Wybrane właściwości biologiczne
grzybów chorobotwórczych
•Grzyby (Mycota,Fungi)
•plechowce (Thallophyta)
•plecha (thallus) to grzybnia (mycelium)
zbudowane ze strzępek (hyphae),
pseudostrzepek (pseudohyphae) lub
leżących luźno komórek wegetatywnych
Ściany komórkowe grzybów zawierają:
• cukry:błonnik lub chitynę (polimer N-
acetylo-D-glukozaminy) oraz mannan
(polimer mannozy), glukan (polimer
glukozy)
•białka i lipidy
C.d
Błona cytoplazmatyczna (plasmolemma)
-białka (40%)-lipidy (40%), -heksozy (4%),-RNA
(5%)
-DNA (0,8%),-sterole
Jądro komórkowe- kuliste, cylindryczne,
oddzielone od cytoplazmy dwiema porowatymi
błonami
•żródło węgla -węglowosany, azotu i siarki-
białka
•optymalne temp. dla wzrostu (od+10 do+48)
•tlenowce lub względne beztlenowce
•Jednym z determinantów patogenności jest
zdolność przylegania (adherencji)do komórek
nabłonka żywiciela gatunek C. albicans lub C.
tropicalis -najwyższy, najniższy -C. parapsilosis
Najczęstszy patogen- grzyby z rodzaju
Candida
w dwóch postaciach:pseudostrzępki
(cechuje większa zjadliwość-łatwość
penetracji tkanek) i blastospor (intensywne
przyleganie do komórek nabłona niż
pseudostrzępki)
Tworzą również chlamydospory „germ
tubes”,tj. krótkich wypustek („kiełków”)
odchodzących od komórki wegetatywnej
grzyba
właściwości enzymatycze-
enzymy hydrolityczne (rozkładaja
wielocukry, białka (peptydazy), lipidy
(lipazy, fosfolipazy),
rola w powstawaniu biofilmu
Etiologia grzybic powierzchniowych
Grzybica skóry , paznokci i włosów
wywołują głównie dermatofity oraz grzyby
drożdżopodobne z rodzaju Candida
dermatofity- zdolność asymilacji keratyny
• Trichophyton (20 gatunków) -atakuje
skórę, paznokcie i włosy
• Epidermophyton (1),paznokcie,
naskórek
•Microsporum (14)- włosy i naskórek
•Grzyby pleśniowe - Aspergillus,
Scopulariopsis
•kryteria ekologiczne-antropofilne z
człowieka na człowieka, zoofilne u
zwierzat mogą być przekazywane na ludzi,
geofilne żyją w ziemi występują u zwierząt
i ludzi.
Klinika grzybic powierzchniowych
wywiad chorobowy:
•objawy podmiotowe:świąd, pieczenie,
bolesność
•objawy przedmiotowe:plamy zapalne i
niezapalne, wykwity plamiste rumieniowe,
wykwity grutkowe, wykwity plamiste
rumieniowo-złuszczajace i złuszczajace,
pęcherzyki, guzki, nacieki z ropną wydzielina
lub bez wydzieliny, maceracja
•badania laboratoryjne (mikroskopowe
preparaty bezpośrednie 20%KOH, posiew,
badania biochemiczne)
C.d.
Grzybice wywołane przez dermatofity
•grzybica stóp (tinea pedum)-odmiana
międzypalcowa, potnicowa, złuszczajaca.
•grzybica dłoni (tinea manuum)
•grzybica deratofitowa paznokci (tinea
deratophytica unguium)
•grzybica pachwin (tinea inquinalis)
•grzybica skóry gładkiej (tinea cutis glabrae)
•grzybica owłosionej skóry głowy (tinea capitis)
•grzybica brody (tinea barbae)
Grzybice wywołane przez grzyby
drożdżopodobne
•ostra kandydoza rzekomobłoniasta (pleśniawki)
•ostre protezowe zapalenie jamy ustnej
•zapalenie kącików ust (zajady)
•ostra kandydoza zanikowa (najczęściej zapalenie
języka-Candida glosstis)
•kandydoza jamy ustnej u chorych zakazonych HIV
•zapalenie sromu i pochwy
•zapalenie żołędzi
•kandydoza pieluszkowa
•kandydoza wałów i płytek paznokciowych
•łupież pstry- (Pityriasis versicolor) -Malassezia
furfur
Grzybice układowe
inwazyjne grzybice należą do typowych zakażeń
oporunistycznych. Wywołane przez grzyby drożdżowe i
pleśnie.
Czynniki ryzyka- noworodki urodzone w zamartwicy,
chorzy na cukrzycę, pacjenci zakażeni HIV, leczeni
kortykosterydami lub cytostatykami, po przeszczepie
szpiku.
Kandydoza
Ogniskowa kandydoza jamy ustnej, zakażenie
przewodu pokarmowego-każdy odcinek -wysiew
naczyniowy (fungemia)-Candida albicans , C. glabrata ,
zakażenie rozsiane-każdy narząd i tkanka-zapalenie
wsierdzia, O.U.N, płuca, gałka oczna, kości, stawy,
zapalenie otrzewnej układ moczowy (candyduria)
Aspergiloza
•zainhalowane do dróg oddechowych
zarodniki A. fumigatus, A. flavus, A. nidulans
po przełamaniu miejscowych barier
ochronnych gromadzą się w pęcherzykach
płucnych.
•forma pasożytnicza -strzępka
•u pacjentów ze sprawnym układem
odpornościowym -alergen - ogniskowe
zakażenia w płucach lub zatokach
•w neurtopeni- ogólnoustrojowy rozsiew
pleśni z zajęciem wielu narządów (pacjenci po
przeszczepie szpiku-głęboka neutropenia,
przewlekła terapia glikokortykosterydami)