycholog) 

może rejestrować dane zachowania, a wyniki 

może rejestrować dane zachowania, a wyniki 

badania może porównywać z innymi badanymi 

badania może porównywać z innymi badanymi 

osobami.

osobami.

background image

 

 

 

 

Istotnym składnikiem tak definiowanej 

Istotnym składnikiem tak definiowanej 

obserwacji jest 

obserwacji jest 

cel

cel

. Z tego względu 

. Z tego względu 

obserwację określamy jako 

obserwację określamy jako 

spostrzeganie nie tylko zamierzone, 

spostrzeganie nie tylko zamierzone, 

ale przede wszystkim planowe. 

ale przede wszystkim planowe. 

background image

 

 

 

 

Może on przyjąć formę:

Może on przyjąć formę:



schematu istniejącego w naszym 

schematu istniejącego w naszym 

umyśle

umyśle



pisemnych dyspozycji ułatwiających 

pisemnych dyspozycji ułatwiających 

prowadzenie obserwacji 

prowadzenie obserwacji 

Plan obserwacji

Plan obserwacji

 

 

wyznacza treści i 

wyznacza treści i 

kolejność spostrzeżeń niezbędnych do 

kolejność spostrzeżeń niezbędnych do 

poznania danego przedmiotu. 

poznania danego przedmiotu. 

background image

 

 

 

 

Dokonanie właściwej selekcji cech 

Dokonanie właściwej selekcji cech 

zachowania się mających być 

zachowania się mających być 

przedmiotem obserwacji, wymaga 

przedmiotem obserwacji, wymaga 

aktywnej postawy umysłu. 

aktywnej postawy umysłu. 

Przyjmuje ona postać:

Przyjmuje ona postać:



procesów analizy

procesów analizy



syntezy

syntezy



porównywania

porównywania



abstrahowania

abstrahowania



wnioskowania 

wnioskowania 

background image

 

 

 

 

Sposób prowadzenia obserwacji 

Sposób prowadzenia obserwacji 

psychologicznej

psychologicznej

 jest częściowo 

 jest częściowo 

uzależniony od ich przedmiotu. 

uzależniony od ich przedmiotu. 

Odmienna jest technika obserwacji 

Odmienna jest technika obserwacji 

ludzi i zwierząt, obserwacja człowieka 

ludzi i zwierząt, obserwacja człowieka 

dorosłego i małych dzieci. 

dorosłego i małych dzieci. 

background image

 

 

 

 

Kryteriami stanowiącymi podstawę 

Kryteriami stanowiącymi podstawę 

wyróżnienia głównych rodzajów 

wyróżnienia głównych rodzajów 

obserwacji psychologicznej jest: 

obserwacji psychologicznej jest: 



przedmiot obserwacji

przedmiot obserwacji



zakres 

zakres 



postawa obserwatora

postawa obserwatora



czas trwania obserwacji

czas trwania obserwacji



sposób rejestrowania zauważonych 

sposób rejestrowania zauważonych 

faktów

faktów

background image

 

 

 

 

Przyjmując kryterium 

Przyjmując kryterium 

przedmiotu wyróżnia się:

przedmiotu wyróżnia się:



obserwację psychologiczną

obserwację psychologiczną

 

 



obserwację pedagogiczną

obserwację pedagogiczną

Ze względu na zakres 

Ze względu na zakres 

można wyróżnić:

można wyróżnić:



obserwację wycinkową (cząstkową)

obserwację wycinkową (cząstkową)



obserwację całościową

obserwację całościową

 

 

background image

 

 

 

 

Uwzględniając 

Uwzględniając 

zakres

zakres

 można 

 można 

dokonać także podziału na:

dokonać także podziału na:



obserwację indywidualną

obserwację indywidualną

 – 

 – 

dotyczy określonej osoby;

dotyczy określonej osoby;



obserwację grupową

obserwację grupową

 – dotyczy 

 – dotyczy 

zachowania się określonej grupy lub 

zachowania się określonej grupy lub 

zespołu 

zespołu 

background image

 

 

 

 

Ze względu na 

Ze względu na 

cel

cel

 obserwacji 

 obserwacji 

wyróżnia się:

wyróżnia się:



obserwację dorywczą

obserwację dorywczą

 

 

(przypadkową, przygodną, 

(przypadkową, przygodną, 

niezamierzoną) 

niezamierzoną) 



obserwację systematyczną

obserwację systematyczną

 – 

 – 

mającą z góry ustalony cel, 

mającą z góry ustalony cel, 

prowadzoną przez pewien czas, 

prowadzoną przez pewien czas, 

zmierzającą do zebrania określonych 

zmierzającą do zebrania określonych 

materiałów

materiałów

background image

 

 

 

 

Ze względu na 

Ze względu na 

czas trwania

czas trwania

 

 

można wymienić:

można wymienić:



obserwację ciągłą 

obserwację ciągłą 

(fotograficzną)

(fotograficzną)

 – 

 – 

prowadzona jest bez 

prowadzona jest bez 

przerwy, przez pewien 

przerwy, przez pewien 

okres czasu, wymaga 

okres czasu, wymaga 

współdziałania szeregu 

współdziałania szeregu 

obserwatorów, którzy 

obserwatorów, którzy 

na przemian dokonują 

na przemian dokonują 

obserwacji i rejestrują 

obserwacji i rejestrują 

je we właściwy sposób. 

je we właściwy sposób. 



obserwacja próbek czasowych

obserwacja próbek czasowych

 – 

 – 

obserwacje wykonywane są w 

obserwacje wykonywane są w 

określonych odstępach czasu.

określonych odstępach czasu.

background image

 

 

 

 

Uwzględniając 

Uwzględniając 

postawę obserwatora

postawę obserwatora

 w 

 w 

czasie trwania obserwacji można wyróżnić:

czasie trwania obserwacji można wyróżnić:



obserwację bierną

obserwację bierną

 

 

– obserwator „stoi z 

– obserwator „stoi z 

boku” i ogranicza się do rejestrowania 

boku” i ogranicza się do rejestrowania 

określonych czynności

określonych czynności



obserwację czynną (obserwacja 

obserwację czynną (obserwacja 

uczestnicząca)

uczestnicząca)

 –

 –

 obserwator jest 

 obserwator jest 

bezpośrednim uczestnikiem wydarzeń 

bezpośrednim uczestnikiem wydarzeń 

badanych, a przez obserwowanych 

badanych, a przez obserwowanych 

traktowany jako „swój”

traktowany jako „swój”

background image

 

 

 

 

W zależności od 

W zależności od 

sytuacji

sytuacji

, w której przeprowadzamy 

, w której przeprowadzamy 

obserwację oraz 

obserwację oraz 

wpływu obserwatora na 

wpływu obserwatora na 

wystąpienie określonych zachowań

wystąpienie określonych zachowań

 możemy 

 możemy 

dokonać podział na:

dokonać podział na:



obserwację z interwencją

obserwację z interwencją

 

 

– 

– 

większość badań psychologicznych 

większość badań psychologicznych 

wykorzystuje ten rodzaj obserwacji 

wykorzystuje ten rodzaj obserwacji 



obserwację bez interwencji

obserwację bez interwencji

 – 

 – 

obserwację zachowania 

obserwację zachowania 

przeprowadzaną w bardziej lub mniej 

przeprowadzaną w bardziej lub mniej 

naturalnych warunkach bez 

naturalnych warunkach bez 

ingerencji badacza w sytuacje 

ingerencji badacza w sytuacje 

nazywamy 

nazywamy 

obserwację naturalną

obserwację naturalną

background image

 

 

 

 

Wyróżnia się trzy 

Wyróżnia się trzy 

metody obserwacji 

metody obserwacji 

z interwencją

z interwencją

:

:



obserwacja uczestnicząca –

obserwacja uczestnicząca –

 

 

obserwacja 

obserwacja 

zachowania przez osobę, która również odgrywa 

zachowania przez osobę, która również odgrywa 

aktywną i znaczącą rolę w sytuacji lub w kontekście 

aktywną i znaczącą rolę w sytuacji lub w kontekście 

zapisywanego zachowania

zapisywanego zachowania



obserwacja ustrukturowana –

obserwacja ustrukturowana –

 

 

wykorzystuje się ją 

wykorzystuje się ją 

do rejestrowania zachowania, którego obserwacja w 

do rejestrowania zachowania, którego obserwacja w 

warunkach naturalnych byłaby trudna 

warunkach naturalnych byłaby trudna 



eksperyment naturalny –

eksperyment naturalny –

 

 

jest to procedura 

jest to procedura 

manipulowania przed obserwatora jedną lub wieloma 

manipulowania przed obserwatora jedną lub wieloma 

zmiennymi niezależnymi w warunkach naturalnych w 

zmiennymi niezależnymi w warunkach naturalnych w 

celu zbadania ich wpływ  na zachowanie. 

celu zbadania ich wpływ  na zachowanie. 

Współpracownikiem badacza jest pozorant

Współpracownikiem badacza jest pozorant

background image

 

 

 

 

Skutecznemu prowadzeniu 

Skutecznemu prowadzeniu 

obserwacji sprzyja szereg 

obserwacji sprzyja szereg 

właściwości psychicznych osoby 

właściwości psychicznych osoby 

dokonującej obserwacji. 

dokonującej obserwacji. 

Dobry obserwator

Dobry obserwator

 powinien 

 powinien 

charakteryzować się następującymi 

charakteryzować się następującymi 

cechami:

cechami:



być zainteresowany poznawanymi 

być zainteresowany poznawanymi 

zjawiskami

zjawiskami



rzetelny, dokładny, obiektywny

rzetelny, dokładny, obiektywny



spostrzegawczy

spostrzegawczy



mieć wiedzę dotyczącą poznawanych zjawisk

mieć wiedzę dotyczącą poznawanych zjawisk

background image

 

 

 

 

Cechy prawidłowej obserwacji:

Cechy prawidłowej obserwacji:



celowość

celowość

 (musimy wiedzieć dlaczego 

 (musimy wiedzieć dlaczego 

obserwujemy daną jednostkę)

obserwujemy daną jednostkę)



systematyczność i planowość

systematyczność i planowość



selektywność

selektywność

 (np. oddzielanie tego co 

 (np. oddzielanie tego co 

wypada od tego co nie wypada)

wypada od tego co nie wypada)



obiektywność

obiektywność

 (polega na tym, że wyniki 

 (polega na tym, że wyniki 

uzyskiwane w badaniu są niezależne 

uzyskiwane w badaniu są niezależne 

od osoby badającej – eksperymentatora)

od osoby badającej – eksperymentatora)

background image

 

 

 

 

Dane uzyskane z obserwacji mogą 

Dane uzyskane z obserwacji mogą 

mieć charakter jakościowy i 

mieć charakter jakościowy i 

ilościowy. Do analizy danych 

ilościowy. Do analizy danych 

ilościowych wykorzystuje się 

ilościowych wykorzystuje się 

cztery 

cztery 

skale pomiarowe

skale pomiarowe

:

:



nominalną

nominalną



porządkową

porządkową



interwałową

interwałową



stosunkową

stosunkową

background image

 

 

 

 

Rozmowa

Rozmowa

  jest  to  proces  komunikacji 

  jest  to  proces  komunikacji 

językowej  miedzy  psychologiem  a 

językowej  miedzy  psychologiem  a 

osoba badaną. Służy przede wszystkim 

osoba badaną. Służy przede wszystkim 

poznaniu 

prawidłowości 

życia 

poznaniu 

prawidłowości 

życia 

psychicznego 

człowieka. 

Jako 

psychicznego 

człowieka. 

Jako 

narzędzie  badań  naukowych,  aby 

narzędzie  badań  naukowych,  aby 

spełniła  swój  cel,  musi  być  bardzo 

spełniła  swój  cel,  musi  być  bardzo 

rzetelna. 

rzetelna. 

background image

 

 

 

 

Pytania

Pytania

 dobierane do rozmowy 

 dobierane do rozmowy 

muszą spełniać kilka warunków:

muszą spełniać kilka warunków:



dotyczyć bodźców emitowanych przez 

dotyczyć bodźców emitowanych przez 

otoczenie człowieka i jego reakcji na te 

otoczenie człowieka i jego reakcji na te 

bodźce

bodźce



koncentrować się na doświadczeniach;

koncentrować się na doświadczeniach;



być konkretne, aby umożliwiały 

być konkretne, aby umożliwiały 

uzyskanie konkretnej reakcji – 

uzyskanie konkretnej reakcji – 

odpowiedzi

odpowiedzi



musi ich być wiele, aby objąć jak 

musi ich być wiele, aby objąć jak 

największy zakres zachowań człowieka

największy zakres zachowań człowieka

background image

 

 

 

 

W  przypadku  gdy  różnym  osobom 

W  przypadku  gdy  różnym  osobom 

będą  zadawane  identyczne  pytania  w 

będą  zadawane  identyczne  pytania  w 

ustalonej  kolejności,  a  odpowiedzi  na 

ustalonej  kolejności,  a  odpowiedzi  na 

nie  będą  precyzyjnie  zarejestrowane 

nie  będą  precyzyjnie  zarejestrowane 

oraz gdy pytania nie będą odnosiły się 

oraz gdy pytania nie będą odnosiły się 

do  osoby  badanej  bezpośrednio  (nie 

do  osoby  badanej  bezpośrednio  (nie 

będą  dotyczyły  faktów  z  jej  życia)  – 

będą  dotyczyły  faktów  z  jej  życia)  – 

wówczas  będzie  to  po  prostu  wywiad 

wówczas  będzie  to  po  prostu  wywiad 

psychologiczny.

psychologiczny.

 

 

background image

 

 

 

 

Istnieje wiele sposobów prowadzenia 

Istnieje wiele sposobów prowadzenia 

rozmów i wywiadów 

rozmów i wywiadów 

psychologicznych.

psychologicznych.

Rozmowa powinna odbywać się:

Rozmowa powinna odbywać się:



bez udziału osób trzecich

bez udziału osób trzecich



bez pośpiechu

bez pośpiechu



w miejscu urządzony wygodnie 

w miejscu urządzony wygodnie 

i estetycznie oraz gwarantującym 

i estetycznie oraz gwarantującym 

ciszę 

ciszę 

background image

 

 

 

 

Pierwsza faza rozmowy

Pierwsza faza rozmowy

 to nawiązanie 

 to nawiązanie 

kontaktu z osobą badaną w atmosferze 

kontaktu z osobą badaną w atmosferze 

wzajemnego zaufania i wzbudzenie 

wzajemnego zaufania i wzbudzenie 

motywacji do podjęcia dialogu.

motywacji do podjęcia dialogu.

background image

 

 

 

 

Zasadniczy etap rozmowy

Zasadniczy etap rozmowy

 

 

to przekazywanie informacji o 

to przekazywanie informacji o 

obiektywnych faktach (wiek, 

obiektywnych faktach (wiek, 

liczba rodzeństwa, wyniki w 

liczba rodzeństwa, wyniki w 

nauce, sytuacje wywołujące 

nauce, sytuacje wywołujące 

napięcie emocjonalne, 

napięcie emocjonalne, 

osiągnięcia zawodowe, itd.) 

osiągnięcia zawodowe, itd.) 

Druga faza odnosi się do 

Druga faza odnosi się do 

ustosunkowania się osoby 

ustosunkowania się osoby 

badanej do tych faktów 

badanej do tych faktów 

(ocena rodziców, ocena 

(ocena rodziców, ocena 

wyników szkolnych, 

wyników szkolnych, 

sukcesów, porażek, 

sukcesów, porażek, 

zadowolenie bądź nie z 

zadowolenie bądź nie z 

wykonywanego zawodu, 

wykonywanego zawodu, 

zarobków, przyjaciół, itd.)

zarobków, przyjaciół, itd.)

background image

 

 

 

 

Końcowy etap rozmowy

Końcowy etap rozmowy

 powinien 

 powinien 

nastąpić po uzyskaniu od badanego 

nastąpić po uzyskaniu od badanego 

informacji na wszystkie podjęte 

informacji na wszystkie podjęte 

tematy bez dokonywania oceny 

tematy bez dokonywania oceny 

badanego. 

badanego. 

background image

 

 

 

 

Po zakończeniu badania należy 

Po zakończeniu badania należy 

uporządkować zebrany materiał 

uporządkować zebrany materiał 

i przystąpić do jego analizy.

i przystąpić do jego analizy.

background image

 

 

 

 

Wywiad psychologiczny

Wywiad psychologiczny

 

 

to jedna z 

to jedna z 

najważniejszych metod badań i diagnozowania 

najważniejszych metod badań i diagnozowania 

ludzi.

ludzi.

W porównaniu z innymi technikami 

W porównaniu z innymi technikami 

badawczymi ma wiele zalet: 

badawczymi ma wiele zalet: 



może dostarczyć wielu danych

może dostarczyć wielu danych



jest bardzo wygodny (nie wymaga żadnych 

jest bardzo wygodny (nie wymaga żadnych 

specjalnych urządzeń)

specjalnych urządzeń)



pozwala na szybkie zebranie potrzebnych 

pozwala na szybkie zebranie potrzebnych 

informacji

informacji



wymaga jednak od prowadzącego pewnych 

wymaga jednak od prowadzącego pewnych 

specyficznych umiejętności i doświadczenia

specyficznych umiejętności i doświadczenia

background image

 

 

 

 

Technika wywiadu psychologicznego 

Technika wywiadu psychologicznego 

ma różnorodne zastosowania w 

ma różnorodne zastosowania w 

badaniach rozwojowych. 

badaniach rozwojowych. 

Może ona służyć w badaniach nad:

Może ona służyć w badaniach nad:



rozwojem pojęć, postaw i ocen

rozwojem pojęć, postaw i ocen



przyczyn problemów i trudności 

przyczyn problemów i trudności 

doświadczanych przez dziecko

doświadczanych przez dziecko



pomaga określić wzorce reagowania 

pomaga określić wzorce reagowania 

na sytuacje

na sytuacje

background image

 

 

 

 

Dodatkowe  utrudnienia,  ale  również  pozytywne 

Dodatkowe  utrudnienia,  ale  również  pozytywne 

aspekty pojawiają się przy stosowaniu tej metody 

aspekty pojawiają się przy stosowaniu tej metody 

w 

w 

diagnozowaniu  dzieci  i  młodzieży

diagnozowaniu  dzieci  i  młodzieży

.  Badania 

.  Badania 

dzieci  i  młodzieży  mają  pewną  specyfikę,  co 

dzieci  i  młodzieży  mają  pewną  specyfikę,  co 

związane  jest  z  cechami  rozwojowymi  badanych, 

związane  jest  z  cechami  rozwojowymi  badanych, 

charakterystycznymi  dla  pewnych  etapów  życia. 

charakterystycznymi  dla  pewnych  etapów  życia. 

Różnice  pomiędzy  stosowaniem  tej  techniki 

Różnice  pomiędzy  stosowaniem  tej  techniki 

w  stosunku  do  dorosłych  i  dzieci  zaznaczają  się 

w  stosunku  do  dorosłych  i  dzieci  zaznaczają  się 

w  procedurze  i  formie  przeprowadzanego 

w  procedurze  i  formie  przeprowadzanego 

badania.

badania.

background image

 

 

 

 



Metoda ta posiada wiele zalet, jednak również 

Metoda ta posiada wiele zalet, jednak również 

niesie ze sobą ryzyko małej trafności 

niesie ze sobą ryzyko małej trafności 

odpowiedzi. Niezaprzeczalna zaleta wywiadu 

odpowiedzi. Niezaprzeczalna zaleta wywiadu 

jest 

jest 

bezpośredni kontakt z badanym

bezpośredni kontakt z badanym

, co 

, co 

pozwala na wyjaśnienie dziecku wszelkich 

pozwala na wyjaśnienie dziecku wszelkich 

niejasności. 

niejasności. 



Podstawą trudnością jest jednak niemożność 

Podstawą trudnością jest jednak niemożność 

stosowania wywiadu w badaniach dzieci z 

stosowania wywiadu w badaniach dzieci z 

zaburzeniami słuchu, zaburzonych 

zaburzeniami słuchu, zaburzonych 

emocjonalnie i z brakiem motywacji do 

emocjonalnie i z brakiem motywacji do 

badania 

badania 

background image

 

 

 

 

Eksperyment

Eksperyment

 – to metoda badania 

 – to metoda badania 

polegająca na wywołaniu badanego 

polegająca na wywołaniu badanego 

zjawiska (np. uczenie się, agresja, 

zjawiska (np. uczenie się, agresja, 

emocje) lub tworzeniu i regulowaniu 

emocje) lub tworzeniu i regulowaniu 

warunków, w których badane zjawisko 

warunków, w których badane zjawisko 

może wystąpić.

może wystąpić.

Badanie eksperymentalne pozwala nam 

Badanie eksperymentalne pozwala nam 

obserwować to, co nieobserwowalne. 

obserwować to, co nieobserwowalne. 

Przewidywania oparte na 

Przewidywania oparte na 

proponowanych wyjaśnieniach mogą 

proponowanych wyjaśnieniach mogą 

zostać potwierdzone lub odrzucone 

zostać potwierdzone lub odrzucone 

przez wyniki eksperymentu. 

przez wyniki eksperymentu. 

background image

 

 

 

 

Prawidłowo przeprowadzony eksperyment 

Prawidłowo przeprowadzony eksperyment 

charakteryzuje się:

charakteryzuje się:

 

 



trafnością wewnętrzną oraz zewnętrzną

trafnością wewnętrzną oraz zewnętrzną



rzetelnością

rzetelnością



wrażliwością

wrażliwością

 

 

Głównym celem

Głównym celem

 eksperymentu jest testowanie 

 eksperymentu jest testowanie 

hipotez wyprowadzonych z teorii, ale 

hipotez wyprowadzonych z teorii, ale 

eksperymenty mogą być również stosowane 

eksperymenty mogą być również stosowane 

do badania skuteczności oddziaływań 

do badania skuteczności oddziaływań 

psychologicznych lub programów 

psychologicznych lub programów 

stosowanych w warunkach naturalnych.

stosowanych w warunkach naturalnych.

background image

 

 

 

 

Niezbędnym  elementem  eksperymentu  jest 

Niezbędnym  elementem  eksperymentu  jest 

kontrola

kontrola

.  Osiągamy  ją  dzięki  manipulacji, 

.  Osiągamy  ją  dzięki  manipulacji, 

utrzymywaniu 

stałych 

warunków 

utrzymywaniu 

stałych 

warunków 

i 

zrównoważeniu. 

Kontrola 

i 

zrównoważeniu. 

Kontrola 

eksperymentalna 

pozwala 

badaczom 

eksperymentalna 

pozwala 

badaczom 

wnioskować  o  przyczynach  zdarzeń,  jaka 

wnioskować  o  przyczynach  zdarzeń,  jaka 

zmienna 

niezależna 

spowodowała 

zmienna 

niezależna 

spowodowała 

obserwowane zmiany w zmiennej zależnej. 

obserwowane zmiany w zmiennej zależnej. 

background image

 

 

 

 

Eksperyment charakteryzuje się 

Eksperyment charakteryzuje się 

trafnością 

trafnością 

wewnętrzną

wewnętrzną

, kiedy spełnia trzy warunki 

, kiedy spełnia trzy warunki 

wymagane przy wnioskowaniu 

wymagane przy wnioskowaniu 

przyczynowo – skutkowym:

przyczynowo – skutkowym:



współzmienności

współzmienności



porządku czasowego związku

porządku czasowego związku



eliminowania innych możliwości 

eliminowania innych możliwości 

wyjaśnień 

wyjaśnień 

background image

 

 

 

 

Testy inteligencji i zdolności

Testy inteligencji i zdolności

 można 

 można 

określić jako wystandaryzowane 

określić jako wystandaryzowane 

i znormalizowane narzędzia mierzące 

i znormalizowane narzędzia mierzące 

sprawność intelektualną na podstawie 

sprawność intelektualną na podstawie 

efektywnego wykonania zadań 

efektywnego wykonania zadań 

umysłowych.

umysłowych.

background image

 

 

 

 

Testy inteligencji

Testy inteligencji

 

 

i

i

 

 

testy zdolności

testy zdolności

 

 

są tradycyjnie stosowanymi narzędziami 

są tradycyjnie stosowanymi narzędziami 

pomiaru sprawności intelektualnej

pomiaru sprawności intelektualnej

. 

. 

Opierają się na założeniu, że inteligencję i jej 

Opierają się na założeniu, że inteligencję i jej 

rozwój można badać, analizując 

rozwój można badać, analizując 

zróżnicowanie indywidualne poziomu 

zróżnicowanie indywidualne poziomu 

wykonania zadań umysłowych. Ponadto 

wykonania zadań umysłowych. Ponadto 

przyjmuje się, 

przyjmuje się, 

że o strukturze intelektu można wnosić na 

że o strukturze intelektu można wnosić na 

podstawie interkorelacji wyników tych 

podstawie interkorelacji wyników tych 

zadań, stosując metody statystyczne, takie 

zadań, stosując metody statystyczne, takie 

jak analiza czynnikowa.

jak analiza czynnikowa.

background image

 

 

 

 

Test psychologiczny 

Test psychologiczny 

powinien być: 

powinien być: 



wystandaryzowany

wystandaryzowany

 

 

(konieczność 

(konieczność 

przestrzegania procedury badawczej)

przestrzegania procedury badawczej)



normalizowany

normalizowany

 

 

(posiada zestaw norm do 

(posiada zestaw norm do 

ilościowej interpretacji wyników)

ilościowej interpretacji wyników)



obiektywny

obiektywny

 (posiada jasny sposób 

 (posiada jasny sposób 

punktowania odpowiedzi)

punktowania odpowiedzi)



rzetelny

rzetelny

 (daje te same rezultaty, gdy jest 

 (daje te same rezultaty, gdy jest 

stosowany w podobnych warunkach)

stosowany w podobnych warunkach)



trafny

trafny

 

 

(bada to , do czego został 

(bada to , do czego został 

przeznaczony)

przeznaczony)

background image

 

 

 

 

Testy dzielimy 

Testy dzielimy 

ze względu na 

ze względu na 

liczbę osób badanych

liczbę osób badanych

 na:

 na:



testy indywidualne

testy indywidualne

 – przeprowadzamy 

 – przeprowadzamy 

tylko z jedną osobą, umożliwiają 

tylko z jedną osobą, umożliwiają 

dokonywanie dodatkowych obserwacji, 

dokonywanie dodatkowych obserwacji, 

są jednak czasochłonne, stosowane w 

są jednak czasochłonne, stosowane w 

celu zdiagnozowania badanego

celu zdiagnozowania badanego



testy grupowe

testy grupowe

 – wykonuje wiele 

 – wykonuje wiele 

osób na raz, badani muszą umieć 

osób na raz, badani muszą umieć 

korzystać z instrukcji udzielanych 

korzystać z instrukcji udzielanych 

całej grupie, stosowane są 

całej grupie, stosowane są 

do celów 

do celów 

przesiewowych

przesiewowych

 

 

background image

 

 

 

 

W zależności od 

W zależności od 

formy

formy

 dokonujemy podziału 

 dokonujemy podziału 

na:

na:



testy otwarte

testy otwarte

 – badany każdorazowo sam 

 – badany każdorazowo sam 

formułuje odpowiedzi

formułuje odpowiedzi



testy zamknięte

testy zamknięte

 – badany otrzymuje zadania 

 – badany otrzymuje zadania 

wraz  z potencjalnymi rozwiązaniami, sam musi 

wraz  z potencjalnymi rozwiązaniami, sam musi 

dokonać wyboru poprawnej odpowiedzi

dokonać wyboru poprawnej odpowiedzi

Ze względu na 

Ze względu na 

formę odpowiedzi i 

formę odpowiedzi i 

zastosowany materiał

zastosowany materiał

 na:

 na:



testy werbalne

testy werbalne

 – badany udziela odpowiedzi ustnie 

 – badany udziela odpowiedzi ustnie 

lub pisemnie

lub pisemnie



testy wykonaniowe

testy wykonaniowe

 – badany musi wykonywać jakieś 

 – badany musi wykonywać jakieś 

działania na konkretnym materiale, np. rysowanie, 

działania na konkretnym materiale, np. rysowanie, 

prowadzenie ołówka przez ścieżki labiryntu

prowadzenie ołówka przez ścieżki labiryntu

background image

 

 

 

 

Interpretacja wyniku testu

Interpretacja wyniku testu

 musi 

 musi 

być dokonywana przez 

być dokonywana przez 

psychologa

psychologa

 znającego parametry 

 znającego parametry 

psychometryczne testu i w ramach 

psychometryczne testu i w ramach 

określonej teorii psychologicznej. 

określonej teorii psychologicznej. 

Dlatego dla dobra osób badanych, 

Dlatego dla dobra osób badanych, 

uprawnionymi do przeprowadzania 

uprawnionymi do przeprowadzania 

testów psychologicznych są 

testów psychologicznych są 

psychologowie.

psychologowie.

background image

 

 

 

 



Pomimo powszechności jest 

Pomimo powszechności jest 

wiele zarzutów wobec 

wiele zarzutów wobec 

stosowania testów

stosowania testów

. Krytyce poddawane są same 

. Krytyce poddawane są same 

zadania testowe. Zarzuca się im „sztuczność” i 

zadania testowe. Zarzuca się im „sztuczność” i 

„oderwanie od życia”. Materiał stosowany w testach 

„oderwanie od życia”. Materiał stosowany w testach 

w porównaniu z tym, z którym badany ma do 

w porównaniu z tym, z którym badany ma do 

czynienia w życiu jest zbyt uproszczony. Obronną 

czynienia w życiu jest zbyt uproszczony. Obronną 

ręką wychodzą testy do pomiaru inteligencji i 

ręką wychodzą testy do pomiaru inteligencji i 

zdolności ze względu na ich trafność w diagnozie.

zdolności ze względu na ich trafność w diagnozie.



Druga grupa zarzutów odnosi się do ilościowego 

Druga grupa zarzutów odnosi się do ilościowego 

charakteru i stosowania statystycznego. Dwu lub 

charakteru i stosowania statystycznego. Dwu lub 

trzy – stopniowa skala oceny, która jednakowo 

trzy – stopniowa skala oceny, która jednakowo 

traktuje zadnia łatwe i trudne nie może być 

traktuje zadnia łatwe i trudne nie może być 

miernikiem przyczyn niepowodzeń badanego. 

miernikiem przyczyn niepowodzeń badanego. 

Jednak stosując tę metodę do selekcji lub orientacji 

Jednak stosując tę metodę do selekcji lub orientacji 

wstępnej, a także do pomiaru niektórych zmiennych 

wstępnej, a także do pomiaru niektórych zmiennych 

w badaniach naukowych, spełnia ona swoją funkcję 

w badaniach naukowych, spełnia ona swoją funkcję 

właściwie.

właściwie.

background image

 

 

 

 

Kwestionariusz osobowości

Kwestionariusz osobowości

 jest 

 jest 

podstawową metodą poznania osobowości 

podstawową metodą poznania osobowości 

człowieka, wykorzystującą samoopis w 

człowieka, wykorzystującą samoopis w 

postaci odpowiedzi osoby badanej na 

postaci odpowiedzi osoby badanej na 

zbiór standardowych pytań, stwierdzeń 

zbiór standardowych pytań, stwierdzeń 

lub jednowyrazowych określeń. 

lub jednowyrazowych określeń. 

Na podstawie kwestionariusza 

Na podstawie kwestionariusza 

otrzymujemy:

otrzymujemy:



wyniki ilościowe

wyniki ilościowe



rzetelne i trafne odpowiedzi

rzetelne i trafne odpowiedzi



informacje od jednego badanego

informacje od jednego badanego

background image

 

 

 

 

Kwestionariusz osobowości 

Kwestionariusz osobowości 

skonstruowany jest:

skonstruowany jest:



z szeregu pozycji według określonej 

z szeregu pozycji według określonej 

reguły

reguły



w formie pytania, stwierdzenia albo 

w formie pytania, stwierdzenia albo 

jednowyrazowego określenia, na 

jednowyrazowego określenia, na 

które dana osoba ma odpowiedzieć

które dana osoba ma odpowiedzieć

background image

 

 

 

 

Źródła:

Źródła:



John J. Shaughnessy, Eugene B. 

John J. Shaughnessy, Eugene B. 

Zechmeister, Jeanne S. Zechmeister 

Zechmeister, Jeanne S. Zechmeister 

„Metody badawcze w psychologii”

„Metody badawcze w psychologii”



Z. Skorny

Z. Skorny

 „Obserwacja 

 „Obserwacja 

psychologiczna dziecka”

psychologiczna dziecka”



Z. Skorny

Z. Skorny

 „Obserwacje i 

 „Obserwacje i 

charakterystyki psychologiczne”

charakterystyki psychologiczne”

background image

 

 

 

 

DZIĘKUJĘ ZA 

DZIĘKUJĘ ZA 

UWAGĘ !

UWAGĘ !


Document Outline

  • Slide 1
  • Slide 2
  • Slide 3
  • Slide 4
  • Slide 5
  • Slide 6
  • Slide 7
  • Slide 8
  • Slide 9
  • Slide 10
  • Slide 11
  • Slide 12
  • Slide 13
  • Slide 14
  • Slide 15
  • Slide 16
  • Slide 17
  • Slide 18
  • Slide 19
  • Slide 20
  • Slide 21
  • Slide 22
  • Slide 23
  • Slide 24
  • Slide 25
  • Slide 26
  • Slide 27
  • Slide 28
  • Slide 29
  • Slide 30
  • Slide 31
  • Slide 32
  • Slide 33
  • Slide 34
  • Slide 35
  • Slide 36
  • Slide 37
  • Slide 38
  • Slide 39
  • Slide 40
  • Slide 41
  • Slide 42
  • Slide 43
  • Slide 44
  • Slide 45
Pobierz cały dokument

Rozmiar 1,6 MB

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
PODSTAWOWE METODY BADAWCZE W PSYCHOLOGII, psychologia i pedagogika
Podstawowe metody badawcze w psychologii(prezentacja pełna)
Podstawowe metody badań w psychologii, Pedagogika
Psych - metody badawcze, psychologia pedagogika socjologia
Metody badawcze w psychologii
Psychologia społeczna i metody badawcze1, !Psychologia WSFiZ, Semestr IV, Psychologia Społeczna, ćwi
Podstawowe metody badawcze, Bezpieczeństwo narodowe, Metodyka pracy naukowej
Metody badawcze w psychologii
metody badawcze w psychologii ksiazka
1 Psychologia jako nauka metody badawcze w psychologiiid 9672 ppt
Metody i cele badawcze w psychologii
PODSTAWOWE METODY I TECHNIKI ODDZIAŁYWAŃ RESOCJALIZACYJNYCH, Resocjalizacja; Pedagogika; Dydaktyka;S
metody badawcze, AWF notatki, Psychologia
Metody i techniki badawcze w psychologii rozwojowej, STUDIA, Psychologia rozwojowa
czym jest psychologia oraz metody badawcze stosowane w psychologii, Pedagogika Waldorfska
01 Podstawowe metody badania i źródła danych w psychologii osobowości
Czym-Jest-Psychologia-Oraz-Metody-Badawcze-Stosowane-W-Psychologii, !DLA AGUSI
Wykład 1 i 2- Czym Jest Psychologia oraz metody badawcze sto, psychologia - Nawrocki
02metody badawcze psychologii spolecznej2id 4074 ppt

więcej podobnych podstron

Kontakt | Polityka prywatności