TRAFNO

ŚĆ

TRAFNOŚĆ TESTU

Trafność to dokładność z jaką

test mierzy to co ma mierzyć

Trafność jest to stopień, w

jakim test jest w stanie

osiągnąć stawiane mu cele

Trafność testu wskazuje na

wielkość błędu

spowodowanego rozbieżnością

między zamierzeniami autora

testu a tym co test faktycznie

mierzy

Trafność wskazuje na

adekwatność operacjonalizacji

wielkości psychologicznej

TRAFNOŚĆ TESTU

PODSTAWOWE ASPEKTY TRAFNOŚCI

TREŚCIOWA

Ocena całokształtu zachowań, których próbkę pobiera test

(ocena wiadomości z matematyki)

KRYTERIALNA

Ocena czy osoba posiada lub będzie posiadać pewną cechę

(inną niż ta, którą mierzy test)

TEORETYCZNA

Pomiar nasilenia hipotetycznej właściwości

(czyli konstruktu, o którym mają świadczyć odpowiedzi)

TRAFNOŚĆ
TREŚCIOWA

Jest to zakres w jakim pozycje

testowe reprezentują uniwersum

pozycji lub interesujący nas

konstrukt

„TRAFNOŚĆ”
FASADOWA

•jak test jest postrzegany przez osoby

badane (co test wydaje się mierzyć)

•osoba badana w związku z tym wierzy,

że test rzeczywiście mierzy to co im się

wydaje

•z tego wynika, że trafność fasadowa

zapewnia motywację

TRAFNOŚĆ
KRYTERIALNA

Kryterium

jest to zachowanie czy

właściwość, o której chcemy

wnioskować z wyniku

ocenianego testu

jest to zmienna pozatestowa

kryterium jest zewnętrzne w

stosunku do testu.

Jest pomiarem innej zmiennej

niż ta, które mierzy interesujący

nas test

SPOSOBY BADANIA
TRAFNOŚCI

jest wyznaczana przez stopień

zgodności dwóch pomiarów:

zmiennej testowej i zmiennej

kryterialnej

TRAFNOŚĆ KRYTERIALNA

SPOSOBY BADANIA
TRAFNOŚCI

TRAFNOŚĆ KRYTERIALNA

KONTAMINACJA KRYTERIUM

Wyniki testowe nie mogą wpływać

na pozycję jednostki w zakresie

badanego kryterium

TRAFNOŚĆ
KRYTERIALNA

Na ile wyniki testowe powiązane

są z interesującym nas

kryterium (istniejącym teraz

bądź w przyszłości)

DIAGNOSTYCZNA

kryterium jest pomiar

zachowania aktualnie

występującego u osoby

badanej

PROGNOSTYCZNA

kryterium jest pomiar

zachowania mającego

wystąpić w przyszłości

u osoby badanej

SPOSOBY BADANIA
TRAFNOŚCI

konieczne jest określenie uniwersum czyli

pełnego zakresu dziedziny, której ma

dotyczyć test

Aby to zrobić należy odwołać się do wiedzy

ekspertów

Bardzo ważne jest

zachowanie reprezentatywności pozycji

TRAFNOŚĆ TREŚCIOWA

TRAFNOŚĆ
TEORETYCZNA

ocena stopnia w jakim wnioski

wyprowadzane na podstawie

wyników testowych

odzwierciedlają pozycję osoby na

danym kontinuum (konstrukcie)

SPOSOBY BADANIA
TRAFNOŚCI

TRAFNOŚĆ TEORETYCZNA

Analiza międzygrupowa

Analiza macierzy korelacji (macierz

WCWM)

Analiza zmian nieprzypadkowych

Analiza procesu rozwiązywania testu

Analiza struktury czynnikowej testu

SPOSOBY BADANIA
TRAFNOŚCI

TRAFNOŚĆ TEORETYCZNA

Analiza międzygrupowa

•analiza hipotez dotyczących zachowania się grup

różniących się ze względu na mierzony konstrukt

APIS-Z

•Uczniowe różnych typów szkół średnich

•Uczniowie a studenci

SPOSOBY BADANIA
TRAFNOŚCI

TRAFNOŚĆ TEORETYCZNA

Analiza macierzy korelacji (macierz

WCWM)

•Pomiar kilku cech przy użyciu kilku kwestionariuszy

•Aspekt zbieżny i różnicowy trafności

ZBIEŻNY

Gdy można wykazać wysoką

korelację z innymi testami

mierzącymi podobne cechy

RÓŻNICOWY

Gdy można wykazać niską

korelację z innymi testami

mierzącymi inne cechy

SPOSOBY BADANIA
TRAFNOŚCI

TRAFNOŚĆ TEORETYCZNA

NEO-FFI

Neurotyczność

Ekstrawersja

Otwartość na doświadczenie

Ugodowość

Sumienność

SPOSOBY BADANIA
TRAFNOŚCI

TRAFNOŚĆ TEORETYCZNA

NE

U

EKS OT

W

UG

O

SU

M

ŻW

PE

WS

RE

WT

AK

SPOSOBY BADANIA
TRAFNOŚCI

TRAFNOŚĆ TEORETYCZNA

Analiza zmian nieprzypadkowych

•Porównanie wyników dwóch badań, między którymi

wprowadza się oddziaływanie eksperymentalne związane

z cechą

•Najczęściej tego typu manipulacją jest np. formalne

kształcenie lub terapia

•Introwersja a leki uspokajające

•Problemem jest odpowiednie zaplanowanie

eksperymentu

SPOSOBY BADANIA
TRAFNOŚCI

TRAFNOŚĆ TEORETYCZNA

Analiza procesu rozwiązywania testu

•polega na analizowaniu zadań z punktu widzenia

przetwarzania informacji

•obserwuje się kolejność wykonania, pomijane elementu,

czas poświęcony na rozwiązanie poszczególnych zadań,

popełniane błędy

•Stosuje się także technikę dekompozycji zadania

polegającą na manipulowaniu cechami zadania

SPOSOBY BADANIA
TRAFNOŚCI

TRAFNOŚĆ TEORETYCZNA

ANALIZA

CZYNNIKO

WA

SPOSOBY BADANIA
TRAFNOŚCI

ANALIZA CZYNNIKOWA

EKSPLORACYJNA

vs.

KONFIRMACYJNA

SPOSOBY BADANIA
TRAFNOŚCI

ANALIZA CZYNNIKOWA

SPOSOBY BADANIA
TRAFNOŚCI

ANALIZA CZYNNIKOWA

Jak zdecydować ile ma być

czynników?

SPOSOBY BADANIA
TRAFNOŚCI

ANALIZA CZYNNIKOWA

SPOSOBY BADANIA
TRAFNOŚCI

ANALIZA CZYNNIKOWA